HR, 15-01-2019, nr. 17/02697

Het middel klaagt over de bewezenverklaring van - kort gezegd - het medeplegen van mensenhandel, in het bijzonder voor zover het Hof heeft bewezenverklaard dat de verdachte heeft gehandeld met het "oogmerk van uitbuiting".

Ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat:

"1. hij in de periode van 1 januari 2005 tot en met 4 oktober 2006 te 's-Gravenhage, tezamen en in vereniging met een ander [betrokkene 1] (geboren op [geboortedatum] 1990) heeft gehuisvest en opgenomen, met het oogmerk van uitbuiting van die [betrokkene 1] , terwijl deze de leeftijd van zestien jaren nog niet had bereikt

immers hebben verdachte en zijn mededader

- die [betrokkene 1] illegaal gehuisvest in hun woning en

- die [betrokkene 1] huishoudelijke werkzaamheden laten verrichten en zorgtaken voor verdachtes kinderen laten verrichten;

2. hij in de periode van 5 oktober 2006 tot en met 4 oktober 2008 te 's-Gravenhage, tezamen en in vereniging met een ander [betrokkene 1] (geboren op [geboortedatum] 1990) heeft gehuisvest en opgenomen, met het oogmerk van uitbuiting van die [betrokkene 1] , terwijl deze de leeftijd van achttien jaren nog niet had bereikt

immers hebben verdachte en zijn mededader

- die [betrokkene 1] illegaal gehuisvest in hun woning en

- die [betrokkene 1] huishoudelijke werkzaamheden laten verrichten en zorgtaken voor verdachtes kinderen laten verrichten;

3. hij in de periode van 5 oktober 2008 tot en met 3 september 2011 te 's-Gravenhage tezamen en in vereniging met een ander [betrokkene 1] (geboren op [geboortedatum] 1990) door geweld en door misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht en door misbruik van een kwetsbare positie hebben gehuisvest en opgenomen, met het oogmerk van uitbuiting van die [betrokkene 1]

en

die [betrokkene 1] telkens met één van de voornoemde middelen hebben gedwongen en/of bewogen zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van diensten waarvan hij, verdachte, wist althans redelijkerwijs had moeten vermoeden dat die [betrokkene 1] zich daardoor beschikbaar zou stellen tot het verrichten van diensten

immers hebben verdachte en zijn mededader

- die [betrokkene 1] illegaal gehuisvest in hun woning en

- die [betrokkene 1] huishoudelijke werkzaamheden laten verrichten en zorgtaken voor verdachtes kinderen laten verrichten en

- die [betrokkene 1] zonder geldige verblijfstatus in Nederland laten verblijven en

- die [betrokkene 1] meermalen geslagen met de hand tegen het gezicht en hoofd en

- aan die [betrokkene 1] meermalen toegevoegd de woorden "als je naar buiten gaat, dan word je gepakt door de politie en teruggestuurd naar Turkije", althans woorden van gelijke strekking,

terwijl die [betrokkene 1] illegaal in Nederland verbleef en de Nederlandse taal niet goed machtig was en zich in een geïsoleerde positie bevond."

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

"1. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 4 september 2011 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PL15J6 2011186251-2. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 32 van het algemeen dossier):

Als de op 4 september 2011 afgelegde verklaring van de verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] :

Op zaterdag 3 september 2011 te 09:30 uur bevonden wij ons, verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] , in het bureau van de vreemdelingenpolitie 's-Gravenhage aan het Stadhoudersplantsoen 24 te 's-Gravenhage. Op dat moment belde een medewerker van de serviceorganisatie, werkzaam aan bureau de Heemstraat te 's-Gravenhage, met de informatie dat daar een meisje zich gemeld had bij de balie. Dit meisje verklaarde dat ze van Turkse afkomst is en illegaal in Nederland verblijft. Tevens wenste het meisje hulp. Hierop begaven wij ons verbalisanten richting bureau de Heemstraat. In de ontvangsthal zagen wij bovengenoemd meisje zitten. Hierop hebben wij het meisje aangesproken in de Nederlandse taal welke zij gebrekkig beheerste. Vervolgens hebben wij via de tolkentelefoon gesproken met haar. Hieruit bleek het volgende: Het meisje is genaamd: [betrokkene 1] geboren op [geboortedatum] 1990 te [geboorteplaats] in Turkije. Zij verklaarde reeds een jaar of 10 in Nederland te verblijven en te wonen bij haar oom en tante op de [a-straat 1] te 's-Gravenhage.

Noot verbalisanten: [betrokkene 1] verklaarde gisteren op haar hoofd te zijn geslagen door haar tante en op die plek momenteel nog pijn te hebben. Achter haar linkeroor zien wij een lichtkleurige rode plek.

2. Een proces-verbaal van verhoor aangeefster d.d. 7 december 2011 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PL 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 49 e.v. van het algemeen dossier):

als de op 23 november 2011 afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

Voornaam: [betrokkene 1]

Naam: [betrokkene 1]

Geboortedatum: [geboortedatum] 1990

Geboorteplaats: [geboorteplaats] (Turkije)

Wij hoorden de aangeefster in de taal Turks.

Toen ik zeven was heeft mijn moeder ons gezin in de steek gelaten. Wij woonden in [geboorteplaats] in Turkije. Ons gezin bestond uit vier kinderen, mijn vader en mijn moeder. Mijn vader en mijn opa zijn achter mijn moeder aangegaan en hebben geprobeerd haar te doden. Volgens hen had mijn moeder de eer van de familie besmet. Mijn vader en opa hebben hiervoor in de gevangenis gezeten. Mijn opa zag mij ook als schuldige van het overspel van mijn moeder. Volgens hem had ik die andere man ook gezien, maar heb ik niks verteld aan mijn vader of aan hem. Toen mijn vader eenmaal uit de gevangenis was werd de situatie niet beter. Mijn vader dronk veel en schold mij uit voor 'slet', omdat ik volgens hem wist dat mijn moeder een andere man had. Mijn vader sloeg mij ook. Toen ik negen jaar oud was zei mijn oma tegen mij dat de broer van mijn vader (mijn oom dus) mij naar Nederland wilde halen. De naam van deze oom is [verdachte] . Mijn oma zei dat ik in Nederland dan naar school kon gaan. Twee weken later kwam mijn tante genaamd [betrokkene 3] , vanuit Nederland, mij in Turkije ophalen. Ik was in het bezit van een Turkse Nufus. Eenmaal in Nederland zijn wij gelijk naar de woning van mijn oom [verdachte] en mijn tante [medeverdachte] gereden. [medeverdachte] is haar Turkse naam. In Nederland gebruikt ze de voornaam [medeverdachte] . Toen ik aankwam deden mijn oom [verdachte] en zijn vrouw [medeverdachte] de deur open. Ik ben de woning van oom [verdachte] en tante [medeverdachte] binnen gegaan. In de woning was hun zoon genaamd [betrokkene 5] ook aanwezig. Mijn tante [medeverdachte] zei dat ik in het bed van [betrokkene 5] kon slapen en dat ze de volgende dag een matras voor mij zouden kopen zodat ik op een matras in zijn kamer kon slapen. Toen ik wakker werd in het bed hoorde ik dat mijn tante [medeverdachte] in gesprek was met een vrouw, die haar zus [betrokkene 6] was. Ik hoorde tante [medeverdachte] tegen [betrokkene 6] zeggen dat zij nu zat opgescheept met de dochter van "die slet". Ik wist dat zij mij hiermee bedoelde. Na een week verblijf bij mijn oom [verdachte] en tante [medeverdachte] moest ik van mijn tante [medeverdachte] koffie gaan zetten voor haar zussen die op bezoek waren. Dit werd tegen mij gezegd op een boze harde toon. Mijn tante [medeverdachte] begon mij daarna vanuit de hoek van de bank steeds vaker opdrachten te geven. Deze opdrachten gaf zij op een harde en boze toon. Ik moest eten koken, voor de kinderen zorgen, koffie zetten en schoonmaken. Op 9 september 2000 heeft mijn tante [medeverdachte] een dochter gekregen. Deze dochter is genaamd [betrokkene 7] . Daarna zijn wij verhuisd naar de [a-straat 1] te Den Haag. Na de geboorte van [betrokkene 7] moest ik altijd voor [betrokkene 7] zorgen. Als [medeverdachte] de deur uitging liet ze mij met [betrokkene 7] alleen achter. Tante [medeverdachte] belde mij dan op en schreeuwde tegen mij dat ik [betrokkene 7] niet mocht laten huilen. Als [betrokkene 7] 's nachts wakker werd dan maakte ik haar voeding klaar. Ik moest dan 100 cc water met poeder mengen en dat in de fles doen. [betrokkene 7] werd 's nachts soms wel eens elk uur wakker. Ik ging vaak ook 12 uur/1 uur 's nachts naar bed. Ik gaf dan [betrokkene 7] de laatste voeding en meestal nog een schone luier. Vaak kwam [betrokkene 7] nog een paar keer in de nacht. Om half 8 's morgens stond ik op om brood voor [betrokkene 5] klaar te maken en zijn kleren klaar leggen. [betrokkene 5] ging zelf naar school. Zijn school zit tegenover de [a-straat ] . Als [betrokkene 5] tussen de middag rond 12 uur thuis kwam gaf ik hem eten en soep. De voordeur was niet op slot maar mijn oom zei dat ik geen stap buiten de deur mocht zetten. Hij zei dat de hele omgeving Turks was en dat de buren dit zouden zien en dit aan hem zouden doorgegeven. Mijn oom zei ook: "Als je buiten gaat dan word je opgepakt door de politie en dan word je teruggestuurd naar Turkije". Na de geboorte van [betrokkene 7] in 2000 begon mijn oom [verdachte] mij te slaan. De eerste keer was omdat ik volgens mijn tante [medeverdachte] iets niet goed had schoongemaakt. Zij zei dit tegen mijn oom [verdachte] . Vervolgens sloeg mijn oom [verdachte] mij met zijn vlakke hand in mijn gezicht en daarna op mijn hoofd. Ik ben vanaf de geboorte van [betrokkene 7] tot aan het moment dat ik bij de politie kwam, stelselmatig (ongeveer drie keer in de week) geslagen en uitgescholden door mijn oom [verdachte] . Mijn tante [medeverdachte] sloeg mij ook één à twee keer in de week, maar niet zo hard als mijn oom dat deed. Toen ik ongeveer tien jaar oud was zag ik dat [betrokkene 5] dagelijks naar school ging. Ik vroeg aan mijn oom [verdachte] en mijn tante [medeverdachte] waarom ik niet ook, net als [betrokkene 5] , naar school mocht. Zij zeiden tegen mij dat ik het huis moest schoonmaken, voor de kinderen moest zorgen en dat ik niet naar school mocht. Mijn oom [verdachte] zei toen tegen mij dat als ik naar school zou gaan ik net zo'n slet zou worden als mijn moeder.

Na ongeveer twee jaar na mijn aankomst in Nederland, heb ik in het telefoonboekje van mijn oom [verdachte] en tante [medeverdachte] het telefoonnummer van mijn vader gevonden. Ik heb toen met de huistelefoon naar mijn vader in Turkije gebeld. Ik kreeg vervolgens mijn vader aan de lijn. Ik heb toen tegen mijn vader gezegd dat ik terug wilde naar Turkije. Ik vertelde aan mijn vader dat ik door mijn oom [verdachte] en mijn tante [medeverdachte] alleen werd gebruikt als huissloof en kinderoppas en dat ik niet naar school mocht. Mijn vader zei in eerste instantie: "Als je naar Turkije komt dan maak ik je dood, net als je moeder". Hierna kreeg ik mijn broer [betrokkene 8] aan de telefoon en die zei hetzelfde tegen mij.

Daarna heeft mijn tante [medeverdachte] nog een dochter gekregen genaamd [betrokkene 9] (hof: ook als [betrokkene 9] genoteerd) [betrokkene 1] . Op [geboortedatum] 2008 heeft mijn tante [medeverdachte] nog een dochter gekregen genaamd [betrokkene 10] . Ook voor deze twee meisjes heb ik de volledige zorg gehad.

3. Een geschrift, zijnde een kopie van een Turks identiteitsbewijs (Nufus). Het houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 55 van het algemeen dossier):

[betrokkene 1] , geboren op [geboortedatum] 1990, registratiedatum 5 maart 2010.

4. Een proces-verbaal van relaas d.d. 19 maart 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 4 e.v. van het algemeen dossier):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Bij navraag in het politiesysteem Politie Suite Handhaving Vreemdeling (PSHV) bleek [betrokkene 1] niet voor te komen. Daaruit valt op te maken dat [betrokkene 1] op dat moment onrechtmatig in Nederland verbleef.

5. Een proces-verbaal van verhoor aangeefster d.d. 7 december 2011 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PL15J6 2011186251-7. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 60 e.v. van het algemeen dossier):

als de op 7 december 2011 afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

Wij zijn de vorige keer gebleven bij de geboorte van de drie dochters van [medeverdachte] genaamd, [betrokkene 7] , [betrokkene 9] en [betrokkene 10] . In eerste instantie sliepen de meisjes in een wiegje bij hun moeder op de kamer maar toen zij groter werden, één à twee jaar oud, kwamen zij bij mij en [betrokkene 7] op de kamer slapen. Toen zij nog bij hun moeder op de kamer sliepen maakte mijn tante mij 's nachts wakker om voor de voeding voor de kinderen te zorgen. Mijn tante ging vervolgens weer terug haar bed in en ik gaf de meisjes de fles. Wanneer de meisjes gedronken hadden legde ik hen weer in hun wiegje bij mijn tante [medeverdachte] op de slaapkamer.

Ik moest één keer per week, vaak op donderdag of op vrijdag, naar de winkel de Oztuna Market, gelegen in de Kempstraat te Den Haag. Ik moest daar boodschappen doen. Ik moest ook wel eens naar een Turkse bakkerij in de Kempstraat in Den Haag.

Ik ben nog nooit bij een dokter geweest maar als ik mij ziek voelde dan moest ik de symptomen aan mijn tante vertellen. Zij ging dan naar de dokter en deed net of zij die symptomen had. Ze liet medicijnen op haar eigen naam uitschrijven, die dus eigenlijk voor mij waren bedoeld. Als hun eigen kinderen ziek waren gingen zij wel met hen naar de dokter. In de tijd dat ik bij mijn oom en tante heb gewoond ben ik ook nog nooit naar een tandarts geweest. In de opvang waar ik nu zit ben ik voor het eerst naar de tandarts geweest. Ik heb wel vaak kiespijn gehad en dan moest ik van mijn oom en tante maar een paracetamol innemen om de pijn te verlichten. Dit hielp niet altijd. Pas ben ik naar de tandarts geweest. Er is één kies getrokken en twee kiezen zijn geboord en gevuld. Morgen moet ik voor hercontrole om te kijken of er nog meer zwakke plekken in mijn gebit zitten. Ik heb heel lang met tandpijn en kiespijn gelopen tot het moment dat ik voor het eerst in mijn leven naar een tandarts ging.

Op de donderdag voordat ik bij mijn oom en tante ben weggelopen heeft mijn tante [medeverdachte] mij zien roken in de tuin. Mijn tante heeft mij toen voor straf voor de rest van de dag op mijn kamer gezet. De andere kinderen zijn die dag om drie uur uit school gekomen. Om half negen kwamen de kinderen op de kamer omdat zij naar bed moesten. Ik heb de kinderen naar bed gebracht en ben toen ook gaan slapen. De volgende morgen ben ik wakker geworden. Ik heb de drie meisjes aangekleed. Mijn tante [medeverdachte] heeft de twee oudste meisjes [betrokkene 7] en [betrokkene 9] uitgezwaaid. Zij gingen sinds twee weken alleen naar school. Na de geboorte van haar jongste dochter [betrokkene 10] heeft mijn tante [medeverdachte] niet meer gewerkt. Omstreeks 19:30 uur kwam mijn oom samen met mijn tante naar mijn kamer toe. Ik hoorde mijn oom tegen mij zeggen: "Je gaat nu wel heel erg veel op je moeder lijken. Je bent een slet geworden net zoals je moeder". Ik hoorde vervolgens mijn tante op een harde toon zeggen: "Ze lijkt nu echt op haar moeder. Ze rookt sigaretten net zoals haar moeder". Mijn tante zei tegen mijn oom dat hij mij moest terugsturen naar Turkije. Als hij dit niet zou doen, zou zij bij hem weggaan. Vervolgens kwam mijn tante naar mij toe en gaf mij met haar vlakke hand een klap in mijn gezicht. Ik voelde pijn in mijn gezicht en ik begon gelijk te huilen. Toen kwam mijn oom naar mij toe. Hij begon mij ook te slaan. Ik zag dat hij zijn vuisten balde en ik voelde dat hij met zijn vuisten twee keer op mijn hoofd sloeg. Daarna sloeg hij drie keer met zijn vlakke handen in mijn gezicht, op een van mijn wangen sloeg. Ik voelde gelijk een pijnscheut in mijn wang.

6. Een proces-verbaal van verhoor aangeefster d.d. 2 januari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PL15J6 2011186251-9. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 68 e.v. van het algemeen dossier):

als de op 2 januari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

V: Wat hebben jouw vader en je opa, je moeder aangedaan waardoor zij in de gevangenis zijn beland?

A: Zij hebben mijn moeder neergestoken met een mes.

V: Je heb verklaard dat je de meisjes, [betrokkene 7] , [betrokkene 9] en [betrokkene 10] bijna altijd naar school bracht in Nederland. Hoe ging dat in zijn werk?

A: Ik zorgde dat de kinderen werden aangekleed. Ik pakte de sleutel en ik liep met hen naar de school. De school was aan de overkant van de straat. Ik bracht de kinderen naar de klas.

V: Wanneer haalde je de meisjes weer op?

A: Ik bracht ze om 08:15 uur en ik haalde ze om 11:55 uur weer op. Om 12:45 uur bracht ik ze weer naar school en ik haalde ze om 15:00 uur weer op.

V: Tot aan welke groep heb jij [betrokkene 7] , [betrokkene 9] en [betrokkene 10] naar de klas gebracht?

A: [betrokkene 7] heb ik tot groep 3 naar de klas gebracht, [betrokkene 9] heb ik tot groep 3 naar de klas gebracht en [betrokkene 10] zat op de peuterspeelzaal.

V: Jij verklaart dat [betrokkene 10] op de peuterspeelzaal zat, hoe ging dat in zijn werk?

A: Ik ging om 08:15 uur [betrokkene 7] en [betrokkene 9] naar de basisschool brengen. Ik had [betrokkene 10] toen ook bij mij. Ik bracht [betrokkene 7] en [betrokkene 9] naar de klas en daarna ging ik met [betrokkene 10] naar de peuterspeelzaal. Deze peuterspeelzaal was in hetzelfde schoolgebouw. Ik bleef dan even bij [betrokkene 10] en als de leidster zei dat ik weg kon gaan ging ik weg.

V: Waarom ging jij niet mee op vakantie?

A: Ik was hier natuurlijk illegaal en ik kon dus niet mee.

V: Wanneer ben jij er bewust van geworden dat je illegaal in Nederland verbleef.

A: Ongeveer twee jaar na mijn aankomst. Ik wilde toen ook naar school maar mijn tante zei toen dat ik illegaal was en niet naar school kon en dat ik voor de kinderen moest zorgen.

7. Het proces-verbaal van de rechter-commissaris, belast met de behandeling van strafzaken in de arrondissementsrechtbank te Den Haag van 15 april 2014.

Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven -:

als de op 15 april 2014 tegenover deze rechter-commissaris afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

In 2000 is er een dochter geboren van mijn tante en een paar maanden daarvoor was ik in Nederland.

Ik was verplicht om koffie en thee te halen voor de gasten. Mijn tante heeft mij geleerd dat als er gasten waren om hen van dienst te zijn.

8. Een proces-verbaal van bevindingen (Onderwijsinspectie) d.d. 21 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 115 van het algemeen dossier):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Op 21 februari 2012 deed ik onderzoek bij de Onderwijsinspectie Den Haag naar [betrokkene 1] (geboren op [geboortedatum] 1990) en de kinderen van de verdachte [verdachte] woonachtig op de [a-straat 1] te Den Haag. Uit dit onderzoek bleek dat [betrokkene 1] onbekend is in het leerplichtsysteem. De kinderen van [verdachte] , [betrokkene 7] ( [geboortedatum] 2000), [betrokkene 5] [betrokkene 1] ( [geboortedatum] 1993), [betrokkene 10] ( [geboortedatum] 2008) en [betrokkene 9] [betrokkene 1] ( [geboortedatum] 2004) zijn wel bekend bij de Onderwijsinspectie.

9. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 13 maart 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 302 van het algemeen dossier):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Uit onderzoek bleek dat aangeefster [betrokkene 1] vanaf haar eerste bezoek aan tandartsenpraktijk Kruitbosch meerdere behandelingen aan haar gebit heeft ondergaan, te weten:

- klachten, verstandkies rechtsonder verwijderd (27 november 2011);

- klachten, noodvulling grote kiezen rechtsboven (6 december 2011);

- controle, 2 vlaks compositievullingen in de 2 kleine kies rechtsonder (45), gaatjes in de beide grote snijtanden boven (11, 21) en in de 2. Grote kies rechtsboven (17).

10. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 7 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PLJ6/ 2011.186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 27 e.v. van het verdachtendossier [betrokkene 1] ):

als de op 7 februari 2012 afgelegde verklaring van [verdachte] :

Ik ben in 2003 naar Nederland gekomen. Ik kwam naar Nederland vanwege mijn huwelijk met [medeverdachte] .

Sinds mijn komst in 2003 woon ik op de [a-straat 1] , dit huis hebben wij ook gekocht.

11. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer PLJ6/ 2011.186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 34 e.v. van het verdachtendossier [betrokkene 1] ):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [verdachte] :

V: Waar heeft [betrokkene 1] verbleven sinds haar komst in Nederland?

A: Bij mij.

V: Welke verblijfstitel heeft [betrokkene 1] in Nederland?

A: Zij heeft geen verblijfstitel. (...) Ze was toen nog een kind ik kon geen verblijfstitel voor haar regelen.

V: Door haar niet aan te melden bij de genoemde instanties heeft u [betrokkene 1] vanaf haar aankomst in Nederland illegaal in huis gehad, klopt dit?

A: Ja.

V: Heeft [betrokkene 1] ooit op school gezeten in Nederland?

A: Nee ze heeft geen scholing gehad.

V: U heeft gisteren verklaard dat u kennis draagt van de leerplichtwet, klopt dit?

A: Ja.

V: Hebben al uw kinderen tandzorg gehad en medische zorg?

A: Ja.

V: Waarom dan niet voor [betrokkene 1] ?

12. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 7 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 38 e.v. van het verdachtendossier [medeverdachte] ):

als de op 7 februari 2012 afgelegde verklaring van [medeverdachte] :

V: Had u met [betrokkene 2] kinderen?

A: Een dochter.

V: Wat is haar naam?

A: [betrokkene 7] .

V: Wat is de naam van uw huidige man?

A: [verdachte]

V: Hoeveel kinderen heeft u met hem?

A: Drie

V: Heeft u de namen van de kinderen?

A: [betrokkene 5] , [betrokkene 9] , [betrokkene 10]

V: Wat zijn de geboortedata van de kinderen?

A: [betrokkene 5] is op [geboortedatum] 1993 geboren, [betrokkene 9] is op [geboortedatum] 2004 geboren, [betrokkene 10] is geboren op [geboortedatum] 2008.

13. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 49 e.v. van het verdachtendossier [medeverdachte] ):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [medeverdachte] :

V: Hoe zit dat met [betrokkene 1]

A: [betrokkene 1] is hier, mijn schoonzus en haar man hebben [betrokkene 1] hierheen gebracht dat is nu 10 jaar geleden ongeveer

V: Weet u hoe de procedures werken bij de IND, als men als buitenlander naar Nederland wil komen?

A: Natuurlijk weet ik dat.

V: Dus u weet wat het verschil is tussen legaal en illegaal in Nederland verblijven?

A: Tuurlijk.

(...)

A: [betrokkene 7] is geboren op [geboortedatum] 2000.

14. Een proces-verbaal van verhoor verdachte van 8 februari 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 68 e.v. van het verdachtendossier [medeverdachte] ):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [medeverdachte] :

V: Heeft u man [betrokkene 1] weleens geslagen?

A: (...) Mijn man vertelde mij het volgende. Toen mijn man alleen met [betrokkene 1] op de kamer was heeft hij haar twee klappen geven. Dat was toen [betrokkene 1] de politie had gebeld met het verhaal dat er iemand in het huis werd mishandeld.

V: Ze was toch illegaal hier en dat wist u toch?

A: Ja, ik wist dat ze geen paspoort had.

15. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 20 maart 2012 van de politie Haaglanden met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 82 e.v. van het verdachtendossier [medeverdachte] ):

als de op 20 maart 2012 afgelegde verklaring van [medeverdachte] :

V: Om alleen hier in Nederland te kunnen wonen, moet je toch wel redelijk Nederlands beheersen. Spreekt [betrokkene 1] voldoende Nederlands om zich hier in Nederland te handhaven?

A: Voor zover ik weet spreekt [betrokkene 1] geen Nederlands.

V: (...) Wij vragen aan u of zij deze taken heeft gedaan.

Kinderen uit bed halen?

A: Ja.

V: Kinderen aankleden?

A: Ja.

V: Kinderen eten geven?

A: Ja.

A: Vanaf de driejarige leeftijd van [betrokkene 7] is [betrokkene 1] verantwoordelijk geworden voor [betrokkene 7] .

V: Hoe ging dat dan in zijn werk?

A: Mijn man vroeg aan [betrokkene 1] of zij in staat was om voor de kinderen zorgen.

V: Kreeg [betrokkene 1] betaald voor het oppassen op de kinderen?

A: Nee. Ze kreeg onderdak en eten.

16. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 28 december 2011 van de politie Haaglanden. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 4 e.v. van het getuigendossier):

als de op 28 december 2011 afgelegde verklaring van [betrokkene 4] :

[betrokkene 1] deed boodschappen in de winkels in de buurt en ging ook naar de markt. Soms nam ze een van de kinderen mee, het jongste kind.

17. Een verklaring van de verdachte [verdachte] afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 12 mei 2017 inhoudende:

Het klopt dat ik heb gezegd dat ik voor [betrokkene 1] ging zorgen. Ze is niet naar school gegaan, want ze had geen paspoort. Hier in Nederland levert dat problemen op. We hebben haar niet aangemeld bij een school, omdat we op voorhand wisten dat het een probleem zou zijn.

18. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 18 januari 2012 van de politie Haaglanden. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 9 e.v. van het getuigendossier):

als de op 18 januari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 11] :

A: Mijn functie is lerares aan de […] , die gelegen is aan de [a-straat 2] te Den Haag.

O: Tijdens het verhoor is aan de getuige een foto getoond (hof: een foto met daarop [betrokkene 1] afgebeeld).

V: Kent u dit meisje?

A: Zij is het meisje dat [betrokkene 7] en [betrokkene 9] [betrokkene 1] in mijn klas bracht en haalde. Ik heb [betrokkene 7] en [betrokkene 9] als leerlingen in groep 2 gehad van de […] te Den Haag.

V: Door wie is zij aan u voorgesteld?

A: [betrokkene 7] en [betrokkene 9] [betrokkene 1] stelde dit meisje voor als hun zus. Zij was degene die de meisjes 's morgens voordat de school aanving bracht en de meisjes 's middag na schooltijd weer ophaalde. Dit meisje had ook de zorg voor hen. Het gezin woont aan de overkant van de school. Vanuit de school had ik rechtstreeks zicht op de woning van de familie [betrokkene 1] . Het betreft de [a-straat 1] . Ik zag haar vaak voor de woning schoonmaken.

V: Heeft u wel eens met haar gesproken?

A: Ik kon niet goed met haar communiceren. Voor mijn gevoel begreep zij de Nederlandse taal niet goed. Ik heb het ook aan [betrokkene 7] gevraagd en zij vertelde dat haar zus geen Nederlands sprak.

V: Op welke tijden kwam dit meisje het schoolgebouw binnen?

A: Zij bracht de kinderen 's morgens tussen 08:15 uur 08:30 uur. Zij kwam de kinderen om 12:00 uur halen en bracht ze weer om 13:00 uur. Om 15:00 uur kwam zij de kinderen weer halen. Zij bracht de kinderen bijna dagelijks.

V: Hoe lang (gedurende welke periode) bracht zij de kinderen naar school?

A: Zij bracht [betrokkene 7] vanaf groep 1 tot en met groep 3 naar school. Dit meisje bracht [betrokkene 9] vorig jaar naar groep 2.

19. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 23 januari 2012 van de politie Haaglanden. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 16 e.v. van het getuigendossier):

als de op 18 januari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 12] :

Tijdens het verhoor is aan de getuige een foto getoond waarop een jonge vrouw staat afgebeeld (hof: een foto met daarop [betrokkene 1] afgebeeld).

V: Kent u dit meisje?

A: Dit meisje kwam [betrokkene 10] [betrokkene 1] dagelijks brengen op de peuterspeelzaal. Ik ben peuterspeelzaalleidster van de […] gevestigd [a-straat 2] te Den Haag. Ik heb [betrokkene 10] in de peutergroep gehad vanaf halverwege 2010 tot eind 2011.

V: Door wie is zij aan u voorgesteld?

A: [betrokkene 10] stelde dat meisje voor als haar 'Abla'. Ik weet dat 'Abla' zus betekent. [betrokkene 9] [betrokkene 1] heeft de laatste twee maanden van haar peuterspeelzaaltijd bij mij in de groep gezeten. [betrokkene 9] werd ook door dit meisje gebracht. Dit was eind 2008.

V: Heeft u wel eens met dit meisje gesproken?

A: Ik heb het twee keer geprobeerd, maar het meisje verstond de Nederlandse taal niet.

V: Op welke tijden kwam dit meisje het schoolgebouw binnen?

A: Zij kwam [betrokkene 9] en [betrokkene 10] tussen 08:15 uur en 08:30 uur brengen en om 11:30 uur weer halen van school.

V: Als er iets was met de meisjes [betrokkene 1] , wie moest u dan contacten?

A: Als [betrokkene 10] ziek was dan belde ik haar moeder. Haar moeder zei dan dat [betrokkene 10] zou worden opgehaald door de 'Abla'. De moeder noemde nooit de naam van het meisje. Het meisje ging ook wel eens mee naar de bibliotheek. Ik vroeg dan aan de moeder van [betrokkene 10] of zij mee wilde naar de bibliotheek en dan ging het meisje mee naar de bibliotheek.

20. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 45 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 13] :

V: Hoe werd [betrokkene 1] behandeld bij haar oom en tante in 's-Gravenhage?

A: (...) Toen ik daarheen ging bracht ze wat thee of koffie.

V: De kinderen van [verdachte] brachten die ook koffie of thee?

A: Nee, de kinderen van [verdachte] brachten geen koffie of thee. Dat deed alleen [betrokkene 1] .

21. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 9 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 2011 186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 51 e.v. van het getuigendossier):

als de op 9 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 7] :

V: Wat is uw relatie met betrekking tot [betrokkene 1] ?

A: Ik ben getrouwd met een broer van de vader van [betrokkene 1] . Ik ben dus haar tante.

V: Bij wie woonde [betrokkene 1] dan?

A: [betrokkene 1] woonde bij [verdachte] .

A: [betrokkene 1] werd gestraft voor de fouten van haar moeder.

V: Waarom? Wie bedacht dat?

A: [medeverdachte] zei tegen [betrokkene 1] dat zij de dochter van een hoer was.

V: Toen jij nog wel bij [medeverdachte] en [betrokkene 1] over de vloer kwam hoe ging het toen met [betrokkene 1] ?

A: Hij zorgde niet zo goed voor [betrokkene 1] als voor zijn eigen kinderen.

V: Hoe werd [betrokkene 1] daar, bij [verdachte] en [medeverdachte] , behandeld toen u daar nog kwam?

A: Als ik bij hen op bezoek ging werd de koffie door [betrokkene 1] gezet.

V: Wat moest [betrokkene 1] nog meer doen toen u daar was?

A: Een vrouw heeft bepaalde taken in huis. [betrokkene 1] vervulde die denk ik.

V: Wat voor taken?

A: Schoonmaken.

V: Hoe oud was [betrokkene 1] toen?

A: elf of twaalf jaar oud.

A: Ik wist dat zij niet op school zat.

V: Wat hoorde je dan van familie?

A: Dat [betrokkene 1] voor de kinderen van [verdachte] zorgde.

V: Hoe hoorde je dat?

A: Van mijn ouders.

V: Wat deed [betrokkene 1] in huis bij [verdachte] en [medeverdachte] ?

A: Alles. Koffie zetten als er iemand binnen kwam, dat deed ze gelijk. Dat hoefde niet gezegd te worden tegen [betrokkene 1] . Afwassen en schoonmaken deed [betrokkene 1] ook.

V: Hoe werd [betrokkene 1] aangesproken door [verdachte] en [medeverdachte] ?

A: We bleven nooit lang. [betrokkene 1] zei nooit iets. Als we kwamen gaf [betrokkene 1] ons thee of koffie en ruimde de tafel af als we klaar waren. [verdachte] of [medeverdachte] hoefde dat niet tegen [betrokkene 1] te zeggen.

V: [betrokkene 1] werd niets gevraagd dan, als er visite kwam ging [betrokkene 1] koffie maken?

A: Ja.

V: En als ze dat dan had gedaan wat deed [betrokkene 1] dan?

A: Dan ging [betrokkene 1] terug naar de keuken. [betrokkene 1] ging dan het huishouden doen.

22. Een proces-verbaal van verhoor getuige van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 106 e.v. van het getuigendossier):

als de op 14 maart 2012 afgelegde verklaring van[betrokkene 7] :

A: [betrokkene 1] mocht alleen in opdracht van [medeverdachte] en [verdachte] naar buiten om boodschappen te doen.

A: [betrokkene 1] kon heel goed koken en naaien.

23. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 72 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 14] :

De politie liet mij een foto zien van mijn buurmeisje genaamd [betrokkene 1] . Ik ken [betrokkene 1] al zo lang ik hier woon. Dat is 7 jaar, bijna 8 jaar. Ze kwam bijna nooit buiten. Alleen met de kinderen uit het gezin waar zij verbleef. Ze noemden haar 'abla'. [betrokkene 1] bracht de kinderen altijd naar school. Zij was de eerste moeder.

24. Het proces-verbaal van de rechter-commissaris, belast met de behandeling van strafzaken in de arrondissementsrechtbank te Den Haag van 14 april 2014.

Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven -:

als de op 14 april 2014 tegenover deze rechter-commissaris afgelegde verklaring van [betrokkene 14] :

Ik heb gezien dat [betrokkene 1] de kinderen naar bed bracht en dat [medeverdachte] dan bleef zitten.

[betrokkene 1] kwam koffie en thee brengen.

25. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 62 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 15] :

Ik ken de persoon op de foto (hof: een afbeelding van [betrokkene 1] ). Ik zag haar vaak op straat lopen. Zij bracht de kinderen naar school. Zij liep in de Fisscherstraat, soms ook met tassen.

26. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 77 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 16] :

Ik herken de persoon op de foto (hof: een afbeelding van [betrokkene 1] ). Zij kwam vaak op straat. Zij liep door de [a-straat ] met boodschappentassen.

27. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 87 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 17] :

Ik ken de vrouw op de foto (hof: een afbeelding van [betrokkene 1] ). Deze vrouw kwam hier met de kleine kinderen boodschappen doen. Ze deed dagelijks tot tweemaal dagelijks boodschappen.

28. Een proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 8 februari 2012 van de politie Haaglanden, met proces-verbaalnummer 1515 2011186251. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 92 e.v. van het getuigendossier):

als de op 8 februari 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 18] :

Ik ken de vrouw op de foto (hof: een afbeelding van [betrokkene 1] ). Zij deed boodschappen in mijn winkel. Minimaal drie keer per week.

29. Een geschrift, te weten een Analyse (mogelijk) eer gerelateerd geweld, d.d. 10 april 2012, opgemaakt door [verbalisant 3] , Inspecteur van politie Haaglanden, Materiedeskundige LEC EGG. Deze analyse houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 350 e.v. van het algemeen dossier):

Betrokkene is erg bang voor haar familie. Dit omdat zij zelf heeft meegemaakt hoe haar vader en opa haar moeder hebben toegetakeld. Betrokkene [betrokkene 1] denkt zeker te weten dat als ze haar vinden ze terug gestuurd wordt en dan of uitgehuwelijkt wordt of vermoord wordt als er geen man voor haar is.

(...)

Omdat de verklaring van [betrokkene 1] aanvankelijk voor wat betreft de inhoud en waarheid in Nederland niet kon worden bevestigd of ontkracht werd aan de Turkse Politie om verificatie gevraagd van haar verklaring inzake het feit dat de moeder van [betrokkene 1] in Turkije door haar vader en grootvader was neergestoken. Dit verhaal werd op maandag 10 april 2012 schriftelijk bevestigd aan het LEC EGG door de Turkse Politieautoriteiten, verbonden aan de Turkse Ambassade te Den Haag."

In het bestreden arrest heeft het Hof ten aanzien van de bewezenverklaring onder meer het volgende overwogen:

"Het gaat in deze zaak om [betrokkene 1] (verder: [betrokkene 1] ). Zij is het nichtje van de verdachte, [verdachte] , en zijn vrouw [medeverdachte] . [betrokkene 1] is afkomstig uit [geboorteplaats] , Turkije. Toen [betrokkene 1] nog in Turkije woonde, hebben haar vader en grootvader haar moeder neergestoken, omdat zij een relatie met een andere man kreeg. Vader en grootvader hebben vanwege dit feit een gevangenisstraf uitgezeten. Nadat haar vader uit de gevangenis kwam, begon hij [betrokkene 1] te mishandelen omdat hij haar mede schuldig achtte aan het overspel van haar moeder.

[betrokkene 1] is op jonge leeftijd, omstreeks 2000, met familie naar Nederland gekomen. [betrokkene 1] heeft vanaf 2003 tot 3 september 2011 illegaal in het gezin van medeverdachte [medeverdachte] en verdachte [verdachte] , in hun huis aan de [a-straat 1] te Den Haag gewoond.

Tot het gezin van [medeverdachte] en [verdachte] behoren vier kinderen: [betrokkene 5] , geboren op [geboortedatum] 1993, [betrokkene 7] , geboren op [geboortedatum] 2000, [betrokkene 9] , geboren op [geboortedatum] 2004 en [betrokkene 10] , geboren op [geboortedatum] 2008.

[betrokkene 1] heeft verklaard dat zij de dagelijkse zorg had voor [betrokkene 7] vanaf het moment dat [betrokkene 7] 3 jaar oud was. Als [medeverdachte] de deur uit ging, liet ze [betrokkene 7] bij [betrokkene 1] achter. In de tijd dat [betrokkene 7] nog een baby was, maakte [betrokkene 1] haar voeding klaar als ze 's nachts wakker werd. [betrokkene 7] werd 's nachts soms elk uur wakker. [betrokkene 1] gaf [betrokkene 7] de laatste voeding en gaf haar meestal nog een schone luier. 's Ochtends stond zij op om voor [betrokkene 5] brood klaar te maken en zijn kleren klaar te leggen. Tussen de middag gaf [betrokkene 1] [betrokkene 5] eten. [betrokkene 1] had ook zorgtaken voor de andere kinderen in het gezin. Zij zorgde dat de kinderen 's ochtends werden aangekleed. 's Ochtends, tussen de middag en aan het einde van de dag bracht en haalde ze de kinderen van school. Als er een kind huilde moest [betrokkene 1] er wat aan doen.

Buurvrouw [betrokkene 14] heeft verklaard dat [betrokkene 1] de eerste moeder voor de kinderen was. Zij zorgde voor de kinderen en bracht ze naar school. Ze heeft een keer gezien dat [betrokkene 1] de kinderen naar bed bracht en dat [medeverdachte] , bleef zitten.

[betrokkene 12] en [betrokkene 11] , allebei lerares op de school tegenover het huis van de familie [betrokkene 1] , zagen dat [betrokkene 7] , [betrokkene 9] en [betrokkene 10] dagelijks naar school werden gebracht door [betrokkene 1] . Als [betrokkene 10] ziek was, belde [betrokkene 12] naar [medeverdachte] . [medeverdachte] zei dan dat [betrokkene 1] haar zou ophalen.

De tante van [betrokkene 1] , [betrokkene 20] (Funda) , heeft verklaard dat het de taak van [betrokkene 1] was om voor de kinderen te zorgen.

[betrokkene 1] heeft verder verklaard dat zij dagelijks huishoudelijke taken moest verrichten. Zij maakte het huis schoon, kookte en deed boodschappen. Ze had van [medeverdachte] , geleerd om gasten, als die er waren, van dienst te zijn. Zij was verplicht om thee en koffie aan te bieden.

[betrokkene 20] heeft verklaard dat [betrokkene 1] afwaste en schoon maakte. Ze ruimde de tafel op als men klaar was. [betrokkene 1] kon goed koken en goed naaien. In opdracht van [medeverdachte] en [verdachte] , deed [betrokkene 1] boodschappen.

[betrokkene 11] zag [betrokkene 1] vaak schoonmaken. Twee winkeliers hebben verklaard dat [betrokkene 1] vaak boodschappen kwam doen.

Meerdere getuigen zagen [betrokkene 1] op straat lopen met tassen of kwamen haar tegen in een winkel of op de markt. Soms had [betrokkene 1] een kind of kinderen bij zich. [betrokkene 20] , [betrokkene 19] en [betrokkene 14] hebben verklaard dat [betrokkene 1] altijd de koffie en thee bracht wanneer er bezoek in huis was.

Het hof gebruikt de verklaringen van [betrokkene 1] voor het bewijs, omdat het hof deze - anders dan de raadsman - betrouwbaar en geloofwaardig acht. Voorts vinden haar verklaringen in ruime mate steun in verklaringen van andere getuigen.

Uitbuiting

Juridisch kader

De vraag of - en zo ja, wanneer - sprake is van uitbuiting in de zin van artikel 273f, lid 1, van het Wetboek van Strafrecht (verder: Sr) is niet in algemene termen te beantwoorden, maar is sterk verweven het de omstandigheden van het geval.

Bij de beantwoording van die vraag in een geval als het onderhavige komt onder meer betekenis toe aan de aard en duur van de te verrichten activiteit, de beperkingen die zij voor de betrokkene meebrengt en het economisch voordeel dat daarmee door de verdachte wordt behaald. Bij de weging van deze en andere relevante factoren dienen de in de Nederlandse samenleving geldende maatstaven als referentiekader te worden gehanteerd. Op basis van dit, breed geformuleerde, criterium heeft het hof onderzocht of de feiten in deze zaak de conclusie van uitbuiting rechtvaardigen.

Beoordeling van de feiten

Het hof is van oordeel dat er met betrekking tot [betrokkene 1] sprake was van een uitbuitingssituatie. Daartoe is het volgende redengevend.

[betrokkene 1] heeft gedurende de bewezen verklaarde periode maar ook reeds in de periode die ligt voor de aanvang ervan dag in dag uit huishoudelijke werkzaamheden verricht die bestonden uit schoonmaken, koken, boodschappen doen en zorg dragen voor de kinderen en eventuele gasten die op bezoek kwamen. Vanaf haar dertiende jaar had [betrokkene 1] de verantwoordelijkheid voor de zorg voor haar driejarige nichtje [betrokkene 7] . Ook diende zij te zorgen voor haar neef [betrokkene 5] . Na de geboorte van haar andere twee nichtjes [betrokkene 9] en [betrokkene 10] , kwam de zorg voor hun er ook bij. [betrokkene 1] werd hiermee naar het oordeel van het hof buitensporig en excessief belast door de verdachte en de medeverdachte. Het hof heeft hierbij nadrukkelijk gelet op de jonge leeftijd van [betrokkene 1] gedurende een groot deel van de bewezen verklaarde periode en de lange duur van de bewezen verklaarde periode (ruim 6 jaren). Verder was er vanuit de verdachte en de medeverdachte geen enkele aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling en het fysieke en psychische welzijn van [betrokkene 1] , nu zij in al die jaren dat zij bij de verdachte en zijn medeverdachte in huis was nooit naar school is gegaan en evenmin op een andere wijze enige vorm van onderwijs heeft gekregen. Zij heeft nooit een huisarts of een tandarts bezocht voor medische controle en/of medische zorg. Deze omstandigheden geven de wijze waarop [betrokkene 1] werd belast mede inkleuring. Ook stelt het hof vast dat substantieel financieel voordeel is behaald door de verdachte en de medeverdachte, nu zij voor de door [betrokkene 1] verrichte werkzaamheden geen oppas of huishoudelijke hulp hoefden in te huren.

Uiteraard is het gebruikelijk dat kinderen afhankelijk van hun leeftijd bepaalde taken in het huishouden hebben. In deze zaak zijn de grenzen van de ruime marges waarin kinderen participeren in het gezin naar het oordeel van het hof echter in zeer ernstige mate overschreden.

Oogmerk van uitbuiting

Voor het bewijs van het oogmerk op uitbuiting is vereist dat het handelen van de verdachte, naar hij moet hebben beseft, als noodzakelijk en derhalve het door hem gewilde gevolg meebracht, dat [betrokkene 1] door hem werd uitgebuit.

Beoordeling van de feiten

De uitbuiting werd door de verdachte beoogd. Het hof leidt uit de bewijsmiddelen af dat de verdachte wist dat [betrokkene 1] op structurele basis werkzaamheden verrichtte die niet pasten bij haar jonge leeftijd gelet op de aard van het werk en de mate van verantwoordelijkheid die daarmee samenhing. Het hof betrekt hierbij ook de omstandigheid dat zijn eigen kinderen geen vergelijkbare taken opgedragen kregen en anders dan [betrokkene 1] wel dagelijks naar school gingen. Ook kregen zij - anders dan [betrokkene 1] - wel preventieve medische zorg in de vorm van controles door de huisarts en de tandarts. Hun persoonlijke ontwikkeling stond, anders dan bij [betrokkene 1] , wel voorop. Voorts wist de verdachte dat [betrokkene 1] door haar:

- leeftijd;

- illegale status in Nederland;

- gebrekkige kennis van de Nederlandse taal;

- sociale isolement nu zij niet naar school ging en buiten het gezin weinig mensen kende;

- moeizame familiesituatie in Turkije en de angst van [betrokkene 1] om teruggestuurd te worden naar Turkije sterk afhankelijk was van de verdachte en de medeverdachte en dus eigenlijk geen kant op kon.

Naar het oordeel van het hof blijkt het oogmerk van uitbuiting uit het hiervoor beschreven feitelijk handelen van de verdachte. Die wijze van handelen brengt noodzakelijkerwijs met zich dat [betrokkene 1] werd uitgebuit en kan het niet anders zijn dan dat de verdachte, dit heeft beseft en ook heeft gewild."

In de aanvulling op het verkorte arrest als bedoeld in art. 365a Sv heeft het Hof ten aanzien van de bewezenverklaring voorts het volgende overwogen:

"De ten laste gelegde en bewezen verklaarde perioden zien op de periode van 1 januari 2005 tot en met 3 september 2011, de dag waarop [betrokkene 1] zich meldde bij de politie. De bewijsmiddelen bevatten echter ook feiten en omstandigheden die zich uitstrekken over de periode daarvoor. Aangezien uit de verklaringen van [betrokkene 1] niet goed is op te maken op welke leeftijd zij precies naar Nederland is gekomen, heeft het hof 2003, als ijkpunt genomen als het moment waarop [betrokkene 1] in ieder geval volgens haar eigen verklaring bij de verdachte verbleef.

Op grond van de bewijsmiddelen concludeert het hof dat [betrokkene 1] vanaf het moment dat zij kwam te wonen in het huis van de verdachte en zijn medeverdachte voor de kinderen moest zorgen en andere (huishoudelijke) taken had zoals vermeld is in de bewijsmiddelen. Ook de angst om teruggestuurd te worden naar Turkije is terug te voeren op een (eerste) moment dat ligt voor de bewezen verklaarde periode. Het hof verwijst in dat verband naar de bewijsmiddelen 2 en 28."

De tenlastelegging is toegesneden op art. 273f Sr, alsmede, voor zover zij betrekking heeft op gedragingen voor 1 september 2006, op het met ingang van die datum tot art. 273f vernummerde art. 273a (oud) Sr. Voor zover hier van belang luidden deze bepalingen in de periode waarop de tenlastelegging betrekking heeft:

"1. Als schuldig aan mensenhandel wordt (...) gestraft:

1°. degene die een ander door dwang, geweld of een andere feitelijkheid of door dreiging met geweld of een andere feitelijkheid, door afpersing, fraude, misleiding dan wel door misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht, door misbruik van een kwetsbare positie of door het geven of ontvangen van betalingen of voordelen om de instemming van een persoon te verkrijgen die zeggenschap over die ander heeft, werft, vervoert, overbrengt, huisvest of opneemt, met het oogmerk van uitbuiting van die ander of de verwijdering van diens organen;

2°. Degene die een ander werft, vervoert, overbrengt, huisvest of opneemt, met het oogmerk van uitbuiting van die ander of de verwijdering van diens organen, terwijl die ander de leeftijd van achttien jaren nog niet heeft bereikt;

3°. (...)

4°. degene die een ander met een van de onder 1° genoemde middelen dwingt of beweegt zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van arbeid of diensten of zijn organen beschikbaar te stellen dan wel onder de onder 1° genoemde omstandigheden enige handeling onderneemt waarvan hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die ander zich daardoor beschikbaar stelt tot het verrichten van arbeid of diensten of zijn organen beschikbaar stelt;

(...)

2. Uitbuiting omvat ten minste uitbuiting van een ander in de prostitutie, andere vormen van seksuele uitbuiting, gedwongen of verplichte arbeid of diensten, slavernij en met slavernij of dienstbaarheid te vergelijken praktijken.

3. De schuldige wordt gestraft met (...), indien:

(...)

2°. de persoon ten aanzien van wie de in het eerste lid omschreven feiten worden gepleegd, de leeftijd van zestien jaren nog niet heeft bereikt.

(...)"

Vooropgesteld wordt dat het in art. 273f, eerste lid, Sr voorkomende bestanddeel '(oogmerk van) uitbuiting' in de wet niet is gedefinieerd, anders dan door de opsomming in het tweede lid van een aantal vormen van uitbuiting, waaronder gedwongen of verplichte arbeid of diensten. De vraag of - en zo ja, wanneer - sprake is van uitbuiting in de zin van de onderhavige bepaling, is niet in algemene termen te beantwoorden, maar is sterk verweven met de omstandigheden van het geval. Bij de beantwoording van die vraag komt onder meer betekenis toe aan de aard en duur van de tewerkstelling, de beperkingen die zij voor de betrokkene meebrengt, en het economisch voordeel dat daarmee door de tewerksteller wordt behaald. Bij de weging van deze en andere relevante factoren dienen de in de Nederlandse samenleving geldende maatstaven als referentiekader te worden gehanteerd (vgl. HR 27 oktober 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI7099, rov. 2.6.1).

Het Hof heeft onder meer vastgesteld dat [betrokkene 1] vanaf het moment dat zij op zeer jonge leeftijd vanuit Turkije bij de verdachte en zijn mededader (haar oom en tante) in huis kwam, gedurende een zeer lange periode dag in dag uit huishoudelijke werkzaamheden heeft verricht, die onder meer bestonden uit schoonmaken, koken, boodschappen doen en zorg dragen voor de kinderen en voor eventuele gasten, en dat zij daarbij buitensporig en excessief werd belast. Daarnaast heeft het Hof vastgesteld dat [betrokkene 1] gedurende die periode geen onderwijs en medische zorg heeft genoten. Naar het oordeel van het Hof wist de verdachte dat [betrokkene 1] aldus op structurele basis werkzaamheden verrichtte die niet bij haar jonge leeftijd pasten, terwijl de andere kinderen in het gezin van de verdachte geen vergelijkbare taken opgedragen kregen en voor die werkzaamheden geen oppas of huishoudelijke hulp behoefde te worden ingehuurd. Voorts wist de verdachte dat [betrokkene 1] - gelet op haar leeftijd, haar illegale status in Nederland en gebrekkige kennis van de Nederlandse taal, haar sociale isolement en haar angst om teruggestuurd te worden naar haar familie in Turkije waarmee zij een problematische relatie onderhield - sterk afhankelijk van hem was. Uitgaande van het in 2.4 vermelde toetsingskader heeft het Hof geoordeeld dat het oogmerk van uitbuiting van [betrokkene 1] bewezen kan worden geacht, waarbij het Hof mede acht heeft geslagen op het (financieel) voordeel dat de verdachte door de werkzaamheden van [betrokkene 1] heeft behaald.

Door aldus te oordelen heeft het Hof niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Zijn oordeel is ook niet onbegrijpelijk. Dat tussen de verdachte, zijn mededader en [betrokkene 1] een familieband bestond, maakt dat niet anders, nu het Hof mede in aanmerking heeft genomen dat in deze zaak de grenzen van de ruime marges waarbinnen kinderen participeren in het gezin, in zeer ernstige mate zijn overschreden. Dat het Hof de omstandigheid dat [betrokkene 1] geen onderwijs en medische zorg genoot mede redengevend heeft geacht is evenmin onbegrijpelijk, gelet op het oordeel van het Hof dat de ontbrekende aandacht van de verdachte en zijn mededader voor de persoonlijke ontwikkeling en het psychische en fysieke welzijn van [betrokkene 1] mede inkleuring geeft aan de wijze waarop [betrokkene 1] in het gezin van de verdachte en zijn mededader werd belast.

Het middel faalt.