HR, 19-06-2001, nr. 03059/00

Namens verdachte heeft mr. A.E.M. Röttgering, advocaat te Amsterdam, vier middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel behelst de klacht dat de berechting van verdachte niet heeft plaatsgevonden binnen een redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid EVRM.

Het recht op berechting binnen een redelijke termijn is geschonden in hoger beroep, in de cassatiefase en in het geheel bezien, aldus het middel.

Voor zover het middel klaagt dat de redelijke termijn in de cassatiefase is overschreden is het middel terecht voorgesteld aangezien tussen het instellen van het beroep in cassatie en de ontvangst van de stukken ter griffie van de Hoge Raad meer dan tien maanden zijn verstreken. Dat is te lang. Gelet op de mate van overschrijding kan de Hoge Raad de straf verminderen (HR NJ 2000, 721).

Voor het overige faalt het middel. In hoger beroep is door de raadsman van verdachte de verdediging gevoerd. Daarbij heeft de raadsman voor zover het betreft het tijdsverloop in deze zaak naar voren gebracht:

Een beroep op overschrijding van de redelijke termijn voor berechting valt hierin niet te lezen. Het is ook niet zo verwonderlijk dat de raadsman dit naliet, omdat de vertraging die de behadeling in hoger beroep heeft ondervonden in belangrijke mate kan worden toegeschreven aan de twee gehonoreerde verzoeken om aanhouding die de verdediging heeft gedaan. Voor vergelijkbare voorbeelden van een verwijzing naar de procesduur waarmee volgens de verdediging bij de strafoplegging rekening moest worden gehouden verwijs ik naar HR 9 januari 2001 (gr. Nr. 01751/00; NJ 1999, 150 en NJ 2001, 111). In al die zaken werd de stelling dat de appelrechter dit betoog als een beroep op overschrijding van de redelijke termijn had moeten opvatten, door de Hoge Raad verworpen.

De omstandigheid dat in hoger beroep door de raadsman geen verweer is gevoerd betekent dat thans niet met vrucht kan worden geklaagd dat dit tijdsverloop een onredelijke vertraging heeft opgeleverd. (HR NJ 1991, 752).

Het tweede middel houdt in dat het Hof ten onrechte de zaak niet gevoegd heeft behandeld met de zaak met rolnummer 22/00049199 (in cassatie bekend onder 03060/00, in welk zaak ik heden eveneens concludeer, JWF), althans heeft het Hof deze beslissing zonder nadere motivering onvoldoende toereikend gemotiveerd.

Uit het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep blijkt dat de raadsman gevraagd heeft bedoelde zaken gevoegd te behandelen in verband met de strafmaat. Het Hof heeft dit verzoek afgewezen en daarbij bepaald dat de zaken gelijktijdig maar niet gevoegd zullen worden behandeld. Daarbij heeft de voorzitter medegedeeld dat bij het bepalen van de strafmaat uiteraard rekening zal worden gehouden met de in andere zaken te nemen beslissingen. Dat het Hof dit heeft gedaan is in de in het arrest gegeven strafmotivering uitdrukkelijk vermeld.

Het middel is ondeugdelijk. Voeging en splitsing van strafzaken geschieden in het belang van het onderzoek. Het oordeel of voeging in het belang is van het onderzoek, is voorbehouden aan de feitenrechter. Dat oordeel behoeft geen nadere motivering (HR NJ 1984, 237). Het Hof heeft dus de juiste maatstaf toegepast. In cassatie kan dat oordeel verweven als het is met een waardering van de feiten, niet verder worden getoetst (HR NJ 1987, 570).

Het middel gaat er ten onrechte vanuit dat de zaken op 26 mei 1999 gevoegd zijn behandeld. Uit het proces-verbaal van die terechtzitting blijkt niet dat de afzonderlijk aangebrachte zaken aldaar gevoegd zijn. De enkele omstandigheid dat het Hof )kennelijk) om doelmatigheidsredenen van de gelijktijdige behandeling van beide zaken op die zitting - het ging toen om een beslissing over de vraag welke getuigen in welke zaak dienden te worden gehoord - één proces-verbaal heeft opgemaakt, maakt dat niet anders. Ik voeg daaraan toe dat het mij gelet op hetgeen de raadsman als grond voor zijn verzoek tot voeging naar voren heeft gebracht, ook volstrekt onduidelijk is in welk belang verdachte door het niet voegen zou zijn geschaad.

Het derde middel houdt in dat het Hof ten onrechte niet heeft gerespondeerd op het ter zitting gevoerde verweer dat geen sprake is geweest van valsheid in geschrift, omdat het opnemen van een verkeerd adres in een garantverklaring, als zijnde een voor de garantstelling niet essentieel gegeven, van die verklaring geen vals geschrift maakt. in de zin van art. 225 Sr. Volgens het middel zou het hier gaan om een verweer dat strijdt met de bewezenverklaring en niet in strijd is met de gebezigde bewijsmiddelen.

Ook dit middel kan niet slagen. Het Hof heeft in de bewijsvoering vastgesteld dat [betrokkene 1], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] in hun garantverklaringen telkens hebben verklaard dat zij (al enige tijd) met de betreffende vreemdelingen samenwoonden op de genoemde adressen. De relevantie van dat gegeven blijkt uit bewijsmiddel 12 waarin is opgenomen:

Het vierde middel behelst de klacht dat de tenlastelegging onder feit 3 niet voldoet aan art. 261 Sv omdat in de tenlastelegging slechts is vermeld dat verdachte meerdere malen aan de aldaar genoemde politieambtenaar een gift heeft gedaan met het oogmerk die ambtenaar "te bewegen in zijn bediening in strijd met zijn plicht iets te doen of na te laten". Deze laatste passage zou te vaag en algemeen zijn en nadere feitelijke invulling behoeven.

Het middel kan niet slagen om de volgende reden. De betreffende passage betreft niet de handelingen die de verdachte heeft verricht - het telkens doen van giften van de bedoelde politieambtenaar - maar het oogmerk waarmee dat geschiedde. Dat laatste behoeft niet nader geconcretiseerd te worden, mede omdat van te voren veelal niet duidelijk zal zijn waaruit het handelen in strijd met de ambtsplicht zal bestaan. Er is hier een vergelijking te maken met artikel 225 Sr. Bij tenlastelegging van het gebruik maken van een vals geschrift moet worden omschreven waaruit dat gebruik maken heeft bestaan (HR NJ 1988, 172), maar bij tenlastelegging van het valselijk opmaken van een vals geschrift is het niet vereist dat het oogmerk om het geschrift als echt en onvervalst te gebruiken wordt uitgewerkt (HR NJ 1979, 447). Zie ook T&C Sr aantek. 11d en 22d. bij art. 225.

Verder blijkt uit het onderzoek ter terechtzitting niet dat de verdediging door de wijze van tenlastelegging op enigerlei wijze is bemoeilijkt.

Het tweede en derde middel alsmede het eerste middel voor zover het niet slaagt, kunnen worden afgedaan met de in art. 101a RO bedoelde motivering.

Het eerste middel deels gegrond achtend, concludeer ik dat de Hoge Raad de bestreden uitspraak zal vernietigen voor wat betreft de strafoplegging, de opgelegde straf zal verminderen en het beroep voor het overige zal verwerpen.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden,