Hof Amsterdam, 20-06-2017, nr. 16/00132

Artikel 2, onderdeel a, van de (ten tijde van het opleggen van de onderhavige naheffingsaanslag geldende) Verordening Parkeerbelastingen 2015 II (hierna: de Verordening), luidt, voor zover van belang, als volgt:

“Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

a. parkeren: het gedurende een aaneengesloten periode doen of laten staan van een voertuig, anders dan gedurende de tijd die nodig is voor en gebruikt wordt tot het onmiddellijk in- en uitstappen van personen dan wel het onmiddellijk laden of lossen van zaken, op de binnen de gemeente gelegen voor het openbaar verkeer openstaande terreinen of weggedeelten, waarop dit doen of laten staan niet ingevolge een wettelijk voorschrift is verboden;”

De Hoge Raad heeft op 7 maart 2014 (ECLI:NL:HR:2014:445) omtrent het begrip laden en lossen als volgt overwogen:

“3.3.2.Uit het arrest van de Hoge Raad van 12 mei 1999, nr. 33286, ECLI:NL:HR:1999:AA2760, BNB 1999/257, volgt dat onder “onmiddellijk laden en lossen” dient te worden verstaan het bij voortduring inladen of uitladen van zaken van enige omvang of enig gewicht, onmiddellijk nadat het voertuig tot stilstand is gebracht en gedurende de tijd die daarvoor nodig is. Het moet gaan om zaken van een zodanige omvang of gewicht dat zij niet of bezwaarlijk op een andere wijze dan per voertuig ter plaatse kunnen worden gehaald of gebracht (vgl. HR 10 juni 1975, nr. 67 757, NJ 1975/481).

Indien de belanghebbende zich erop beroept dat sprake is geweest van laden en lossen, zal daarom vastgesteld moeten worden of het voertuig uitsluitend heeft stilgestaan zo lang als nodig was voor het ononderbroken verrichten van het geheel van handelingen dat redelijkerwijs noodzakelijk is om zaken als hiervoor in onderdeel 3.3.2 bedoeld ter plaatse in ontvangst te nemen en in het voertuig te brengen, dan wel uit het voertuig te halen en aan de geadresseerde af te geven.”

Belanghebbende stelt dat geen sprake was van parkeren maar van het (onmiddellijk) laden of lossen van goederen. Belanghebbende betoogt in dit verband dat uit de door de heffingsambtenaar in geding gebrachte stukken niet volgt dat de auto van belanghebbende 19 minuten onafgebroken op de locatie heeft stil gestaan. Zij stelt dat zij, nadat de scanauto haar auto om 12:41 had geregistreerd, is weggereden en vervolgens weer is teruggekeerd naar de locatie en haar auto weer heeft stil gezet in een parkeervak. Uit de door de heffingsambtenaar overgelegde stukken zou, aldus belanghebbende, slechts volgen dat de parkeercontroleur in een tijdsbestek van circa tweeënhalve minuut - aanvang fysieke controle 12:58:27 en controle gereed om 13:00:49 - heeft kunnen observeren of sprake is van laden en lossen. Daarmee staat, aldus belanghebbende, niet vast dat geen sprake van het laden of lossen van goederen.

De heffingsambtenaar betoogt dat de auto van belanghebbende om 12:41:19 is gescand door een scanauto, waarna vervolgens om 12:58:27 nog een fysieke controle heeft plaatsgevonden door een parkeercontroleur die de onderhavige naheffingsaanslag uiteindelijk om 13:00:49 heeft opgelegd. Gelet op dit tijdsbestek acht de heffingsambtenaar het niet aannemelijk dat sprake is van laden en lossen. Ook voor het geval belanghebbende zou moeten worden gevolgd in haar lezing dat zij in de tussenliggende periode met haar auto is weggereden en weer is teruggekeerd, stelt de heffingsambtenaar dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat in beide gevallen sprake was laden en lossen. Belanghebbende heeft, aldus de heffingsambtenaar, dan ook ten onrechte geen parkeerbelasting op aangifte voldaan.

Het Hof stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat de auto van belanghebbende op de genoemde tijdstippen - 12:41 en 12:58 tot en met 13:00 - stil stond in een parkeervak op de locatie. Het Hof overweegt dat van belanghebbende, die zich erop beroept dat op genoemde tijdstippen sprake is geweest van onmiddellijk laden en lossen, op zijn minst kan worden gevergd dat zij nader concretiseert wat de redengevende feiten en omstandigheden waren die tot deze conclusie nopen. Temeer nu volgens het onder 5.1. genoemde arrest van de Hoge Raad vastgesteld moet worden of het voertuig uitsluitend heeft stilgestaan zo lang als nodig was voor het ononderbroken verrichten van het geheel van handelingen dat redelijkerwijs noodzakelijk is om zaken van enige omvang of enig gewicht ter plaatse in ontvangst te nemen en in het voertuig te brengen, dan wel uit het voertuig te halen en aan de geadresseerde af te geven. Of hieraan is voldaan kan door het Hof niet worden vastgesteld. Gelet hierop moet het ervoor gehouden worden dat de auto op genoemde tijdstippen, daarbij in het midden latend of belanghebbende in de tussentijd met haar auto is weggereden, geparkeerd stond.

Artikel 8 EVRM

Belanghebbende betoogt voorts dat de heffingsambtenaar in strijd met artikel 8 EVRM heeft gehandeld doordat de naheffingsaanslag (mede) is vastgesteld op basis van door scanauto’s vergaarde gegevens. De wijze waarop de heffingsambtenaar de voor de naheffingsaanslag benodigde gegeven heeft vergaard ontbeert, aldus belanghebbende, een wettelijke basis. Evenmin bestaat een wettelijke basis waaraan de heffingsambtenaar systematische controlebevoegdheden kan ontlenen. Bovendien heeft de heffingsambtenaar niet de bevoegdheid tot het opslaan en systematisch vaststellen en bewaren van de op haar betrekking hebbende gegevens. Dit alles maakt, aldus nog steeds belanghebbende, dat de scangegevens die zich in het dossier bevinden niet ten grondslag mogen worden gelegd aan de naheffingsaanslag. Ter ondersteuning van haar standpunt verwijst belanghebbende naar het arrest van de Hoge Raad van 24 februari 2017, nr. 15/02068, ECLI:NL:HR:2017:286.

Het Hof stelt voorop dat de gemeenteraad bevoegd was de Verordening vast te stellen. Naar het oordeel van het Hof is daarmee tevens een controlebevoegdheid gegeven op de naleving van de Verordening: de gemeente mag controleren of de verschuldigde parkeerbelasting is voldaan. De controlebevoegdheid kent echter grenzen, gesteld door wet, verdrag en algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Belanghebbende stelt dat de grens getrokken door artikel 8 EVRM is overschreden.

Artikel 8, lid 1, EVRM, bepaalt – voor zover hier van belang - dat “een ieder (…) recht (heeft) op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven”. Lid 2 bepaalt vervolgens dat “geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid (Hof: en enige andere opgesomde belangen)”.

Een schending van artikel 8 EVRM vindt dus plaats indien sprake is van (a) een inmenging als bedoeld in het tweede lid die (b) niet gerechtvaardigd wordt door één van de in dat lid genoemde belangen. De vraag of zich een inmenging voordoet dient als eerste te worden beantwoord; is er geen inmenging, dan komt men aan de vraag of zich een rechtvaardigend belang voordoet niet toe.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft meermaals overwogen dat het begrip “privéleven” een “broad term” is die zich niet voor een uitputtende definitie leent (zie onder andere EHRM 28 januari 2003, nr. 44647/98, Peck v. United Kingdom, par. 57). Uit de sterk casuïstische jurisprudentie kan het volgende worden afgeleid.

Aan de ene kant mag het begrip privéleven niet te beperkt worden opgevat. Artikel 8 EVRM beschermt niet alleen activiteiten in privé ruimten (thuis), maar kan ook andersoortige activiteiten daarbuiten beschermen (zie onder andere EHRM 25 september 2001, nr. 44787/98, P.G. en J.H. v. United Kingdom, par. 56, ECLI:NL:XX:2001:AN9273). De enkele omstandigheid dat belanghebbende in de publieke ruimte handelingen verrichtte (het parkeren van haar auto), laat dus onverlet de mogelijkheid dat het respect voor haar privéleven is geschaad.

Aan de andere kant levert niet ieder optreden van de overheid dat het privéleven raakt een “inmenging” op. Zo vormen waarnemingen in de publieke ruimte op zichzelf geen “inmenging”, ook niet als die waarnemingen plaatsvinden met behulp van apparatuur zoals camera’s. Bijzondere omstandigheden kunnen dat anders maken, bijvoorbeeld indien de waarnemingen systematisch worden opgeslagen en bewerkt, op een wijze als aan de orde in het door belanghebbende aangevoerde arrest van 24 februari 2017. De Hoge Raad overwoog dat sprake was van een inmenging in het privéleven:

“door de wijze van verzamelen, vastleggen, bewerken, bewaren, en door het gebruik van de met ANPR‑camera’s verkregen gegevens (…) Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat het hier niet gaat om één of enkele waarnemingen in de openbare ruimte, maar om het systematisch verzamelen, vastleggen, bewerken en jarenlang bewaren van gegevens over de bewegingen van voertuigen op diverse plaatsen in Nederland, op een zodanige wijze dat die gegevens aan de hand van het kenteken tot een bepaald voertuig en daarmee (in beginsel) tot een bepaalde persoon kunnen worden herleid, en waarbij het doel (mede) is om aan de hand van een analyse van die gegevens per voertuig een beeld te krijgen van de verplaatsingen daarvan gedurende een jaar (vgl. EHRM 2 september 2010, Uzun vs. Germany, nr. 35623/05, par. 44 e.v.)”.

Een andere wezenlijke (in de woorden van het EHRM: “significant”) omstandigheid die een rol speelt bij de vraag of een waarneming door de overheid een verboden inmenging oplevert, is de redelijke verwachting die de burger in de omstandigheden van het geval mocht hebben ten aanzien van zijn privacy.

Het Hof komt voor het onderhavige geval tot het oordeel dat zich geen verboden inmenging heeft voorgedaan. De controles door middel van scanauto’s zijn aan te merken als waarnemingen in de publieke ruimte die op zichzelf geen verboden inmenging opleveren. Bijzondere omstandigheden die zouden leiden tot een ander oordeel, zijn door belanghebbende niet gesteld en volgen ook niet uit de stukken van het geding. De redelijke verwachtingen van belanghebbende omtrent haar privacy zijn niet geschaad. Integendeel, zij kon nu juist verwachten dat controle van de parkeerbelasting zou plaatsvinden, en dat bij en ten behoeve van die controle haar kenteken zou worden geregistreerd. Voorts heeft belanghebbende onvoldoende feiten en omstandigheden aannemelijk gemaakt die tot de conclusie leiden dat aan de door het EHRM of de Hoge Raad gestelde voorwaarden - als weergegeven onder 5.5.7 - is voldaan. Zo volgt uit hetgeen belanghebbende aanvoert niet dat sprake is van het “jarenlang bewaren van gegevens over de bewegingen van voertuigen (…) waarbij het doel (mede) is om aan de hand van een analyse van die gegevens per voertuig een beeld te krijgen van de verplaatsingen daarvan gedurende een jaar”. Evenmin heeft het Hof enige andere omstandigheid in het dossier kunnen onderkennen, die de onderhavige waarneming in de publieke ruimte tot een verboden inmenging zou maken, of anderszins de conclusie rechtvaardigen dat artikel 8 EVRM zou zijn geschonden.

Belanghebbendes beroep op de schending van artikel 8 EVRM wordt derhalve verworpen.

Schending van de voorschriften betreffende het horen?

Belanghebbende stelt dat de heffingsambtenaar de voorschriften betreffende het horen heeft geschonden doordat in de bezwaarfase niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd. Zij wijst er daarbij op dat zij in de bezwaarfase ten behoeve van de hoorzitting slechts beschikte over de stukken die de heffingsambtenaar bij brief van 22 juni 2015 - zie hiervoor onder 2.3 - naar haar heeft toegezonden. Door belanghebbende zijn deze stukken als bijlage ‘A’ gevoegd bij haar hoger beroepschrift (hierna ook: bijlage A). Eerst in de beroepsprocedure volgt dan, aldus belanghebbende, aanvullende informatie in de vorm van de controlegegevens - zie hiervoor onder 2.4 - uit de digitale systemen van Cition. Door belanghebbende is dit stuk als bijlage ‘B’ gevoegd bij haar hoger beroepschrift (hierna ook: bijlage B). Belanghebbende betoogt dat het stuk ‘bijlage B’ voorafgaand aan de hoorzitting in de bezwaarfase aan haar verstrekt had moeten worden. Nu dat niet het geval is, was zij ten tijde van de hoorzitting niet op de hoogte van alle relevante feiten en omstandigheden en zijn daarmee de door het bestuursorgaan in acht te nemen voorschriften met betrekking tot het afnemen van het hoorgesprek (artikel 7:2, 7:4, 7:6 en 7:9 van de Awb) geschonden. Belanghebbende stelt dat daarmee haar recht op een eerlijk proces geschonden.

Tussen partijen is niet in geschil dat bijlage B pas in de beroepsprocedure door de heffingsambtenaar in geding is gebracht. Naar het Hof begrijpt heeft dit stuk in ieder geval in de bezwaarfase tot de beschikking van de heffingsambtenaar gestaan. In zoverre volgt het Hof belanghebbende in haar standpunt dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stuken zijn overgelegd. Aan het niet‑overleggen van bijlage B in de bezwaarfase verbindt het Hof echter geen gevolgen. Het Hof overweegt daartoe als volgt. Het Hof leidt uit de brief van de heffingsambtenaar van 22 juni 2015 af, waarvan de inhoud niet door belanghebbende is bestreden, dat op het naheffingsaanslagbiljet het tijdstip van het opleggen van de naheffingsaanslag is vermeld (13:00). Tevens heeft de heffingsambtenaar in de brief van 22 juni 2015 de werkwijze van de parkeercontrole toegelicht; eerst scant een scanauto het kenteken, het kenteken wordt vervolgens bevraagd in het Nationaal Parkeerregister, waarna, indien blijkt dat geen parkeerrecht staat geregistreerd op het kenteken van het voertuig, een parkeercontroleur de (fysieke) controle ter plaatse voortzet. Het Hof stelt dan ook vast dat de informatie zoals die is vermeld op het naheffingsaanslagbiljet en bijlage A, waarover belanghebbende in de bezwaarfase wel de beschikking had, in wezen dezelfde informatie bevat als bijlage B (het afschrift van de controlegegevens). Naar het oordeel van het Hof voegt bijlage B dan in zoverre ook niets toe en is belanghebbende door het niet‑overleggen daarvan in de bezwaarfase niet in haar belangen geschaad. Evenmin kan dan worden gezegd dat belanghebbendes recht op een eerlijk proces is geschonden.

Slotsom

Het vorenstaande leidt tot de slotsom dat de heffingsambtenaar terecht de onderhavige naheffingsaanslag parkeerbelasting heeft opgelegd. Hetgeen belanghebbende voor het overige nog heeft aangevoerd ter bestrijding van de onderhavige naheffingsaanslag parkeerbelasting, brengt het Hof niet tot een ander oordeel.

Het hoger beroep van belanghebbende is ongegrond en de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd.