Rb. Assen, 04-01-2011, nr. 10/98

Bij besluit van 5 januari 2010 heeft verweerder de bezwaren van eiser tegen het besluit van 15 juni 2009 ongegrond verklaard en laatstgenoemd besluit gehandhaafd, inhoudende de intrekking van de aan eiser afgegeven verklaring van geen bezwaar.

Namens eiser is bij brief van 10 januari 2010 tegen dit besluit bij de rechtbank beroep ingesteld.

Verweerder heeft bij brief van 12 maart 2010 de op de zaak betrekking hebbende stukken alsmede een verweerschrift ingezonden. Van de ingezonden stukken heeft verweerder de producties 14, 15 en 16 als vertrouwelijk bestempeld en gesteld dat deze niet ter inzage voor eiser zijn. De gemachtigde van eiser heeft van de overige stukken en het verweerschrift een afschrift ontvangen.

Bij e-mailbericht van 8 oktober 2010 heeft de gemachtigde van eiser toestemming verleend als bedoeld in artikel 87, eerste lid, van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002.

Het beroep is behandeld ter zitting van de rechtbank op 12 oktober 2010, alwaar eiser in persoon is verschenen, bijgestaan door mr. M.P.K. Ruperti.

Voor verweerder zijn verschenen mr. E.J. Daalder, advocaat te Den Haag en J. Nijendorf.

Feiten en omstandigheden

Eiser is als beroepsmilitair werkzaam geweest in de rang van korporaal van het 13e bataljon van de Luchtmobiele Brigade. In die hoedanigheid vervulde eiser een vertrouwensfunctie waarvoor hij in het bezit was van een verklaring van geen bezwaar.

Naar aanleiding van een door eisers werkgever ingediende aanvraag werd op grond van artikel 9 in samenhang gelezen met artikel 2 van de Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo) een hernieuwd veiligheidsonderzoek naar eiser ingesteld. Uit dit veiligheidsonderzoek is gebleken dat eiser in 2007 wegens zware mishandeling en mishandeling is veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijke militaire detentie met een proeftijd van twee jaar en 100 uur werkstraf subsidiair 50 dagen hechtenis.

Bij brief van 29 januari 2009 heeft verweerder eiser in kennis gesteld van zijn voornemen de aan hem verstrekte verklaring van geen bezwaar in te trekken. Eiser heeft gebruik gemaakt van de hem geboden gelegenheid om zijn zienswijze op dit voornemen kenbaar te maken.

Bij besluit van 15 juni 2009 heeft verweerder de aan eiser verstrekte verklaring van geen bezwaar ingetrokken.

Tegen dit besluit heeft eiser bezwaar gemaakt.

Het bezwaarschrift is door de Bezwarencommissie Veiligheidsonderzoeken Defensie (hierna: de commissie) behandeld op de hoorzitting van 24 september 2009.

In haar advies aan verweerder heeft de commissie overwogen dat het besluit tot intrekking van de verklaring in overeenstemming met het gevoerde beleid is. Tevens is dit besluit in overeenstemming met de vaste -door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) niet onredelijk geachte- gedragslijn om strafbare feiten acht jaar in aanmerking te nemen. De commissie heeft echter ook overwogen dat er in het geval van eiser sprake is van feiten en omstandigheden die nopen tot een afwijking van verweerders beleid.

Daartoe heeft de commissie overwogen dat het geval van eiser vergelijkbaar is met het geval van S. waarin bij de beslissing op bezwaar de intrekking van zijn verklaring van geen bezwaar ongedaan is gemaakt. De commissie acht mede van belang dat eiser, omdat zijn veroordeling geen beletsel heeft gevormd om hem uit te zenden naar Afghanistan en hem voor te dragen voor een opleiding tot onderofficier hoewel hij zijn superieuren van zijn veroordeling op de hoogte heeft gesteld, gerechtvaardigd erop mocht vertrouwen dat zijn veroordeling niet in de weg staat aan een voortzetting van zijn loopbaan als militair. De commissie adviseert verweerder om het bestreden besluit te herroepen en te onderzoeken of eiser alsnog in aanmerking komt voor een verklaring van geen bezwaar.

Bij besluit op bezwaar van 5 januari 2010 heeft verweerder eiser meegedeeld het advies van de commissie niet over te nemen en het namens eiser tegen het besluit van 15 juni 2009 gemaakte bezwaar ongegrond te verklaren. Daartoe heeft verweerder (kort samengevat) overwogen dat de intrekking van de verklaring van geen bezwaar in overeenstemming is met zijn beleid, dat de zaak S. niet ziet op een gelijk geval en de aanwezigheid van bijzondere omstandigheden die nopen tot afwijking van het gestelde in artikel 4, onder e, van de Beleidsregeling geenszins een afwijking van artikel 4, onder b, van de Beleidsregeling rechtvaardigen.

Tevens heeft verweerder overwogen dat rechtspositionele aspecten (uitzending naar Afghanistan en voordracht voor de opleiding tot onderofficier) en het intrekken van de verklaring van geen bezwaar gescheiden trajecten zijn. Uit een handeling ten aanzien van een rechtspositioneel aspect kan dan ook niet worden afgeleid dat de verklaring van geen bezwaar niet zou worden ingetrokken. Tot slot heeft verweerder overwogen dat het niet kunnen vervullen van een vertrouwensfunctie door iemand die niet beschikt over een verklaring van geen bezwaar inherent is aan het systeem van de Wvo en dat de daarmee samenhangende belangen van de betrokkene derhalve moeten worden geacht te zijn verdisconteerd in de Wvo. Verweerder heeft hierbij verwezen naar een uitspraak van de AbRS van 9 april 2008 gepubliceerd onder LJN: BC9032.

Standpunten partijen

In beroep heeft eiser, voor zover thans van belang, aangevoerd dat het bestreden besluit onvoldoende zorgvuldig is voorbereid, omdat verweerder geen rekening heeft gehouden met het feit dat hij de krijgsmacht altijd loyaal heeft gediend tot tevredenheid van zijn meerderen, collega-militairen en ondergeschikten. Eiser heeft gesteld dat hij zijn meerderen op de hoogte heeft gesteld van zijn veroordeling. Door het feit dat deze veroordeling hem niet werd tegengeworpen om mee te gaan op uitzending, door de geboden mogelijkheid geplaatst te worden op de officiersopleiding en door het tijdsverloop tussen veroordeling en het bestreden besluit is bij eiser het gerechtvaardigde vertrouwen gewekt dat hij in de toekomst als militair zou mogen functioneren bij de krijgsmacht. Eiser heeft tevens gesteld dat sprake is van een onevenredige belangenafweging, omdat verweerder geen rekening gehouden heeft met de militair-operationele belangen, het niet toelaten tot de officiersopleiding, zijn ontslag en zijn financiële belangen als kostwinner. Het besluit is volgens eiser voorts in strijd met het gelijkheidsbeginsel, waarbij eiser verwijst naar de zaak S.

Bij verweerschrift heeft verweerder zijn standpunt gehandhaafd. Aanvullend heeft verweerder overwogen dat in de rechtspraak meermalen is uitgesproken dat de Minister bij de beslissing al dan niet een verklaring van geen bezwaar te verstrekken over een discretionaire bevoegdheid beschikt. Verweerder heeft hierbij verwezen naar uitspraken van de AbRS gepubliceerd onder LJN: BF2132, BH0486 en BD2087. Verweerder heeft tevens overwogen dat de bevoegdheid om eiser voor uitzending aan te wijzen op grond van het Algemeen militair ambtenarenreglement is geattribueerd aan de commandant landstrijdkrachten. Door deze commandant is met de uitzending van eiser geen oordeel uitgesproken over de vraag of eiser voldoet aan de eisen die de Wvo stelt. Bij dit laatste vindt een andere afweging plaats dan bij de beslissing om een militair uit te zenden. Tevens heeft verweerder overwogen dat in het geval van eiser -anders dan bij S.- sprake is van recidive, waardoor een beroep op het gelijkheidsbeginsel tevens faalt. Bovendien heeft verweerder overwogen dat het feit dat éénmaal (onder andere omstandigheden) ten onrechte alsnog een verklaring van geen bezwaar is afgegeven niet betekent dat deze fout dient te worden herhaald.

Toepasselijke regelgeving

Ingevolge artikel 1, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wvo wordt in deze wet verstaan onder verklaring: een verklaring dat uit het oogpunt van de nationale veiligheid geen bezwaar bestaat tegen vervulling van een bepaalde vertrouwensfunctie door een bepaalde persoon.

Ingevolge artikel 2 van de Wvo treden indien een vertrouwensfunctie wordt uitgeoefend bij het Ministerie van Defensie voor de toepassing van het bepaalde in de artikelen 3 tot en met 10 en 16, tweede lid, Onze Minister van Defensie en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst in de plaats van respectievelijk Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.

Ingevolge artikel 3, eerste lid, van de Wvo wijst onze Minister, in overeenstemming met Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, functies die de mogelijkheid bieden de nationale veiligheid te schaden aan als vertrouwensfuncties.

Ingevolge artikel 10, eerste lid, van de Wvo is onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, in overeenstemming met Onze Minister, bevoegd tot het intrekken van de verklaring, indien hem blijkt dat onvoldoende waarborgen aanwezig zijn dat de betrokkene onder alle omstandigheden de uit de vertrouwensfunctie voortvloeiende plichten getrouwelijk zal volbrengen.

Verweerder heeft de wijze waarop door hem invulling wordt gegeven aan de hem op grond van artikel 10 van de Wvo toekomende bevoegdheid neergelegd in de Beleidsregeling.

Ingevolge artikel 4 van de Beleidsregeling wordt de verklaring als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel b, van de Wvo ingetrokken als betrokkene: