HR, 06-11-2012, nr. 11/02543

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Het bestreden arrest houdt - voor zover hier relevant - in (blz. 3):

"Verweer met betrekking tot het onder 2 tenlastegelegde

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de raadsman terzake het onder 2 tenlastegelegde aangevoerd dat niet wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte elektriciteit heeft weggenomen. Hij heeft hiertoe aangevoerd dat de constatering van verdachte, inhoudende dat het zegel van de energiemeter niet klopte, de reële mogelijkheid openlaat dat een ander heeft veroorzaakt dat de Nuon elektriciteit afhandig werd gemaakt.

Het hof overweegt hieromtrent het volgende.

Verdachte heeft verklaard dat hij toen hij de woning aan de [a-straat 1] te [plaats] betrok, heeft geconstateerd dat het zegel van de energiemeter niet klopte. Desalniettemin heeft hij het bij die constatering gelaten en - hoewel overwogen - heeft hij de elektriciteitsleverancier daarvan niet op de hoogte gesteld. Verdachte, die een en andermaal ter terechtzitting in hoger beroep heeft verklaard de blijkens de foto's tamelijk complexe elektrische installatie van de hennepkwekerij persoonlijk en zonder hulp te hebben aangelegd, heeft door niettemin onder deze omstandigheden stroom af te nemen willens en wetens de kwade kans aanvaard dat de stroom buiten de meter om werd geleid en aldus door verdachte werd weggenomen. Gezien zijn specifieke kennis is verdachte zich die kwade kans ook bewust is geweest.

Het hof is derhalve van oordeel dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de diefstal van een hoeveelheid elektriciteit."

8.

Het eerste middel klaagt dat 's Hofs bewezenverklaring onder 2 getuigt van een onjuiste rechtsopvatting ten aanzien van het daarin opgenomen 'oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening', althans dat het Hof de bewezenverklaring onder 2 ontoereikend heeft gemotiveerd.

9.

Zoals blijkt uit de hierboven onder 6 weergegeven passage van het bestreden arrest, heeft de raadsman van de verdachte in hoger beroep als bewijsverweer aangevoerd dat de verklaring van de verdachte dat het zegel van de energiemeter al ten tijde van zijn intrekken in de woning niet in orde was de mogelijkheid openlaat dat een ander dan de verdachte de elektriciteit heeft weggenomen. Het Hof heeft het bedoelde verweer in het arrest verworpen met de overwegingen (i) dat de verdachte, die het geconstateerde probleem met het zegel van de energiemeter niet bij de leverancier van de elektriciteit heeft gemeld, door ondanks dit probleem toch stroom af te nemen de kans heeft aanvaard dat de betreffende stroom buiten de meter om zou worden geleid, en (ii) dat de verdachte zich van deze kans ook bewust moet zijn geweest, nu hij eigenhandig de stroomvoorziening van zijn hennepkwekerij heeft geïnstalleerd en hij op dit terrein dus over specifieke kennis beschikt. In deze overwegingen ligt volgens de steller van het middel als oordeel van het Hof besloten dat de verdachte voorwaardelijk opzet heeft gehad op het wegnemen van de elektriciteit en bij de verdachte dus geen sprake is geweest van het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening, terwijl het Hof dit laatste wel bewezen heeft verklaard.

10.

Ter weerlegging van het gevoerde verweer dat er (mogelijk) geen sprake zou zijn van wegneming van elektriciteit door verdachte, gebruikt het Hof een redenering van voorwaardelijk opzet. Het begrip 'wegnemen' impliceert een vorm van opzettelijk handelen, zodat het Hof in antwoord op het verweer dat van wegnemen door de verdachte geen sprake is, aandacht besteedt aan de opzet op (of impliciet in) de wegneming van elektriciteit. Het middel berust op de rechtsopvatting dat voorwaardelijk opzet op wegnemen onverenigbaar is met het bewijs van het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening. Die opvatting acht ik onvoldoende genuanceerd en als zodanig onjuist. In het delict diefstal is de wegneming een onderscheidend feitelijk bestanddeel dat niet samenvalt met het oogmerk van toe-eigening. De wegneming onderscheidt de diefstal bijvoorbeeld van verduistering. Voor het bewijs van wegneming als onderdeel van een tenlastegelegde diefstal kan onder omstandigheden voorwaardelijk opzet voldoende zijn, terwijl voor het bewijs van het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening voorwaardelijk opzet op toe-eigening onvoldoende is.1.

11.

Wegneming en toe-eigening moeten worden onderscheiden. Zo is in HR 25 oktober 1983, LJN AC8152, NJ 1984/300 niet de wegneming, maar wel het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening twistpunt. Het gaat daar om het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening van een tafelkleed. Verdachte wilde samen met haar schoonzuster een gekocht tafelkleed ruilen, maar beschikte niet over een kassabon. Toen op die grond de ruil in de winkel werd afgewezen, nam zij, waarschuwingen over aangifte van diefstal negerend, een tafelkleed mee uit de winkel. 's Hofs overweging in die zaak - 'dat verdachte zich bewust heeft blootgesteld aan de geenszins denkbeeldige kans dat zij zich schuldig zou maken aan diefstal'- laat volgens de Hoge Raad de mogelijkheid open dat naar 's Hofs oordeel de verdachte - en haar mededader -, ofschoon wederrechtelijke toe-eigening van het tafelkleed niet beogende, heeft gehandeld met een voorwaardelijke opzet op zodanige toe-eigening, welke mogelijkheid in de bewezenverklaring wordt uitgesloten. De beslissing omtrent de bewezenverklaring was in dat geval niet naar de eis der wet met redenen omkleed.

12.

Aan een behoorlijk gemotiveerde bewezenverklaring van het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening hoeft niet in de weg te staan dat het verweer, inhoudende dat van wegneming door de verdachte geen sprake is, door het Hof wordt weerlegd met een op feiten gebaseerde motivering dat verdachte voorwaardelijk opzet heeft gehad op de wegneming. Het oogmerk van de wederrechtelijke toe-eigening was in het gevoerde verweer bij het Hof, waarop het middel aansluit, niet aan de orde.

13.

Het eerste middel faalt.

14.

Het tweede middel klaagt erover dat het Hof in zijn onder 6 aangehaalde bewijsoverweging heeft verwezen naar foto's van de elektrische installatie van de hennepkwekerij van de verdachte, zonder dat deze foto's door het Hof als bewijsmiddelen zijn opgenomen. De bewezenverklaring onder 2 zou om deze reden ontoereikend zijn gemotiveerd.

15.

Bij de beoordeling van het middel dient te worden vooropgesteld dat de rechter die zich in reactie op een bewijsverweer beroept op bepaalde niet in de bewijsmiddelen vermelde gegevens, indien het daarbij gaat om feiten of omstandigheden die redengevend worden geacht voor de bewezenverklaring, in zijn overwegingen met voldoende mate van nauwkeurigheid (a) die feiten of omstandigheden dient aan te duiden, en (b) het wettige bewijsmiddel dient aan te geven waaraan die feiten of omstandigheden zijn ontleend.2. De hier relevante omstandigheid waarop het Hof zich in zijn reactie op het door de raadsman van de verdachte gevoerde bewijsweer heeft beroepen, is dat de elektrische installatie die de verdachte voor zijn hennepkwekerij heeft gebruikt 'tamelijk complex' was. Het Hof heeft deze omstandigheid blijkens zijn overwegingen ontleend aan een aantal zich in het dossier bevindende foto's van de genoemde elektrische installatie. Gelet op het beperkte belang van deze omstandigheid voor de bewijsvoering van het Hof in haar geheel - het Hof heeft enkel op deze omstandigheid gewezen om nader duidelijk te maken dat de verdachte, die ter terechtzitting in hoger beroep zelf heeft verklaard de stroomvoorziening van de hennepkwekerij eigenhandig te hebben aangelegd, kan worden aangemerkt als een kundig persoon waar het de werking van elektrische installaties betreft -, kan niet worden gezegd dat het Hof in dit verband in strijd heeft gehandeld met de door de Hoge Raad gestelde nauwkeurigheidseisen.

16.

Het tweede middel faalt daarom.

17.

Het derde middel betreft het bevel van het Hof tot onttrekking aan het verkeer van 4521 inbeslaggenomen pillen.

18.

Het bestreden arrest houdt - voor zover relevant - in (blz. 5 en 7):

"Beslag

De hierna te noemen inbeslaggenomen en nog niet teruggegeven voorwerpen zijn bij gelegenheid van het onderzoek naar het door verdachte onder 1 begane feit aangetroffen. Zij behoren aan verdachte toe en kunnen dienen tot het begaan of de voorbereiding van soortgelijke feiten dan wel tot belemmering van de opsporing daarvan. Zij zullen worden onttrokken aan het verkeer aangezien het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met de wet.

(...)

BESLISSING

Het hof:

(...)

De in beslag genomen voorwerpen

Beveelt de onttrekking aan het verkeer van het inbeslaggenomen, nog niet teruggegeven voorwerp, te weten:

-

4521.00 STK Drugs (pillen)."

19.

In de toelichting op het middel wordt gesteld dat zonder nadere motivering niet begrijpelijk is, dat het Hof heeft geoordeeld dat de bij de verdachte inbeslaggenomen pillen kunnen dienen tot het begaan of de voorbereiding van soortgelijke feiten als de in de onderhavige zaak onder 1 bewezen verklaarde overtreding van art. 3, onder B, van de Opiumwet. Voor zover de steller van het middel in de toelichting opmerkt dat het Hof in zijn arrest niet heeft vastgesteld dat het bij de genoemde pillen gaat om pillen waarop de verboden van de Opiumwet betrekking hebben, ontbeert het middel een feitelijke grondslag. Dat de inbeslaggenomen pillen als zodanige pillen gelden ligt in de overweging van het Hof dat deze pillen "kunnen dienen tot het begaan of de voorbereiding van soortgelijke feiten dan wel tot de opsporing daarvan" immers eenvoudigweg besloten. Het Hof heeft de inbeslaggenomen pillen in het dictum bovendien nader aangeduid als "4521.00 STK Drugs (pillen)". Nu de overwegingen van het Hof in het bestreden arrest - anders dan de overwegingen van de rechter in de zaak waarover het door de steller van het middel aangehaalde arrest van de Hoge Raad van 6 mei 1997 (NJ 1997/655) ging - geen enkele aanleiding geven eraan te twijfelen dat de pillen inderdaad voor onttrekking aan het verkeer in aanmerking komen en in de toelichting op het middel ook niets wordt aangedragen wat in dit verband relevant is, treft het middel geen doel.

20.

Het derde middel faalt.

21.

Het tweede en het derde middel falen en kunnen worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.

22.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

23.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.