Hof Amsterdam, 11-10-2012, nr. 11/00760

De inspecteur heeft met dagtekening 13 november 2007 aan belanghebbende een uitnodiging tot betaling (hierna: UTB) uitgereikt voor een totaalbedrag van € 152.256,05, met betrekking tot 11 aangiften ten invoer gedaan in de periode van 17 november 2004 tot en met 26 juli 2006. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij uitspraak, gedagtekend 15 juli 2009, de UTB gehandhaafd.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de inspecteur beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank). Bij uitspraak van 18 augustus 2011 heeft de rechtbank het door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 27 augustus 2011 per post, aangevuld bij brief van 15 november 2011. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 4 september 2012. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

In de periode 12 november 2004 tot en met 26 juli 2006 heeft eiseres 11 aangiften ten invoer gedaan voor het vrije verkeer van knoflooktenen met als goederenomschrijving “bevroren knoflook”, onder vermelding van goederencode 0710 8095 80 (bevroren knoflook). De aangiften betreffen knoflooktenen met een temperatuur van circa -1,5 graden Celsius.

Op 9 oktober 2006, op 4 december 2006 en op 6 april 2007 is, op grond van artikel 78, tweede lid, van het Communautair Douanewetboek (hierna: CDW), een controle na invoer uitgevoerd. Naar aanleiding van dit onderzoek heeft de inspecteur de knoflooktenen ingedeeld in onderverdeling 0703 20 00 (knoflook, vers of gekoeld) van de Gecombineerde Nomenclatuur (GN) en de in geschil zijnde UTB ’s uitgereikt voor de volgende aangiften:

Aangiftnr. Aanvaarding Einde verificatie Controle Correctie

[…] 05 00003497 20-01-2005 20-01-2005 geen € 9.444,12

[…] 05 00003553 18-02-2005 18-02-2005 geen € 12.809,35

[…] 05 00003656 08-04-2005 08-04-2005 containerscan € 12.985,69

[…] 05 00003671 15-04-2005 15-04-2005 geen € 12.985,69

[…] 05 00003767 27-05-2005 30-05-2005 a.h.v. bescheiden € 30.117,07

[…] 06 00004376 09-02-2006 09-02-2006 containerscan € 14.116,17

[…] 06 00004438 30-03-2006 30-03-2006 geen € 13.828,61

[…] 06 00004561 16-06-2006 16-06-2006 a.h.v. bescheiden € 14.132,10

[…] 06 00004654 26-07-2006 26-07-2006 geen € 14.127,49

In het hiernavolgende zal het Hof deze aangiften aanduiden met de laatste vier cijfers van het aangiftenummer.

Primair is in geschil is of navordering achterwege had moeten blijven omdat de voorwaarden van artikel 220, tweede lid, aanhef en letter b, van het CDW zijn vervuld, hetgeen belanghebbende stelt doch de inspecteur bestrijdt.

Voor zover het gelijk met betrekking tot 3.1 aan de inspecteur is, is in geschil of navordering achterwege had moeten blijven omdat is gehandeld in strijd met het gelijkheids-, rechtszekerheids- en zorgvuldigheidsbeginsel, hetgeen belanghebbende stelt, doch de inspecteur bestrijdt.

Zo het gelijk met betrekking tot 3.1 en 3.2 aan de inspecteur is, is in geschil of de onjuiste jaaraanduiding in vier van de elf op het aanslagbiljet vermelde aangiftenummers, er toe dient te leiden dat de uitnodiging tot betaling ten aanzien van deze vier aangiften dient te worden vernietigd, hetgeen belanghebbende stelt, doch de inspecteur bestrijdt.

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van zitting.

De rechtbank heeft ten aanzien van het geschil het volgende overwogen.

“5.1. Volgens vaste jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie beoogt artikel 220, tweede lid, aanhef, sub b, van het CDW de bescherming van gewettigd vertrouwen van de douaneschuldenaar (in de juistheid van alle factoren die een rol spelen bij het besluit om al dan niet tot boeking achteraf van invoerrechten over te gaan). Op grond van deze bepaling wordt niet overgegaan tot boeking achteraf van invoerrechten indien de volgende drie, cumulatieve voorwaarden zijn vervuld: het niet heffen van de rechten is te wijten aan een vergissing van de bevoegde autoriteiten zelf; de vergissing is van dien aard dat zij door een douaneschuldenaar die te goeder trouw is, redelijkerwijze niet kon worden ontdekt en de douaneschuldenaar heeft aan alle voorschriften van de geldende regeling inzake de douaneaangifte voldaan. Uit het arrest van het Hof van Justitie van 27 juni 1991, C-348/89, inzake Mecanarte, volgt dat vergissingen inzake de uitlegging of de toepassing van de voorschriften betreffende de rechten bij invoer of bij uitvoer, die de belastingschuldige niet redelijkerwijze kon ontdekken, alle vergissingen omvatten, wanneer zij het gevolg zijn van een actieve gedraging. Op eiseres (Hof: belanghebbende) rust de bewijslast haar stelling aannemelijk te maken dat de voorwaarden zijn vervuld.

De rechtbank ziet zich gesteld voor de vraag of er sprake is van een vergissing door de bevoegde autoriteiten. De rechtbank beantwoordt deze vraag ontkennend en motiveert dit als volgt.

Allereerst is de rechtbank van oordeel dat geen sprake is van een actieve standpuntbepaling ten aanzien van de indeling van het onderhavige product wanneer het product is gecontroleerd via een containerscan. Bij de scan gaat de vrachtwagen waarin de goederen zijn geladen door een zogenoemde scanstraat. Daarbij wordt de lading tamelijk goed zichtbaar. De rechtbank volgt verweerder (Hof: de inspecteur) in zijn standpunt dat bij een containerscan primair wordt gecontroleerd of sprake is van smokkel; of aannemelijk is dat (enkel) de aangegeven goederen in de container aanwezig zijn. De scan kent echter beperkingen doordat controle alleen plaatsvindt aan de hand van beelden. Verweerder heeft niet dan wel onvoldoende weersproken gesteld dat de scan niet geschikt is om goederen in te delen in het tarief en dat de scan daartoe dan ook niet wordt gebruikt. Voorts heeft verweerder niet dan wel onvoldoende weersproken gesteld dat de scan een hulpmiddel is ten behoeve van de stopfunctie van de douane. De mededeling van het Ministerie van Financiën is in die zin bedoeld. De rechtbank volgt verweerder hierin. De scan geeft over de indeling in het tarief dus geen uitsluitsel en er is geen sprake van een actieve standpuntbepaling.

De rechtbank volgt verweerder in zijn standpunt dat de aangifte eindigend op nummer 4486 buiten werking is gesteld, dat de aangifte eindigend op nummer 4487 is gecontroleerd door de Voedsel- en Warenautoriteit en dat van de aangifte eindigend op nummer 4561 slechts de bescheiden zijn gecontroleerd. Eiseres heeft niet aannemelijk gemaakt dat deze drie aangiften fysiek door verweerder zijn gecontroleerd. Er heeft in die gevallen dan ook geen actieve standpuntbepaling ten aanzien van de indeling van het product plaatsgehad.

Voorts volgt de rechtbank verweerder in zijn standpunt dat het product bij de controle van de aangifte eindigend op nummer 4687, door een fout bij de monstername, niet is beoordeeld in zijn (oorspronkelijk) aangeleverde staat. Hier is weliswaar sprake van een vergissing van verweerder maar één die eiseres redelijkerwijze had kunnen ontdekken. Eiseres had namelijk kunnen en moeten beseffen dat hier sprake was van een vergissing nu het laboratorium kennelijk is uitgegaan van knoflook met een temperatuur van –18 graden Celcius. Onder die omstandigheden is geen sprake van gewekt vertrouwen en is de inspecteur niet gehouden op grond van artiel 220 CDW af te zien van navordering.

Ten slotte is de rechtbank van oordeel dat in het onderhavige geval het accepteren van de aangegeven GN-code na een controle van de bescheiden evenmin een vergissing vormt in de zin van artikel 220 CDW. Het vereiste dat de belastingschuldige bij zijn douaneaangifte heeft "voldaan aan alle voorschriften van de geldende regeling", moet worden geacht te zijn vervuld, wanneer de goederen te goeder trouw onder een verkeerde tariefpost zijn aangegeven, deze tariefpost duidelijk en uitdrukkelijk is vermeld tezamen met de omschrijving van de betrokken goederen, zodat de bevoegde douaneautoriteiten onmiddellijk en met zekerheid hadden moeten vaststellen dat het niet de juiste tariefpost was (vgl. het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 1 april 1993, Société Hewlett-Packard France, C-250/91). In deze zaak kan niet worden gezegd dat, gelet op de omschrijving van de betrokken goederen in de bescheiden, de bevoegde douaneautoriteiten aan de hand daarvan onmiddellijk en met zekerheid hadden moeten vaststellen, dat een onjuiste tariefpost was aangegeven.

Het van toepassing zijnde criterium: ‘onmiddellijk en met zekerheid’ heeft betrekking op vergissingen die in één oogopslag duidelijk moeten zijn. Het accepteren van een aangifte van knoflooktenen met een temperatuur van minder dan 0 graden Celcius – de temperatuur waarbij water bevriest – onder de GN-code ‘bevroren knoflooktenen’, kan niet onder deze door het HvJ EU bedoelde situatie worden begrepen. Van een douaneambtenaar, die alleen een bescheiden controle doet, mag niet worden verwacht dat het hem – zonder nader onderzoek – onmiddellijk en met zekerheid duidelijk is dat knoflook met een temperatuur van – ½ tot –1½ graad Celsius, niet als bevroren kan worden aangemerkt. Aan het voorgaande wordt niet afgedaan door het feit dat op de bill of lading de temperatuur staat vermeld waaronder het product is vervoerd, zijnde een temperatuur van – ½ tot –1½ graad Celsius.

Gelet op het vorenstaande komt de rechtbank tot de conclusie dat er geen sprake is van actieve standpuntbepaling die een vergissing in de zin van artikel 220 CDW vormt.

Gelet op hetgeen de rechtbank hiervoor heeft overwogen ten aanzien van de vraag of sprake is van een vergissing van de bevoegde autoriteiten, behoeven de overige stellingen aangaande artikel 220, tweede lid, sub b, van het CDW geen behandeling meer.

Eiseres heeft zich in repliek subsidiair op het standpunt gesteld dat de utb voor vier van de elf invoeraangiften ten onrechte is opgelegd omdat daarvan in de utb de onjuiste nummers zijn vermeld. Als jaar van aangifte staat vermeld 2004 in plaats van 2005.

Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat hierbij sprake is van een verschrijving die eiseres eerst heeft opgemerkt nadat daarvan in het verweerschrift melding is gemaakt. Van begin af aan is eiseres duidelijk geweest welke aangiften in de utb zijn betrokken.

De rechtbank is van oordeel dat deze grief eiseres niet kan baten. Er is in dit geval sprake van een kenbare vergissing waaraan de rechtbank met analoge toepassing van artikel 6:22 van de Algemene wet bestuursrecht voorbijgaat, nu eiseres hierdoor niet is benadeeld. Dit leidt de rechtbank af uit het feit dat eiseres de grief pas heeft ingebracht nadat zij door verweerder op de verschrijving was gewezen. Het was eiseres van meet af aan duidelijk welke aangiften waren begrepen in de utb. Gelet hierop ziet de rechtbank geen reden de utb te verminderen.”.

Het Hof acht termen aanwezig voor een kostenveroordeling op de voet van artikel 8:75 van de Awb. De voor vergoeding in aanmerking komende kosten zijn opgenomen in artikel 1 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit)

Voor het onderhavige geval zijn dat de in onderdeel a vermelde kosten van door een derde beroepsmatige verleende rechtsbijstand. Ingevolge artikel 2, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van het Besluit stelt het Hof het bedrag van deze kosten overeenkomstig het in de bijlage bij het Besluit opgenomen tarief op: € 161 voor de bezwaarprocedure, 2,5 [beroepschrift, repliek, mondelinge behandeling] x € 322 x 1,5 = € 1.207,50 voor de procedure bij de rechtbank en 2 [hogerberoepschrift en mondelinge behandeling] x € 437 x 1,5 = € 1.311 voor het hoger beroep, in totaal € 2.679,50.

Ook het griffierecht in beide instanties (€ 297 + € 454 = € 751) dient aan belanghebbende te worden vergoed.

Het Hof: