Einde inhoudsopgave
Smartengeld 1998/2.4.1
2.4.1 Algemeen
prof. mr. S.D. Lindenbergh, datum 21-06-1998
- Datum
21-06-1998
- Auteur
prof. mr. S.D. Lindenbergh
- Vakgebied(en)
Verbintenissenrecht (V)
Voetnoten
Voetnoten
In het Engelse recht geniet de laatstgenoemde term de voorkeur om te doen uitkomen dat de sanctie ertoe dient een voorbeeld te stellen. Zie evenwel recentelijk Law Commission, Report 247, waarin juist weer een voorkeur wordt uitgesproken voor het gebruik van de term 'punitive damages'.
Opmerkelijk is dat de term 'smart money' wordt teruggevoerd op een Engelse vertaling van het werk van Hugo de Groot. Zie Fay v. Parker, 53 N.H. 342 (1872), waar Judge Foster (p. 355) opmerkt: 'It is interesting as well as instructive to observe that one hundred and twenty years ago the term smart money was employed in a manner entirely different from the modem signification which it has obtained, being then used as indicating compensation for the smarts of the injured person, and not, as now, money required by way of punishment, and to make the wrongdoer smart.' Men kan het laatste wellicht in tweeërlei betekenis opvatten: de laedens wordt leed (smart) toegevoegd teneinde hem iets te leren ('smart' te maken). Het woord 'smart' wordt in het Engels in beide betekenissen gebruikt.$$
De nadruk ligt daarbij op het Engelse recht en - in mindere mate - op 'het' recht in de Verenigde Staten van Amerika. Men zij erop bedacht dat verschillende staten op dit terrein uiteenlopende stelsels kennen.
Verschillende Angelsaksische rechtsstelsels onderscheiden zich op het terrein van het aansprakelijkheidsrecht van de continentale stelsels, doordat zij naast compensatoire vergoedingen een civielrechtelijke sanctie kennen in de vorm van betaling van een geldsom die er uitdrukkelijk en uitsluitend toe dient het gedane onrecht te vergelden en toekomstig onrecht te voorkomen. Men spreekt dan van punitive damages, exemplary damages1 en zelfs van smart money.2 Aangezien het smartengeld in de literatuur nogal eens in verband wordt gebracht met dergelijke sancties, is het zinvol aan hun plaats en vormgeving aandacht te besteden.
Met het navolgende is niet beoogd een uitvoerige beschrijving te geven van allerlei verschillende Angelsaksische rechtsstelsels, maar worden slechts enkele voor het onderwerp relevante kernpunten uit het aansprakelijkheidsrecht van (enkele van3') die rechtsstelsels aangestipt. Daarbij ligt de nadruk op de wijze waarop functies van schadevergoedingsrechtelijke maatregelen ('damages') plegen te worden benaderd.