HR (A-G), 14-02-2012, nr. 10/04569

Het gerechtshof te Amsterdam, zitting houdende te Arnhem, heeft bij arrest van 9 juli 2010 verzoeker wegens feitelijke aanranding van de eerbaarheid veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van één maand met een proeftijd van twee jaren alsmede tot een taakstraf, bestaande uit een werkstraf, voor de duur van veertig uren, subsidiair twintig dagen hechtenis.

Namens verzoeker heeft mr. M.P.K. Ruperti, advocaat te Amersfoort, bij schriftuur één middel van cassatie voorgesteld.

Het middel klaagt over de bewezenverklaring.

Ten laste van verzoeker heeft het hof bewezen verklaard dat:

Deze bewezenverklaring steunt onder meer op de volgende (delen van) bewijsmiddelen.1.

Het hof heeft ten aanzien van de bewezenverklaring nog het volgende overwogen:

De steller van het middel klaagt dat het hof op basis van een onjuiste interpretatie van de begrippen ‘ontuchtige handelingen’ en ‘dwang’ als bedoeld in art. 246 Sr tot een bewezenverklaring is gekomen dan wel dat de bewijsmiddelen de bewezenverklaring niet kunnen dragen.

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat van het dwingen tot het plegen of dulden van ontuchtige handelingen als bedoeld in art. 246 Sr ook sprake kan zijn ingeval geen lichamelijke aanraking tussen de dader en het slachtoffer heeft plaatsgevonden. Voor de beantwoording van de vraag of er in zo'n geval sprake is van het plegen van ontucht zijn de omstandigheden van het geval beslissend (HR 30 november 2004, LJN AQ0950, NJ 2005, 184 m.nt. Mevis; HR 22 22 maart 2011, LJN BP1379). Voorts geldt dat van door een feitelijkheid dwingen tot het dulden van ontuchtige handelingen als bedoeld in art. 246 Sr slechts sprake kan zijn indien de verdachte door die feitelijkheid opzettelijk heeft veroorzaakt dat het slachtoffer die handelingen tegen haar wil heeft geduld (HR 2 juni 2009, LJN BH5725, NJ 2009, 3073.).

Machielse, in NLR, art. 246, aant. 5, is van oordeel dat een handeling van seksuele aard haar ontuchtig karakter eerst of juist krijgt doordat iemands recht op seksuele zelfbeschikking wordt geschonden. Daarvan is naar mijn mening sprake indien iemand in een zwembad een camera van onderaf in een kleedhokje brengt waarin een ander zich bevindt teneinde deze zonder toestemming te filmen terwijl deze (gedeeltelijk) naakt is.

Kern van het delict zoals neergelegd in art. 246 Sr is dat iemand wordt gedwongen tot het plegen of dulden van ontuchtige handelingen. Dat de feitelijkheden die verzoeker heeft verricht ontuchtige handelingen in de zin van art. 246 Sr hebben opgeleverd heeft het hof — blijkens zijn hiervoor onder 6 weergegeven overwegingen — gebaseerd op het gegeven dat naar algemene ervaringsregels beelden die van het onderlichaam van nietsvermoedende jonge vrouwen worden vervaardigd op een heimelijke en onverhoedse manier op een later tijdstip worden gebruikt ter bevrediging van de lustgevoelens van de maker van die beelden of van derden. Aldus is het met die intentie heimelijk steken van een camera onder de scheidingswand van een afgesloten kleedhokje, teneinde een persoon die zich omkleedt in dat kleedhokje te filmen en/of te fotograferen, aan te merken als het verrichten van ontuchtige handelingen als bedoeld in art. 246 Sr, aldus het hof. Ten aanzien van het begrip ‘dwang’ als bedoeld in art. 246 Sr heeft het hof overwogen dat ook daaronder vallen de situaties waarin de dader door onverhoeds handelen weet te voorkomen dat het slachtoffer zich daartegen verzet. Doordat aangeefster zich, gelet op het onverhoedse en heimelijke karakter van de handelingen, in het afgesloten kleedhokje niet kon verzetten tegen de handelingen van verzoeker is aangeefster aldus gedwongen de ontuchtige handelingen van verzoeker te ondergaan.

Het met een camera filmen van een persoon is op zichzelf geen seksuele gedraging en a fortiori niet ontuchtig te noemen. Het komt op de begeleidende omstandigheden aan of dergelijke kwalificaties gerechtvaardigd zijn. Het filmen van iemands naakte lichaam kan onder omstandigheden een seksuele gedraging zijn, welke — opnieuw op grond van begeleidende omstandigheden — een ontuchtig karakter kan hebben. Zonder hun toestemming en van zeer dichtbij Adam of Eva in hun paradijselijke kostuum filmen is zo een seksuele gedraging. Ontuchtig karakter kan daaraan wordt toegekend als het filmen heimelijk, onverhoeds of met een ontuchtige intentie plaats vindt. In de onderhavige zaak zijn die bijzondere omstandigheden de ongeklede toestand van het slachtoffer, de heimelijkheid van de gedraging en de uit dit samenstel blijkende intentie van de filmer, die bovendien de benen nam toen hij werd betrapt en dus zelf ook de ongeoorloofdheid van zijn gedraging heeft beseft. Daarom is het oordeel dat het filmen in deze zaak een seksuele gedraging met ontuchtig karaker betreft niet onjuist. Anders dan de toelichting op het middel suggereert wijst de lagere rechtspraak niet slechts op steun voor het standpunt van de steller van het middel (rechtbank Haarlem, 16 juni 2006, LJN AX8978).

Het recht van aangeefster op seksuele zelfbeschikking is door verzoekers handelen geschonden en mede door zijn heimelijke en onverhoedse optreden heeft verzoeker zijn doel bereikt; ook dat levert dwingen op als bedoeld in art. 246 Sr.4. Mede gelet op hetgeen ik hiervoor onder 8 heb vooropgesteld geeft voornoemd oordeel van het hof geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is het evenmin onbegrijpelijk. De bewezenverklaring is ook voor het overige toereikend gemotiveerd.

Het middel faalt. Ambtshalve gronden waarop Uw Raad de aangevallen beslissing zou moeten vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

A-G