7.1.0 Introductie

In paragraaf 6.1 is onderzocht in hoeverre de emigratieheffing in overeenstemming kan worden geacht met het vermogenswinstartikel in belastingverdragen. De conclusie luidde dat de emigratieheffing in ieder geval kan worden toegepast onder na 1997 gesloten belastingverdragen. Voor wat betreft belastingverdragen van eerdere datum is dit niet zeker, doch ik verwacht dat de emigratieheffing ook in die gevallen kan worden geëffectueerd. De emigratieheffing lijkt daarmee een goed alternatief voor de buitenlandse belastingplicht met haar vestigingsplaatsfictie. Of de emigratieheffing ook Europeesrechtelijk stand zou houden was evenwel lang de vraag. Bij de invoering van de emigratieheffing in 1997 was de staatssecretaris op dat punt opvallend zorgeloos. Opgemerkt werd onder meer dat het EG-recht geen beperkingen oplegt aan het recht van de lidstaten om eindafrekeningen toe te passen1 en dat in het arrest Daily Mail2 is bevestigd dat de conserverende aanslag vanwege de daaraan ten grondslag liggende uitgangspunten geen belemmering vormt.3 Dit optimisme leek nogal misplaatst nadat de Franse emigratieheffing in het arrest De Lasteyrie4 was gesneuveld. Inmiddels heeft het HvJ EG evenwel in de zaak N5 in navolging van A-G Kokott de Nederlandse emigratieheffing in haar huidige vormgeving gesauveerd.

In deze paragraaf staan de EG-rechtelijke aspecten van de emigratieheffing centraal. De indeling van de paragraaf volgt de gebruikelijke opbouw van de beslissingen van het HvJ EG; aan bod komen achtereenvolgens de toegang van de aanmerkelijkbelanghouder tot het EG-verdrag (paragraaf 7.1.1), de eventuele beperking van het vrije verkeer (discriminatie of belemmering; paragraaf 7.1.2) en ten slotte de rechtvaardigingsgronden (paragraaf 7.1.3). Afgesloten zal worden met een samenvatting en conclusie (paragraaf 7.1.4).