Bijlage Lijst van ambitieuze en verdergaande gemeenschappelijke verbintenissen die door de deelnemende lidstaten zijn aangegaan voor de vijf gebieden die zijn vastgesteld in artikel 2 van Protocol nr. 10

Inleiding

De deelnemende lidstaten,

Memorerend dat de Unie een gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid voert dat berust op de totstandbrenging van ‘een steeds toenemende convergentie van het optreden van de lidstaten’ (artikel 24, lid 2 VEU) en dat het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) integraal onderdeel is van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid;

Overwegende dat het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid de Unie voorziet van een operationeel vermogen dat op civiele en militaire middelen steunt, en dat de versterking van het veiligheids- en defensiebeleid van de lidstaten inspanningen zal vergen op het gebied van vermogens;

Tevens herinnerend aan de toezegging van de Europese Unie en haar lidstaten dat zij een op regels gebaseerde wereldorde met multilateralisme als basisbeginsel en de Verenigde Naties als kern zullen propageren;

Verwijzend naar artikel 42, lid 6, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), waarin staat dat de lidstaten waarvan de militaire vermogens aan strengere criteria [voldoen] en die ter zake verdergaande verbintenissen zijn aangegaan met het oog op de uitvoering van de meest veeleisende taken, in het kader van de Unie een permanente gestructureerde samenwerking (Pesco) in[stellen];

Overwegende dat Pesco aanzienlijk zou kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van het ambitieniveau van de EU, ook met het oog op de meest veeleisende missies en operaties, en de ontwikkeling zou kunnen faciliteren van de defensievermogens van de lidstaten door middel van een intensieve betrokkenheid bij multinationale aanbestedingsprojecten en met industriële entiteiten, met inbegrip van kleine en middelgrote ondernemingen, en de Europese defensiesamenwerking zou kunnen versterken, waarbij ten volle gebruik wordt gemaakt van de Verdragen;

Rekening houdend met de doelstellingen van permanente gestructureerde samenwerking en de verbintenissen van de lidstaten om deze te verwezenlijken, zoals vastgelegd in Protocol nr. 10 betreffende de permanente gestructureerde samenwerking en bedoeld in artikel 46 van het VEU;

Er NOTA VAN NEMEND dat de Europese Raad 15 december 2016 tot de slotsom is gekomen dat de Europeanen meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun veiligheid en dat, met het oog op versterking van de Europese veiligheid en defensie in een moeilijk geopolitiek klimaat en betere bescherming van de Europese burgers, de Europese Raad heeft onderstreept, onder bevestiging van eerder gemaakte afspraken, dat er meer inspanningen nodig zijn, waaronder het vrijmaken van voldoende extra middelen, rekening houdend met nationale omstandigheden en wettelijke verplichtingen, en voor lidstaten die tevens lid van de NAVO zijn, met relevante NAVO-richtsnoeren betreffende defensie-uitgaven;

Er voorts aan herinnerend dat de Europese Raad ook heeft opgeroepen tot het versterken van de samenwerking om de benodigde vermogens te ontwikkelen en tot het waar nodig beschikbaar stellen daarvan, en dat hij vasthoudt aan zijn standpunt dat de Europese Unie en haar lidstaten een beslissende bijdrage moeten kunnen leveren aan collectieve inspanningen, en tevens autonoom moeten kunnen optreden waar en wanneer nodig en met partners indien mogelijk;

In aanmerking nemend dat de Europese Raad van juni 2017 heeft opgeroepen tot de gezamenlijke ontwikkeling van door de lidstaten gezamenlijk overeengekomen projecten op het gebied van vermogens om de bestaande grote tekorten aan te vullen en de technologieën van de toekomst te ontwikkelen, hetgeen van cruciaal is belang om het in december 2016 door de Europese Raad goedgekeurde ambitieniveau van de EU waar te maken; waren ingenomen met de mededeling van de Commissie over een Europees Defensiefonds, bestaande uit een onderzoeksonderdeel en een vermogensonderdeel; en hebben de lidstaten opgeroepen geschikte projecten op het gebied van vermogens voor het Europees Defensiefonds en voor het industrieel ontwikkelingsprogramma voor Europese defensie in kaart te brengen;

Er met name aan herinnerend dat de Europese Raad de hoge vertegenwoordiger heeft verzocht voorstellen in te dienen met betrekking tot elementen en opties voor een inclusieve permanente gestructureerde samenwerking gebaseerd op een modulaire aanpak, en in die voorstellen ook mogelijke projecten te schetsen;

Eraan herinnerend dat de Raad Buitenlandse Zaken op 6 maart 2017 is overeengekomen dat er verder moet worden gewerkt aan een inclusieve permanente gestructureerde samenwerking op basis van een modulaire aanpak, die zou moeten openstaan voor alle lidstaten die bereid zijn de noodzakelijke bindende afspraken te maken en te voldoen aan de criteria, op basis van de artikel 42, lid 6, artikel 46 en Protocol nr. 10 van het Verdrag;

Vastbesloten om een nieuw niveau te bereiken in de geleidelijke conceptie van een gemeenschappelijk defensiebeleid van de Unie als genoemd in artikel 42, lid 2, van het VEU via de instelling van een permanente gestructureerde samenwerking binnen het kader van de Unie; met inachtneming van het specifieke karakter van het veiligheids- en defensiebeleid van alle lidstaten;

Herinnerend aan de verplichting, krachtens artikel 42, lid 7 VEU, tot hulp en bijstand;

Eraan herinnerend dat, overeenkomstig artikel 42, lid 7, van het Verdrag betreffende de Europese Unie de verbintenissen en de samenwerking op het gebied van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid ‘in overeenstemming blijven met de in het kader van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie aangegane verbintenissen, die voor de lidstaten die er lid van zijn, de grondslag en het instrument van hun collectieve defensie blijft’;

Benadrukkend dat de Europese Raad op 22/23 juni 2017 overeenstemming heeft bereikt over de noodzaak om een inclusieve en ambitieuze permanente gestructureerde samenwerking (Pesco) op te zetten die beantwoordt aan de opdracht van de Europese Raad om binnen drie maanden ‘een gemeenschappelijke lijst van criteria en bindende toezeggingen op te stellen, volledig in overeenstemming met artikel 42, lid 6, en artikel 46 van het VEU en Protocol nr. 10 bij het Verdrag — onder meer met het oog op het vervullen van de meest veeleisende taken […], met een precies tijdschema en specifieke toetsingsmechanismen, zodat de lidstaten die daartoe in staat zijn, onverwijld kunnen meedelen dat zij hieraan willen deelnemen’;

DELEN de Raad en de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid MEDE voornemens te zijn om deel te nemen aan permanente gestructureerde samenwerking;

DOEN EEN BEROEP OP de Raad om een besluit vast te stellen tot instelling van permanente gestructureerde samenwerking, in overeenstemming met de desbetreffende bepalingen van het Verdrag betreffende de Europese Unie en Protocol nr. 10 bij het Verdrag, en op basis van de in bijlage I beschreven beginselen, de gemeenschappelijke meer bindende verbintenissen van bijlage II alsmede de voorstellen voor bestuur in bijlage III;

ZULLEN, voordat de Raad het besluit tot instelling van Pesco vaststelt, een nationaal uitvoeringsplan indienen waarin zij aangeven hoe zij in staat zijn te voldoen aan de meer bindende verbintenissen die zijn opgenomen in bijlage II.

Gedaan te Brussel, de dertiende november tweeduizend zeventien.

‘Permanente gestructureerde samenwerking’ staat in de artikelen 42 en 46 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en Protocol nr. 10 bij het Verdrag. Pesco kan slechts eenmaal worden geactiveerd en wordt ingesteld bij een besluit van de Raad dat met gekwalificeerde meerderheid moet worden vastgesteld, teneinde op defensiegebied alle geïnteresseerde lidstaten samen te brengen ‘waarvan de militaire vermogens voldoen aan strengere criteria’ en die ‘verdergaande verbintenissen met het oog op de meest veeleisende taken’ en operaties zijn aangegaan.

Pesco is een ambitieus, bindend en inclusief Europees wettelijk kader voor investeringen in de veiligheid en defensie van het grondgebied en de burgers van de EU. Pesco biedt alle lidstaten ook een cruciaal politiek kader voor de verbetering van hun respectieve militaire middelen en defensievermogens door middel van goed gecoördineerde initiatieven en concrete projecten op basis van verdergaande verbintenissen. Betere defensievermogens van lidstaten van de EU zullen ook de NAVO ten goede komen. Zij zullen de Europese pijler binnen het bondgenootschap sterker maken en een antwoord vormen op herhaalde verzoeken om een sterkere trans-Atlantische lastenverdeling.

Pesco is een cruciale stap in de richting van versterking van het gemeenschappelijk defensiebeleid. Zij zou onderdeel kunnen zijn van een mogelijke ontwikkeling in de richting van een gemeenschappelijke defensie, mocht de Raad met eenparigheid van stemmen daartoe besluiten (zoals voorzien in artikel 42, lid 2, van het VEU). In een langetermijnvisie van Pesco zou kunnen worden gestreefd naar een samenhangende het gehele spectrum bestrijkende strijdkrachtencombinatie — in complementariteit met de NAVO, die de hoeksteen blijft van collectieve defensie voor zijn leden.

Volgens ons is een inclusieve Pesco het belangrijkste instrument ter bevordering van gemeenschappelijke veiligheid en defensie op een gebied waarop meer samenhang, continuïteit en coördinatie en samenwerking nodig zijn. Europese inspanningen te dien einde moeten gebundeld, gecoördineerd en zinvol zijn en moeten gebaseerd zijn op gezamenlijk overeengekomen politieke richtsnoeren.

Pesco biedt een betrouwbaar en bindend juridisch kader binnen het institutionele kader van de EU. Deelnemende lidstaten zullen hun bindende verbintenissen nakomen en bevestigen dat de instelling en de tenuitvoerlegging van permanente gestructureerde samenwerking zullen geschieden met volledige naleving van de bepalingen van het VEU en de daaraan gehechte protocollen en met inachtneming van de grondwettelijke bepalingen van de lidstaten.

Het bindende karakter van Pesco zal worden gewaarborgd door een jaarlijkse regelmatige beoordeling, uitgevoerd door de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en ondersteund, met name, door het Europees Defensieagentschap (EDA), voor de vermogensontwikkelingsaspecten (met name beschreven in artikel 3 van Protocol nr. 10), en de EDEO, met inbegrip van de Militaire Staf van de EU en de andere GVDB-structuren, voor de operationele aspecten van Pesco. Door middel van Pesco zou de Unie kunnen werken aan een samenhangende het gehele spectrum bestrijkende strijdkrachtencombinatie, aangezien Pesco coördinatie en sturing van bovenaf zou toevoegen aan bestaande of toekomstige structuren en inspanningslijnen van onderop.

Pesco zou de lidstaten mogelijkheden bieden voor verbetering van defensievermogens door deelname aan goed gecoördineerde initiatieven en concrete gemeenschappelijke projecten, eventueel voortbouwend op bestaande regionale clusters. Deelname aan Pesco is vrijwillig en laat de nationale soevereiniteit ongemoeid.

Pesco is als een sterk politiek signaal aan onze burgers en de rest van de wereld: de regeringen van de EU-lidstaten nemen gemeenschappelijke veiligheid en defensie serieus en maken er vorderingen mee. Voor EU-burgers betekent dit meer veiligheid en een duidelijk teken van bereidheid van alle lidstaten om gemeenschappelijke veiligheid en defensie te bevorderen ter verwezenlijking van de doelstellingen van de integrale EU-strategie.

Pesco zal resultaatgericht zijn en zou tastbare vooruitgang mogelijk moeten maken op het niveau van investeringsuitgaven voor militair materieel, vermogensontwikkeling op basis van samenwerking en de beschikbaarheid van inzetbare defensievermogens voor gezamenlijke taken en operaties, geheel volgens het beginsel van één set strijdkrachten. De belangrijkste drijvende kracht achter Pesco-vermogensontwikkeling zal liggen in de verhelpen van de vermogenstekorten die gerelateerd zijn aan het ambitieniveau van de EU en de doelstellingen en prioriteiten van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid.

De ‘inclusieve’ en ‘modulaire’ aard van Pesco, zoals omschreven door de Europese Raad van december 2016, mag er niet toe leiden dat samenwerking naar beneden wordt bijgesteld. De doelstelling van ‘ambitieuze’ Pesco onderstreept de noodzaak dat alle lidstaten die aan Pesco deelnemen voldoen aan een gemeenschappelijke lijst van doelstellingen en verbintenissen. Zoals de Europese Raad van juni 2017 heeft gememoreerd is Pesco ‘inclusief en ambitieus’.

De hierna volgende lijst van verbintenissen is een hulpmiddel voor het bereiken van het ambitieniveau van de EU zoals gedefinieerd in de conclusies van de Raad van 14 november 2016, bekrachtigd door de Europese Raad van december 2016, en versterkt aldus de strategische autonomie van zowel de Europeanen als de EU.

Op basis van de in 2007 vastgestelde collectieve benchmarks gaan de deelnemende lidstaten de volgende verbintenissen aan: