HR, 10-09-2010, nr. 10/01011

Het gaat in deze zaak om de bekrachtiging, in hoger beroep, van de weigering tot toelating van de verzoeker tot cassatie, [verzoeker], tot de wettelijke schuldsaneringsregeling.

Ik denk dat de cassatieklachten ondeugdelijk zijn; dat die klachten geen vragen aan de orde stellen die met het oog op de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling een antwoord behoeven; en dat die klachten ook overigens van dien aard zijn dat met een verkorte conclusie kan worden volstaan.

Het door [verzoeker] in de eerste aanleg gedane verzoek om toelating tot de schuldsaneringsregeling werd in die instantie afgewezen op gronden die ik aldus samenvat, dat onvoldoende aannemelijk was geworden dat [verzoeker] bij het aangaan en/of onbetaald laten van zijn schulden te goeder trouw te werk was gegaan; en (daarnaast) dat onvoldoende aannemelijk werd geacht dat [verzoeker] zijn verplichtingen uit hoofde van de schuldsanering zou nakomen, en wel omdat onvoldoende aannemelijk was dat hij, [verzoeker], een verslavingsprobleem (alcohol- en gokverslaving) onder controle had.

In appel werden beide gronden voor het in de eerste aanleg gegeven oordeel bestreden (met een tot het minimum beperkte onderbouwing)1.. Wat betreft de verslaving werd slechts aangevoerd dat [verzoeker] zijn verslaving wel onder controle zou hebben en dat hij al sinds twee jaar geen alcohol meer dronk en niet meer gokte2..

Het hof bekrachtigde het oordeel van de rechtbank. Het onderzocht daarbij eerst de namens [verzoeker] aangevoerde grieven tegen het oordeel dat goede trouw onvoldoende aannemelijk zou zijn geworden. Die werden ongegrond geoordeeld. Die bevinding leidde tot de bekrachtiging van het vonnis van de eerste aanleg.

In cassatie wordt niet opgekomen tegen 's hofs oordeel over de niet aannemelijk geworden goede trouw. Er wordt (alleen) aangevoerd dat het hof de stelling dat [verzoeker] al twee jaar geen alcohol meer dronk en niet meer gokte, had moeten opvatten als een (impliciet) beroep op de in art. 288 lid 3 Fw geboden mogelijkheid om in weerwil van onvoldoende aannemelijk geworden goede trouw, de aanvrager die de oorzaken van zijn schuldenprobleem onder controle heeft toch tot de schuldsanering toe te laten.

Deze klacht behoort volgens mij om meer dan een reden niet te slagen.

Ten eerste geldt het uitleggen van de door partijen in de ‘feitelijke’ instanties betrokken stellingen en standpunten als voorbehouden aan de rechters van die instanties3.. Het hof heeft klaarblijkelijk de hier aangehaalde stellingen van de kant van [verzoeker] niet zo opgevat als thans in cassatie wordt voorgestaan. Alleen al het feit dat in cassatie wordt aangevoerd dat de desbetreffende stelling ‘impliciet’ strekte tot toepassing van art. 288 lid 3 Fw, maakt duidelijk dat men die stelling ook geredelijk anders kan opvatten; en dat 's hofs feitelijke oordeel waarbij die stelling — kennelijk — inderdaad anders is opgevat, dus niet onbegrijpelijk (maar, integendeel, bij uitstek begrijpelijk) is.

Ten tweede geldt dat toepassing van art. 288 lid 3 Fw, naar pleegt te worden aangenomen, alleen in uitzonderingsgevallen in aanmerking komt — gevallen waarin het volgen van de ‘hoofdregel’ wegens de ‘hardheid’ daarvan behoort te worden afgewezen4.; en dat van de schuldenaar mag worden verwacht dat deze (door voldoende duidelijke stellingen en onderbouwing daarvan) er wezenlijk aan bijdraagt dat aannemelijk wordt dat aan de voorwaarden voor toepassing van deze bepaling voldaan is5..

Hier was, zoals al even bleek, van onderbouwing van het betoog dat [verzoeker] zijn verslavingsprobleem onder controle had niet in enige noemenswaardige mate sprake. Dat betoog schoot daardoor ten opzichte van de beide zojuist genoemde regels tekort.

Bij een minimum aan onderbouwing, zoals dat hier was aangevoerd, kunnen ook aan de motivering van het oordeel van de rechter geen hoge eisen worden gesteld6.. De motiveringsklacht die het middel mede inhoudt gaat al daarom niet op.