HR, 15-09-2009, nr. 08/02823

Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft verdachte bij arrest van 10 april 2008 voor A onder 1: "diefstal, door twee of meer verenigde personen, voorafgegaan van geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden, terwijl het feit is gepleegd gedurende de voor de nachtrust bestemde tijd in een woning, terwijl het feit zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft"; A onder 2: "diefstal, door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van valse sleutels, meermalen gepleegd"; A onder 3 subsidiair: "mishandeling", telkens "terwijl nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert een veroordeling van de schuldige tot gevangenisstraf wegens een daaraan soortgelijk misdrijf in kracht van gewijsde is gegaan"; en voor B: "overtreding van artikel 8, tweede lid, aanhef en onder a, van de Wegenverkeerswet 1994", veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vierenzestig maanden. Voorts heeft het Hof aan verdachte de rijbevoegdheid ontzegd, hem een betalingsverplichting opgelegd en de tenuitvoerlegging gelast van hem eerder voorwaardelijk opgelegde gevangenisstraf, één en ander zoals nader bepaald in het arrest.

Namens verdachte heeft mr. J.Y. Taekema, advocaat te Den Haag, één middel van cassatie voorgesteld.

Het middel valt uiteen in twee klachten. Het klaagt ten eerste over de bewezenverklaring van recidive bij de zaak A onder 1. De tweede klacht betreft de strafmotivering. Ik bespreek beide klachten achtereenvolgens.

Het eerste onderdeel van het middel bevat de klacht dat de gebezigde bewijsmiddelen onvoldoende redengevend zijn voor de bewezenverklaring van recidive bij zaak A onder 1. Bovendien zou het Hof in relatie tot de ten laste gelegde recidive de term "soortgelijk" onjuist hebben uitgelegd en dientengevolge de grondslag van de tenlastelegging hebben verlaten.

Zoals hierboven onder 1 weergegeven, heeft het Hof in de zaak A onder 1 bewezen verklaard dat verdachte zich, kort gezegd, schuldig heeft gemaakt aan het in vereniging plegen van diefstal met geweld, gedurende de voor de nachtrust bestemde tijd in een woning, terwijl nog geen vijf jaar eerder een veroordeling van hem tot gevangenisstraf wegens een soortgelijk misdrijf in kracht van gewijsde is gegaan.

Ingevolge art. 43a Sr kan, indien er sprake is van een dergelijke herhaling, de op het misdrijf gestelde gevangenisstraf of hechtenis met een derde worden verhoogd. Art. 43b Sr bepaalt welke misdrijven in elk geval als soortgelijk aan elkaar worden aangemerkt. Het Hof heeft beide artikelen toegepast.

In de zaak A onder 1 gaat het om het misdrijf dat is omschreven in art. 312 Sr. Dit artikel is opgenomen in de opsomming van soortgelijke misdrijven in art. 43b onder 1e Sr, die verder onder meer de artt. 310 en 311 Sr omvat. Uit de aanvulling op het verkort arrest blijkt dat het Hof de bewezenverklaring van strafverzwarende recidive heeft gegrond op bewijsmiddel 13. Dit bewijsmiddel is in de aanvulling als volgt weergegeven:

Gelet op het bovenstaande heeft het Hof kunnen volstaan met het bezigen van de documentatie over de op 10 september onherroepelijk geworden veroordeling tot gevangenisstraf voor onder andere diefstal (art. 310 Sr), twee maal, en gekwalificeerde diefstal (art. 311 Sr) als bewijs voor de recidive bij de zaak A onder 1. Het heeft hiermee ook geenszins de grondslag van de tenlastelegging verlaten. Anders dan de steller van het middel veronderstelt, vereist toepassing van de regeling ex art. 43a Sr niet dat die eerdere veroordeling werd opgelegd wegens hetzelfde misdrijf dan wel wegens een vermogensdelict met geweld. Derhalve faalt dit onderdeel van het middel.

Inzake de strafmotivering betoogt de steller van het middel onder meer dat het Hof er ten onrechte geen blijk van heeft gegeven dat het art. 424 Sv heeft toegepast. Dit artikel is echter vervallen bij Wet van 5 oktober 2006, in werking getreden op 1 maart 2007. Nu de berechting van verdachte in de onderhavige zaak eerst na 1 maart 2007 is aangevangen, kan van toepassing van art. 424 (oud) Sv geen sprake zijn.

Overigens schiet de strafmotivering volgens de steller van het middel tekort, doordat de opgelegde straf verbazing wekt en het Hof onvoldoende de bijzondere redenen en omstandigheden heeft aangegeven, op grond waarvan het tot deze straf is gekomen. Bij de bespreking van deze klacht moet worden vooropgesteld dat de keuze van factoren die voor de strafoplegging van belang zijn te achten aan de feitenrechter is voorbehouden en geen motivering behoeft.1.

In de onderhavige zaak luidt de strafmotivering:

Voor zover de steller van het middel aanvoert dat het Hof de opgelegde straf ontoereikend heeft gemotiveerd omdat het niet heeft aangegeven in welke zin het rekening heeft gehouden met de landelijke oriëntatiepunten, stelt het een eis die geen steun vindt in de jurisprudentie van de Hoge Raad. De rechter behoeft in elk geval in het algemeen geen verantwoording af te leggen van de maatstaf die hij bij de strafoplegging heeft gehanteerd.2. Ik merk daarbij nog op dat in de toelichting op het middel niet wordt gesteld dat de strafoplegging dermate fors afwijkt van de landelijke oriëntatiepunten dat de verwijzing daarnaar door het Hof de strafmotivering onbegrijpelijk maakt.

Voor het overige geldt dat hetgeen het Hof heeft overwogen voldoet aan de motiveringseisen die voortvloeien uit art. 359 leden 2, 5 en 6 Sv. De feiten en omstandigheden die het Hof blijkens de strafmotivering in ogenschouw heeft genomen kunnen de opgelegde straf verklaren,3. als ook waarom het Hof een zwaardere straf oplegt dan de rechter in eerste aanleg en dan gevorderd door het Openbaar Ministerie. Ook dit onderdeel van het middel is derhalve tevergeefs voorgesteld.

Het middel faalt in al zijn onderdelen. Het kan worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Ambtshalve wijs ik op het volgende. Het cassatieberoep is op 18 april 2008 ingesteld. Inmiddels is zo veel tijd verstreken, dat de Hoge Raad de zaak tegen verdachte, die gedetineerd is, niet meer binnen zestien maanden kan afdoen. Dat brengt mee dat in cassatie de redelijke termijn als bedoeld in art. 6 EVRM zal worden geschonden, hetgeen zal moeten leiden tot strafvermindering.

Andere gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt ertoe dat de Hoge Raad de bestreden uitspraak voor wat betreft de strafoplegging zal vernietigen en de opgelegde straf zal verminderen in de mate die hem gepast voorkomt en het beroep voor het overige zal verwerpen.