HR 2 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3498.
Hof Arnhem-Leeuwarden, 22-11-2017, nr. 21-003934-15
ECLI:NL:GHARL:2017:10229
- Instantie
Hof Arnhem-Leeuwarden
- Datum
22-11-2017
- Zaaknummer
21-003934-15
- Vakgebied(en)
Strafrecht algemeen (V)
Materieel strafrecht (V)
Strafprocesrecht (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:GHARL:2017:10229, Uitspraak, Hof Arnhem-Leeuwarden, 22‑11‑2017; (Hoger beroep)
Cassatie: ECLI:NL:HR:2019:261, Niet ontvankelijk
Eerste aanleg: ECLI:NL:RBMNE:2015:4800
Herziening: ECLI:NL:HR:2021:1133
Uitspraak 22‑11‑2017
Inhoudsindicatie
Publicatie van artikelen en een afbeelding op een website en op Twitter. Verwijt is primair laster/smaad(schrift) en subsidiair belediging. Overwegingen met betrekking tot de opstelling van de tenlastelegging en bewijsoverwegingen. In het gehanteerde toetsingskader voor laster, smaad(schrift) en belediging wordt verwezen naar HR 2 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3498 en HR 11 oktober 2016, ECLI:NL:HR:2016:2291. Veroordeling van verdachte ter zake van laster, meermalen smaadschrift en meermalen belediging veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden.
Partij(en)
Afdeling strafrecht
Parketnummer: 21-003934-15
Uitspraak d.d.: 22 november 2017
TEGENSPRAAK
Verkort arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland van 30 juni 2015 met parketnummer 16-660002-14 in de strafzaak tegen
[verdachte] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1963,
zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande, volgens de opgave van zijn raadsman thans verblijvende op een hem onbekende plaats in [land] .
Het hoger beroep
De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 8 november 2017 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal, strekkende tot:
- bevestiging van de bewezenverklaring van de rechtbank;
- oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van 9 maanden (uitgaande van een korting voor de duur van een maand vanwege overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep).
Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.
Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen namens verdachte door zijn raadsman,
mr. T.J. Stapel, naar voren is gebracht.
Het vonnis waarvan beroep
De rechtbank heeft het onder 1 primair, 2 primair en 3 primair tenlastegelegde bewezen verklaard en telkens gekwalificeerd als smaadschrift. Verdachte is ter zake van die bewezen verklaarde feiten veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 10 maanden.
Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen, omdat het hof tot een andere bewezenverklaring en strafoplegging komt. Het hof zal daarom opnieuw rechtdoen.
De tenlastelegging
Aan verdachte is tenlastegelegd dat:
1. primair:hij op of omstreeks 18 december 2013 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland, opzettelijk, door middel van verspreiding van (een) geschrift(en) en/of door het openlijk tentoonstellen van een of meerdere geschriften en/of afbeeldingen, de eer en/of de goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door telastlegging van een of meer bepaalde feiten, met het kennelijk doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
een artikel geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
"Direct verantwoordelijk voor de verwoeste levens van duizenden kinderen: NOS-hoofdredacteur [slachtoffer 1] ",
terwijl verdachte wist dat dit/deze tenlastegelegde feit(en) in strijd met de waarheid was/waren;
1. subsidiair:hij op of omstreeks 18 december 2013 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland, opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift heeft beledigd, door op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
een artikel geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
"Direct verantwoordelijk voor de verwoeste levens van duizenden kinderen: NOS-hoofdredacteur [slachtoffer 1] ", althans woorden van soortgelijke aard en/of strekking;
2. primair:hij in of omstreeks de periode van 13 maart 2014 tot en met 16 maart 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk, door middel van verspreiding van (een) geschrift(en) en/of door het openlijk tentoonstellen van een of meerdere geschriften en/of afbeeldingen, de eer en/of goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door telastlegging van een of meer bepaalde feiten, met het kennelijk doel daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
(een) artikel(en) en/of film en/of bericht op Twitter geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
- "In feite is het gedrag van [slachtoffer 1] zwaar crimineel. Zonder enige grond rent hij keer op keer naar de politie om zich huilend te beklagen over [verdachte] uitsluitend omdat die doet wat zijn club weigert te doen: journalistiek bedrijven en het controleren van de macht" (artikel d.d. 13-03-2014)
en/of
- "Ik durf wel nu te zeggen dat dus de MSM mede verantwoordelijk zijn voor deze moord, en dan denk ik met name aan [slachtoffer 1] van de NOS en [slachtoffer 2] van Elsevier die gewoon zelf banden hebben met het pedonetwerk en die gewoon geweigerd hebben en daar echt tot op dit moment mee door gaan om de zaak te ontkennen en gewoon de kinderverkrachters te beschermen. Dus bij deze, [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] , en ook het NRC handelsblad en de Volkskrant: jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood van [naam 1] . Fuck You, jullie zijn gewoon zulke smerige criminele nepjournalisten" (film d.d. 15-03-2014)
en/of
-" [slachtoffer 1] [slachtoffer 2] nrc volkskrant jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood van [naam 1] . Fok you! [verdachte] # [naam 2] " (twitterbericht d.d. 16-03-2014),
althans woorden van soortgelijke aard en/of strekking, terwijl verdachte wist dat dit/deze tenlastegelegde feit(en) in strijd met de waarheid was/waren;
2. 2 subsidiair:hij in of omstreeks de periode van 13 maart 2014 tot en met 16 maart 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift of afbeelding heeft beledigd, door op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
(een) artikel(en) en/of film en/of bericht op Twitter geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"In feite is het gedrag van [slachtoffer 1] zwaar crimineel. Zonder enige grond rent hij keer op keer naar de politie om zich huilend te beklagen over [verdachte] uitsluitend omdat die doet wat zijn club weigert te doen: journalistiek bedrijven en het controleren van de macht" (artikel d.d. 13-03-2014)
en/of
-"Ik durf wel nu te zeggen dat dus de MSM mede verantwoordelijk zijn voor deze moord, en dan denk ik met name aan [slachtoffer 1] van de NOS en [slachtoffer 2] van Elsevier die gewoon zelf banden hebben met het pedonetwerk en die gewoon geweigerd hebben en daar echt tot op dit moment mee door gaan om de zaak te ontkennen en gewoon de kinderverkrachters te beschermen. Dus bij deze, [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] , en ook het NRC handelsblad en de Volkskrant: jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood van [naam 1] . Fuck you, jullie zijn gewoon zulke smerige criminele nepjournalisten" (film d.d. 15-03-2014)
en/of
-" @ [slachtoffer 1] @ [slachtoffer 2] @nrc @volkskrant jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood [naam 1] . Fok you! @ [verdachte] # [naam 2] " (twitterbericht d.d. 16-03-2014),
althans woorden van soortgelijke aard en/of strekking;
3. primair:hij in of omstreeks de periode van 26 mei 2014 tot en met 11 september 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk, door middel van verspreiding van (een) geschrift(en) en/of door het openlijk tentoonstellen van een of meerdere geschriften en/of afbeeldingen, de eer en/of goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door telastlegging van een of meer bepaalde feiten, met het kennelijk doel daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
(een) artikel(en) geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"Smerige NOS-crimineel en propagandist voor de pedo-netwerken vervalst nu ook de uitslagen van de EU-verkiezingen in opdracht van zijn kinderverkrachtende vrienden"
en/of "De complete berichtgeving de eerste uren na het sluiten van de Nederlandse stemlokalen is vervalst en gemanipuleerd door de MSM, [slachtoffer 1] voorop" en/of "En [slachtoffer 1] maar blijven spinnen, liegen en bedriegen en zuipen en naaien op kosten van de burger met zijn pedo- en plunder-vrienden" (artikel d.d. 26-05-2014)
en/of
-"NOS-hoofdredacteur blijkt niet alleen criminele beschermer van kinderverkrachters, maar ook een overbetaalde PvdA-infiltrant" (artikel d.d. 28-05-2014)
en/of
-"NOS onder [slachtoffer 1] slaat nieuwe wegen in van list, bedrog, manipulatie en collaboratie" en/of "Hoe malicieus en crimineel moet je zijn als je met belastinggeld betaald medium weigert spijkerharde feiten tot je te nemen inzake de meest geruchtmakende moordzaak van de laatste decennia en in weerwil van deze feiten steeds blijft volhouden dat een onschuldige boer uit Friesland de dader is?" (artikel d.d. 07-06-2014)
en/of
- " [slachtoffer 1] : weer medeplichtig aan pedo-netwerken" en/of "Staatsomroep weigert ook te publiceren over de seksreizen van [naam 2] naar Slowakije en maakt zich daarmee eens te meer medeplichtig aan het verwoesten van de levens van duizenden kinderen wereldwijd" (artikel d.d. 22-06-2014)
en/of
-"NOS-voorman [slachtoffer 1] heeft meer dan bloed aan zijn handen: hij verschilt in niets van [naam 3] . De pedo-beschermende NOS-voorman [slachtoffer 1] die drie keer aangifte deed tegen [verdachte] opnieuw exposed als leugenaar en manipulator" en/of "Daar gaat ie dan, [slachtoffer 1] : door jouw misdadige collaboratie met de pedo-netwerken heb je niet alleen de levens verwoest van duizenden kinderen, door jouw oorlogspropaganda ben je ook mede-verantwoordelijk voor wellicht tienduizenden doden" (artikel d.d. 09-09-2014)
en/of
-" [naam 4] weigerde zich uit te spreken over de Poetin-manipulatie van zijn opvolger [slachtoffer 1] maar beschuldigde deze site er wel van 'totaal onbetrouwbaar' te zijn en 'demagogisch'" en/of "Niet alleen de supergetuige, maar ook onze eigen [slachtoffer 1] goes international. Nederlands exportproducten anno 2014: pedo-netwerken, corrupte staatsjournalisten en doofpot-commissies" en/of "Maar intussen: [slachtoffer 1] zit op staatskosten de boel te bedriegen en op te hitsen tot oorlog; als hij vervolgens wordt exposed als bedrieger laat hij zijn vijanden opnieuw op staatskosten vervolgen wegens 'smaad'!" (artikel d.d. 11-09-2014)
en/of
-"Niemand durft iets te zeggen over de propaganda en de manipulaties van [slachtoffer 1] en de NOS die zelfs tot over de grenzen de aandacht trekken" en/of "Waar blijft de politiek met commentaar over de misdadige rol van de NOS in onze samenleving?" (artikel d.d. 11-09-2014),
terwijl verdachte wist dat dit/deze tenlastegelegde feit(en) in strijd met de waarheid was/waren;
3. subsidiair:hij in of omstreeks de periode van 26 mei 2014 tot en met 11 september 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift of afbeelding heeft beledigd, door op zijn, verdachtes, althans een, internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
(een) artikel(en) geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"Smerige NOS-crimineel en propagandist voor de pedo-netwerken vervalst nu ook de uitslagen van de EU-verkiezingen in opdracht van zijn kinderverkrachtende vrienden" en/of "De complete berichtgeving de eerste uren na het sluiten van de Nederlandse stemlokalen is vervalst en gemanipuleerd door de MSM, [slachtoffer 1] voorop" en/of "En [slachtoffer 1] maar blijven spinnen, liegen en bedriegen en zuipen en naaien op kosten van de burger met zijn pedo- en plunder-vrienden" (artikel d.d. 26-05-2014)
en/of
-"NOS-hoofdredacteur blijkt niet alleen criminele beschermer van kinderverkrachters, maar ook een overbetaalde PvdA-infiltrant" (artikel d.d. 28-05-2014)
en/of
"NOS onder [slachtoffer 1] slaat nieuwe wegen in van list, bedrog, manipulatie en collaboratie" en/of "Hoe malicieus en crimineel moet je zijn als je met belastinggeld betaald medium weigert spijkerharde feiten tot je te nemen inzake de meest geruchtmakende moordzaak van de laatste decennia en in weerwil van deze feiten steeds blijft volhouden dat een onschuldige boer uit Friesland de dader is?" (artikel d.d. 07-06-2014)
en/of
-" [slachtoffer 1] : weer medeplichtig aan pedo-netwerken" en/of "Staatsomroep weigert ook te publiceren over de seksreizen van [naam 2] naar Slowakije en maakt zich daarmee eens te meer medeplichtig aan het verwoesten van de levens van duizenden kinderen wereldwijd" (artikel d.d. 22-06-2014)
en/of
-"NOS-voorman [slachtoffer 1] heeft meer dan bloed aan zijn handen: hij verschilt in niets van [naam 3] . De pedo-beschermende NOS-voorman [slachtoffer 1] die drie keer aangifte deed tegen [verdachte] opnieuw exposed als leugenaar en manipulator" en/of "Daar gaat ie dan, [slachtoffer 1] : door jouw misdadige collaboratie met de pedo-netwerken heb je niet alleen de levens verwoest van duizenden kinderen, door jouw oorlogspropaganda ben je ook mede-verantwoordelijk voor wellicht tienduizenden doden" (artikel d.d. 09-09-2014)
en/of
-" [naam 4] weigerde zich uit te spreken over de Poetin-manipulatie van zijn opvolger [slachtoffer 1] maar beschuldigde deze site er wel van 'totaal onbetrouwbaar' te zijn en 'demagogisch'" en/of "Niet alleen de supergetuige, maar ook onze eigen [slachtoffer 1] goes international. Nederlands exportproducten anno 2014: pedo-netwerken, corrupte staatsjournalisten en doofpot-commissies" en/of "Maar intussen: [slachtoffer 1] zit op staatskosten de boel te bedriegen en op te hitsen tot oorlog; als hij vervolgens wordt exposed als bedrieger laat hij zijn vijanden opnieuw op staatskosten vervolgen wegens 'smaad'!" (artikel d.d. 11-09-2014)
en/of
-"Niemand durft iets te zeggen over de propaganda en de manipulaties van [slachtoffer 1] en de NOS die zelfs tot over de grenzen de aandacht trekken" en/of "Waar blijft de politiek met commentaar over de misdadige rol van de NOS in onze samenleving?" (artikel d.d. 11-09-2014),
althans woorden van soortgelijke aard en/of strekking.
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Bewijsoverwegingen
Het hof dient te beoordelen of wettig en overtuigend bewezen is dat bedoelde teksten uit artikelen, een twitterbericht en een film door verdachte zijn geuit door deze op een website te (laten) plaatsen en zo ja, of deze uitingen als laster dan wel smaad(schrift) of belediging kunnen worden gekwalificeerd.
Daderschap
Het hof acht op grond van de gebezigde bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de tenlastegelegde teksten heeft geplaatst of laten plaatsen. Verdachte heeft verklaard dat hij de heer [slachtoffer 1] kent, dat hij auteur en eigenaar is van de website [internetsite 2] en ook eindverantwoordelijk voor deze website is. Tevens heeft verdachte verklaard dat hij een artikel heeft geschreven waarin de heer [slachtoffer 1] voorkomt. Daarnaast heeft verdachte op 26 maart 2014 bij de politie verklaard dat datgene wat hij op zijn website had geschreven niet gericht was op de persoon [slachtoffer 1] , maar op zijn verantwoordelijkheid als hoofdredacteur van de NOS. Voorts heeft het hof ter terechtzitting de eigen waarneming gedaan dat de persoon in de onder feit 2, 2e gedachtestreepje genoemde film van 15 maart 2014 qua gezichtsvorm, gezichtsbeharing en het uiterlijk van het gelaat zodanig grote gelijkenissen vertoont met de foto van verdachte op de zogenaamde SKDB-staat die zich in het dossier bevindt, dat het hof vaststelt dat de persoon in de betreffende film verdachte is.
Interpretatie van de tenlastelegging
Het hof interpreteert de tenlastelegging op de volgende wijze. Het hof stelt vast dat er sprake is van drie genummerde verwijten, die telkens een primair en subsidiair onderdeel omvatten. De in de primaire variant tenlastegelegde verwijten zien op laster en smaad en in de subsidiaire variant zijn deze teksten tenlastegelegd als belediging. De verwijten zijn qua tekst onder het primaire en het subsidiaire identiek. Op grond van de inhoud van het dossier constateert het hof dat deze teksten zijn geselecteerd uit artikelen, een twitterbericht en een film. De selecties omvatten veelal losstaande zinnen die soms per artikel onder gedachtestreepjes in de tenlastelegging zijn gegroepeerd. Het hof zal bij de beoordeling of telkens is voldaan aan de criteria voor laster of smaad zoals door de Hoge Raad gesteld, de afzonderlijke zinnen op zichzelf beschouwen. Indien geen sprake is van laster of smaad (telkens als primaire feiten tenlastegelegd), zal het hof beoordelen of de bedoelde zinsneden als beledigend (telkens als subsidiaire feiten tenlastegelegd) moeten worden beschouwd. Het hof leidt uit de opzet van de tenlastelegging af dat wordt beoogd de teksten aldus te beoordelen. Met deze lezing van de tenlastelegging wordt verdachte naar het oordeel van het hof niet in zijn belang geschaad.
Toetsingskader
Het hof dient aldus vervolgens te beoordelen of bedoelde uitingen uit artikelen, een twitterbericht en een film als laster dan wel smaad(schrift) of eenvoudige belediging kunnen worden gekwalificeerd.
Laster
Laster is een gekwalificeerde vorm van smaad(schrift) en is opgenomen in artikel 262 van het Wetboek van Strafrecht (Sr). Er is sprake van laster wanneer degene die het misdrijf van smaad(schrift) pleegt, weet dat het bepaalde feit waarvan hij de beledigde beschuldigt in strijd met de waarheid is. Uit de rechtspraak van de Hoge Raad1.volgt dat blijkens de wetsgeschiedenis het bestanddeel "wetende dat" in artikel 262 Sr een bijzondere, beperkte betekenis van daadwerkelijke wetenschap heeft, waarvoor voorwaardelijk opzet niet toereikend is.
Smaad(schrift)
Smaad(schrift) – opgenomen in artikel 261 Sr – is een specifieke vorm van belediging, waarbij strafbaar is gesteld de aanranding van iemands eer of goede naam door middel van de tenlastelegging van een bepaald feit met het kennelijke doel het geven van ruchtbaarheid.
Bij de beantwoording van de vraag of sprake is van smaad(schrift) gaat het hof uit van het toetsingskader dat de Hoge Raad heeft gegeven in zijn arrest van 11 oktober 20162.:
"Vooropgesteld moet worden dat sprake is van tenlastelegging van een "bepaald feit" als bedoeld in artikel 261 van het Wetboek van Strafrecht (Sr), indien het feit op een zodanige wijze door de verdachte is tenlastegelegd dat het een duidelijk te onderkennen concrete gedraging aanwijst. Daarvan is bijvoorbeeld geen sprake indien het "feit" niet het gedrag van de betrokkenen betreft maar een eigenschap die hem wordt toegedicht en evenmin, zo het wel gaat om diens gedrag, indien het gedrag slechts in algemene termen wordt geduid en derhalve niet wordt toegespitst op een voldoende geconcretiseerde gedraging. Opmerking verdient nog dat dit vereiste niet geldt bij de - van een lichter strafmaximum voorziene - strafbaarstelling van belediging in artikel 266, eerste lid, Sr (volgens HR 14 juni 2016, ECLI:Nl:HR:2016:1198, NJ 2016/346)".
Belediging
Van eenvoudige belediging (artikel 266 Sr) is sprake wanneer door een uiting iemands eer of goede naam wordt aangerand. Deze uiting kan zowel mondeling, bij geschrift dan wel bij een afbeelding geschieden. De rechter dient in de eerste plaats te oordelen over de vraag of de uiting op zichzelf beledigend is, oftewel: of deze al dan niet op zichzelf geschikt is om iemands waardigheid die hem in het maatschappelijk verkeer toekomt, aan te randen. In de tweede plaats is het de vraag of de context waarin de uiting is gedaan het beledigend karakter van de uiting wegneemt dan wel of die context aan de uiting die op zichzelf niet beledigend is, dat karakter wel verleent. Ten slotte komt de vraag aan de orde of de uiting al dan niet onnodig grievend is.
Dit toetsingskader leidt tot de onderstaande overwegingen.
Verweren verdediging
De raadsman heeft ter zitting van het hof bepleit dat algehele vrijspraak moet volgen. Daartoe heeft de raadsman onder meer aangevoerd dat de tenlastegelegde teksten weliswaar beschuldigend en onaangenaam zijn, maar dat er sprake is van een bepaald stijlmiddel en niet van smaad. De teksten zijn bedoeld om discussie op gang te brengen en zaken aan de kaak te stellen. De website van verdachte heeft geen duizenden bezoekers per dag en de uitingen zijn niet in de landelijke pers bekend geworden. Tevens speelt een rol dat andere organisaties en personen die in de teksten geadresseerd worden, zoals de Volkskrant, NRC en [slachtoffer 2] , geen aangifte hebben gedaan. Het is dan ook sterk de vraag in hoeverre aangever [slachtoffer 1] zich door de uitingen aangevallen heeft gevoeld.
Oordeel hof
De door de raadsman gevoerde verweren strekkende tot vrijspraak worden allereerst weerlegd door de gehanteerde bewijsmiddelen, die in een eventueel nader op te maken aanvulling op dit arrest zullen worden opgenomen. In aanvulling daarop overweegt het hof het volgende. Het verweer van de raadsman dat geen bewezenverklaring kan volgen omdat de teksten een bepaald stijlmiddel zijn om zaken aan de kaak te stellen maakt niet dat geen sprake kan zijn van laster, smaad(schrift) dan wel belediging. Evenmin is sprake van een situatie waarin niet kan worden vastgesteld dat de teksten met het doel van het geven van ruchtbaarheid door verdachte zijn geplaatst. De wijze waarop de teksten en film door verdachte zijn geplaatst, namelijk op een voor ieder toegankelijke site op internet en in een twitterbericht, duidt immers op het tegenovergestelde. Verdachte heeft door aldus te handelen zijn uitingen zodanig ter kennis van het publiek gebracht dat een bredere kring van betrekkelijk willekeurige derden wordt bereikt.
Toepassing toetsingskader
Het bovenstaande leidt indachtig het toetsingskader tot de onderstaande bewezenverklaring waarbij het hof anders dan de rechtbank bepaalde passages niet als smaadschrift, maar als laster of belediging zal kwalificeren. Ten aanzien van alle bewezenverklaarde gedragingen is het hof van oordeel dat deze telkens uitingen betreffen die op zichzelf beledigend zijn en geschikt zijn om de waardigheid van [slachtoffer 1] die hem in het maatschappelijk verkeer toekomt, aan te randen. Daarbij neemt het hof in aanmerking dat de context en het samenstel van provocerende teksten en aantijgingen op de betreffende website(s) en het twitterbericht waarin de bewezenverklaarde uitingen telkens zijn gedaan het beledigende karakter van die uitingen meer versterkt dan wegneemt. De bewezenverklaarde uitingen zijn onnodig grievend voor [slachtoffer 1] . Het hof overweegt in dit verband dat de wijze waarop en de mate waarin [slachtoffer 1] zich in zijn eer en goede naam aangetast heeft gevoeld ook blijkt uit de drie aangiftes en de bijbehorende klachten van [slachtoffer 1] die zich in het dossier bevinden.
Het hof is met betrekking tot het onder 1 primair tenlastegelegde van oordeel dat geen sprake is van een door de verdachte ten laste gelegd feit dat een duidelijk te onderkennen concrete gedraging aanwijst. Wel komt het hof tot een bewezenverklaring van de subsidiair tenlastegelegde belediging. Het hof komt met betrekking tot bepaalde onder 2 en 3 tenlastegelegde onderdelen op dezelfde wijze tot een bewezenverklaring van belediging. Voor wat betreft het onder 3 primair ten laste gelegde komt het hof tot een kwalificatie van laster. Gelet op de inhoud van de geplaatste tekst houdt het hof het ervoor dat ieder weldenkend mens, derhalve ook verdachte, de wetenschap heeft dat de tekst niet anders kan worden beschouwd dan een ongefundeerde, ernstige en evident valselijke aantijging richting [slachtoffer 1] die niet voor waar kan worden aangenomen.
Voor de leesbaarheid is niet de volgorde van de feiten op de tenlastelegging aangehouden, maar zijn de feiten onderscheiden naar de aard van kwalificatie gegroepeerd.
Bewezenverklaring en strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Door wettige bewijsmiddelen, waarbij de inhoud van elk bewijsmiddel - ook in onderdelen - slechts wordt gebezigd tot het bewijs van dat tenlastegelegde feit waarop het blijkens de inhoud kennelijk betrekking heeft, en waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, acht het hof wettig en overtuigend bewezen:
Laster
*tenlastegelegd onder 3 primair dat:
hij in de periode van 26 mei 2014 tot en met 11 september 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk, door het openlijk tentoonstellen van een geschrift, de eer en goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijk doel daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 2] een artikel geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"Smerige NOS-crimineel en propagandist voor de pedo-netwerken vervalst nu ook de uitslagen van de EU-verkiezingen in opdracht van zijn kinderverkrachtende vrienden", terwijl verdachte wist dat dit tenlastegelegde feit in strijd met de waarheid was;
te kwalificeren als laster;
Smaadschrift
*tenlastegelegd onder 2 primair dat:
hij in of omstreeks de periode van 13 maart 2014 tot en met 16 maart 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk, door middel van het openlijk tentoonstellen van een geschrift en afbeeldingen, de eer en goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door tenlastelegging van een of meer bepaalde feiten, met het kennelijk doel daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 2] een film en bericht op Twitter geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
- " Ik durf wel nu te zeggen dat dus de MSM mede verantwoordelijk zijn voor deze moord, en dan denk ik met name aan [slachtoffer 1] van de NOS en [slachtoffer 2] van Elsevier die gewoon zelf banden hebben met het pedonetwerk en die gewoon geweigerd hebben en daar echt tot op dit moment mee door gaan om de zaak te ontkennen en gewoon de kinderverkrachters te beschermen. Dus bij deze, [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] , en ook het NRC handelsblad en de Volkskrant: jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood van [naam 1] " (film d.d. 15-03-2014).
en
-" @ [slachtoffer 1] @ [slachtoffer 2] @nrc @volkskrant jullie zijn mede verantwoordelijk voor de dood van [naam 1] " (Twitterbericht d.d. 16-03-2014).
* tenlastegelegd onder 3 primair dat:
hij in de periode van 26 mei 2014 tot en met 11 september 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk, door het openlijk tentoonstellen van meerdere geschriften en/of afbeeldingen, de eer en goede naam van [slachtoffer 1] heeft aangerand door telastlegging van een of meer bepaalde feiten, met het kennelijk doel daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 2] artikelen geplaatst/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
- " De complete berichtgeving de eerste uren na het sluiten van de Nederlandse stemlokalen is vervalst en gemanipuleerd door MSM, [slachtoffer 1] voorop" (artikel d.d. 26-05-2014)
en
- " [slachtoffer 1] : weer medeplichtig aan pedo-netwerken" (artikel d.d. 22-06-2014)
en
- " Daar gaat ie dan, [slachtoffer 1] : door jouw misdadige collaboratie met de pedo-netwerken heb je niet alleen de levens verwoest van duizenden kinderen, door jouw oorlogspropaganda ben je ook mede-verantwoordelijk voor wellicht tienduizenden doden" (artikel d.d. 09-09-2014)
telkens te kwalificeren als smaadschrift;
Belediging
* tenlastegelegd onder 1 subsidiair dat:
hij op 18 december 2013 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland, opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift heeft beledigd, door op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 1] en/of [internetsite 2]
een artikel te plaatsen/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
"Direct verantwoordelijk voor de verwoeste levens van duizenden kinderen: NOS-hoofdredacteur [slachtoffer 1] ".
*tenlastegelegd onder 2 subsidiair dat:
hij in de periode van 13 maart 2014 tot en met 16 maart 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift of afbeelding heeft beledigd, door op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 2] een film en een artikel te plaatsen/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"In feite is het gedrag van [slachtoffer 1] zwaar crimineel." (artikel d.d. 13-03-2014)
en
-"Fuck you, jullie zijn gewoon zulke smerige criminele nepjournalisten" (film d.d. 15-03-2014)
* tenlastegelegd onder 3 subsidiair dat: hij in de periode van 26 mei 2014 tot en met 11 september 2014 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of elders in Nederland opzettelijk een persoon genaamd [slachtoffer 1] in het openbaar bij geschrift of afbeelding heeft beledigd, door op zijn, verdachtes internetsite [internetsite 2] artikelen te plaatsen/laten plaatsen met daarin onder meer de tekst:
-"NOS-hoofdredacteur blijkt niet alleen criminele beschermer van kinderverkrachters, maar ook een overbetaalde PvdA-infiltrant" (artikel d.d. 28-05-2014)
en
"NOS onder [slachtoffer 1] slaat nieuwe wegen in van list, bedrog, manipulatie en collaboratie" (artikel d.d. 07-06-2014)
en
-"NOS-voorman [slachtoffer 1] heeft meer dan bloed aan zijn handen: hij verschilt in niets van [naam 3] . De pedo-beschermende NOS-voorman [slachtoffer 1] die drie keer aangifte deed tegen [verdachte] opnieuw exposed als leugenaar en manipulator" (artikel d.d. 09-09-2014).
telkens te kwalificeren als eenvoudige belediging.
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Strafbaarheid van de verdachte
Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.
Oplegging van straf
De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.
Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan laster, smaadschrift en eenvoudige belediging. Door in een twitterbericht en op zijn eigen website artikelen en een film te plaatsen met daarin smadelijke en/of beledigende teksten, heeft hij aangever [slachtoffer 1] in zijn goede eer en naam aangetast. Eenmaal heeft verdachte een lasterlijke uiting gedaan. Met de rechtbank overweegt het hof dat verdachte [slachtoffer 1] heeft beticht van zeer ernstige zaken. Zo heeft hij [slachtoffer 1] onder meer betrokkenheid bij het verwoesten van kinderlevens, het hebben van banden met pedonetwerken en het beschermen van kinderverkrachters verweten. Verder wordt [slachtoffer 1] een crimineel en leugenaar genoemd. De reputatie van [slachtoffer 1] is door deze publicaties aangetast nu deze op het internet zijn geplaatst en op die manier voor het publiek openlijk kenbaar zijn gemaakt. Op internet zijn dergelijke publicaties eenvoudig te vinden. De publicaties kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Door over een periode van negen maanden met een hoge frequentie en intensiteit dergelijke krenkende teksten en daarbij ook foto’s van het gezicht van [slachtoffer 1] te plaatsen, heeft verdachte op grove wijze inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van [slachtoffer 1] .
Bij het bepalen van een passende straf heeft het hof ook gelet op het strafrechtelijk verleden van verdachte. Uit een uittreksel uit het justitieel documentatieregister d.d. 12 oktober 2017 blijkt dat verdachte eerder onherroepelijk is veroordeeld ter zake andersoortige delicten.
Het hof neemt met de advocaat-generaal ook in aanmerking dat sprake van een schending van de redelijke termijn waarbinnen deze strafzaak in hoger beroep in beginsel zou moeten zijn afgedaan. De advocaat-generaal heeft betoogd dat een gevangenisstraf voor de duur van tien maanden, zoals ook door de rechtbank is opgelegd, in beginsel passend is gelet op de aard en ernst van de feiten. Gelet echter op de overschrijding van de redelijke termijn voor afdoening van een strafzaak in hoger beroep van twee jaren, is de advocaat-generaal van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van negen maanden passend is.
De raadsman heeft als subsidiair standpunt bepleit dat een fors lagere straf zou moeten worden opgelegd. Een gevangenisstraf van tien of negen maanden voor uitingsdelicten is niet passend, ook niet in geval van recidive. Hoewel het wettelijk strafmaximum voor smaad(schrift) een jaar gevangenisstraf is, eist het openbaar ministerie in de praktijk lagere straffen. De raadsman heeft hierbij tevens gewezen op de richtlijn voor strafvordering smaad(schrift) en lasterlijke aanklacht 2015R041 van het openbaar ministerie. Ingeval van recidive is het uitgangspunt een taakstraf voor de duur van 90 uren of een gevangenisstraf voor de duur van zes weken.
Alles afwegende, is het hof van oordeel dat aan verdachte een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden moet worden opgelegd. Deze straf is passend en geboden. Gezien de aard en ernst van de feiten, de stelselmatigheid waarmee verdachte heeft gehandeld en de relatief lange periode waarbinnen de feiten zijn gepleegd, heeft deze strafzaak een geheel eigen context en is een andere strafmodaliteit dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf naar het oordeel van het hof niet aan de orde. Het hof ziet dan ook geen aanleiding om de door de raadsman genoemde richtlijn voor strafvordering van het openbaar ministerie te volgen. Bij de strafoplegging speelt verder een rol dat het hof éénmaal tot een zwaardere kwalificatie dan de rechtbank komt, maar in bepaalde gevallen ook tot de lichtere kwalificatie van belediging en in sommige gevallen tot partiële vrijspraak. Ten slotte is in deze strafduur de overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep verdisconteerd.
Toepasselijke wettelijke voorschriften
Het hof heeft gelet op de artikelen 57, 63, 261, 262 en 266 van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart niet bewezen dat de verdachte het onder 1 primair ten laste gelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 subsidiair, 2 primair/subsidiair en 3 primair/subsidiair ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1 subsidiair, 2 primair/subsidiair en 3 primair/subsidiair bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 6 (zes) maanden.
Aldus gewezen door
mr. J. Dolfing, voorzitter,
mr. M.C. Fuhler en mr. L.J. Bosch, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr. G.M. Fondse, griffier,
en op 22 november 2017 ter openbare terechtzitting uitgesproken.
Voetnoten
Voetnoten Uitspraak 22‑11‑2017
HR 11 oktober 2016, ECLI:NL:HR:2016:2291.