CRvB, 20-09-2013, nr. 11-5409 Wet Wajong-T

Bij de aangevallen uitspraak heeft rechtbank het beroep van appellante tegen het besluit van 4 februari 2011 ongegrond verklaard en daartoe allereerst overwogen dat het Uwv de aanspraken van appellante terecht heeft beoordeeld aan de hand van hoofdstuk 2 van de Wet Wajong. Voorts heeft de rechtbank overwogen dat het Uwv heeft kunnen volstaan met een arbeidskundig onderzoek. Er bestaat eerst dan aanleiding tot medisch onderzoek indien de uitkomsten van het arbeidskundig onderzoek niet uitwijzen dat de aanvrager 75% van het minimumloon heeft verdiend. De rechtbank volgt niet de stelling van appellante dat zij weliswaar heeft gewerkt maar dat dit boven haar macht was.

In hoger beroep heeft appellante betoogd dat, omdat haar arbeidsongeschiktheid dateert van voor de inwerkingtreding van de Wet Wajong, de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong), de voorloper van de Wet Wajong, van toepassing is. Voorts heeft appellante betoogd dat het Uwv een medisch onderzoek had dienen te verrichten naar de vraag of zij de door haar verrichte werkzaamheden waarop het Uwv het standpunt heeft gebaseerd dat zij meer dan 75% van het minimumloon kan verdienen, gelet op haar medische beperkingen, wel kon verrichten. Appellante heeft vanaf haar geboorte ernstige longklachten en heeft tegen beter weten in getracht aan de arbeidsmarkt deel te nemen. Ook haar werk bij H+B Solutions is geëindigd omdat ze doorlopend arbeidsongeschikt was. Ter zitting van de Raad heeft appellante nog opgemerkt dat haar ziekteverzuim geen reële weergave is van het aantal dagen dat ze heeft moeten verzuimen vanwege ziekte omdat zij, uit angst dat haar arbeidsovereenkomst niet zou worden verlengd, haar verlofdagen heeft ingezet om bij ziekte niet te hoeven werken.

De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Appellante heeft haar aanvraag om een arbeids- en inkomensvoorziening op grond van de Wet Wajong ingediend op 14 juni 2010. In hoofdstuk 2 van de Wet Wajong is het recht op werk- en arbeidsondersteuning geregeld. Hoofdstuk 3 van de Wet Wajong bevat de bepalingen met betrekking tot het recht op arbeidsongeschiktheidsuitkering, zoals tot

1 januari 2010 neergelegd in de Wajong. In artikel 3:6 van de Wet Wajong is neergelegd dat de jonggehandicapte geen recht heeft op arbeidsongeschiktheidsuitkering als bedoeld in hoofdstuk 3 van de Wet Wajong indien hij zijn aanvraag voor het eerst heeft ingediend op of na 1 januari 2010. Dit betekent dat, zoals de rechtbank terecht heeft vastgesteld, aanvragen zoals die van appellante die zijn ingediend op of na 1 januari 2010 beoordeeld worden naar hoofdstuk 2 van de Wet Wajong.

Voor de beoordeling van laattijdige Wajongaanvragen heeft het Uwv een ‘stapsgewijze beoordeling van laattijdige aanvragen’ (stappenplan) ontwikkeld. Volgens dit stappenplan vindt allereerst een arbeidskundige beoordeling op basis van het arbeidsverleden plaats teneinde te bepalen of de belanghebbende voldoet aan het bepaalde in artikel 2:15, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet Wajong. In deze bepaling is neergelegd dat de jonggehandicapte recht heeft op arbeidsondersteuning indien hij sinds de dag waarop hij jonggehandicapte werd niet in staat is gebleven meer dan 75% van het maatmaninkomen te verdienen. Indien uit het arbeidskundige onderzoek blijkt dat belanghebbende een substantiële periode (als vuistregel wordt een periode van zes maanden genomen) een inkomen van meer dan 75% van het minimumloon heeft verdiend, dan wordt de aanvraag voor arbeidsondersteuning afgewezen. De arbeidsdeskundige toetst daarbij of sprake is geweest van, kort gezegd, reële loonvormende arbeid waarvoor de belanghebbende ook een reële prestatie moet hebben geleverd. Zo moet het gaan om werk dat algemeen voorkomt op de reguliere arbeidsmarkt, moet de belanghebbende normaal gefunctioneerd hebben en geen overmatig ziekteverzuim hebben gehad. Als de arbeidsdeskundige de conclusie trekt dat sprake is geweest van een substantiële periode waarover de belanghebbende meer dan 75% van zijn maatmaninkomen heeft verdiend, voldoet hij niet aan het bepaalde in artikel 2:15, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet Wajong en wordt de aanvraag voor arbeidsondersteuning afgewezen. Een verder onderzoek door de verzekeringsarts is dan niet meer noodzakelijk omdat, zo wordt het in stappenplan omschreven, de vraag welke beperkingen belanghebbende precies had niet ter zake doet omdat zij blijkbaar geen belemmering vormden om op een normale manier in het werk te functioneren. Evenmin is het dan noodzakelijk om onderzoek te doen naar de mate van arbeidsongeschiktheid tussen het zeventiende en achttiende levensjaar of als student, noch naar die op het moment dat de arbeidsondersteuning mogelijk kan ingaan (op of na datum aanvraag). Artikel 2:15, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet Wajong staat dan immers reeds aan toekenning in de weg.

In de situatie van appellante is geen verzekeringsgeneeskundig onderzoek verricht. Weliswaar wordt in het (primaire) besluit van 24 juni 2010 vermeld “volgens onze arts en arbeidsdeskundige kunt u werken”, maar een verzekeringsgeneeskundig rapport ontbreekt. Op het Intakeformulier Arbeids- en Inkomensondersteuning staat een stempel met daarop de naam van een verzekeringsarts van het Uwv, maar hieruit blijkt in het geheel niet dat deze verzekeringsarts de aanvraag van appellante inhoudelijk heeft gezien of beoordeeld. Het bestreden besluit is dus conform het in 4.1 geschetste stappenplan louter gebaseerd op een arbeidskundig onderzoek, waarbij de arbeidsdeskundige een onderzoek heeft gedaan naar de wijze waarop appellante in de arbeid heeft gefunctioneerd. Hiermee ligt de rechtsvraag voor of de rechtbank terecht heeft geoordeeld dat het Uwv hiermee heeft kunnen volstaan.

Artikel 2:3, eerste lid, van de Wet Wajong bepaalt dat jonggehandicapte is degene die aansluitend op de dag waarop hij zeventien jaar wordt als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling gedurende 52 weken niet in staat is geweest met arbeid meer dan 75% van het maatmaninkomen te verdienen, terwijl niet aannemelijk is dat hij binnen een jaar volledig zal herstellen. In artikel 2:5, eerste lid, van de Wet Wajong is, ter nadere invulling van het begrip jonggehandicapte, bepaald dat de beoordeling van wat iemand met arbeid kan verdienen, wordt gebaseerd op een verzekeringsgeneeskundig en voor zover nodig een arbeidskundig onderzoek.

Uit de formulering in artikel 2:15, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet Wajong dat een belanghebbende in staat is gebleven meer dan 75% van het maatmaninkomen te verdienen, kan niet anders dan worden afgeleid dat dit ziet op een voortduren van de situatie dat een belanghebbende niet in staat is geweest met arbeid meer dan 75% van het maatmaninkomen te verdienen. Dit wordt niet anders als, zoals ter zitting van de Raad door Uwv nog is opgemerkt en wat daar overigens van zij, het woord ‘gebleven’ in artikel 2:15, eerste lid, aanhef en onder, van de Wet Wajong, gelezen zou dienen te worden als ‘gebleken’. Uit het samenstel van artikel 2:3, eerste lid, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet Wajong, artikel 2:5, eerste lid, en artikel 2:15 eerste lid, aanhef en onder a, vloeit voort dat de beoordeling van de vraag of een jonggehandicapte in staat is gebleven 75% van het maatmaninkomen te verdienen, dient te zijn gebaseerd op een verzekeringsgeneeskundig onderzoek. Het is dan vervolgens aan de arbeidskundige ter beoordeling of de door belanghebbende feitelijk verrichte arbeid voldoet aan de door de verzekeringsarts vastgestelde belastbaarheid.

Weliswaar voorziet het stappenplan er in dat de soort baan en de wijze van functioneren bij de arbeidskundige beoordeling wordt betrokken maar dit laat onverlet dat het niet aan de arbeidsdeskundige is om te beoordelen of een belanghebbende gelet op de medische beperkingen, in staat was dit werk te doen. Zo dient ook de stelling van appellante dat zij in feite boven haar macht heeft gewerkt en slechts door het opnemen van verlofdagen het werk heeft kunnen volhouden, door een verzekeringsgeneeskundige te worden beoordeeld.

Uit hetgeen in 4.1 tot en met 4.6 is overwogen, vloeit voort dat het bestreden besluit niet deugdelijk is gemotiveerd. De Raad ziet aanleiding met toepassing van artikel 21, zesde lid, van de Beroepswet het Uwv op te dragen de gebreken in het besluit van 4 februari 2011 te herstellen.