HR, 26-01-2007, nr. C05/286HR

Het gaat in deze zaak om sprongcassatie. De inzet daarvan is om Uw Raad te bewegen terug te komen op het arrest Sint Lucas Ziekenhuis/ZAO.1.2. Daartoe worden goeddeels eerder aangevoerde, door Uw Raad gewogen en te licht bevonden, argumenten aangedragen.

In één opzicht wijkt de onderhavige zaak af van de vorige. In casu zal — ten minste veronderstellenderwijs — moeten worden aangenomen dat UWV en ABP vóór 7 april 1997 niet op de hoogte waren van [betrokkene 1]s arbeidsongeschiktheid en dat zij evenmin een melding hadden ontvangen die (mogelijk) tot nader onderzoek noopte. Toen was — uitgaande van de in het onder 1.1 genoemde arrest genoemde benadering — de verjaringstermijn al verstreken.

De Rechtbank Haarlem heeft geen feiten vastgesteld. Uit de dingtalen valt het volgende op te maken.

Bij inleidende dagvaarding van 4 juni 2004 hebben UWV en ABP [verweerder] in rechte betrokken bij de Rechtbank Haarlem. Zij hebben gevorderd voor recht te verklaren dat de verjaringstermijn van hun vorderingen voor het aan [betrokkene 1] op 18 maart 1991 overkomen ongeval op 5 april 1997 een aanvang heeft genomen en dat de verjaringstermijn op 6 augustus 1999 tijdig is gestuit.

UWV en ABP hebben aan hun vordering ten grondslag gelegd dat bedoeld ongeval plaatsvond tussen de door [verweerder] bestuurde personenauto en de door [betrokkene 1] bestuurde ambulance en dat dit ongeval te wijten was aan de schuld van [verweerder]. [Betrokkene 1] is ten gevolge van dit ongeval eerst gedeeltelijk en later geheel arbeidsongeschikt geraakt.

[Betrokkene 1] was ten tijde van het ongeval in dienst van de gemeente Haarlem. De loonschade is in eerste instantie door de gemeente gedragen. Eerst op 7 april 1997 hebben UWV en ABP, via een reïntegratiemelding van de gemeente d.d. 4 april 1997, kennis genomen van het ongeval en de arbeidsongeschiktheid.

Bij cvr onder 2.2 hebben UWV en ABP nog gesteld dat [betrokkene 1] eerst in 1997 ‘opnieuw (volledig) uitviel’ en dat zij toen zijn verwittigd. Uit de door hen overgelegde prod. 11 valt af te leiden dat, volgens de gemeente, [betrokkene 1] vanaf 23 september 1991 regelmatig thuisbleef als gevolg van het ongeval. De eigen schade van de gemeente zou ruim f 130.000 belopen (hetgeen wijst op langdurige/frequente arbeidsongeschiktheid, zo voeg ik toe).

Bij brief van 6 augustus 1999 heeft BSA Schaderegeling B.V. [Verweerder] aansprakelijk gesteld voor de door UWV en ABP aan [betrokkene 1] — krachtens zijn rechtspositieregeling — betaalde en nog te betalen bedragen terzake van arbeidsongeschiktheid. Deze brief is in kopie verzonden naar Aegon, de WAM-verzekeraar van [verweerder] ten tijde van het ongeval.

De derogerende werking van redelijkheid en billijkheid speelt in casu geen rol omdat het gaat om de korte verjaringstermijn (cvr onder 3.14/5).

UWV en ABP hebben ten slotte aangevoerd dat [betrokkene 1] [verweerder] noch diens WAM-verzekeraar aansprakelijk heeft gesteld.3.

[Verweerder] heeft ten verwere aangevoerd dat de vorderingen van UWV en ABP zijn verjaard. De verjaringstermijn van art. 3:310 BW is gaan lopen op het moment dat [betrokkene 1] bekend was met de schade en de aansprakelijke persoon, kort na het ongeval. Subsidiair beroept hij zich op art. 75 Wet privatisering ABP (ABP-wet) juncto art. 3 van de Verhaalswet Ongevallen Ambtenaren (VOA) respectievelijk art. 90 van de Wet Arbeidsongeschiktheid (WAO), het zogenaamde ‘civiele plafond’.

Bij vonnis van 6 juli 2005 heeft de Rechtbank de vorderingen van UWV en ABP afgewezen. Zij overweegt daartoe in de eerste plaats dat de verhaalsvordering van UWV en ABP onder het verjaringsregime van art. 3:310 lid 1 BW valt en dat dientengevolge als uitgangspunt heeft te gelden dat de verjaringstermijn aanvangt met ingang van de dag volgende op die waarop UWV en ABP zowel met de schade als met de aansprakelijke persoon bekend zijn geworden (rov. 4.1).

Hierop wordt overwogen:

Partijen zijn op de voet van art. 398 aanhef sub 2 Rv. overeengekomen het hoger beroep over te slaan. UWV en ABP hebben tijdig beroep in cassatie ingesteld. Partijen hebben hun standpunten schriftelijk toegelicht, waarna zij hebben gere- en dupliceerd.

Partijen zien de onderhavige zaak klaarblijkelijk als principieel. Dat door de Rechtbank geen feiten zijn vastgesteld, zien zij blijkbaar niet als probleem. Evenmin vinden zij kennelijk van belang dat:

In cassatie zal — ten minste veronderstellenderwijs — moeten worden aangenomen dat UWV en ABP vóór 7 april 1997 niet op de hoogte waren van het ongeval. Aan de vraag of zij dat hadden kunnen weten en of dat ter zake zou kunnen doen, is in feitelijke aanleg geen aandacht geschonken. De Rechtbank heeft er (dan ook) niets over vastgesteld.

In feitelijke aanleg hebben ABP en UWV gesuggereerd dat [betrokkene 1]s in 1997 opgetreden langdurige arbeidsongeschiktheid aanvankelijk niet voorzien(baar) was; zie onder 2.2.3.2. Als die situatie zich zou voordoen dan zou voor deze schade voor [betrokkene 1] en daarmee ook voor UWV en ABP een nieuwe termijn zijn gaan lopen.4. Voor dergelijke gevallen is een regel als UWV en ABP voorstaan dus onnodig.

ABP en UWV zien er verder aan voorbij dat de wetgever geen grond heeft gezien om de regreswetgeving aan te passen na het onder 1.1 genoemde arrest, ondanks het feit dat daarmee in feite gemeenschapsgelden zijn gemoeid. Ik veronderstel dat de reden daarvan is dat de wetgever van oordeel was en is dat de Hoge Raad de juiste keuze heeft gemaakt en dat de in het arrest genoemde argumenten overtuigend zijn.

In dit verband zij nog aangestipt dat de zelfstandige verhaalsvordering op haar retour is. In het kader van de wereldwijd toenemende (voor)liefde voor marktwerking — ook met betrekking tot voor een goed functioneren van een beschaafde samenleving essentiële taken — is zij in het kader van het nieuwe ‘zorgstelsel’ afgeschaft en vervangen door subrogatie.5. Bij subrogatie is niet aan redelijke twijfel onderhevig dat het aankomt op de bekendheid van het slachtoffer zelf in wiens rechten de gesubrogeerde immers treedt.6. Het past niet in deze trend om de positie van instellingen die nog steeds een zelfstandig verhaalsrecht hebben uiteen te laten lopen.

Deze zaak wordt gekenmerkt door een aantal bijzonderheden: * partijen hebben het niet nodig gevonden om veel inzicht in het onderliggende geschil te geven. Met name is nauwelijks iets bekend over het causaal verband tussen het ongeval en [betrokkene 1]s arbeidsongeschiktheid. [Verweerder] heeft dat bestreden (cva onder 3). Daarbij valt op dat blijkbaar geen van de benadeelden (ook maar enigszins tijdig) een vordering heeft ingesteld;

Op basis van de over en weer aangevoerde stellingen zal moeten worden aangenomen dat de vordering laatstelijk op 6 augustus 1999 is gestuit; zie onder 2.2.1. Over stuitingshandelingen nadien is niets gesteld of gebleken. De vordering zou daarom op 6 augustus 2004 zijn verjaard, tenzij de inleidende dagvaarding zou kunnen gelden als een stuitingshandeling in de zin van art. 3:316 lid 1 BW.

M.i. kan de onderhavige vordering niet worden aangemerkt als een ingestelde eis in de zin van art. 3:316 lid 1 BW. Er wordt immers niets gevorderd, hetgeen blijkens de parlementaire geschiedenis — naar trouwens voor de hand ligt — is vereist.7. Volstaan wordt met het aankaarten van een voorvraag in een schimmige zaak.

Bij deze stand van zaken kan de gevraagde verklaring voor recht hoe dan ook niet worden toegewezen. De inleidende dagvaarding weggedacht, is de vordering al ruim twee jaar geleden verjaard. Dat staat in de weg aan het uitspreken van een tegengesteld oordeel.8. Daarom missen UWV en ABP belang bij hun klachten.

Het middel is gericht tegen de hiervoor geciteerde rov. 4.2 en 4.3.

Het eerste onderdeel neemt stelling tegen de overweging van de Rechtbank dat het civiele plafond aan een beroep op de verhaalsvordering van UWV en ABP in de weg staat. Het onderdeel strekt ten betoge dat vastgehouden moet worden aan het in art. 3:310 lid 1 BW neergelegde uitgangspunt dat de verjaring van de zelfstandige rechtsvorderingen van UWV en ABP aanvangt met ingang van de dag volgende op die waarop UWV respectievelijk ABP zowel met de schade als met de aansprakelijke persoon bekend zijn geworden. Onder a t/m f zijn de argumenten voor de door het middel voorgestane opvatting nader uiteengezet. Samengevat:

Het tweede onderdeel stelt aan de orde dat om de in het eerste onderdeel genoemde redenen in het onderhavige geval een uitzondering geldt op de door de Rechtbank in rov. 4.2 genoemde regels, hetgeen de Rechtbank heeft miskend.

Het gaat in deze zaak — kort gezegd — om de vraag of bij uitoefening van het wettelijk regresrecht op de voet van art. 75 ABP-wet juncto art. 2 VOA respectievelijk art. 90 WAO in verband met het in de art. 3 VOA en art. 90 WAO neergelegde civiele plafond aan de regresnemer kan worden tegengeworpen dat de vordering van de gelaedeerde (de getroffene) zelf reeds is verjaard.

Daarbij werpen UWV en ABP twee argumenten in de strijd die bijzondere aandacht verdienen:

Het lijkt goed om eerst aandacht te besteden aan de reeds over de door het middel aangekaarte problematiek gewezen arresten.

In het arrest […]/ABP10. is uitgemaakt dat de op art. 2 VOA gebaseerde verhaalsvordering van het ABP moet worden gekwalificeerd als een vordering tot vergoeding van schade als bedoeld in art. 3:310 BW en dat derhalve de vijfjaarstermijn van toepassing is. Daartoe overwoog Uw Raad

Dit arrest is gewezen is overeenstemming met de conclusie van A-G De Vries Lentsch-Kostense. Zij tekent aan het slot van haar conclusie nog aan:

Dit arrest is in de doctrine met instemming begroet. Zo schrijft Hijma dat de daarin verwoorde opvatting overtuigt.11. Smeehuijzen acht het uit regresrechtelijk oogpunt bevredigend.12.

UWV en ABP zijn het met het arrest niet eens — het is hun goed recht — maar beogen niet Uw Raad te bewegen erop terug te komen; s.t. mr Snijders onder 2.19.

Het arrest Sint Lucas Andreas Ziekenhuis/ZAO13. ziet op de vraag die de kern is van de door UWV en ABP aan de orde gestelde kwestie. De Hoge Raad wijst er in de eerste plaats op dat ook in die zaak, waarin eveneens sprake was van een zelfstandig verhaalsrecht, de verjaring wordt beheerst door art. 3:310 BW. In dat verband wordt de onder 5.6.1 geciteerde regel herhaald (rov. 3.7 eerste alinea).

Uw Raad vervolgt dan:

Jonk-van Wijk en Baetsen hebben — met juistheid — gewezen op een verschil tussen dit arrest en mijn daaraan voorafgaande conclusie.14. In mijn conclusie werd bepleit aan te knopen bij de bekendheid van het slachtoffer zelf (de getroffene). Uw Raad kiest voor een genuanceerdere benadering. Deze meen ik aldus te kunnen samenvatten dat het aankomt op de bekendheid van de regresnemer, tenzij de verjaring reeds zou zijn voltooid omdat sedert de bekendheid van het slachtoffer zelf al meer dan vijf jaar is verstreken.15.

De opvatting van Jonk-van Wijk en Baetsen dat

kan ik dan ook niet goed plaatsen. Immers brengt de benadering van Uw Raad m.i. slechts mee dat de verjaring van een regresnemer eerder kan zijn voltooid dan die van de getroffene.

Frenk heeft, naar aanleiding van dit arrest, aandacht besteed aan de vraag wat geldt voor opeenvolgende gesubrogeerde verzekeraars. Wordt een opvolgende verzekeraar geconfronteerd met een voorganger die geen regres heeft uitgeoefend, dan blijft hij zijns inziens met lege handen achter wanneer de termijn van vijf jaar reeds was verstreken.17.

Ruitenbeek-Bart heeft er op gewezen dat tussen particuliere en sociale verzekeraars een relevant verschil bestaat. De eerste kunnen via de polisvoorwaarden hun verzekerden sturen; de laatste niet.18. De regresvordering van een ‘wettelijk regresnemer’ kan als sneeuw voor de zon verdwijnen wanneer hij niet tijdig kennis had van de vordering. Zij acht dat ‘niet (per se) rechtvaardig’;19. het zou op gespannen voet staan met het zelfstandige karakter van de verhaalsvordering.

Zij bevestigt dat in de kamerstukken geen aandacht is besteed aan de juridische consequenties van het zelfstandig verhaalsrecht.20.

Ik ga ten slotte nog in op de interessante bijdrage van Smeehijzen,21. verschenen vóór het ZAO-arrest maar na mijn daaraan voorafgaande conclusie. Ook hij gaat ervan uit dat de positie van de laedens niet moet verslechteren door een crediteursverandering.22. Hij meent dat het wenselijk is dat kennis van de getroffene wordt toegerekend aan de regresnemer vanwege 1) het civiele plafond; 2) het ontbreken van een rechtvaardiging voor een verschillende behandeling van regresnemers en 3) de omstandigheid dat zich anders onaanvaardbare situaties kunnen voordoen, bijvoorbeeld bij opeenvolgende verzekeraars.23. De eerste twee argumenten zijn in het arrest terug te vinden.

In mijn conclusie voor het ZAO-arrest ben ik uitvoerig ingegaan op de argumenten pro en contra de thans door UWV en ABP verdedigde benadering.24. Ik zie thans geen reden om anders te oordelen, eens te minder nu Uw Raad naar de kern genomen dezelfde richting is ingeslagen en het arrest, als gezegd, met instemming is begroet. In de conclusie wordt uitdrukkelijk meegewogen dat regresnemers een nuttige maatschappelijke functie vervullen en dat ware te voorkomen dat verhaal zou worden bemoeilijkt.25. Verder ben ik ervan uitgegaan dat het vermoedelijk niet vaak voorkomt dat regres eerst na meer dan vijf jaar ter hand wordt genomen.26. Er werd op gewezen dat en waarom het wenselijk is één regime te kiezen waar regresnemers op macro-schaal bezien er niet slecht vanaf komen.27.

Ik kom dan bij het eerste onderdeel.

De onder 5.2 sub a, c en e weergegeven stellingen zijn blijkens het voorafgaande al beoordeeld en verworpen. Het beroep in de s.t. onder 2.13 op de totstandkomingsgeschiedenis van de Ongevallenwet en een stokoud arrest28. van Uw Raad mist doel. Omtrent deze totstandkomingsgeschiedenis betrekt mr Snijders slechts een niet gedocumenteerde stelling.29. In het door hem genoemde arrest is m.i. niet te lezen wat hij daaruit afleidt, nog daargelaten dat het belang van de stelling niet in het oog springt omdat de Ongevallenwet al decennia geleden is afgeschaft.

Inhoudelijk snijdt het betoog evenmin hout; zie onder 5.11.2.30.

Ten slotte — ik kom daarop in ander verband nog terug — valt m.i., anders dan mr Snijders in zijn s.t. onder 2.14 betoogt, niet in te zien waarom instellingen als UWV en ABP geen mogelijkheden zouden hebben om te bewerkstelligen dat zij tijdig worden geïnformeerd. Het zou zeer wel denkbaar zijn geweest afspraken te maken met de betrokken werkgevers dat deze hen in voorkomende gevallen verwittigen.

Of dat erg nuttig zou zijn geweest, kan intussen worden betwijfeld en dat is mogelijk ook de reden waarom het niet is gebeurd.31. Op grond van de weinig concrete stellingen van UWV en ABP heeft het er sterk de schijn van dat gevallen als de onderhavige zéér schaars zijn. In zo'n situatie zouden de kosten van een papierwinkel allicht niet opwegen tegen het incidentele voordeel tijdig op de hoogte te zijn van ongevallen. Nog daargelaten of stuiting mogelijk is van een vordering die nog niet bestaat en (zeer) wel mogelijk ook nooit zal bestaan. Een situatie die zich vóór 1997 ten aanzien van ABP en UWV vermoedelijk voordeed.

De stelling in de s.t. van mr Snijders onder 2.14 dat in een verwittigingsplicht ‘niet goed bij wet’ kan worden voorzien, moet op een misverstand berusten. Art. 38 lid 1 (huidige) Zieketewet doet dat wél.

In mr Snijders' s.t. sub 2.22 (ii) wordt nog te berde gebracht dat de ‘wegdenk-operatie’, waartoe het civiele plafond noopt, illustreert dat dit plafond niet tot de conclusie voert dat voor het aanvangstijdstip van de verjaring moet worden aangeknoopt bij bekendheid van de getroffene. Immers, ‘zou hij — naar uitgangspunt mag zijn — zelf tijdig hebben geageerd jegens de aansprakelijke persoon’. Dat standpunt mag opmerkelijk heten in een zaak waarin de benadeelde zelf — de blijkbaar zeer langdurige arbeidsongeschiktheid ten spijt — dat nu juist heeft nagelaten; vgl. s.t. mr Meijer onder 34.4. Het illustreert daarom hoe onaantrekkelijk het door UWV en ABP bepleite stelsel is. En ook tot welke maatschappelijk moeilijk uit te leggen consequenties het zou voeren.

De onder 5.2 sub b vermelde stelling is juist, maar doet niet ter zake. Reeds niet nu niet gesteld of gebleken is dat in een enigszins relevant aantal zaken de voor — naar valt aan te nemen — professionele instellingen als UWV en ABP alleszins reële mogelijkheid ontbreekt om tijdig de behandeling van zaken ter hand te nemen. Ook wanneer de termijn enigszins wordt verkort, blijft er naar redelijkerwijs mag worden aangenomen in vrijwel alle zaken ruim voldoende tijd over om de vordering geldend te maken of ten minste tot stuiting van de verjaring over te gaan. In elk geval is niets gesteld wat op het tegendeel wijst. Ook in de literatuur heb ik daaromtrent niets kunnen vinden.32.

Gezien het ingewikkelde en sedert 1991 verschillende malen gewijzigde stelsel van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voor — kort gezegd — overheidspersoneel kunnen zich, als ik het goed zie, alleen moeilijkheden voordoen in situaties waarin een werknemer in een periode van vijf jaar na een schadegebeurtenis niet gedurende 52 weken/18 maanden33. aaneengesloten arbeidsongeschikt is geweest.34. Deze zaak is daarvan kennelijk een voorbeeld. Maar het lijkt niet buitengewoon aannemelijk dat zulk een situatie zich meer dan hooguit zéér incidenteel zal voordoen bij werknemers die slachtoffer zijn geworden van een ongeval of een andere schadegebeurtenis. Als ze zich al voordoen, zal het voor de regresnemer veelal niet licht vallen het causaal verband aan te tonen. Dat is in casu trouwens ook betwist.

De onder 5.2 sub f samengevatte stelling is op zich eveneens juist, maar legt onvoldoende gewicht in de schaal. Dit argument is (in feite) al meegewogen in de vorige beslissing. Het komt bovendien vaker voor dat de aansprakelijke persoon van de last de benadeelde — anders dan bij wege van natuurlijke verbintenis — schadeloos te stellen wordt bevrijd. Naast verjaring kan dat gebeuren door bijvoorbeeld het verkeerd opzetten van een procedure of door niet tijdig een hogere voorziening aan te wenden tegen een beslissing waarin de vordering op wankele gronden wordt afgewezen.

Het argument is bovendien feitelijk onjuist. Een vordering van de getroffene zelf zou op het moment dat hij tot stuiting overging zijn verjaard. Zou de vordering van de regresnemer desondanks moeten worden gehonoreerd dan zou de aansprakelijke persoon daarvan wel degelijk slechter worden wat het civiele plafond beoogt te voorkomen. Daarom kan ook niet worden gezegd dat de aansprakelijke persoon er beter van wordt, al moet ik toegeven dat deze discussie iets weg heeft van de vraag of een glas half vol of half leeg is.

De onder 5.2 sub d weergegeven stelling is, als ik het goed zie, des Pudels kern. Anders dan de geëerde steller van de s.t. voor [verweerder] aanvoert (sub 26), zou ik niet zonder meer willen aannemen dat ook deze kwestie al is beantwoord in het ZAO-arrest. Die vraag was immers niet aan de orde en speelde in die zaak trouwens evenmin.

Hiervoor werd al een aantal malen aangestipt dat UWV en ABP geen — laat staan onderbouwde — gegevens hebben aangedragen waaruit valt af te leiden dat situaties als de onderhavige meer dan hooguit zéér incidenteel spelen. Nu mag worden aangenomen dat zij, als professioneel te achten regresnemers, wel weten hoe vaak zulks voorkomt, lijkt hun stilzwijgen veelbetekenend.

Daarmee is tevens het lot van de hier besproken stelling bezegeld. Ik kan geen goede grond bedenken en deze is ook niet aangevoerd waarom een recentelijk door Uw Raad geformuleerde regel, die berust op een overtuigende motivering die aansluit bij het wettelijk stelsel en die bovendien voorkomt dat de behandeling van regresnemers uiteen gaat lopen, geheel zou moeten worden losgelaten omdat deze wellicht in zelden voorkomende gevallen tot een minder wenselijk resultaat leidt.

Art. 6:2 lid 2 BW biedt voldoende mogelijkheden om zo nodig een mouw te passen aan zéér bijzondere situaties waarin strikte toepassing van de wet zou leiden tot onaanvaardbare resultaten. UWV en ABP hebben op deze bepaling evenwel uitdrukkelijk geen beroep gedaan. Immers zijn zij van oordeel dat deze geen soelaas zou kunnen bieden; zie onder 2.2.5.

Dat laatste is voor de onderhavige zaak stellig juist. Veronderstellenderwijs aangenomen dat art. 6:2 lid 2 BW ten deze uitkomst zou kunnen bieden voor situaties waarin een regresnemer vóór het verstrijken van de verjaringstermijn niet op de hoogte was en kon zijn van de schade en de aansprakelijke persoon, zou in elk geval vereist zijn dat hij niet eindeloos draalt met het instellen van een vordering of het verrichten van een stuitingshandeling. In casu hebben UWV en ABP daarvoor evenwel twee jaar en ruim vier maanden uitgetrokken. Daardoor zou een beroep op art. 6:2 lid 2 BW tot mislukken zijn gedoemd.35.

Volledigheidshalve: het door UWV en ABP verdedigde standpunt dat de derogerende werking van redelijkheid en billijkheid geen rol speelt bij de korte verjaringstermijn is niet juist.36. Het miskent m.i. ook het algemene karakter van art. 6:2 BW.

UWV en ABP zien bovendien in mijn ogen voorbij aan de toch wat bijzondere setting van regresnemers. Weliswaar worden zij om de in het ZAO-arrest genoemde redenen over één kam geschoren met de getroffenen, feit blijft dat de mogelijkheid bestaat dat zij nimmer een vorderingsrecht geldend zullen kunnen maken. Die mogelijkheid zal zich bij de getroffene zelf praktisch gesproken vermoedelijk niet voordoen voor zover het gaat om de korte verjaringstermijn. Dat brengt mee dat niet op voorhand valt uit te sluiten dat aanleiding bestaat om voor regresnemers toepassing van de hoofdregel der verjaring achterwege te laten op de voet van art. 6:2 lid 2 BW.

Toepassing van art. 6:2 lid 2 BW zou ertoe leiden dat de civiel plafond-redenering in een concreet en uitzonderlijk geval zou worden doorbroken. Dat is nu eenmaal inherent aan het instrument van de derogerende werking van redelijkheid en billijkheid.

Voor de vraag of in een concreet geval aanleiding zou kunnen bestaan om van de hoofdregel af te wijken, zou m.i. aandacht moeten worden besteed aan de in het arrest Van Hese/Schelde37. genoemde gezichtspunten.38.

In dat verband zou m.i. een rol kunnen (en moeten) spelen of de regresnemer praktische mogelijkheden had om te voorkomen dat hij zou geraken in de situatie waarin hij is komen te verkeren. Als deze zouden hebben bestaan, maar onbenut zijn gebleven, zou daarin allicht voldoende grond gezien kunnen worden niet af te wijken van de hoofdregel.

Nu UWV en ABP geen behoefte zeggen te hebben aan beantwoording van de vraag of de derogerende werking van redelijkheid en billijkheid voor gevallen als de onderhavige — indien, anders dan in casu, na het ontstaan van de bekendheid met voldoende voortvarendheid tewerk wordt gegaan — soelaas kan bieden, geef ik er de voorkeur aan niet in te gaan op de vraag of art. 6 EVRM daartoe al dan niet dwingt.39. Voor een bespreking van die kwestie bestaat eens te minder aanleiding omdat [verweerder] daarop slechts summierlijk is ingegaan. Dat valt te begrijpen nu het middel er niet op inhaakt.

Ik volsta met de kanttekening dat Uw Raad voor de lange verjaringstermijn heeft geoordeeld dat art. 6 EVRM daartoe niet (zonder meer) dwingt.40. Of datzelfde geldt voor een wezenlijk kortere termijn laat ik, als gezegd, thans rusten. Volstrekt vanzelfsprekend is een bevestigende beantwoording van deze vraag m.i. allerminst omdat doorbreking van de civiele plafond-gedachte ertoe zou leiden dat de aansprakelijke persoon meer moet betalen dan het geval zou zijn geweest wanneer het zou zijn gegaan om een vordering van het slachtoffer zelf wiens vordering inmiddels door verjaring zou zijn getroffen. Ik laat eveneens rusten of doorbreking van de civiele plafond-benadering wel in overeenstemming zou zijn met art. 1 Eerste Protocol EVRM.

Het tweede onderdeel bouwt voort op het eerste en deelt zijn lot.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

Advocaat-Generaal