HR, 08-03-2011, nr. 09/04485

Verdachte is bij arrest van 4 september 2009 door het gerechtshof te Amsterdam wegens onder meer 2. ‘schuldwitwassen’ veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van twee maanden, en een werkstraf van honderd uren, subsidiair vijftig dagen hechtenis. Het hof heeft voorts een inbeslaggenomen geldbedrag van € 61.220,- verbeurd verklaard.

Namens verdachte heeft mr. S.B.J. Hiemstra, advocaat te Haarlem, drie middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel klaagt dat het hof ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde schuldwitwassen een verkeerde uitleg aan art. 420quater Sr heeft gegeven, althans dat het hof die bewezenverklaring onvoldoende met redenen heeft omkleed.

Het bestreden arrest houdt in, voor zover hier van belang:

In de toelichting wordt onder meer geklaagd dat het hof een onjuiste uitleg aan art. 420quater Sr heeft gegeven nu het beschikbaar stellen van een veilige opbergplaats niet voldoende is voor het aannemen van (voorwaardelijk) opzet op de aanwezigheid daarin van (al dan niet zwart) geld. De klacht berust kennelijk op de stelling dat verdachte enkel de kluis beschikbaar heeft gesteld aan haar partner [betrokkene 1]. In 's hofs overwegingen ligt echter als zijn niet onbegrijpelijke oordeel besloten dat verdachte niet alleen de kluis beschikbaar heeft gesteld maar dat zij ook wist dat [betrokkene 1] daarin geld had gelegd. De klacht faalt dus reeds bij gebrek aan feitelijke grondslag. Indien (mede) is bedoeld te betogen dat uit het enkele beschikbaar stellen van een veilige opbergplaats niet kan worden afgeleid dat verdachte opzet heeft gehad op de omstandigheid dat dat geld in haar kluis van misdrijf afkomstig was, faalt de klacht mede omdat dat niet is bewezenverklaard. Bewezenverklaard is dat verdachte redelijkerwijs moest vermoeden dat dat geldbedrag afkomstig was uit enig misdrijf, hetgeen schuld impliceert, geen opzet. Verdachte is immers ook wegens ‘schuldwitwassen’ veroordeeld.

De klacht dat 's hofs oordeel dat het geld van misdrijf afkomstig is, onvoldoende met redenen is omkleed, faalt eveneens. 's Hofs vaststelling dat dat het geval is nu voor de herkomst van het geld geen enkele aannemelijke verklaring is gegeven en de partner van verdachte wegens het voorhanden hebben van hetzelfde geld inmiddels onherroepelijk was veroordeeld terzake van witwassen, is niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. Het hof was niet gehouden het misdrijf nader aan te duiden, dan wel aan te geven door wie, wanneer en waar dat misdrijf is gepleegd.1. Voor zover wordt gesteld dat het enkel ontbreken van een aannemelijke verklaring voor de herkomst onvoldoende is voor dat oordeel, gaat de steller eraan voorbij dat het hof zijn oordeel niet alleen daarop heeft gebaseerd. Voorts is inderdaad niet uitgesloten dat iemand uit andere hoofde over een dergelijke grote som geld beschikt, zoals de steller van het middel opmerkt, maar dan ligt het wel op de weg van de verdachte om die veronderstelling aannemelijk te maken hetgeen in casu (dus) niet is gebeurd.2.

De klacht dat het hof ten onrechte meent dat de veroordeling van de partner van verdachte terzake van witwassen het bronmisdrijf vormt, berust mijns inzien op een verkeerde lezing van 's hofs overwegingen. Het hof heeft met de overweging dat onder meer gezien de omstandigheid dat de partner van verdachte wegens het voorhanden hebben van hetzelfde geld is veroordeeld wegens witwassen, het ervoor moet worden gehouden dat het geld uit misdrijf afkomstig is, kennelijk als zijn oordeel tot uitdrukking willen brengen dat de omstandigheid dat in de zaak tegen de partner is vastgesteld dat het desbetreffende geld uit misdrijf afkomstig is, bijdraagt aan 's hofs gelijkluidende oordeel in de onderhavige zaak. In die overwegingen lees ik, daargelaten of daaraan in het tegengestelde geval andere gevolgen moeten worden verbonden, niet dat het hof dat witwassen door de partner van verdachte aanmerkt als het misdrijf waaruit het in feit 2 bedoelde geldbedrag afkomstig is. Ook die klacht faalt derhalve bij gebrek aan feitelijke grondslag.

Het middel faalt dus in al zijn onderdelen.

Het tweede middel klaagt over de verbeurdverklaring van het geld.

Voor zover het middel berust op de stelling dat het hof ten onrechte, althans onvoldoende gemotiveerd heeft geoordeeld dat het geld afkomstig is uit enig misdrijf, verwijs ik naar hetgeen ik hiervoor (onder punt 6) daaromtrent heb opgemerkt. Nu het hof heeft kunnen oordelen dat het geld uit misdrijf afkomstig is, komt de grondslag in zoverre aan het middel te ontvallen en faalt het in zoverre dus reeds daarom.

Het middel behelst voorts de klacht dat de verbeurdverklaring onvoldoende is gemotiveerd nu het hof niet is ingegaan op het verweer dat alleen het niet opgeven aan de belasting van het aangetroffen geldbedrag zou kunnen worden aangemerkt als het misdrijf waaruit het geldbedrag afkomstig is. Als gevolg daarvan zou niet het gehele aangetroffen geldbedrag uit misdrijf afkomstig zijn en zou niet het gehele bedrag verbeurd verklaard kunnen worden. Die klacht faalt. Het hof heeft zonder blijk te geven van een onjuiste rechtsopvatting en niet onbegrijpelijk het geldbedrag verbeurd verklaard aangezien het onder 2 bewezenverklaarde schuldwitwassen met betrekking tot dat geldbedrag is begaan en niet is kunnen worden vastgesteld aan wie dat geldbedrag toebehoort. Gelet daarop heeft het hof zonder motivering voorbij kunnen gaan aan genoemd verweer. Zelfs indien het niet opgeven van het geldbedrag aan de belasting inderdaad het misdrijf is waaruit het aangetroffen geldbedrag is verkregen en slechts een deel van het geldbedrag uit dat misdrijf is verkregen — hetgeen het hof overigens niet heeft vastgesteld — doet dat immers niet af aan het (kennelijke) oordeel dat het feit is begaan met betrekking tot het gehele bedrag.

Voor zover nog wordt geklaagd dat 's hofs oordeel dat niet kan worden vastgesteld aan wie het bedrag toebehoort onjuist is, nu uit het dossier blijkt dat het geld van de partner van verdachte is, faalt het middel eveneens. Het is aan de feitenrechter om de feiten vast te stellen en die vaststelling kan in cassatie slechts op begrijpelijkheid worden getoetst. Het hof heeft kennelijk geoordeeld dat het geldbedrag, hoewel de partner van verdachte dat in zijn bezit had en in de kluis van verdachte heeft gelegd, niet aan hem toebehoort. Dat acht ik niet onbegrijpelijk in aanmerking genomen dat is bewezenverklaard dat het geld uit misdrijf afkomstig is.

Het middel faalt in zijn geheel.

Het derde middel klaagt dat het hof in strijd met art. 33 Sr in verbinding met art. 24 Sr heeft verzuimd bij de verbeurdverklaring rekening te houden met de draagkracht van verdachte.

Ingevolge art. 24 Sr (dat ingevolge het tweede lid van art. 33 Sr van overeenkomstige toepassing is op de verbeurdverklaring) wordt rekening gehouden met de draagkracht van de verdachte in de mate waarin dat nodig is met het oog op een passende bestraffing van de verdachte zonder dat deze in zijn inkomen en vermogen onevenredig wordt getroffen. Het hof heeft geoordeeld dat het geldbedrag niet aan verdachte toebehoort (hetgeen noch in hoger beroep, noch in cassatie is bestreden). Dat betekent dat verdachte door de verbeurdverklaring van dat geldbedrag niet in haar inkomen of vermogen wordt getroffen, zoals bedoeld in art. 24 Sr. Het hof was derhalve niet gehouden rekening te houden met de draagkracht van verdachte bij de verbeurdverklaring van dat geldbedrag.

Het middel faalt.

De voorgestelde middelen falen en kunnen worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.