HR (Parket), 09-10-2009, nr. 08/02257, nr. 08/02260, nr. 08/02272, nr. 08/02274, nr. 08/02275, nr. 08/02276

Deze zes zaken betreffen de verkrijging van zes onverdeelde aandelen in de economische eigendom van een woonboulevard door zes commanditaire vennoten in een commanditaire vennootschap (CV) als gevolg van inbreng door de beherende vennoot (een BV) van die onroerende zaak, zulks echter onder voorbehoud van stille reserves. De zes zaken betreffen hetzelfde feitencomplex en dezelfde rechtsvragen. De belanghebbenden zijn familie van elkaar1. en hebben dezelfde gemachtigden. Hun zaken zijn door het Hof gelijktijdig tijdens een gezamenlijke zitting behandeld. Ik zal daarom in één geschrift concluderen in alle zes zaken.

De belanghebbenden zijn X1 (zaak 08/02257); X3 (zaak 08/022); x2 (zaak 08/022); X6 (zaak 08/022); X5 (zaak 08/022); en X4 (zaak 08/022). Zij waren ten tijde van de verkrijging minderjarig en werden daarom vertegenwoordigd door hun ouders als wettelijke vertegenwoordigers.

Ik concludeer dat het Hof uitgegaan is van de onjuiste rechtsopvatting dat art. 2(2) Wet op belastingen van rechtsverkeer (Wet BvR) ruimte biedt voor de opvatting dat een ‘beperkte’ economische eigendom (economische eigendom van boekwaarde) onder die bepaling valt. De wetsgeschiedenis biedt mijns inziens geen ruimte voor dergelijke nuances: het is volgens de parlementaire geschiedenis erop of eronder; het Hof had moeten kiezen tussen ofwel (percentages van) de volle waarde als maatstaf van heffing (indien in casu onverdeelde aandelen in volle economische eigendom verkregen zijn of in een samenstel van rechten dat volle economische eigendom benadert), ofwel nihil (indien onverdeelde aandelen verkregen zijn in een samenstel van rechten dat onvoldoende de volle economische eigendom benadert).

Dat leidt tot cassatie. Hoewel het enkele voorbehoud van stille reserves niet de conclusie rechtvaardigt dat de ‘volle’ economische eigendom onvoldoende wordt ‘benaderd’, kunt u de zaken mijns inziens niet zelf afdoen omdat de belanghebbenden in eerste aanleg betoogd hebben dat zich geen belastbaar feit heeft voorgedaan (dat de ‘volle’ economische eigendom onvoldoende werd ‘benaderd’ om art. 2(2) Wet BvR te activeren). Dat standpunt hebben zij in hoger beroep weliswaar laten varen, maar mogelijk op grond van de blijkens het p.-v. van de Hofzitting door het Hof aan de partijen voorgehouden mogelijkheid dat slechts een ‘schilletje’ van een onroerende zaak was verkregen en dat ook verkrijging van ‘beperkte’ economische eigendom onder art. 2(2) BvR mogelijk zou zijn, zodat zij daarom na cassatie in de gelegenheid gesteld moeten worden om dat standpunt opnieuw in te nemen bij de feitenrechter, in elk geval om de naheffing te bestrijden, maar ook omdat zij er belang bij kunnen hebben dat de rechter uitspreekt dat hun oorspronkelijke voldoening op aangifte, hoewel onherroepelijk bij gebreke van bezwaar daartegen, te hoog was. Feitelijk en contractueel is mijns inziens te veel onduidelijk gebleven omtrent de exacte aard van het ingebrachte/verkregene om dat standpunt in cassatie te kunnen beoordelen.

Voor het geval u meent dat ook zonder feitelijk onderzoek geen andere conclusie mogelijk is dan dat in casu economische eigendom in de zin van art. 2(2) Wet BvR is ingebracht, meen ik dat de waarde van het verkregene bepaald moet worden op de vrije waarde van de volle juridische eigendom waarop de economische verkrijging ziet, nu het vaste jurisprudentie is dat persoonlijke verplichtingen — uitzonderingen daargelaten — geen invloed hebben op de maatstaf van heffing.

De rechtbank Haarlem (de Rechtbank) heeft de feiten als volgt vastgesteld:

De Inspecteur was, anders dan de belanghebbenden, van mening dat ondanks het voorbehoud van juridische eigendom en stille reserves door de BV overdrachtsbelasting verschuldigd was over de volle waarde van de onroerende zaak in plaats van over slechts de inbrengwaarde (de boekwaarde van het ingebrachte). Hij legde naheffingsaanslagen op voor het verschil.

Na vergeefs bezwaar namen de belanghebbenden in beroep bij de Rechtbank primair de stelling in dat (in de woorden van de Rechtbank):

Subsidiair stelden zij de waardering van het verkregene ter discussie en waren zij van mening dat (in de woorden van de Rechtbank):

De Inspecteur stelde dat wel degelijk economische eigendom was verkregen en dat heffing moest plaatsvinden naar ieders aandeel in de minnelijk getaxeerde (volle) waarde ad € 15.665.000.

De Rechtbank stelde de Inspecteur in het gelijk, daartoe overwegende als volgt:

Tegen deze gecombineerde uitspraak zijn de belanghebbenden in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof Amsterdam, dat de zaken heeft verwezen naar het gerechtshof te 's‑Gravenhage.6.

Het gerechtshof 's‑Gravenhage (het Hof)7. heeft de feiten in hoger beroep opnieuw vastgesteld, daarbij citerende uit de overeenkomst van commanditaire vennootschap en de akte van inbreng:

Het Hof heeft het in hoger beroep resterende geschil en de standpunten van partijen als volgt omschreven:

Het Hof heeft over het aldus omschreven geschil als volgt overwogen:

Het Hof heeft daarom de hogere beroepen van de belanghebbenden gegrond verklaard en de gecombineerde uitspraak van de Rechtbank en de naheffingsaanslagen vernietigd.

Tegen 's Hofs uitspraken zijn door de Staatssecretaris van Financiën tijdig en regelmatig cassatieberoepen ingesteld.8. De belanghebbenden hebben bij één geschrift verweer gevoerd. De partijen hebben elkaar niet van repliek en dupliek gediend.

De Staatssecretaris stelt in alle zes zaken één (hetzelfde) middel van cassatie voor, inhoudende dat het Hof art. 9(1) jo. art. 52 Wet BvR onjuist heeft toegepast, door te oordelen dat bij de verkrijging van een onverdeeld aandeel in de economische eigendom van een onroerende zaak voor het bepalen van de heffingsgrondslag uitsluitend dient te worden aangesloten bij de waarde van de tegenprestatie in het economische verkeer en niet bij de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak zelf.

De belanghebbenden stellen bij verweerschrift dat de Staatssecretaris aldus uitgaat van een verkeerde lezing van 's Hofs oordeel. Het Hof heeft huns inziens niet geoordeeld dat ‘uitsluitend’ moet worden aangesloten bij de waarde van de tegenprestatie in het economische verkeer:

De belanghebbenden menen dat reeds hierom het middel niet tot cassatie kan leiden. De belanghebbenden vervolgen niettemin hun verweer voor het geval u zou oordelen dat

Ik meen dat het cassatieberoep inderdaad aldus moet worden opgevat en ik ga daar hieronder dan ook van uit.

Het object van de overdrachtsbelasting wordt omschreven in art. 2 Wet BvR:

‘Rechten waaraan deze zijn onderworpen’ zijn beperkte goederenrechtelijke rechten op de bedoelde in Nederland gelegen onroerende zaken. Verstraaten10. merkt daarover op:

Aanvankelijk was slechts de juridische eigendoms- of rechtsverkrijging belast en bestond art. 2 Wet BvR slechts uit wat nu het eerste lid is. In de jaren negentig werd de overdrachtsbelasting op steeds grotere schaal ontgaan door niet de juridische eigendom of een beperkt goederenrechtelijk recht, maar slechts een economisch recht daarop over te dragen (aangeduid als de economische eigendom).

Bij de Wet constructiebestrijding onroerende zaken12. werd daarom, met terugwerkende kracht tot 31 maart 1995, 18.00 uur, aan art. 2 Wet BvR het tweede lid toegevoegd, op grond waarvan overdrachtsbelasting verschuldigd werd bij de verkrijging van economische eigendom.

De Memorie van Toelichting bij het desbetreffende wetsvoorstel vermeldde:13.

De regering lichtte het begrip ‘economische eigendom’ als volgt toe:14.

De regering merkte op dat het niet correct is om van economische ‘eigendom’ te spreken:15.

Zoals uit het eerste citaat in 6.5 blijkt, was van de verkrijging van economische eigendom slechts sprake als zowel enig risico van waardeverandering als het risico van tenietgaan overgingen naar de verkrijger. Die laatste voorwaarde is echter geschrapt16. nadat uit uw arrest HR BNB 2000/2317. bleek dat deze voorwaarde een gemakkelijke ontgaansmogelijkheid inhield. Uitsluiting van overgang van het risico van tenietgaan bleek voldoende om de heffing van overdrachtsbelasting te verijdelen. U overwoog in het genoemde arrest:

Het schrappen van de overgang van het risico van tenietgaan als voorwaarde voor economische eigendomsverkrijging neemt niet weg dat de overgang van dat risico nog steeds van belang is bij de beoordeling of zich verkrijging van economisch eigendom voordoet. Van Straaten wijst erop dat:18.

De Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel constructiebestrijding onroerende zaken betoogt dat ook de verkrijging van een gedeelte (percentage) van de economische eigendom en van een samenstel van rechten dat economische eigendom benadert, voldoende zijn om de fictie van art. 2(2) Wet BvR te activeren, dus om de verkrijging te behandelen als verkrijging van (een percentage van) volle eigendom:19.

Dit is in de Nota naar aanleiding van het Verslag opnieuw benadrukt. Daarin ging de Staatssecretaris op enkele casusposities in, waarvan er één hier van belang zou kunnen zijn:20.

Het gerechtshof Amsterdam22. oordeelde in 2003 dat de verkrijging van economische eigendom van een (niet-procentueel; niet-onverdeeld) onderdeel van een onroerende zaak geen verkrijging van de economische eigendom van die zaak inhoudt. De procedure betrof een ‘koopverhuurovereenkomst’, waarbij een woningbouwvereniging aan de belanghebbende het casco van diens woning verhuurde, maar de economische eigendom van de ‘binnenkant’ van de woning verkocht. Het Hof Amsterdam oordeelde (r.o. 6.6) dat het ‘door belanghebbende verkregen samenstel van rechten en verplichtingen niet de volledige economische eigendom van de woning benadert.’ Het door de Staatssecretaris aanvankelijk tegen deze uitspraak ingestelde cassatieberoep is ingetrokken.23.

Rechtbank Arnhem 25 september 2006, nr. 06/836, V-N 2007/20.3.3 oordeelde over een maatschap met twee maten. De ene maat bracht de economische eigendom van een persoonlijke onderneming in, waaronder een woonhuis, zulks onder voorbehoud van 99% van de stille reserves. De andere maat betoogde dat hij aldus slechts (de helft van) 1% van de economische eigendom van de de onroerende zaak had verkregen. De rechtbank oordeelde dat de inspecteur terecht overdrachtbelasting had geheven over de helft van de volle waarde van de ingebrachte onroerende zaak.

Voorbehoud van stille reserves bij inbreng van (juridische of economische) eigendom zal veelal dienen om afrekening over die reserves in de winstbelasting te voorkomen.24. Wat in casu de reden voor het voorbehoud is, is niet vastgesteld; wel heeft het Hof onbestreden overwogen dat geen sprake is van een motief om de overdrachtsbelasting te ontgaan.25.

Het Hof heeft geoordeeld (r.o. 6.2) dat de belanghebbenden ieder voor zich een onverdeeld aandeel hebben verkregen in een percentage van 90 van een beperkt gedeelte van de economische eigendom, nl. van de boekwaarde van de onroerende zaak; dat dit niet de volledige economische eigendom omvat, alsmede (r.o. 6.3) dat het aldus verkregene als gevolg van het niet omvatten van de stille reserves ook niet de volledige economische eigendom van de onroerende zaak benadert. Het Hof heeft zich bij dat laatste oordeel kennelijk laten leiden door de parlementaire geschiedenis (zie 6.8: een (niet-procentueel) gedeelte van een economische eigendom valt volgens de medewetgever pas onder art. 2(2) Wet BvR als het gaat om ‘een zodanig samenstel van rechten en verplichtingen inclusief risico van tenietgaan en van waardeveranderingen — dat de volledige economische eigendom benadert’) en door de in 6.10 genoemde uitspraak van het Hof Amsterdam.

De in 6.9 weergegeven casusposities en de opvatting van de medewetgever daaromtrent werpen mijns inziens weinig licht op onze zaak. In beide casusposities wordt de volle economische eigendom overgedragen, maar wordt de prijs van die volle economische eigendom afhankelijk gemaakt van de realisatie, binnen een bepaalde termijn, van ná die overdracht plaatsgrijpende waarde-ontwikkelingen van de onroerende zaak. Dat is niet onze casus, die eerder het spiegelbeeld inhoudt: in onze zaak worden immers de stille reserves die vóór inbrengdatum ontstaan zijn juist niet overgedragen (maar slechts de boekwaarde van het pand), en komen toekomstige waardestijgingen juist wél geheel toe aan de verkrijgers.

Het oordeel dat de CV niet ‘de volledige economische eigendom’ heeft verkregen, en evenmin iets heeft verkregen dat die volledige economische eigendom ‘benadert’, baseert het Hof op het gegeven dat de inbrenger zich de stille reserves heeft voorbehouden. Niettemin meent het Hof dat wel (een percentage van) een economische eigendom is verkregen, namelijk een ‘beperkte’ economische eigendom. Ook de belanghebbenden bestrijden volgens 's Hofs vaststellingen in hoger beroep niet meer dat zich een belastbaar feit heeft voorgedaan, i.e. dat economische eigendom is verkregen in de zin van art. 2(2) Wet BvR. De rechtsstrijd ziet volgens de partijen nog slechts op de vraag van wát economische eigendom is verkregen en wat dat verkregene waard is in het economisch verkeer.

De door het Hof in r.o. 3.3 bedoelde en geciteerde akte van inbreng bepaalt onder meer:

Hieruit blijkt dat naast risico ook veel bevoegdheden overgaan op de CV. De akte bepaalt niet dat de CV (al dan niet onherroepelijke) volmacht van de inbrenger heeft om ook de juridische eigendom op de (vennoten in de) CV te doen overgaan. Beslissend is dat overigens niet: uit de in onderdeel 6.8 hierboven geciteerde MvT blijkt dat het ontbreken van zo'n volmacht niet in de weg hoeft te staan aan het aannemen van een economische eigendomsverkrijging in de zin van art. 2(2) Wet BvR. Het mijns inziens raadselachtige onderdeel ‘Ontbindende voorwaarden’ in de akte van inbreng (zie r.o. 3.3 Hof; hierboven in 4.1 geciteerd) lijkt er overigens juist op te duiden dat het niet de bedoeling is dat de juridische eigendom eens zal overgaan op de economische eigenaar, maar eerder dat de economische eigendom juist weer zal terugkeren bij de inbrenger.

Het Hof baseert zijn oordeel dat het niet met doel en strekking van de wet strookt om over de volle waarde van de onroerende zaak te heffen op twee gronden (zie de r.o. 6.2. en 6.3):

Het Hof sluit daarom, mede met een beroep op een redelijke wetsuitleg, aan ‘bij de waarde van de tegenprestatie in het economische verkeer’, i.e. de boekwaarde.

Deze benadering gaat er mijns inziens aan voorbij dat de boven geciteerde wetsgeschiedenis geen ruimte laat voor nuances als verkrijging van een ‘beperkte’ economische eigendom. Het is naar de bedoeling van de antimisbruikwetgever kennelijk erop of eronder (zie de MvT geciteerd in onderdeel 6.9 hierboven: ‘Het is voor de uitvoeringspraktijk niet mogelijk om daarmee zeer genuanceerd om te gaan; er is economische eigendom of niet’). Het is dus van tweeën één: ofwel

De litigieuze verkrijging valt dus gelijk te stellen met verkrijging van juridische eigendom (of een beperkt goederenrechtelijk recht), of zij valt daarmee niet gelijk te stellen. Meer mogelijkheden zijn er niet. Dat betekent mijns inziens dat 's Hofs uitspraak onjuist is: 's Hofs feitelijke vaststellingen (er is geen volle economische eigendom verkregen, noch iets dat die volle economische eigendom benadert) nopen tot de gevolgtrekking dat het in casu verkregene buiten de reikwijdte van art. 2(2) Wet BvR valt. Een ‘beperkt deel van de economische eigendom’ (niet zijnde een procentueel aandeel in een onverdeeldheid en evenmin iets dat de volle economische eigendom benadert) valt volgens de wetsgeschiedenis immers niet onder art. 2(2) Wet BvR.

Dit is mijns inziens slechts anders indien hetgeen in casu door de CV is verkregen, opgevat moet worden als de (volle of nagenoeg volle) economische eigendom van een beperkt zakelijk recht op de onroerende zaak. 's Hofs vaststellingen en overwegingen geven daarvoor echter geen aanknopingspunten.

De vraag rijst echter of 's Hofs vaststelling dat onvoldoende economsiche eigendom is verkregen, voldoende gemotiveerd is. Het Hof heeft zijn oordeel uitsluitend gebaseerd op de omstandigheid dat de inbrenger zich de (tenaamstelling en de) stille reserves heeft voorbehouden. Indien de eigenaar van een onroerende zaak de juridische eigendom aan een ander overdraagt onder voorbehoud van de stille reserves of zelfs onder voorbehoud van de economische eigendom, zal desondanks overdrachtsbelasting geheven worden over de volle eigendomswaarde, zo leid ik af uit uw arrest HR BNB 2006/281.26. Gezien de boven geschetste bedoelingen van de wetgever, ligt het dan niet voor de hand om in geval van economische eigendomsoverdracht uit het voorbehoud van stille reserves af te leiden dat geen ‘volle’ economische eigendom is verkregen, noch een samenstel van rechten dat ‘volle’ economische eigendom benadert. Dat enkele voorbehoud is daarvoor onvoldoende.

's Hofs uitspraken moeten daarom mijns inziens vernietigd worden.

Dan rijst de vraag of u de zaak zelf kunt afdoen of moet verwijzen voor feitelijk onderzoek. De partijen zijn het in hoger beroep kennelijk eens dat (een zekere) economische eigendom is verkregen, zij het niet over de vraag waarvan economische eigendom is verkregen (van de boekwaarde van het pand of van het pand), c.q. op welk bedrag het verkregene moet worden gewaardeerd. De belanghebbenden hebben hun voor de Rechtbank en aanvankelijk ook bij het Hof expliciet ingenomen stelling dat zich in het geheel geen belastbaar feit heeft voorgedaan (dat géén economische eigendom in de zin van art. 2(2) Wet BvR is verkregen), kennelijk ter zitting van het Hof laten varen (zie het proces-verbaal van die zitting). Dat brengt mijns inziens in beginsel mee (zie mijn conclusie in de bij u aanhangige zaak 08/02258) dat die stelling niet alsnog aan de orde kan komen, maar nu het dossier niet opheldert waarom die stelling is ingetrokken, valt niet uit te sluiten dat de belanghebbenden op het verkeerde been zijn gezet door 's Hofs kennelijke uitgangspunt dat verkrijging van economische eigendom van boekwaarde mogelijk was (uit het p.-v. van de Hofzitting blijkt dat de voorzitter de inspecteur heeft voorgehouden dat in casu slechts een ‘schilletje’ van een onroerende zaak zou kunnen zijn ingebracht dat in het economische verkeer slechts € 4 miljoen waard is). Ik acht aannemelijk dat zij hun stelling niet zouden hebben laten varen als zij er rekening mee hadden moeten houden (wat zij thans wél moeten doen) dat de rechter uitgaat van erop (volle economische eigendom) of eronder (nihil). Het Hof heeft dan ook niet onderzocht — omdat hij (mogelijk reeds ter zitting) van een andere rechtsopvatting uitging — of andere omstandigheden dan het voorbehoud van stille reserves (zoals bijvoorbeeld het ontbreken van een volmacht tot juridische eigendomsoverdracht, of de raadselachtige ontbindende voorwaarde in de akte van inbreng) tot de conclusie kunnen nopen dat het ingebrachte onvoldoende de ‘volle’ economische eigendom benadert om onder art. 2(2) Wet BvR te vallen. Ik meen dat het daarom de voorkeur verdient om na vernietiging van de Hofuitspraak de zaak te verwijzen om de belanghebbenden in de gelegenheid te stellen hun primaire stelling opnieuw in te nemen en om het voor de beoordeling daarvan benodigde feitelijke onderzoek te laten doen.

Ik merk volledigheidshalve op dat aan het innemen van het standpunt dat zich in het geheel geen belastbaar feit heeft voorgedaan, niet in de weg staat dat de belanghebbende bij aangifte het standpunt innamen dat overdrachtsbelasting verschuldigd is over de boekwaarde. Zij kunnen dit standpunt desondanks in elk geval innemen ter bestrijding van de naheffingsaanslag.27. Zij kunnen weliswaar niet meer hun eigen voldoening op aangifte aanvechten, waartegen zij immers geen bezwaar hebben gemaakt, zodat die voldoening formele rechtskracht heeft verkregen. Maar zij hebben ook voor het gebied beneden het bedrag van die oorspronkelijke, inmiddels onherroepelijke aangifte nog steeds belang bij de stelling dat geen economische eigendom in de zin van art. 2(2) Wet BvR is verkregen: uit HR BNB 2002/15528. blijkt dat indien de rechter dat standpunt juist bevindt en uitspreekt dat de — inmiddels onherroepelijke — voldoening te hoog was, de inspecteur van ambtswege die onherroepelijke voldoening behoort te verminderen.

Aan de waarderingsvraag komen wij mijns inziens (nog) niet toe, maar ik ga er op in voor het geval u daarover anders denkt, dat wil zeggen indien u ook zonder feitelijk onderzoek meent dat geen andere conclusie getrokken kan worden dan dat het verkregene voldoende de ‘volle’ economische eigendom ‘benaderd’ in de zin van art. 2(2) Wet BvR.

Het eerder geciteerde art. 2(2) Wet BvR stelt de verkrijging van de economische eigendom gelijk met de verkrijging van de onroerende zaak zelf. Hierdoor zijn de waarderingsregels van art. 9(1) en art. 52 Wet BvR ook van toepassing bij verkrijging van de economische eigendom, zodat ook daarbij de overdrachtsbelasting berekend wordt over de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak zelf (of het beperkte goederenrechtelijke recht), niet van het feitelijk verkregen economische eigendomsrecht. Van Straaten merkt over deze wetgevingstechniek het volgende op:29.

De gelijkstelling bij fictie van de economische eigendomsverkrijging met de juridische eigendomsverkrijging maakt dus dat in beide gevallen overdrachtsbelasting berekend wordt over de waarde van de onroerende zaak zelf. Wel kunnen bij de overdracht van de economische of de juridische eigendom verplichtingen of voorwaarden de waarde in het economisch verkeer van de (fictief of feitelijk) verkregen onroerende zaak drukken, indien die verplichtingen of voorwaarden beperkingen voor de verkrijger inhouden die ook elke volgende verkrijger beperken en daardoor de verkoopwaarde drukken. Zoals boven (7.9) reeds opgemerkt: indien bij een juridische overdracht de stille reserves worden voorbehouden, drukt dat niet de waarde van de onroerende zaak bij een volgende overdracht.30. Een voorbehoud van stille reserves door de overdrager bij juridische eigendomsoverdracht komt mijns inziens in wezen neer op verkoop van het volledige object tegen betaling deels in contanten en deels in de vorm van schuldigerkenning door de verkrijger onder tijdsbepaling. Een dergelijk voorbehoud houdt slechts een persoonlijke verplichting van de verkrijger jegens de overdrager in tot het op enig moment uitkeren van de waarde van die stille reserves, al dan niet onder berekening van rente.

Het is vaste jurisprudentie31. dat persoonlijke verplichtingen geen invloed hebben op de waarde van de onroerende zaak, omdat zij geen goederenrechtelijke (of daarmee gelijk te stellen32.) werking hebben en daardoor de waarde van de zaak niet drukken. In HR BNB 1993/23233. overwoog u:

In gelijke zin het recentere arrest HR BNB 2006/28135.:

Komt u toe aan de waarderingsvraag, dan moet de conclusie daarom mijns inziens zijn dat 's Hofs uitspraken vernietigd moeten worden en de uitspraak van de Rechtbank bevestigd moet worden.

Ik geef u in overweging de cassatieberoepen gegrond te verklaren, de uitspraken van het Hof te vernietigen en de zaken te verwijzen voor feitelijk onderzoek.

De procureur-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,

(a.-g.)