Wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2025 (BOR/DSR deel 2) (36610)

De bezits- en voorzettingseis voor de BOR worden als volgt versoepeld:

Gebruikmaking van de BOR wordt in gevallen dat erflaters of schenkers op (zeer) hoge leeftijd een onderneming starten, een aandeel in een onderneming kopen, of een aanmerkelijk belang daarin verwerven, aan zwaardere voorwaarden verbonden. Deze maatregel verlengt in die gevallen de bezitstermijn. Voor ondernemers die later dan twee jaren na het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd beginnen met (het houden van een belang in) een onderneming wordt de bezitstermijn gradueel verlengd.

Bij een dubbel-BOR constructie of BOR-carrousel is er veelal sprake van iemand die een (belang in een) onderneming verkoopt en later weer erft of geschonken krijgt, met als gevolg minimale heffing aan schenk- en erfbelasting. Het ondernemingsvermogen wordt hierbij oneigenlijk gebruikt om onbelaste vermogensoverdracht binnen de familie te realiseren. Om dit tegen te gaan wordt een antimisbruikbepaling geïntroduceerd die bepaalt dat de BOR tot het bedrag van de verkoopsom niet kan worden toegepast voor zover de onderneming op enig moment eerder in het bezit is geweest van de verkrijger.

De Invorderingswet 1990 bevat een uitstelfaciliteit voor conserverende aanslagen IB wegens geconserveerd inkomen uit aanmerkelijk belang. Een voorwaarde voor toepassing in bepaalde gevallen kwam overeen met de inmiddels vervallen dienstbetrekkingseis die gold voor de DSR ab bij schenking. De aan het slot van art. 25 lid 8 onderdeel a IW 1990 opgenomen dienstbetrekkingseis komt met ingang van 1 januari 2025 te vervallen.

Als een erflater of schenker een pand ter beschikking stelt ten behoeve van de onderneming van zijn vennootschap, kwalificeert het pand als ondernemingsvermogen indien een verkrijger bij vervreemding tegelijkertijd het pand en de aandelen in de vennootschap verkrijgt. Als het pand is gefinancierd wordt bij de toepassing van de BOR geen rekening gehouden met een eventuele schuld en wordt een te hoge vrijstelling toegekend. Om deze reden wordt voorgesteld om de BOR van toepassing te laten zijn op het saldo van de waarde van het ter beschikking gestelde pand en de daarop betrekking hebbende schulden.

Verder blijkt dat maatregel 3 van de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 (bedrijfsmiddelen die zowel privé als zakelijk worden gebruikt, kwalificeren slechts voor de BOR en DSR ab voor zover deze in de onderneming worden gebruikt) ongewenste gevolgen heeft. De berekening van het kwalificerende ondernemingsvermogen kan namelijk bij de aanwezigheid van vreemd vermogen negatief uitkomen, ook als bijvoorbeeld 50% van het bedrijfsmiddel wel zakelijk wordt gebruikt en dus zou kwalificeren voor dat deel (in de artikelsgewijze toelichting is een rekenvoorbeeld opgenomen). Om deze ongewenste gevolgen aan te pakken wordt in deze wet opgenomen dat het vreemd vermogen dat betrekking heeft op de bedrijfsmiddelen naar rato wordt meegenomen in de berekening.

Tot slot zijn aanpassingen van wetstechnische aard voorgesteld, waarmee geen beleidsmatige wijziging wordt aangebracht.

De verkorting van de voortzettingseis treedt in werking op 1 januari 2025. De inwerkingtreding van de verruiming van de verwateringsregeling en de toegang voor kleine familiebelangen vindt plaats op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. De dienstbetrekkingseis in de DSR ab vervalt per 1 januari 2025.

Door de nota van wijziging wordt een eerdere aankondiging in de memorie van toelichting, dat de definitie voor preferente aandelen wordt aangepast, nagekomen.

Op grond van de aangepaste voorgestelde definitie worden hybride aandelen voor de toepassing van de DSR ab en de BOR met ingang van 1 januari 2026 fictief opgeknipt in een preferent aandeel en een niet-preferent aandeel. Het fictief opknippen van een aandeel in een preferent aandeel en een niet-preferent aandeel gaat naar de waarde in het economische verkeer (WEV) die toe te rekenen is aan het preferente, onderscheidenlijk niet-preferente, deel. Het als niet-preferent aandeel aangemerkte deel van het aandeel kwalificeert voor de DSR ab en de BOR, mits aan de voorwaarden voor toepassing van deze regelingen wordt voldaan. Het als preferent aandeel aangemerkte deel kwalificeert alleen voor de DSR ab en de BOR indien dit preferente deel van het aandeel is ontstaan en uiteindelijk wordt verkregen in het kader van een gefaseerde bedrijfsopvolging. De aangepaste voorgestelde definitie van preferente aandelen geldt enkel voor bedrijfsopvolgingen die op of na 1 januari 2026 plaatsvinden. Op eerdere bedrijfsoverdrachten blijft, in overeenstemming met de gangbare systematiek, de wetgeving van toepassing die gold ten tijde van schenking of vererving.

Tot slot bevat de nota van wijziging tien voorbeelden die illustreren of (deels) sprake is van een preferent aandeel. Ook wordt in de voorbeelden (voorbeelden 9 en 10) ingegaan op de gevolgen van de aangepaste voorgestelde definitie voor preferente aandelen met betrekking tot de bezits- en voortzettingseis.

De maatregel uit de WAFB 2025 om de reikwijdte van de BOR en DSR ab te beperken tot gewone aandelen met een belang van 5% van het geplaatste kapitaal zullen tegelijk in werking treden als twee maatregelen uit de WAFB 2024. Het gaat om de familietoets en de verwateringsregeling. Dit zal gebeuren op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip (amendement 36610, nr. 11).

Het voorstel is ingediend bij de Tweede Kamer. Op 14 november 2024 heeft de Tweede Kamer het voorstel aangenomen. Ook amendement nr. 11 is aangenomen.

Lees ook het thema Totstandkoming Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 (36421)