HR, 22-02-2011, nr. 09/01458 E

Het Gerechtshof te 's‑Gravenhage heeft verdachte wegens ‘Medeplegen van opzettelijke overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 5 van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen, meermalen gepleegd’ strafbaar verklaard en bepaald dat geen straf of maatregel zal worden opgelegd.

Er bestaat samenhang tussen de zaken met de nummers 09/01458E, 09/01455E en 09/01456E. In al deze zaken zal ik vandaag concluderen.

Namens verdachte heeft mr. M.J. van Dam, advocaat te Rotterdam, acht middelen van cassatie voorgesteld.

Alvorens de middelen te bespreken schets ik de onderhavige zaak en het wettelijk kader dat in voorliggend geval van toepassing is.

De onderhavige zaak heeft betrekking op het medeplegen van opzettelijk vervoeren van containers met gevaarlijke stoffen op schepen in strijd met op de Wet vervoer gevaarlijke stoffen gebaseerde voorschriften, hierin bestaande dat op die schepen de voor het vervoer van gevaarlijke stoffen voorgeschreven documenten niet aanwezig waren. Verdachte (hierna: [verdachte 3]) is een — (in cassatie niet bestreden) door het Hof als rechtspersoon aangemerkt — operationeel samenwerkingsverband tussen de bedrijven [medeverdachte 1] (verdachte in zaak 09/01456E), [D] B.V. en [medeverdachte 3] (verdachte in zaak 09/01455E), die doen in het vervoeren van containers. Dat samenwerkingsverband is gericht op een zo efficiënt mogelijk vervoer van containers. [Verdachte 3] wordt ‘bemand’ door personen, afkomstig van de deelgenoten in het samenwerkingsverband, die bepalen met welk schip de door de deelgenoten ten vervoer aangenomen containers meegaan.

Het Hof heeft ten laste van verdachte bewezenverklaard dat:

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

Met betrekking tot het bewijs houdt het arrest van het Hof voorts in:

Artikel 1 Wet vervoer gevaarlijke stoffen (hierna: Wvgs) luidt:

Artikel 2 Wvgs luidde ten tijde van het tenlastegelegde:

Artikel 3 Wvgs2. luidde ten tijde van het tenlastegelegde:

Artikel 5 Wvgs luidt:

Artikel 1 en 2 van het Besluit vervoer gevaarlijke stoffen luiden, voor zover voor de beoordeling van de middelen relevant:

Artikel 2 van de Regeling vervoer over de binnenwateren van gevaarlijke stoffen luidde ten tijde van het tenlastegelegde, voor zover voor de beoordeling van de middelen relevant:3.

Uit dit wettelijk kader volgt dat op het onderhavige vervoer de voorschriften van het ADNR (Règlement pour le transport des matières dangereuses sur le Rhin) van toepassing waren. Het ADNR vindt zijn oorsprong in het ADN, het ‘Accord Européen relatif au transport international des marchandises dangereuses par voies de navigation intérieures’.4. Het ADNR is in Nederlandse vertaling als bijlage gevoegd bij de Regeling vervoer over de binnenwateren van gevaarlijke stoffen (art. 2 lid 1 onder a). Ten tijde van het tenlastegelegde was het ADNR 2003 van kracht. Sindsdien is het ADNR drie maal gewijzigd. Bovendien is thans op de binnenwateren waar de bewezenverklaarde feiten zijn gepleegd niet meer het ADNR maar het ADN van toepassing.5. De voorschriften van het ADN, die aldus sinds 1 juli 2009 van toepassing zijn op Nederlandse binnenwateren (zoals in deze zaak het Nederlandse gedeelte van het Schelde-Rijnkanaal en de Dordtsche Kil), niet zijnde Aktewateren (De Rijn, inbegrepen de Waal en de Lek; art. 1 Regeling vervoer over de binnenwateren van gevaarlijke stoffen), verschillen materieel nauwelijks van die van het ADNR.6. Voor zover de voorschriften wel verschillen, brengen deze in elk geval geen nadelige gevolgen met zich met betrekking tot de inhoudelijke rechten en plichten van een vervoerder.7. Verandering van in de onderhavige zaak toepasselijke voorschriften door invoering van het ADN voor zover al enig voordeel voor de verdachte meebrengend, spruit dus niet voort uit gewijzigd inzicht van de wetgever. Hierna worden — tenzij anders vermeld — de bepalingen van het ADNR 2003 aangehaald.

Het eerste middel komt op tegen 's Hofs oordeel dat onder het begrip ‘vervoer’ van het ADNR niet alleen ‘vervoeren’ maar ook ‘ten vervoer aannemen’ is te begrijpen.

Het bestreden arrest houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, in:

De tenlastelegging in de onderhavige zaak is voor wat betreft de feiten 1, 2 en 3 toegesneden op overtreding van art. 5 Wvgs. Deze bepaling houdt een verbod in om handelingen als bedoeld in art. 2, eerste lid, Wvgs — waaronder blijkens die bepaling naast het vervoeren ook het ten vervoer met een vervoermiddel over de binnenwateren aannemen van gevaarlijke stoffen is begrepen (lid 1 sub b) — te verrichten, anders dan met inachtneming van de in art. 3 onderdeel b Wvgs bedoelde regels. De betreffende regels waarover deze bepaling spreekt, zijn de regels van het ADNR (art. 2 Besluit vervoer gevaarlijke stoffen juncto art. 2 Regeling vervoer over de binnenwateren van gevaarlijke stoffen). De Nederlandse wetgever heeft derhalve bepaald dat ook bij het ten vervoer aannemen van gevaarlijke stoffen de voorschriften van het ADNR in acht moeten worden genomen. Dat staat de Nederlandse wetgever vrij, ook al zouden de bepalingen van het ADNR minder ver gaan.8. Dat laatste is overigens niet het geval. Par. 1.4 ADNR 2003 richt zich tot alle bij het vervoer van gevaarlijke goederen betrokkenen. Een en ander betekent dat het Hof terecht heeft geoordeeld dat de tenlastelegging ook voor wat betreft de in de feiten 1, 2 en 3 ten laste gelegde zinsnede ‘en die (tank)containers ten vervoer met een vervoermiddel over de binnenwateren aangenomen’ voldoet aan de in art. 261 Sv gestelde eisen, wat er ook zij van hetgeen het Hof te dien aanzien heeft overwogen.

Het middel faalt.

Het tweede middel komt op tegen het oordeel van het Hof dat het begrip ‘vervoerder’ van het ADNR niet beperkt is tot degene die het fysieke vervoer verricht, en bevat de klacht dat 's Hofs oordeel dat verdachte als vervoerder is aan te merken onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd, is.

Het bestreden arrest houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, onder het kopje ‘Nadere bewijsoverwegingen’ in:

Het Hof heeft in onderhavig geval ten laste van verdachte medeplegen van vervoeren in strijd met (een) voorschrift(en) van het ADNR bewezenverklaard. Zo bezien kunnen 's Hofs overwegingen met betrekking tot het begrip ‘vervoerder’ als bedoeld in het ADNR buiten beschouwing blijven, nu voor medeplegen immers niet is vereist dat de overtreden norm (waarin wordt gesproken van ‘vervoerder’) zich ook tot de medepleger richt.9. Niettemin zal ik de vraag onder ogen zien of de door het Hof gegeven uitleg van de toepasselijke wettelijke voorschriften blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting.

Het oordeel van het Hof moet kennelijk aldus worden verstaan dat uit het samenstel van de hiervoor aangehaalde wettelijke voorschriften alsmede de voorschriften van het ADNR 2003 voortvloeit dat de volgens het ADNR 2003 op de vervoerder rustende voorschriften ingevolge de Nederlandse wettelijke voorschriften niet alleen van toepassing zijn op degene die fysiek vervoert, maar ook op ondernemingen die al dan niet op basis van een vervoersovereenkomst het vervoer uitvoeren.

Dit oordeel van het Hof geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting, in het bijzonder niet van het ADNR 2003. Daartoe is het volgende van belang:

Daar komt nog bij dat voorschrift 1.4.1.3 ADNR 2003 luidt:

Het middel faalt.

Het derde middel is gericht tegen de verwerping van het beroep op niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie voor zover gebaseerd op het feit dat in het zaaksproces-verbaal een groot aantal suggestieve stellingen en conclusies van opsporingsambtenaren zouden zijn opgenomen.

Het Hof heeft bedoeld door de verdediging gevoerde verweer in het bestreden arrest, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, als volgt samengevat en verworpen:

Bij de beoordeling van het middel moet worden vooropgesteld dat niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging als in art. 359a Sv voorzien rechtsgevolg slechts in aanmerking komt indien het vormverzuim daarin bestaat dat met de opsporing of vervolging belaste ambtenaren ernstig inbreuk hebben gemaakt op beginselen van een behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekortgedaan.10.

Het Hof heeft blijkens het bestreden arrest geoordeeld dat de wijze van verslaglegging door de verbalisanten in het zaaksproces-verbaal op onderdelen onjuist is, doch dat dit verzuim niet een zodanige inbreuk op de goede procesorde vormt dat dit tot niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in de vervolging zou moeten leiden. Daarbij neemt het Hof in het bijzonder in aanmerking dat het gewraakte proces-verbaal slechts een gering deel van de resultaten van het opsporingsonderzoek betreft en de specifieke feiten en omstandigheden en de verklaringen van de verdachten, die redengevend zijn voor het bewijs, in afzonderlijke — tevens van het dossier deel uitmakende — processen-verbaal zijn gerelateerd. Voorts oordeelt het Hof dat de bestreden meningen, conclusies en beschouwingen van de verbalisanten voor het bewijs buiten beschouwing zullen blijven.

In aanmerking genomen dat door de verdediging niet is aangevoerd dat door genoemd vormverzuim doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijk proces is tekortgedaan en dit evenmin volgt uit 's Hofs overwegingen, geeft het oordeel van het Hof geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en heeft het Hof het verweer voldoende gemotiveerd verworpen.

Het middel faalt.

Het vierde middel komt op tegen 's Hofs verwerping van het beroep op schending van het gelijkheidsbeginsel.

Het bestreden arrest houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, in:

Blijkens het bestreden arrest heeft het Hof geoordeeld dat niet is gebleken dat de verdachte als één van de belangrijke spelers op de markt in dezelfde positie verkeerde als de door de raadsman bedoelde ‘plegers’. Dit oordeel kan de verwerping van het beroep op het gelijkheidsbeginsel zelfstandig dragen. Anders dan in de toelichting op het middel wordt betoogd was het Hof niet gehouden aan te geven op grond van welke stukken c.q. op grond van welk deel van het onderzoek ter terechtzitting hij tot het oordeel is gekomen dat van eenzelfde positie geen sprake was.

Voor zover wordt betoogd dat niet valt in te zien dat verdachte had moeten betwisten dat de ‘plegers’ een veel geringer marktaandeel hadden dan verdachte, nu immers een vergelijking tussen het marktaandeel van verdachte en de ‘plegers’ op de terechtzitting niet aan de orde is geweest, dient te worden opgemerkt dat — naar het Hof onbestreden heeft vastgesteld — uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting is gebleken dat het openbaar ministerie het onderzoek heeft gericht op de belangrijkste spelers op de markt voor containervervoer van gevaarlijke stoffen over de binnenwateren tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen, onder wie de verdachte. Naar het Hof kennelijk en niet onbegrijpelijk heeft geoordeeld heeft het Hof het marktaandeel als een belangrijke aanwijzing gezien voor het zijn van een belangrijke speler op de onderhavige markt. Daarom heeft het Hof kunnen oordelen dat de raadsman van verdachte, zo de verdachte geen belangrijke speler op de markt zou zijn geweest, zou hebben betwist dat het marktaandeel van de ‘plegers’ veel geringer was ook al zou het marktaandeel ter terechtzitting niet met zoveel woorden ter sprake zijn geweest.

Voor zover wordt aangevoerd dat het Hof ongemotiveerd voorbij is gegaan aan het verweer van de verdediging omtrent de positie van de afzenders, dient te worden opgemerkt dat in dat kader door de raadsman van verdachte slechts is aangevoerd dat sprake zou zijn van strijd met het gelijkheidsbeginsel nu de afzenders — de plegers van de feiten — niet worden vervolgd. Reeds omdat op geen enkele wijze is onderbouwd dat de afzenders de plegers van de feiten zouden zijn en dit ook niet in de door het Hof vastgestelde feiten besloten ligt, heeft het Hof aan de positie van de afzenders uit een oogpunt van het gelijkheidsbeginsel stilzwijgend voorbij kunnen gaan.

Het middel faalt.

Het vijfde middel komt op tegen 's Hofs oordeel dat verdachte als medepleger kan worden aangemerkt. Dit oordeel zou onbegrijpelijk, althans onvoldoende met redenen omkleed zijn.

Het bestreden arrest houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, onder het kopje ‘Nadere bewijsoverwegingen’ in:

De hiervoor weergegeven bewijsmiddelen houden met het oog op het bewezenverklaarde medeplegen het volgende in:

ten aanzien van alle bewezenverklaarde feiten:

ten aanzien van het feit, gepleegd op 29 maart 2003 (feit 2):

ten aanzien van het feit, gepleegd op 9 mei 2003 (feit 1):

ten aanzien van het feit, gepleegd op 5 juni 2003 (feit 3):

Met betrekking tot het feit, gepleegd op 29 maart 2003 (feit 2), blijkt niet van aan [verdachte 3] toe te rekenen gedragingen waaruit volgt dat [verdachte 3] zich in bewuste en nauwe samenwerking met de schipper van de [A] opzettelijk niet heeft vergewist dat de voorgeschreven documenten aan boord waren. Van enige aan [verdachte 3] toe te rekenen gedraging blijkt immers geheel niet, al was het alleen maar omdat uit de verklaring van de schipper niet blijkt dat hij [verdachte 3] van het ontbreken van documenten op de hoogte heeft gesteld. Dan zou het nog kunnen zijn dat [verdachte 3] tekort is geschoten in een op haar rustende zorgplicht11. hierin bestaande dat zij er op toe zou dienen te zien dat de vereiste documenten aan de schipper werden gezonden maar of op haar die zorgplicht rustte, of zij deze heeft verzaakt dan wel of de documenten in het ongerede zijn geraakt, blijkt uit de gebezigde bewijsmiddelen niet terwijl het Hof zich over enige op [verdachte 3] rustende zorgplicht en waarop deze zorgplicht zou moeten worden gebaseerd niet heeft uitgelaten. Het onder 2 bewezenverklaarde medeplegen kan dus niet uit de gebezigde bewijsmiddelen worden afgeleid.

In zijn nadere bewijsoverweging heeft het Hof wel overwogen dat de verdachte wist dat de vereiste documenten ontbraken en dat zij niettemin opdracht gaf om (door) te varen zonder dat de schippers door haar waren voorzien van de ontbrekende documenten, alsmede dat deze feiten maken dat verdachte ook als pleger bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de controle op de aanwezigheid van de vereiste documenten werd nagelaten op 29 maart 2003; van bedoelde wetenschap blijkt uit de gebezigde bewijsmiddelen niet. Het lijkt erop dat het Hof hier heeft gewerkt met een soort, uit de verklaring van [betrokkene 2] af te leiden ‘Lebensführungsschuld’12. van [verdachte 3]. Een dergelijke figuur kent het Wetboek van Strafrecht echter niet.

Voor het op 9 mei 2003 gepleegde feit (feit 1) ligt het anders. De gedragingen van [betrokkene 4], afkomstig van [D], en [betrokkene 5], afkomstig van [medeverdachte 1], die op de hoogte waren van het ontbreken van de vereiste documenten en niettemin hebben besloten de schipper opdracht te geven door te varen, maakten, mede gelet op bewijsmiddel 15 voor zover inhoudende dat het varen zonder de vereiste documenten voor [verdachte 3] gebruikelijk was, deel uit van de normale bedrijfsvoering van [verdachte 3]. Zij waren bovendien dienstig aan (de participanten in) [verdachte 3] omdat uitlossen van de containers kosten mee zou brengen terwijl [verdachte 3] juist was gericht op het zo efficiënt mogelijk vervoeren van de containers.13. Daarom kunnen die gedragingen worden toegerekend aan [verdachte 3]. Aldus kan uit de gebezigde bewijsmiddelen worden afgeleid dat [verdachte 3] in bewuste en nauwe samenwerking met de schipper containers met gevaarlijke stoffen heeft vervoerd terwijl de daarvoor vereiste documenten niet aan boord waren en deze toen de schipper meldde dat deze documenten ontbraken verder heeft vervoerd.

Daarbij teken ik aan dat voorschrift 1.4.2.2.1 als onderdeel van een strafbepaling aldus moet worden verstaan dat van zich niet vergewissen dat de vereiste documenten aan boord zijn meegenomen sprake is zowel wanneer men ter zake geen of geen deugdelijk onderzoek heeft ingesteld als wanneer — zoals in het onderhavige geval — men zich de zekerheid heeft verschaft dat de vereiste documenten niet zijn meegenomen.

Het bewezenverklaarde opzet leidt het Hof blijkens zijn nadere bewijsoverweging af uit de wetenschap van [verdachte 3] dat de vereiste documenten niet aan boord waren. Voor die wetenschap bieden de gebezigde bewijsmiddelen onvoldoende grond. [Betrokkene 6], general manager van één der participanten in [verdachte 3], [medeverdachte 1], zegt op 27 juni 2003 op de hoogte te zijn van het laten varen van de [E] met de aangegeven lading aan boord14. maar of hij dat wist op 9 mei 2003 en of die wetenschap ook inhield dat de vereiste documenten niet aan boord waren blijkt uit de bewijsmiddelen niet. Voorts blijkt uit de gebezigde bewijsmiddelen noch uit enige nadere bewijsoverweging dat en waarom de wetenschap van [betrokkene 5] en [betrokkene 4] aan [verdachte 3] kon worden toegerekend. Uit die bewijsmiddelen blijkt immers niet hoe de organisatie van [verdachte 3] in elkaar stak, of [betrokkene 4] en [betrokkene 5] handelden op eigen houtje of met medeweten of instemming van de leiding van [verdachte 3] (welke?) etc. Uit de verklaring van [betrokkene 2], schipper van de duwboot [E], blijkt van een ‘staande praktijk’ voor wat betreft het laten varen door [verdachte 3] zonder volledige documentatie maar die enkele, niet nader gespecificeerde verklaring lijkt mij bij gebreke van enige nadere motivering door het Hof onvoldoende om in het onderhavige geval wetenschap van [verdachte 3] van het varen zonder de vereiste documenten af te leiden. Handelen door [betrokkene 4] en [betrokkene 5] op eigen houtje sluit dat immers bepaald niet uit.

Het onder 1 bewezenverklaarde feit kan dus niet uit de gebezigde bewijsmiddelen worden afgeleid.

Het onder 3 bewezenverklaarde feit kan evenmin uit de gebezigde bewijsmiddelen worden afgeleid. Uit de bewijsmiddelen blijkt immers niet van enige aan [verdachte 3] toe te rekenen, op het onderhavige geval betrekking hebbende concrete gedraging anders dan dat [verdachte 3] het vervoer van de containers heeft ingepland. Ook al zou de bewezenverklaring zo moeten worden gelezen dat er sprake was van het plegen van niet opzettelijk zich vergewissen van het aan boord zijn van de vereiste documenten, dan nog bevatten de gebezigde bewijsmiddelen daarvoor onvoldoende bewijs omdat daaruit niet blijkt van het in concreto niet betrachten van de zorg die in redelijkheid van [verdachte 3] kon worden gevergd met het oog op de voorkoming van de gedraging.15. Van enig onderzoek daarnaar blijkt uit de gebezigde bewijsmiddelen in het geheel niet, nog niet eens naar de vraag of aan [verdachte 3] is medegedeeld dat er documenten ontbraken dan wel dat [verdachte 3] onvolledige documentatie of in het geheel geen documentatie heeft opgestuurd naar de schipper.

Het middel slaagt.

Ten overvloede merk ik nog het volgende op.

In de toelichting op de het middel wordt betoogd dat op [verdachte 3] niet de plicht rustte er in te voorzien dat werd voldaan aan de voorschriften 1.4.2.2.1 en 1.4.2.2.3. Ook al zou dat juist zijn, dan neemt dit niet weg dat dit aan het medeplegen van schending van die voorschriften niet in de weg staat.16.

Voor zover in de toelichting op het middel wordt betoogd dat overtreding van de in de bewezenverklaring genoemde ADNR-voorschriften niet te Reimerswaal plaatsvond maar te Antwerpen wordt miskend dat aan verdachte niet het niet naleven van die voorschriften wordt verweten maar het medeplegen van vervoeren terwijl die voorschriften niet zijn nageleefd. Dat vervoeren vond blijkens de gebezigde bewijsmiddelen — ten aanzien van feit 1 — plaats in de gemeente Reimerswaal.

Het zesde middel klaagt dat het Hof niet heeft beslist op het verweer van de verdediging dat indien de planners geen gegevens hadden omtrent de aanwezigheid in de containers van ADNR-goederen, zij dit ook niet aan de schipper konden doorgeven.

De pleitnota van de raadsman van verdachte in hoger beroep houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, in:

Genoemde omstandigheid staat op zichzelf aan het bewezenverklaarde medeplegen niet in de weg. Derhalve kon het Hof aan dit verweer voorbijgaan.

Het middel faalt.

Het zevende middel komt met verscheidene klachten op tegen de bewijsvoering.

Een deel van de klachten is hiervoor reeds aan de orde gekomen dan wel in verband met hetgeen hiervoor is besproken niet (meer) van belang. Deze klachten zullen hierna buiten bespreking blijven. Dat geldt ook voor zover de klachten berusten op feiten en omstandigheden waarop in hoger beroep geen beroep is gedaan en waaromtrent door het Hof ook niets is vastgesteld.

Met de klacht dat het door het Hof onder 3 gebezigde bewijsmiddel17. niet een proces-verbaal van bevindingen betreft, wordt kennelijk beoogd te klagen dat het Hof voornoemd proces-verbaal niet voor het bewijs had mogen bezigen, nu dit geen mededeling van feiten en omstandigheden bevat die door de relaterende opsporingsambtenaar zelf zijn waargenomen of ondervonden (art. 344 lid 1 sub 2o Sv). Ter toelichting wordt erop gewezen dat de opsporingsambtenaar [verbalisant 1] niet zelf de daarin gerelateerde controle heeft uitgevoerd.

Deze klacht berust blijkens de toelichting op feiten en omstandigheden waaromtrent bij het Hof niets is aangevoerd en door het Hof niets is vastgesteld. Derhalve mist deze klacht feitelijke grondslag. Overigens faalt de klacht reeds bij gebrek aan belang. Immers, ook indien het bewijsmiddel niet aan de eisen van art. 344 lid 1 sub 2o Sv zou voldoen, kan het betreffende stuk gelden als een ander geschrift als bedoeld in art. 344 lid 1 sub 5o Sv.18.

Voor zover wordt geklaagd dat het in bewijsmiddel 3 opgenomen relaas van [verbalisant 1] niet bijdraagt aan bewijs van het ten laste gelegde, wordt miskend dat uit dit bewijsmiddel blijkt van tijd en datum van het bewezenverklaarde feit 1.

De klacht dat aan bewijsmiddel 5 geen bewijs voor het ten laste gelegde valt te ontlenen, miskent dat dit bewijsmiddel bewijst dat sprake is van goederen die onder het ADNR-regime vallen.

De klacht dat het Hof niet heeft beslist op een door de verdediging in hoger beroep gevoerd verweer heeft betrekking op de volgens het proces-verbaal van de terechtzitting van 18 juni 2008 aan dit proces-verbaal gehechte pleitnota van de raadsman van verdachte voor zover inhoudende:

In de toelichting op deze klacht wordt gesteld dat het Hof er aan is voorbijgegaan dat vervoersdocumenten van het ADNR vormvrij zijn en dat een apart binnenvaartdocument (dat de verbalisanten verlangen) niet is vereist.

Voorschrift 5.4.1 e.v. ADNR 2003 luidt:

De plaats en de volgorde waarin de vereiste informatie in het vervoerdocument moet zijn vermeld, is vrij; a), b), c) en d), moeten echter in de volgorde a), b), c) en d) of in de volgorde b), c), a) en d), zonder dat er informatie tussen staat, uitgezonderd zoals bepaald in het ADNR, worden vermeld.

(…)

Uit dit voorschrift blijkt dat het beschreven vervoerdocument vormvrij is maar dat de volgorde van de te vermelden gegevens niet vormvrij is en aan bepaalde regels moet voldoen. Aldus ligt in deze regeling besloten dat het ADNR 2003 een vervoerdocument verlangt dat is opgesteld overeenkomstig die volgorde19. en de door het ADNR 2003 vermelde gegevens bevat. Dat aan die volgorde is voldaan, is niet aangevoerd. Daarom heeft het Hof aan dit verweer voorbij kunnen gaan.

Het middel faalt.

Het achtste middel klaagt dat 's Hofs oordeel omtrent het opzet van verdachte onbegrijpelijk is, althans onvoldoende met redenen is omkleed.

Voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, houdt het bestreden arrest in:

In de toelichting op het middel wordt aangevoerd dat 's Hofs overweging wat betreft het opzet van verdachte met betrekking tot feit 2 te vaag is. Voorts zou dit opzet niet uit de door het Hof genoemde feiten en omstandigheden kunnen worden afgeleid.

Bij de bespreking van het vijfde middel heb ik uiteengezet dat en waarom uit de gebezigde bewijsmiddelen niet kan worden afgeleid dat verdachte het onder 2 bewezenverklaarde feit heeft medegepleegd. A fortiori volgt daaruit dat het bewezenverklaarde opzet ook niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid en de gewraakte overweging geen steun vindt in de gebezigde bewijsmiddelen.

Het middel slaagt.

De middelen 3, 4 en 6 kunnen worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Ambtshalve vraag ik aandacht voor het volgende. Verdachte heeft op 3 juli 2008 beroep in cassatie ingesteld. De Hoge Raad zal uitspraak doen nadat sedertdien meer dan vierentwintig maanden zijn verstreken. Dat brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Nu de verdachte geen straf of maatregel is opgelegd kan met de enkele constatering dat de redelijke termijn is overschreden worden volstaan. Dit punt kan onbesproken blijven indien de Hoge Raad met mij van oordeel is dat het bestreden arrest om andere redenen niet in stand kan blijven en dient te worden teruggewezen of verwezen.20.

Andere gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en terugwijzing naar het Hof dan wel verwijzing naar een aangrenzend Hof teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG