HR, 09-01-2004, nr. R02/049HR

Bij onherroepelijk vonnis van 6 november 1998 heeft het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba voor recht verklaard dat SFT aan verzoeker tot cassatie onder 1, [eiser 1], alle - na 9 februari 1994 ontstane - schade dient te vergoeden, die het gevolg was van de onjuistheid van de in de koopakte gegeven garantie van onbezwaardheid van het door [eiser 1] van verweerster in cassatie, SFT, gekochte Treasure Island Resort.

Bij onherroepelijk arbitraal vonnis van 30 juni 2000, verder het arbitrale vonnis, hebben arbiters die schade vastgesteld op US $ 14.964.787,--, met rente en kosten en hebben zij SFT veroordeeld tot betaling van dat bedrag aan [eiser 1].

Bij onherroepelijk vonnis van 18 september 2000, verder het exequatur, heeft het Gerecht in Eerste Aanleg (GEA) te Curaçao op de voet van art. 522 RvNA verlof verleend tot tenuitvoerlegging van het arbitrale vonnis, op voorwaarde dat [eiser 1] - tot de datum waarop het Gerecht zou hebben beslist op het toen reeds aanhangige verzoek tot vernietiging van het arbitrale vonnis - door middel van een bankgarantie ten gunste van SFT genoegzame zekerheid zou stellen voor de eventuele verplichting tot terugbetaling door [eiser 1] van het bedrag dat SFT op grond van het arbitrale vonnis aan [eiser 1] diende te betalen.

Op 23 oktober 2000 heeft SFT, met verlof van het GEA te Curaçao, ten laste van [eiser 1] conservatoir beslag doen leggen onder zichzelf, zulks ter verzekering van het verhaal van haar gepretendeerde vorderingen op Treasure Ltd., Treasure Management N.V., Tesoro Hotelmanagement N.V. en [eiser 1] uit hoofde van overeenkomsten van geldlening c.q. rekening-courantverhoudingen. Het beslagexploit vermeldde als begroting van de totale vordering van SFT een bedrag van US$ 16.000,--.

Op 26 oktober 2000 heeft SFT op grond van eerdergenoemd verlof wederom beslag laten leggen. Ditmaal vermeldde het beslagexploit als begroting van de totale vordering van SFT een bedrag van US $ 16.000.000,-.

Op 2 november 2000 heeft SFT bij het GEA te Curaçao de eis tot vanwaardeverklaring van het op 26 oktober 2000 gelegde beslag ingesteld.

Bij vonnis van 11 juni 2001 heeft het GEA te Curaçao de vordering van SFT tot vernietiging van het arbitrale vonnis afgewezen. SFT heeft van dat vonnis hoger beroep ingesteld. In appel - zo voeg ik toe - heeft het Gemeenschappelijk Hof het arbitrale vonnis vernietigd. Van dat vonnis is [eiser 1] in cassatie gekomen en mijn ambtgenoot mr. Huydecoper heeft op 12 september 2003 geconcludeerd tot vernietiging.

Op 15 juni 2001 heeft SFT, met verlof van het GEA te Curaçao, ten laste van [eiser 1] en verzoekster tot cassatie onder 2, Ditita, conservatoir beslag doen leggen onder zichzelf, zulks ter verzekering van het verhaal van haar gepretendeerde vordering op [eiser 1] en Ditita uit onrechtmatige daad.

Eveneens op 15 juni 2001 heeft SFT, met verlof van het GEA te Curaçao, zulks ter verzekering van de hierboven genoemde vordering uit onrechtmatige daad, ten laste van [eiser 1] en Ditita conservatoir derdenbeslag doen leggen onder de Bank van de Nederlandse Antillen.

Bij verzoekschrift van 18 juni 2001 hebben [eiser 1] en Ditita voor het GEA te Sint Maarten in kort geding gevorderd - kort gezegd - de door SFT gelegde beslagen op te heffen en SFT te verbieden wederom conservatoir beslag te leggen. In reconventie heeft SFT gevorderd - samengevat weergegeven - [eiser 1] en Ditita te verbieden executiemaatregelen te treffen.

SFT heeft in conventie allereerst het verweer gevoerd dat het GEA te Sint Maarten niet bevoegd is kennis te nemen van de vordering tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde beslagen. Volgens SFT is de hoofdzaak aanhangig voor het GEA te Curaçao, zodat die rechter op de voet van art. 602 lid 2 Rv. bevoegd is kennis te nemen van een eis tot opheffing van het beslag.

Het GEA te Sint Maarten heeft dit verweer bij vonnis in kort geding van 13 juli 2001 verworpen. Volgens het GEA te Sint Maarten wijst art. 602 lid 2 in verbinding met art. 623 Rv. de rechter, binnen wiens rechtsgebied de schuldenaar woont, aan als de bevoegde rechter om kennis te nemen van de vordering tot opheffing van de onderhavige beslagen. Zowel [eiser 1] als Ditita hebben voor deze procedure domicilie gekozen op Sint Maarten, aldus het GEA.

Vervolgens heeft het GEA - in conventie - de door SFT gelegde beslagen opgeheven en - in reconventie - de vordering van SFT afgewezen.

Bij akte van appel, betekend op 20 augustus 2001, is SFT van het vonnis van het GEA te Sint Maarten in hoger beroep gekomen bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba.

SFT heeft haar eerste grief gericht tegen de verwerping door het GEA van de exceptie van onbevoegdheid. SFT heeft gesteld dat zij de hoofdzaak tegen [eiser] en Ditita op Curaçao aanhangig heeft gemaakt omdat [eiser 1] geen bekende woon- of verblijfplaats had op de Nederlandse Antillen ten tijde van het indienen van de eis tot vanwaardeverklaring van het beslag. Dat [eiser 1] nadien domicilie heeft gekozen op Sint Maarten doet niet af aan het feit dat de rechter te Curaçao op de voet van art. 602 lid 2 Rv. bevoegd is kennis te nemen van een eis tot opheffing van het arrest, aldus SFT.

[Eiser 1] heeft tegen deze grief aangevoerd dat SFT kantoor houdt op Sint Maarten, zodat de rechter op Sint Maarten bevoegd is op grond van art. 95 RvNA. Voorts heeft [eiser 1] gesteld dat hij domicilie heeft gekozen bij zijn gemachtigde op Sint Maarten, zodat hij op grond van art. 22 lid 3 RvNA geacht wordt woonplaats te hebben op Sint Maarten, dat het beslag ook op Sint Maarten is gelegd en dat de rechter op Sint Maarten bevoegd is op grond van art. 602 lid 1 RvNA.

Het Gemeenschappelijk Hof heeft bij vonnis van 31 mei 2002 het vonnis in conventie vernietigd en, opnieuw rechtdoende, het GEA te Sint Maarten onbevoegd verklaard tot kennisneming van de vorderingen tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 en op 15 juni 2001 gelegde beslagen.

[Eiser 1] en Ditita hebben tijdig2. cassatieberoep ingesteld. SFT heeft zich ten aanzien van onderdeel 2 van het cassatiemiddel gerefereerd aan het oordeel van de Hoge Raad. Overigens heeft zij geconcludeerd tot verwerping. Vervolgens hebben partijen hun standpunten schriftelijk doen toelichten. [Eiser 1] en Ditita hebben nog gerepliceerd.

Inleiding

Het gaat in deze zaak enerzijds over de vordering in kort geding tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde conservatoire eigenbeslagen en anderzijds om die vordering met betrekking tot de op 15 juni 2001 gelegde beslagen. Ten aanzien van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde beslagen is in eerste aanleg het exceptieve verweer van relatieve onbevoegdheid aangevoerd. Dit is niet geschied ten aanzien van de op 15 juni 2001 gelegde derdenbeslagen. Middelonderdeel 2 stelt dit laatste aan de orde. Ik zal eerst dit middelonderdeel behandelen om daarmee ook een duidelijke scheiding aan te brengen tussen het op de beslagen van 15 juni 2001 betrekking hebbende onderdeel 2 en de behandeling van de overige middelonderdelen, die slechts zien op de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde eigenbeslagen.

Beslagen van 15 juni 2001

Subonderdeel 2.1 ziet op de rechtsoverwegingen 4.6 tot en met 4.8 waarin het hof de vordering tot opheffing van een aantal op 15 juni 2001 gelegde beslagen behandelt. In de rechtsoverwegingen 4.7 en 4.8 oordeelt het hof dat het GEA, zittingplaats Sint Maarten, niet bevoegd was van de vordering tot opheffing van de op 15 juni 2001 gelegde beslagen (resp. conservatoir vreemdelingen-eigenbeslag en conservatoir vreemdelingen-derdenbeslag) kennis te nemen. In rechtsoverweging 4.9 oordeelt het hof dat het vonnis waarvan beroep behoort te worden vernietigd en dat het Hof opnieuw rechtdoende het GEA, zittingplaats Sint Maarten, tot kennisneming van de vorderingen tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 en op 15 juni 2001 gelegde beslagen onbevoegd zal verklaren en dat een nadere bespreking van de grieven achterwege kan blijven.

Het subonderdeel stelt voorop dat SFT noch in eerste aanleg noch in hoger beroep het verweer heeft gevoerd dat de vordering tot opheffing van de op 15 juni 2001 gelegde beslagen ingediend moet worden bij de rechter in het GEA zittingplaats Curaçao, en dat de rechter in het GEA, zittingplaats Sint Maarten, onbevoegd zou zijn om van de vordering tot opheffing van de op 15 juni 2001 gelegde beslagen kennis te nemen. SFT heeft daarentegen - aldus nog steeds het subonderdeel - bij memorie van grieven in de toelichting op grief I uitdrukkelijk gesteld dat het onbevoegdheidsverweer alleen zag op de vordering tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegd beslagen.

Het onderdeel klaagt dat het hof door aldus te oordelen heeft miskend dat de rechter, ook in kortgeding, niet ambtshalve mag oordelen dat de vordering moet worden ingediend bij de op een ander eiland zittingplaats hebbende rechter in eerste aanleg.

Het onderdeel is terecht voorgesteld. Regels van relatieve competentie zijn niet van openbare orde. Zonder exceptie van relatieve onbevoegdheid kan de rechter - niet ter zake doende uitzonderingen daargelaten - zich niet onbevoegd verklaren3.. Voor het oude Nederlandse recht was dit bepaald in art. 154 lid 2 Rv. dat ook in kort geding geldt. Ook in het Antilliaanse kort geding geldt een dergelijke regel: de rechter verklaart zich slechts relatief onbevoegd, wanneer de exceptie is opgeworpen dat de zaak aanhangig gemaakt of een verzoek ingediend moet worden bij de op een ander eiland zittingplaats hebbende rechter (vgl. art 127a RvNA) 4..

De klacht van subonderdeel 2.2 behoeft geen bespreking meer.

Gevolgtrekking van deze gegrondbevinding is dat het vonnis van het Gemeenschappelijk Hof op dit punt moet worden vernietigd en dat de zaak moet worden terugverwezen ter verdere inhoudelijke behandeling van de grieven.

Een tweede consequentie is dat het GEA te Sint Maarten de bevoegde rechter in eerste aanleg is om van het verzoek in kort geding tot opheffing van de op 15 juni 2001 gelegde conservatoire vreemdelingenbeslagen kennis te nemen, zoals het GEA zelf had beslist in zijn vonnis van 13 juli 2001.

Beslagen van 23 en 26 oktober 2000

Onderdeel 1 heeft betrekking op de vordering tot opheffing van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde beslagen.

Subonderdeel 1.1 bevat de kernklacht die in de volgende subonderdelen nader wordt uitgewerkt: het hof heeft miskend dat (ook) de rechter in het GEA, zittingplaats Sint Maarten, bevoegd is van de vordering tot opheffing van de genoemde beslagen kennis te nemen. In ieder geval heeft het hof onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd waarom de rechter in het GEA, zittingplaats Sint Maarten, niet (mede) bevoegd zou zijn van de vordering tot opheffing van de genoemde beslagen kennis te nemen.

Subonderdeel 1.2 is gericht tegen rechtsoverweging 4.4 waarin het hof het volgende heeft overwogen:

Het subonderdeel klaagt dat het hof heeft blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Het hof heeft miskend dat voor de vaststelling of het onderhavige beslag dient te worden aangemerkt als een vreemdelingenbeslag (een beslag waarop de art. 632-638 RvNA van toepassing zijn), niet van belang is dat [eiser 1] woonplaats heeft in Frankrijk en niet van belang is of [eiser 1] heeft te gelden als "vreemdeling, die niet is ingezetene van de Nederlandse Antillen, maar op grond van art. 632 RvNA uitsluitend van belang is of [eiser 1] niet in de Nederlandse Antillen een bekende woonplaats heeft. Het hof heeft - aldus nog steeds het subonderdeel - miskend dat een persoon meerdere woonplaatsen kan hebben en dat een persoon naast zijn werkelijke woonplaats een gekozen woonplaats kan hebben. Voorts heeft het hof miskend dat de partij, die zich door een gemachtigde doet vertegenwoordigen, op grond van art. 22 lid 3 RvNA geacht wordt woonplaats te hebben bij die gemachtigde, aldus het subonderdeel.

Subonderdeel 1.3 voegt - indien het hof het in subonderdeel 1.2 gestelde niet heeft miskend - hieraan de klacht toe dat het hof ongemotiveerd voorbij is gegaan aan de essentiële stelling van [eiser 1] dat hij woonplaats heeft gekozen op Sint Maarten bij zijn gemachtigde, zowel in de onderhavige procedure tot opheffing van de beslagen als voorafgaand aan het leggen van de beslagen. Voorts heeft [eiser 1] gesteld dat de beslagen aan hem zijn betekend op Sint Maarten.

Ik bespreek de subonderdelen gezamenlijk.

Art. 632 RvNA bepaalt dat iedere schuldeiser bevoegd is om zonder voorafgaand bevel, maar met vergunning van de rechter in eerste aanleg, binnen wiens rechtsgebied zich de goederen bevinden, beslag te doen leggen op de goederen van zijn schuldenaar indien deze niet in de Nederlandse Antillen een bekende woonplaats heeft. Deze bepaling komt overeen met het Nederlandse art. 764 Rv. oud dat spreekt van een schuldenaar die "geene bekende woonplaats binnen het rijk" heeft. Het betreft hier het zogeheten "vreemdelingenbeslag" of saisie foraine. Aan de invoering van dit beslag heeft de gedachte ten grondslag gelegen dat het crediteuren bescherming zou bieden tegen "marskramers, kermisreizigers en dergelijke personen" die zonder hun schulden te betalen met de noorderzon zijn vertrokken6..

In de onderhavige zaak betreft het vreemdelingenbeslag dus een schuldenaar zonder bekende woonplaats in de Nederlandse Antillen.

Het middel veronderstelt overigens dat wanneer [eiser 1] een gekozen woonplaats op de Nederlandse Antillen heeft, hij niet als vreemdeling in de zin van art. 632 RvNA geldt. Onomstreden is dit standpunt echter niet. Volgens Woltring moet het begrip "bekende woonplaats" hier worden opgevat in de betekenis van hoofdverblijf, derhalve in de zin van de artt. 74 tot en met 80 BW (oud). Het moet een werkelijk hoofdverblijf zijn en derhalve een bekende woonplaats. Een gekozen hoofdverblijf zoals geregeld in art. 81 BW (oud) is - aldus Woltring - niet voldoende. Van Rossum-Cleveringa verwijst echter naar de art. 74 e.v. BW (oud), en derhalve kennelijk ook naar art. 81 BW (oud) omtrent de gekozen woonplaats7.. Hieruit kan worden afgeleid dat volgens Cleveringa een natuurlijk persoon geen vreemdeling in de zin van art. 764 Rv. is indien hij een gekozen woonplaats binnen het rijk heeft.

Beantwoording van deze controverse kan n.m.m. achterwege blijven omdat - zoals hierna volgt - ik meen dat [eiser 1] zelfs geen gekozen woonplaats op de Nederlandse Antillen heeft.

Beoordeeld moet dus worden of [eiser 1] een gekozen woonplaats op de Nederlandse Antillen heeft8.. Het gaat hierbij om de vrijwillige woonplaatskeuze, waarvan de bewijslast op [eiser 1] rust9..

In het oude Antilliaanse Burgerlijk Wetboek was de woonplaats geregeld in titel 3 van Boek 110.. Binnen deze titel is in art. 66 de woonplaats van een natuurlijk persoon geregeld. Art. 72 voorziet in de gekozen woonplaats en bepaalt het volgende11.:

Art. 72 vereist dus een schriftelijk stuk12., waarin een woonplaatskeuze voor een bepaalde zaak is neergelegd. Een dergelijke akte waaruit van een gekozen woonplaats van [eiser 1] op de Nederlandse Antillen blijkt terzake van de beslaglegging, is niet overgelegd.

Volgens het middel laten de stukken geen andere conclusie toe dan dat [eiser 1] reeds vóór de beslaglegging woonplaats heeft gekozen op Sint Maarten ten kantore van zijn advocaat/gemachtigde. Ik zou enig ander schriftelijk stuk dan een akte van domiciliekeuze ook willen toelaten als bewijsstuk van een woonplaatskeuze. Dat moet dan echter wel een schriftelijk stuk zijn waarin met het oog op het leggen van beslag vrijwillig woonplaats is gekozen. Dit brengt mee dat een eventuele woonplaatskeuze nà de beslaglegging geen rol speelt.

De in het middel genoemde stukken voldoen niet aan dit criterium. De domiciliekeuze in het opheffingsverzoekschrift strekt zich uit tot het opheffingskortgeding en aan deze domiciliekeuze kan geen terugwerkende kracht worden toegekend. In de schriftelijke toelichting van mr. Rijpma wordt op dit punt terecht opgemerkt dat elk vreemdelingenbeslag anders zou kunnen worden gefrustreerd13..

Bovendien betreft de woonplaatskeuze in dit verzoekschrift een verplichte woonplaatskeuze met het oog op de opheffingsprocedure14.. Art. 22 lid 3 RvNA doet dan ook niet ter zake.

Ook de in het middel genoemde beslagexploiten voldoen niet aan het criterium, omdat zij pas van nà de beslaglegging dateren.

Andere stukken worden niet genoemd, zodat [eiser 1] niet aan zijn bewijslast heeft voldaan.

Het hof heeft dit onderkend. Dat blijkt uit de rechtsoverwegingen 4.4 en 4.7 in onderlinge samenhang gelezen. Ik citeer rechtsoverweging 4.7 waarin de op 15 juni 2001 gelegde beslagen aan de orde zijn:

Uit deze rechtsoverweging volgt dat ook ten aanzien van de op 23 en 26 oktober 2000 gelegde beslagen (zie "ook hier") geldt dat niet is aangevoerd of aannemelijk gemaakt dat [eiser 1] en/of Ditita op de Nederlandse Antillen een op de Nederlandse Antillen bekende woon- of verblijfplaats hebben.

Bovendien blijkt uit deze overweging dat het hof onder ogen heeft gezien dat onverschillig is dat [eiser 1] en Ditita nadien (zie "ten tijde van het verlenen van het verlof") woonplaats hebben gekozen bij hun advocaat in Sint Maarten.

Ten slotte - zo voeg ik toe - volgt uit het feit dat de deurwaarder de beslagexploiten heeft betekend ten kantore van de advocaat van [eiser 1] te Sint Maarten, niet dat hij ten tijde van het verlenen van het verlof aldaar gekozen woonplaats had.

Het oordeel van het hof dat hier sprake is van een conservatoir vreemdelingen-eigenbeslag geeft derhalve niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk. Gelet op de op [eiser 1] rustende bewijslast rustte op het hof ook geen verdergaande motiveringsplicht.

De subonderdelen 1.2 en 1.3 falen mitsdien.

De onderdelen 1.4, 1.5 en 1.6 richten rechts- en motiveringklachten tegen rechtsoverweging 4.5 van het vonnis, waarin het hof het volgende heeft overwogen:

Subonderdeel 1.4 stelt voorop dat het hof kennelijk van de juiste rechtsopvatting uitgaat dat de rechter binnen wiens rechtsgebied het conservatoire vreemdelingen-eigenbeslag is gelegd, bevoegd is van de vordering in kort geding tot opheffing van het beslag kennis te nemen. Het subonderdeel klaagt vervolgens dat het (kennelijke) oordeel van het hof dat de beslagen van 23 en 26 oktober 2000 zijn gelegd op Curaçao, onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd is. De beslagexploiten van 23 en 26 oktober 2000 laten echter geen andere conclusie toe dan dat de beslagen zijn gelegd op Sint Maarten. Alle beslagexploiten, zowel de aan [eiser 1] betekende exploiten als de aan SFT betekende exploiten, zijn immers betekend op Sint Maarten door een deurwaarder bij het GEA, zittingplaats Sint Maarten, aldus het subonderdeel.

Ik merk allereerst op dat het Gemeenschappelijk Hof in rechtsoverweging 4.5 voor de bepaling van de relatieve bevoegdheid niet alleen het oog heeft op de rechter binnen wiens rechtsgebied het beslag is gelegd, wiens bevoegdheid in een opheffingskort geding kan worden aangenomen op grond van art. 635 in verbinding met art. 602 RvNA15., maar ook op de rechter van de woonplaats van arrestant (art. 95 lid 2 RvNA), SFT derhalve. Er zijn dus twee pijlers en in beide gevallen komt het Gemeenschappelijk Hof op het GEA te Curaçao.

Slechts in het geval dat op grond van genoemde voorschriften twee verschillende relatief bevoegde rechters zouden zijn aan te wijzen, zou de vraag zich kunnen voordoen of een van beide rechters de exclusieve relatieve bevoegdheid toekomt.

Ik meen overigens dat dit laatste niet het geval is gelet op de strekking van het arrest van de Hoge Raad van 23 februari 1996, NJ 1996, 434 dat op grond van het concordantiebeginsel op deze Antilliaanse zaak van toepassing is16.. In die zaak is namelijk beslist dat de uit art. 705 lid 1 Rv. oud voortvloeiende bevoegdheid het beslag in kort geding op te heffen, geen uitsluitende bevoegdheid in kort geding is, maar een aanvullende bevoegdheid naast die welke uit art. 289 Rv. oud voortvloeit.

Het hof heeft allereerst geoordeeld dat de beslagen zijn gelegd op Curaçao. Het betreft hier, zoals na verwerping van de onderdelen 1.2 en 1.3 kan worden aangenomen, conservatoire vreemdelingen-eigenbeslagen. Er is verlof gevraagd voor het leggen van beslag op alle gelden en geldswaarden die SFT aan [eiser 1] verschuldigd is. Het in beslag te nemen goed bevindt zich derhalve onder SFT, die als vennootschap haar woonplaats heeft waar haar zetel is gevestigd17.. Dit is op Curaçao, zoals ook in het beslagexploit is vermeld.

Het beslagexploit vermeldt ten onrechte dat het verlof tot beslaglegging is

gegeven door het GEA te Sint Maarten. Zoals als vaststaand feit is vermeld (zie onder 1.4) heeft het GEA te Curaçao verlof verleend, tegen welk vaststaand feit niet is opgekomen.

Uit de overgelegde eerste bladzijden van de exploiten van 23 en 26 oktober blijkt verder op geen enkele wijze dat beslag op Sint Maarten is gelegd. De exploiten vermelden beide dat conservatoir beslag is gelegd onder SFT, gevestigd en kantoorhoudende te Curaçao.

Het oordeel van het Gemeenschappelijk Hof dat beslag is gelegd in het rechtsgebied van de rechter te Curaçao geeft dan ook niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is voldoende gemotiveerd.

Subonderdeel 1.5 klaagt dat het hof blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting met zijn oordeel dat het GEA te Sint Maarten niet (mede) de rechter is van de woonplaats van SFT en dat deze rechter niet bevoegd is tot kennisneming van de vordering tegen de arrestant (SFT) tot opheffing van de beslagen. Volgens het subonderdeel heeft het hof miskend dat een rechtspersoon die een kantoor of filiaal houdt, ten aanzien van aangelegenheden die dit kantoor of filiaal betreffen, mede aldaar haar woonplaats heeft, en dat een rechtspersoon aldus een dubbele woonplaats kan hebben.

Het subonderdeel faalt. Een persoon die een kantoor of filiaal houdt heeft alleen ten aanzien van aangelegenheden die dit kantoor of dit filiaal betreffen mede aldaar woonplaats. Het hof heeft kennelijk overwogen dat onvoldoende is gebleken dat SFT op Sint Maarten kantoor of filiaal houdt en/of dat de onderhavige zaak een kwestie is die dat filiaal betreft. Dat oordeel getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is in het licht van de gedingstukken niet onbegrijpelijk.

Subonderdeel 1.6 klaagt dat - voorzover het hof het in subonderdeel 1.5 gestelde niet heeft miskend - het hof heeft miskend dat SFT kantoor houdt op Sint Maarten en - voorts - dat de beslagexploiten van 23 oktober 2000 en 26 oktober 2000 geen andere conclusie toelaten dan dat SFT ten behoeve van de beslagen woonplaats heeft gekozen op Sint Maarten, hetgeen ook vereist was op grond van art. 633 RvNA jo. 313 lid 4 RvNA.

Ook dit subonderdeel faalt. Uit de tekst van art. 313 lid 5 RvNA blijkt niet meer dan dat aan de gekozen woonplaats betekeningen worden gedaan. Deze gekozen woonplaats schept geen bevoegdheid van de kortgedingrechter aldaar18., temeer daar dit geen uitdrukkelijk vrijwillig gekozen woonplaats is met het oog op beslaglegging.

Onderdeel 3 klaagt dat het hof niet had mogen volstaan met het onbevoegd verklaren van de rechter in het GEA, zittingsplaats Sint Maarten, maar de zaak ter verdere behandeling en afdoening had moeten verwijzen naar de volgens het hof wel bevoegde rechter, zijnde het GEA, zittingsplaats Curaçao. Het hof heeft miskend, zo vervolgt dit onderdeel, dat in kort geding art. 127a RvNA van overeenkomstige toepassing is.

Art. 127a RvNA luidt:

De klacht faalt, zij het gedeeltelijk.

In dit geval heeft het GEA, zittingsplaats Sint Maarten, zichzelf bevoegd geacht en de zaak inhoudelijk behandeld. De beslissing op het exceptief verweer betreffende de relatieve bevoegdheid heeft het GEA tegelijk met de beslissing op de zaak zelf genomen in het (eind)vonnis.

Tegen een relatieve bevoegdverklaring staat een hogere voorziening open. Art. 127a RvNA sluit dit niet uit. Bij gegrondbevinding van de klacht tegen deze bevoegdverklaring zou op de voet van het tweede lid verwijzing naar de wel relatief bevoegde rechter moeten plaatsvinden. M.i. moet als regel worden aanvaard dat de appelrechter, die van oordeel is dat de rechter in eerste aanleg zich ten onrechte bevoegd heeft verklaard en dus de exceptie van relatieve onbevoegdheid heeft verworpen, niet meer moet verwijzen naar de relatief wel bevoegde rechter in eerste aanleg indien en voor zover al ten principale op de zaak is beslist. Wel zou ik willen aanvaarden dat hij verwijst naar zijn collega- appelrechter die geadieerd had moeten worden19..

Dit laatste doet zich echter niet op de Antillen voor, aangezien het Gemeenschappelijk Hof aldaar de enige appelrechter is.

Voor zover het middelonderdeel klaagt dat het Gemeenschappelijk Hof niet had mogen volstaan met onbevoegdverklaring van het GEA, zittingsplaats Sint Maarten, is het m.i. terecht voorgesteld en moet het hof, evenals ten aanzien van de op 15 juni 2001 gelegde beslagen, alsnog de grieven II tot en met VIII in behandeling nemen.

De conclusie strekt tot vernietiging en verwijzing.

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

A-G