1.4.1.4 De rol van de wet, de literatuur en de jurisprudentie

De redelijkheid en billijkheid bepaalt welke omstandigheden relevant zijn. Maar van welke omstandigheden bepaalt de redelijkheid en billijkheid dat zij relevant zijn? Het enkele gebruik van de ‘directe benadering’ leidt niet tot een duidelijk onderscheid tussen de relevante en irrelevante omstandigheden van het geval.

Dit probleem is op te lossen door de wet, de literatuur en de jurisprudentie te beschouwen als kenbronnen van de redelijkheid en billijkheid. Een omstandigheid is relevant als er in deze bronnen een voorbeeld is te vinden van de invloed van deze omstandigheid op de werking van de redelijkheid en billijkheid. Een dergelijk voorbeeld kan bestaan uit een wettelijke bepaling, de ‘heersende leer’ of ‘vaste jurisprudentie’. Het kan echter ook bestaan uit de mening van een enkele auteur of een overweging in een enkele uitspraak van een rechtbank. Een omstandigheid is immers al relevant als zij de van de redelijkheid en billijkheid kan beïnvloeden. Grote invloed is niet nodig.

De nadruk op de wet, de literatuur en de jurisprudentie vult de ‘directe benadering’ aan. Hij voorkomt dat het onderscheid tussen relevante en irrelevante omstandigheden slechts afhankelijk is van een subjectief oordeel over de redelijkheid en billijkheid. De selectie van de in de komende hoofdstukken te bespreken factoren is om deze reden een weergave van de huidige stand van de wet, de literatuur en de jurisprudentie.