Handhaving van privaatrecht door toezichthouders (R&P nr. CA17) 2017/5.2.4:5.2.4 Europees financieel toezicht

Handhaving van privaatrecht door toezichthouders (R&P nr. CA17) 2017/5.2.4

5.2.4 Europees financieel toezicht

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Het Nederlandse financiële toezichtrecht heeft zich in korte tijd sterk ontwikkeld. De invloeden vanuit de Europese Unie zijn hierbij groot te noemen. De Nederlandse financiële wetgeving betreft voor een aanzienlijk gedeelte Europees recht dat is geïmplementeerd in de Nederlandse wet- en regelgeving aangevuld met regelgeving op enkele terreinen die nog buiten het werkterrein van de Europese wetgever zijn gebleven.1

De eerste richtlijnen met betrekking tot de Europese financiële markten zijn de Richtlijn inzake de toelatingseisen van effecten tot een effectenbeurs,2 de Richtlijn met betrekking tot de opstelling, het toezicht en de verspreiding van het prospectus dat gepubliceerd moet worden voor de toelating van effecten tot de officiële naleving van een effectenbeurs3 en de in 1982 tot stand gekomen Richtlijn inzake de periodieke informatieverschaffing door beursgenoteerde instellingen.4 Deze richtlijnen betreffen met name minimumharmonisatie en zijn dan ook vooral gericht op het creëren van een Europese interne markt.5

In 1985 is het ‘Witboek omtrent de voltooiing van de interne markt’ door de Europese Commissie aan de Europese Raad uitgebracht.6 Het Witboek beoogt het uitwisselen van financiële producten en diensten te vergemakkelijken. Hierbij worden op minimale wijze de voorschriften met betrekking tot toelating en sanctionering vanuit Europa gecoördineerd.7 Het beginsel van ‘toezicht van het thuisland’, waarbij het toezicht in eerste instantie is toevertrouwd aan de bevoegde instantie van de Lidstaat, wordt als uitgangspunt genomen. In het Witboek worden voorts een aantal te nemen maatregelen genoemd. Dit resulteerde onder meer in de Richtlijn inzake instellingen voor collectieve belegging in effecten,8 de eerste Prospectusrichtlijn,9 de eerste Richtlijn inzake voorwetenschap10 en in een eerste Richtlijn inzake beleggingsdiensten.11

Als gevolg van de invoering van de euro is door de Europese Commissie het Financial Services Action Plan 1999-2005 (MSAP) opgesteld.12 Om het hoofddoel, het realiseren van een interne markt voor financiële diensten, te verwezenlijken zijn drie speerpunten geformuleerd: het realiseren van een interne wholesale markt voor financiële diensten, het tot stand brengen van open en veilige retailmarkten en het versterken van het bedrijfseconomisch toezicht.13

Dit MSAP heeft geleid tot enkele richtlijnen zoals de Richtlijn marktmisbruik14 die de Richtlijn inzake voorwetenschap verving, de tweede Prospectusrichtlijn,15 de Markets in Financial Instruments Directive (MiFID) die in de plaats kwam van de Richtlijn beleggingsdiensten16 en de Transparantierichtlijn ter vervanging van de Richtlijn over melden van zeggenschap en kapitaal belang.17 Er is met de introductie van deze richtlijnen een verschuiving van minimumharmonisatie naar maximumharmonisatie gaande.18 Daarnaast is er ook meer aandacht voor de handhaving van de regelgeving door nationale toezichthouders gekomen.19 Zo blijkt onder meer uit overweging 60 van de MiFID dat het toezicht in de lidstaten overal even intensief dient te zijn. Een minimumpakket aan maatregelen in combinatie met voldoende handhavingsmiddelen moet de doelmatigheid van dit toezicht garanderen.20 Het level playing field kan niet worden gegarandeerd door alleen materiële normen, ook handhavingsmiddelen maken hier een onlosmakelijk onderdeel van uit.21

In 2005 is een nieuw Witboek op het gebied van financiële diensten door de Europese Commissie uitgebracht.22 Het toezicht op de financiële markten krijgt in dit Witboek opnieuw aandacht.23 De bestaande richtlijnen worden op dat moment voldoende geacht. De aandacht wordt verschoven naar het verzamelen van gemeenschappelijk data.24

De financiële crisis van 2007 heeft er echter voor gezorgd dat er nadere richtlijnen zijn ingevoerd en dat nog steeds nieuwe richtlijnen in ontwikkeling zijn. Zo is er de tweede Richtlijn inzake gekwalificeerde deelnemingen25 en de tweede herziene en gecodificeerde ICBE-Richtlijn.26 Eveneens zijn de Prospectusverordening en richtlijn herzien27 en wordt de MiFID geëvalueerd en is er een MiFID II en MiFIR.28

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.