HR, 11-10-2016, nr. 14/06522

4. Ten laste van de verdachte heeft het hof bewezenverklaard dat:

“hij op 15 februari 2012 te Beek en Donk, gemeente Laarbeek opzettelijk de goede naam van [betrokkene] heeft aangerand door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel, duidelijk voor een ieder zichtbaar, geschriften met de tekst " [betrokkene] van Sandds B.V. is een postdief” voor zijn ramen gehangen;”

5. De aanvulling als bedoeld in art. 365a Sv houdt ten aanzien van deze bewezenverklaring het volgende in:

“In de hieronder opgenomen bewijsmiddelen ten aanzien van de bewijsmotivering wordt - tenzij anders vermeld - verwezen naar het proces-verbaal van regiopolitie Brabant Zuid-Oost, Afdeling Gemert-Laarbeek, registratienummer PL22122012024077, op ambtseed opgemaakt en ondertekend op 6 maart 2012 te Gemert door brigadier [verbalisant 1] , bestaande uit in wettige vorm opgemaakte processen-verbaal en andere geschriften, doorgenummerd dossierblz. 1 - 29.

1. Het proces-verbaal van aangifte van [betrokkene] , op 17 februari 2012 opgemaakt en ondertekend door agent [verbalisant 2] (ambtsbelofte) en inspecteur [verbalisant 3] (ambtseed), dossierblz. 3 - 8, voor zover dit, zakelijk weergegeven, inhoudt:

(dossierblz. 3)

Ik ben [betrokkene] en ik wil aangifte doen van smaad.

(dossierblz. 4)

Ik werk momenteel bij Sandd B.V. als postbode. Ik bezorg in de wijk waar ik woon. [verdachte] is woonachtig aan de [a-straat 1] te Beek en Donk. Ik woon op loopafstand van [verdachte] .

(dossierblz. 6)

Op 15 februari 2012 zag ik dat er een poster van ongeveer 100 centimeter bij 80 centimeter groot op de voorgevel van de [a-straat 1] te Beek en Donk was geplakt. Ik zag dat er in totaal drie posters waren geplakt. Ik zag staan “ [betrokkene] [het hof begrijpt: [betrokkene] ] van Sandds B.V. is een postdief’. Ik zag dat deze tekst in grote koeienletters op geel papier was geschreven.

Mijn naam is ten schande gebracht door [verdachte] . Ik ben helemaal geen postdief. Als hij zijn post wil hebben, dan krijgt hij deze gewoon, maar dat wil hij niet. De posters zijn voor iedereen die voorbij zijn woning komt zichtbaar en duidelijk te lezen.

2. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 6 maart 2012, op ambtseed opgemaakt en ondertekend door brigadier [verbalisant 1] , dossierblz. 9 - 10a, voor zover dit, zakelijk weergegeven, inhoudt:

(dossierblz. 10)

Op 15 februari 2012 zag [betrokkene] dat er bij [verdachte] op de voorgevel een drietal posters op de ramen waren geplakt met de tekst [betrokkene] van Sandds B.V. is een postdief. Opmerking verbalisant: de naam [betrokkene] werd hier foutief geschreven. Dit moet [betrokkene] zijn. Dit is de meisjesnaam van genoemde aangeefster [betrokkene] .

Hierbij gevoegd wordt een proces-verbaal van bevindingen opgemaakt door collega’s van Gemert-Laarbeek. Zij hebben deze posters op 15 februari 2015 zien hangen op de ramen in de voorgevel van de woning van [verdachte] , zijnde perceel [a-straat 1] te Beek en Donk, gemeente Laarbeek. Door het gedrag van deze [verdachte] voelt aangeefster zich ernstig in haar eer en goede naam aangetast vanwege het aanbrengen van genoemde posters met de omschreven tekst. Deze tekst was heel duidelijk te lezen.

De [a-straat 1] maakt deel uit van een woonwijk, waarbij de woningen kort bij elkaar zijn gebouwd en waar veelvuldig de buurtbewoners doorheen wandelen dan wel rijden.

3. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 28 februari 2012, opgemaakt en ondertekend door de brigadiers [verbalisant 4] (ambtsbelofte) en [verbalisant 5] (ambtseed), dossierblz. 11, voor zover dit, zakelijk weergegeven, inhoudt:

Op 15 februari 2012 waren wij belast met de wijkzorg in de gebieden Lieshout - Mariahout en Beek en Donk. Wij hadden eerder die dag vernomen dat op pand [1] aan de [a-straat] te Beek en Donk door de bewoner pamfletten waren opgehangen. Ter plaatse gekomen zagen wij dat de bewoner van pand [1] aan de [a-straat] voor een raam op de bovenverdieping en het bovenste raam van de voordeur twee pamfletten had gehangen. Wij zagen dat op deze pamfletten de naam stond van de postbezorgster en de firma Sandd . De volledige tekst luidde als volgt: [betrokkene] [het hof begrijpt: [betrokkene] ] van Sandd b.v. is een postdief.

4. De verklaring van verdachte ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 20 november 2013 tegenover de meervoudige kamer van dit hof:

Ik heb inderdaad op 15 februari 2012 platen met teksten opgehangen dat [betrokkene] een postdief is. Zij werkt bij Sandd en bezorgde mijn post. Ik weet niet meer hoeveel platen ik heb opgehangen, maar als u zegt dat het er drie zijn geweest, geloof ik dat.

6. Art. 261 Sr luidt:

"1. Hij die opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt, door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, wordt, als schuldig aan smaad, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.

2. Indien dit geschiedt door middel van geschriften of afbeeldingen, verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen, of door geschriften waarvan de inhoud openlijk ten gehore wordt gebracht, wordt de dader, als schuldig aan smaadschrift, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.

3. Noch smaad, noch smaadschrift bestaat voor zover de dader heeft gehandeld tot noodzakelijke verdediging, of te goeder trouw heeft kunnen aannemen dat het te last gelegde waar was en dat het algemeen belang de telastlegging eiste."

7. Het middel betreft het in de bewezenverklaring opgenomen en aan art. 261, eerste lid, Sr ontleende bestanddeel ‘telastelegging van een bepaald feit’. De Hoge Raad1.overwoog daaromtrent:

“Vooropgesteld moet worden dat sprake is van telastlegging van een ‘bepaald feit’ als bedoeld in art. 261 Sr, indien het feit op een zodanige wijze door de verdachte is telastgelegd dat het een duidelijk te onderkennen concrete gedraging aanwijst. Daarvan is bijvoorbeeld geen sprake indien het ‘feit’ niet het gedrag van de betrokkene betreft maar een eigenschap die hem wordt toegedicht en evenmin, zo het wel gaat om diens gedrag, indien dat gedrag slechts in algemene termen wordt geduid en derhalve niet wordt toegespitst op een voldoende geconcretiseerde gedraging. Het behoort tot de taak van de strafrechter om, afhankelijk van de precieze vormgeving van de door het openbaar ministerie uitgebrachte tenlastelegging, zelfstandig – dus ook indien op dat punt geen verweer is gevoerd – te beoordelen of het bestanddeel ‘telastlegging van een bepaald feit’ als bedoeld in art. 261 Sr kan worden bewezenverklaard dan wel of het bewezenverklaarde het misdrijf van art. 261 Sr oplevert. (Vgl. HR 29 september 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI1171, NJ 2009/541.).”

8. Volgens de steller van het middel betreft de bewezenverklaarde frase ‘ [betrokkene] van Sandds B.V. is een postdief’ geen feit omdat een gedraging ontbreekt. Er is slechts sprake van een eigenschap van ‘ [betrokkene] ’. Voor het geval wel sprake is van een gedraging en dus van een feit is dat feit niet ‘bepaald’, omdat de bewezenverklaarde woorden te algemeen zijn, aldus nog steeds de steller van het middel.

9. De uiting in de bewezenverklaarde frase vormt mijns inziens hoe dan ook een aantasting van de reputatie van een (integer) postbezorger.2.Uit bewijsmiddel 1 blijkt dat [betrokkene] als postbezorger werkt in de wijk waarin zowel verdachte als zijzelf wonen.

10. Postdief zijn is een eigenschap, een hoedanigheid (van postdief) en het stelen van post is een gedraging. Naar de letter bevat de uiting dat [betrokkene] een postdief is dus geen gedraging, maar gelet op de omstandigheid dat zij postbezorger is in de wijk waar verdachte woont, zie ik geen wezenlijk verschil met de uiting die inhoudt dat [betrokkene] post (van verdachte) steelt. Zij is immers een postdief, omdat zij werkzaam als postbezorger in dat kader post steelt. Door haar een postdief te noemen wordt, naar algemeen taalgebruik, met voldoende duidelijkheid de suggestie gewekt dat zij zich misdraagt door post te stelen.3.De uiting omvat meer dan bijvoorbeeld de suggestie dat [betrokkene] ongeschikt is als postbezorger. Dat laatste zou onvoldoende zijn, omdat er dan slechts een eigenschap wordt miskend.

11. Kan het stelen van post (de gedraging) in het onderhavige geval worden aangemerkt als een ‘bepaald’ feit?4.Ter terechtzitting van het hof van 20 november 2014 heeft verdachte onder meer verklaard:

“De reden dat ik aldus heb gehandeld, is het feit dat ik al negen maanden mijn post te laat of zelfs niet ontving. Ik heb daarvoor met verschillende instanties contact gehad, met de post, de boekhouder, de politie en zelfs de burgemeester. Niemand wilde echter naar mij luisteren.”

12. De gedraging kan in de context zoals deze naar voren komt uit de ter terechtzitting van het hof van 20 november 2014 door verdachte afgelegde verklaring wel gezien worden als een schets van concrete, historische gebeurtenissen (waar of niet waar).5.Immers, verdachte is van oordeel dat er een verband is tussen het zijn van postdief door post te stelen en de omstandigheid dat verdachte in een niet onaanzienlijke tijdsperiode ‘zelfs’ geen post ontving.

14. Het tweede middel klaagt dat de redelijke termijn in de cassatiefase is overschreden, omdat de inzendingstermijn is overschreden.

15. Tussen het instellen van cassatie op 12 december 2014 en het binnenkomen van het dossier ter griffie van de Hoge Raad op 2 september 2015 zijn ongeveer negen maanden verlopen. Dat brengt mee dat de redelijke inzendtermijn van acht maanden is overschreden. Ik wijs er bovendien op dat de Hoge Raad uitspraak zal doen nadat meer dan zestien maanden zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Echter, gelet op de aan de verdachte opgelegde voorwaardelijke geldboete van € 340,00 en de mate waarin de redelijke termijn is overschreden, is er geen aanleiding om aan het oordeel dat de redelijke termijn is overschreden enig rechtsgevolg te verbinden.6.

16. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

17. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG