HR 8 januari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY5333.
HR, 10-10-2017, nr. 15/00111
ECLI:NL:HR:2017:2576
- Instantie
Hoge Raad
- Datum
10-10-2017
- Zaaknummer
15/00111
- Vakgebied(en)
Strafrecht algemeen (V)
Strafprocesrecht (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2017:2576, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 10‑10‑2017; (Cassatie)
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2017:1026, Gevolgd
ECLI:NL:PHR:2017:1026, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 29‑08‑2017
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2017:2576, Gevolgd
- Vindplaatsen
SR-Updates.nl 2017-0422
PS-Updates.nl 2017-0828
Uitspraak 10‑10‑2017
Inhoudsindicatie
Vordering b.p. Kosten vervanging cilinderslot aan te merken als rechtstreekse schade geleden door diefstal met braak? Voldoende verband a.b.i. art. 51f en 361.2 Sv. De concrete omstandigheden van het geval zijn bepalend voor de beantwoording van de vraag of voldoende verband bestaat tussen het bewezenverklaarde handelen en de door de b.p. geleden schade om te kunnen aannemen dat deze door dit handelen rechtstreeks schade heeft geleden (vgl. ECLI:NL:HR:2014:959). Het oordeel van het Hof dat de door de b.p. m.b.t het cilinderslot geleden schade in zodanig nauw verband staat met de bewezenverklaarde diefstal met braak, dat die schade redelijkerwijs moet worden aangemerkt als rechtstreeks aan de b.p. toegebracht, geeft, in het licht van de bewezenverklaring en hetgeen de b.p. aan haar vordering ten grondslag heeft gelegd (o.a. “Al mijn sleutels bleken weg te zijn. Daarom heb ik ook nieuwe sloten laten zetten.”) niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dit oordeel is ook niet onbegrijpelijk.
Partij(en)
10 oktober 2017
Strafkamer
nr. S 15/00111
IV
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof 's-Hertogenbosch van 24 december 2014, nummer 20/003228-13, in de strafzaak tegen:
[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1988.
1. Geding in cassatie
Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft C.W. Noorduyn, advocaat te Den Haag, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal E.J. Hofstee heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest, doch uitsluitend wat betreft de duur van de strafoplegging, tot vermindering daarvan aan de hand van de gebruikelijke maatstaf en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De raadsvrouwe heeft daarop schriftelijk gereageerd.
2. Beoordeling van het eerste middel
Het middel kan niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81, eerste lid, RO, geen nadere motivering nu het middel niet noopt tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.
3. Beoordeling van het tweede middel
3.1.
Het middel klaagt over het oordeel van het Hof dat de kosten van de vervanging van een cilinderslot zijn aan te merken als schade die de benadeelde partij rechtstreeks door het onder 1 tenlastegelegde feit heeft geleden.
3.2.1.
Overeenkomstig de tenlastelegging is ten laste van de verdachte onder meer bewezenverklaard dat:
"1. hij op 5 juli 2012 te Sprundel, gemeente Rucphen tezamen en in vereniging met een ander, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit een woning (gelegen aan de [a-straat 1]) heeft weggenomen
twee laptops en een hoeveelheid geld en
twee afstandsbedieningen en twee 3D brillen en
twee hoesjes (horende bij die 3D brillen) en een doosje van een I-Phone (met als inhoud oortelefoontjes) en
twee gespen en een televisie, toebehorende aan [betrokkene 1], waarbij verdachte en zijn mededader zich de toegang tot de plaats des misdrijfs hebben verschaft en de weg te nemen goederen onder hun bereik hebben gebracht door middel van braak."
3.2.2.
Het bestreden arrest houdt met betrekking tot de vordering van de benadeelde partij [betrokkene 1] het volgende in:
"Uit het onderzoek ter terechtzitting is het hof voldoende gebleken dat de benadeelde partij [betrokkene 1] als gevolg van verdachtes onder 1 bewezenverklaarde handelen rechtstreeks schade heeft geleden voor wat betreft de volgende posten:
a. gestolen geldbedrag ad € 85,00;
b. herstel computer, waarbij het hof het gevorderde bedrag zal matigen tot € 500,--;
c. vervangen cilinderslot ad € 114,95.
Het totaal toe te wijzen bedrag komt derhalve vast te staan op een bedrag ter hoogte van € 699,95, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 5 juli 2012 tot aan de dag der algehele voldoening.
Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is, met een beslissing omtrent de kosten als hierna zal worden vermeld."
3.2.3.
Het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg houdt met betrekking tot de vordering van de benadeelde partij onder meer het volgende in:
"De benadeelde partij voert aan: (...) Ik heb gekeken wat er uit mijn woning weg was. Dat heb ik toen aan de politie doorgegeven. Ik kwam er pas op een later moment achter dat ik meer goederen miste. Al mijn sleutels bleken weg te zijn. Daarom heb ik ook nieuwe sloten laten zetten. Het cilinderslot was het slot van de voordeur."
3.3.
Een benadeelde partij kan in het strafproces vergoeding vorderen van de schade die zij door een strafbaar feit heeft geleden indien voldoende verband bestaat tussen het bewezenverklaarde handelen van de verdachte en de schade om te kunnen aannemen dat de benadeelde partij door dit handelen rechtstreekse schade heeft geleden. Voor de beantwoording van de vraag of daarvan sprake is, zijn de concrete omstandigheden van het geval bepalend. (Vgl. HR 22 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:959, NJ 2014/256.)
3.4.
Bezien in het licht van de bewezenverklaring en hetgeen de benadeelde partij blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg aan haar vordering ten grondslag heeft gelegd, geeft het oordeel van het Hof dat de door de benadeelde partij met betrekking tot het cilinderslot geleden schade in zodanig nauw verband staat met de bewezenverklaarde diefstal met braak door de verdachte, dat die schade redelijkerwijs moet worden aangemerkt als rechtstreeks aan de benadeelde partij toegebracht, niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dit oordeel is ook niet onbegrijpelijk.
3.5.
Het middel faalt.
4. Beoordeling van het derde middel
4.1.
Het middel klaagt dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM in de cassatiefase is overschreden omdat de stukken te laat door het Hof zijn ingezonden.
4.2.
Het middel is gegrond. Voorts doet de Hoge Raad uitspraak nadat meer dan twee jaren zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Een en ander brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Dit moet leiden tot vermindering van de aan de verdachte opgelegde gevangenisstraf van vijf maanden.
5. Slotsom
Nu de Hoge Raad geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat als volgt moet worden beslist.
6. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de duur van de opgelegde gevangenisstraf;
vermindert deze in die zin dat deze vier maanden en twee weken beloopt;
verwerpt het beroep voor het overige.
Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren Y. Buruma en V. van den Brink, in bijzijn van de waarnemend griffier A.C. ten Klooster, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 10 oktober 2017.
Conclusie 29‑08‑2017
Inhoudsindicatie
Vordering b.p. Kosten vervanging cilinderslot aan te merken als rechtstreekse schade geleden door diefstal met braak? Voldoende verband a.b.i. art. 51f en 361.2 Sv. De concrete omstandigheden van het geval zijn bepalend voor de beantwoording van de vraag of voldoende verband bestaat tussen het bewezenverklaarde handelen en de door de b.p. geleden schade om te kunnen aannemen dat deze door dit handelen rechtstreeks schade heeft geleden (vgl. ECLI:NL:HR:2014:959). Het oordeel van het Hof dat de door de b.p. m.b.t het cilinderslot geleden schade in zodanig nauw verband staat met de bewezenverklaarde diefstal met braak, dat die schade redelijkerwijs moet worden aangemerkt als rechtstreeks aan de b.p. toegebracht, geeft, in het licht van de bewezenverklaring en hetgeen de b.p. aan haar vordering ten grondslag heeft gelegd (o.a. “Al mijn sleutels bleken weg te zijn. Daarom heb ik ook nieuwe sloten laten zetten.”) niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dit oordeel is ook niet onbegrijpelijk.
Nr. 15/00111 Zitting: 29 augustus 2017 | Mr. E.J. Hofstee Conclusie inzake: [verdachte] |
De verdachte is bij arrest van 24 december 2014 door het Gerechtshof 's-Hertogenbosch wegens 1. “diefstal door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak”, en 2. “wederspannigheid” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vijf maanden met aftrek van voorarrest. Voorts heeft het hof de vordering van de benadeelde partij (in verband met het onder 1 bewezenverklaarde) toegewezen tot een bedrag van € 699,95, subsidiair 13 dagen hechtenis, de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering, en de verdachte een schadevergoedingsmaatregel opgelegd, een en ander als nader in het arrest omschreven.
Namens de verdachte heeft mr. C.W. Noorduyn, advocaat te 's-Gravenhage, drie middelen van cassatie voorgesteld.
Het eerste middel klaagt dat het hof art. 63 Sr niet heeft toegepast, althans niet heeft aangehaald bij de toepasselijke wettelijke voorschriften.
Het middel faalt, nu het kennelijk op een verkeerde lezing van het arrest berust. Onder het hoofd “Toepasselijke wettelijke voorschriften” heeft het hof immers expliciet (ook) verwezen naar art. 63 Sr. Voor zover het middel bedoelt te klagen dat het hof in de strafmotivering nog eens had moeten uitschrijven dat het art. 63 Sr heeft toegepast, faalt het. Uit het aanhalen van art. 63 Sr volgt dat het hof het bepaalde in art. 63 Sr bij de straftoemeting in ogenschouw heeft genomen, ook al heeft dat niet geleid tot een andere straf dan die welke door de rechtbank is opgelegd.
Het tweede middel, bezien in samenhang met de toelichting daarop, klaagt dat het hof ten onrechte, althans onvoldoende gemotiveerd heeft bepaald dat de schade aan en de vervanging van het cilinderslot van een deur van de woning het rechtstreekse gevolg is van verdachtes onder 1 bewezenverklaarde handelen en dat de verdachte tot vergoeding van die schade gehouden is, in aanmerking genomen dat de verdachte heeft verklaard dat hij door het raam van de woning naar binnen is gegaan.
Ten laste van de verdachte heeft het hof bewezenverklaard dat:
“1.
hij op 5 juli 2012 te Sprundel, gemeente Rucphen tezamen en in vereniging met een ander, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit een woning (gelegen aan de [a-straat 1]) heeft weggenomen twee laptops en een hoeveelheid geld en twee afstandsbedieningen en twee 3D brillen en twee hoesjes (horende bij die 3D brillen) en een doosje van een I-Phone (met als inhoud oortelefoontjes) en twee gespen en een televisie, toebehorende aan [betrokkene 1], waarbij verdachte en zijn mededader zich de toegang tot de plaats des misdrijfs hebben verschaft en de weg te nemen goederen onder hun bereik hebben gebracht door middel van braak;”
7. Dit feit heeft het hof gekwalificeerd als diefstal met braak. Het gaat hier dus niet om diefstal door middel van inklimming. Voor zover het middel daarvan uitgaat, berust het op een verkeerde lezing van het arrest. Daaraan kan niet afdoen de opmerking in de schriftuur dat de verdachte zou hebben verklaard dat hij door een raam van de woning naar binnen is gegaan. Ik wijs er bovendien op dat sprake is van medeplegen.
8. Uit de gebezigde bewijsmiddelen kan niet zonder meer worden afgeleid dat er schade is toegebracht aan het cilinderslot, nu het hof ten aanzien van feit 1 heeft volstaan met de opgave van de bewijsmiddelen, zonder daarbij de inhoud ervan weer te geven. In dat verband wordt enkel verwezen naar de bekennende verklaring van de verdachte, het politiedossier en het proces-verbaal van bevindingen. Een blik achter de papieren muur laat zien dat noch in de bekennende verklaring van de verdachte noch in de aangifte wordt gerept van schade aan het cilinderslot van een deur.
9. Op de vraag waarom de benadeelde partij de vergoeding van die schade vordert, geeft het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg antwoord. De benadeelde partij, aldaar aanwezig, heeft haar vordering als volgt toegelicht:
“Ik heb gekeken wat er uit mijn woning weg was. Dat heb ik toen aan de politie doorgegeven. Ik kwam er pas op een later moment achter dat ik meer goederen miste. Al mijn sleutels bleken weg te zijn. Daarom heb ik ook nieuwe sloten laten zetten. Het cilinderslot was het slot van de voordeur.”
10. Op grond van art. 51f, eerste lid, Sv kan degene die rechtstreeks schade heeft geleden door een strafbaar feit, zich ter zake van zijn vordering tot schadevergoeding als benadeelde partij voegen in het strafproces. Voor toewijzing van een vordering tot schadevergoeding komt alleen die schade in aanmerking die rechtstreeks is geleden door het strafbare feit als bedoeld in art. 361, tweede lid onder b, Sv.1.
11. Vooreerst merk ik op dat de hier bedoelde schade mijns inziens niet expliciet hoeft te volgen uit de tenlastelegging en de bewezenverklaring.2.Nu uit de verklaring van de benadeelde partij zoals weergegeven in het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg blijkt dat bij de inbraak ook haar sleutels waren weggenomen3.en dat zij zich daarom genoodzaakt zag het cilinderslot van de voordeur te vervangen, geeft het oordeel van het hof dat sprake is van rechtstreekse schade voor wat betreft de onderhavige post niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Voorts is dat oordeel in het licht van hetgeen de raadsvrouw ter ’s hofs terechtzitting heeft aangevoerd4.toereikend gemotiveerd, waarbij nog zij aangetekend dat toen niet is bestreden dat er sleutels door de verdachte en/of diens medeverdachte zijn ontvreemd. Ik wijs er voorts op dat de kosten die door de benadeelde partij te dezer zake zijn gevorderd in redelijkheid zijn gemaakt en ook in omvang redelijk zijn.5.
12. Het derde middel klaagt dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM in de cassatiefase is overschreden omdat de stukken te laat door het hof zijn ingezonden.
13. Het cassatieberoep is ingesteld op 5 januari 2015. De stukken van het geding zijn op 25 mei 2016 ter griffie van de Hoge Raad binnengekomen. Dat betekent dat de inzendtermijn is overschreden. Nu het tijdsverlies niet door een voortvarende behandeling in cassatie kan worden gecompenseerd, dient dit te leiden tot strafvermindering.
14. Het middel is terecht voorgesteld.
15. De eerste twee middelen falen. Het eerste middel kan worden afgedaan met de aan art. 81, eerste lid, RO ontleende motivering. Het derde middel slaagt.
16. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.
17. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, doch uitsluitend wat betreft de duur van de strafoplegging, tot vermindering daarvan aan de hand van de gebruikelijke maatstaf, en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
AG
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 29‑08‑2017
Zie ook de conclusie van A-G Silvis voorafgaand aan HR 8 januari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY5333. In die zaak ging het onder meer over vervanging van sloten waarop een ontvreemde loper paste.
Hetgeen de benadeelde partij ten tijde van het doen van haar aangifte nog niet had gemerkt.
De raadsvrouw heeft voor zover hier van belang het volgende betoogd: “Ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij ben ik van mening dat deze onvoldoende is onderbouwd en dat het een onevenredige verzwaring van het proces oplevert. Zo vordert de benadeelde partij bijvoorbeeld de kosten van het vervangen van een cilinderslot. Uit het dossier blijkt echter niet hoe de schade aan dat cilinderslot is ontstaan. Dit temeer nu uit het dossier blijkt dat er sprake is geweest van inklimming.”
HR 8 januari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY5333.