HR, 14-09-2010, nr. 08/04809 P

Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft aan veroordeelde de verplichting opgelegd tot betaling aan de Staat van een geldbedrag van 3100 euro ter ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel.

Namens de veroordeelde hebben mr. B.P. de Boer en mr. A.J. van der Velden, advocaten te Amsterdam, twee middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel klaagt dat het Hof ten onrechte heeft geconcludeerd dat veroordeelde door middel van en/of uit de baten van de bewezenverklaarde opzetheling wederrechtelijk voordeel heeft verkregen, althans dat zonder nadere motivering niet begrijpelijk is dat het Hof de ontnemingsmaatregel heeft gebaseerd op de bewezenverklaarde gedragingen, te weten dat veroordeelde gestolen goederen heeft verworven en voorhanden gehad, immers zonder nadere motivering valt niet in te zien op grond waarvan het Hof (kennelijk) van oordeel is dat voornoemde gedragingen wederrechtelijk voordeel (kunnen) hebben gegenereerd, althans en in elk geval is oplegging van de ontnemingsmaatregel zonder nadere motivering niet (voldoende) begrijpelijk.

Veroordeelde is door het Hof veroordeeld ter zake van ‘opzetheling, meermalen gepleegd’. Daarbij ging het om het verwerven en voorhanden hebben van laptops, flatscreens, en/of een camera.

De strekking van de maatregel van ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel is, blijkens de wetsgeschiedenis, om te bewerkstelligen dat datgene dat de veroordeelde door een strafbaar feit aan profijt heeft verworven, weer aan hem wordt ontnomen. In casu heeft veroordeelde laptops, flatscreens en/of een camera verworven. Hij heeft voor deze goederen in totaal 3100 euro betaald. Die 3100 euro is echter slechts een deel, volgens de bewijsmiddelen zo'n 25%, van de dagwaarde van deze goederen. Strikt genomen is het vermogen van veroordeelde door het verwerven en voorhanden hebben van deze goederen met ongeveer 75% van de dagwaarde van deze goederen gestegen. In dat opzicht kan reeds gezegd worden dat veroordeelde door middel van de bewezenverklaarde feiten wederrechtelijk voordeel heeft verkregen.2.

Het Hof gaat er echter van uit dat veroordeelde de goederen heeft verworven met de bedoeling deze te verkopen, en op die wijze voordeel te verkrijgen. Hetgeen, gelet op de hoeveelheid en soort goederen, geenszins onbegrijpelijk is. Bij verkoop zullen de goederen zo'n 50% van de dagwaarde opbrengen.3. In dat geval zal veroordeelde uit de baten van de bewezenverklaarde feiten wederrechtelijk voordeel hebben verkregen.

De verwijzing naar de conclusie van mijn ambtgenoot Knigge voor HR 20 november 2007, NJ 2007, 630 in de toelichting op het middel gaat niet op. In de eerste plaats ging het daar om verbeurdverklaring, maar daarnaast ging het ook om een aangetroffen geldbedrag, dat samen met aangetroffen drugs in beslag was genomen in een strafzaak waarin de verdachte was veroordeeld voor het opzettelijk aanwezig hebben van drugs. Daar kan in ieder geval niet zonder nadere motivering een verband tussen het geldbedrag en de drugs worden verondersteld. Zeker niet nu de verdachte andere reden voor de aanwezigheid van het geldbedrag had aangevoerd.

Het middel faalt derhalve.

Het tweede middel klaagt dat het Hof ten onrechte heeft nagelaten de inhoud van de wettige bewijsmiddelen te vermelden waarop het Hof de vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel heeft gebaseerd, zowel voor wat betreft het uitgangspunt van het Hof met betrekking tot de dagwaarde van de gestolen goederen, als ten aanzien van de overweging van het Hof dat de aan de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel ten grondslag liggende regel (heler betaalt bij koop 25% van de dagwaarde en ontvangt bij verkoop 50% van de dagwaarde) een feit van algemene bekendheid zou zijn, althans en in elk geval is de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd.

Het Hof heeft ten aanzien van de vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel het volgende overwogen:

Deze vaststelling steunt op de volgende bewijsmiddelen:

Bij zijn vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel verwijst het Hof voor wat betreft de percentages van 25 en 50 procent uitdrukkelijk naar het onder de bewijsmiddelen opgenomen rapport ter berekening van het wederrechtelijk voordeel, waaruit volgt dat bij de inkoop een prijs is van ongeveer 25% van de dagwaarde en bij de verkoop een prijs van ongeveer 50% van de dagwaarde is gehanteerd. Uit de gebezigde bewijsmiddelen volgt voorts dat veroordeelde voor de gestolen goederen 3100 euro heeft betaald. Met deze gegevens heeft het Hof, zonder zich uitdrukkelijk uit te laten over de dagwaarde van de goederen, kunnen vaststellen dat het wederrechtelijk verkregen voordeel 3100 euro beslaat. Het wederrechtelijk verkregen voordeel is immers gelijk aan het verschil tussen de verkoopprijs (zijnde 2x de inkoopprijs) en de inkoopprijs, en dus gelijk aan de inkoopprijs. Hiermee faalt reeds de eerste klacht dat uit het arrest noch de bewijsmiddelen blijkt wat de dagwaarde is die het Hof zou hebben gehanteerd.

De tweede klacht, inhoudende dat uit de gebezigde bewijsmiddelen evenmin de regel van 25% van de dagwaarde bij inkoop en 50% van de dagwaarde bij verkoop zou blijken, miskent dat het Hof deze heeft afgeleid uit het tot het bewijs gebezigde rapport ter berekening van wederrechtelijk verkregen voordeel, zijnde een wettig bewijsmiddel.

De opmerking van het Hof dat het deze regel bovendien een feit van algemene bekendheid4. acht betreft, mede gelet op het gebruik van het woord ‘bovendien’, een overweging ten overvloede.5. De 25%/50%-regel volgt immers al uit een van de gebezigde bewijsmiddelen.

Ook de tweede klacht faalt derhalve.

Het middel faalt in alle onderdelen.

Beide middelen kunnen worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG