2.2.2.3 Machtspositie

38. Na het afbakenen van de relevante markt wordt vastgesteld of een onderneming een machtspositie heeft. Het hebben van een machtspositie is op zich niet verboden. Pas wanneer misbruik wordt gemaakt van deze positie, is dat in strijd met artikel 102 VWEU. Een economische machtspositie is aanwezig indien een onderneming in staat is de instandhouding van de daadwerkelijke mededinging te verhinderen doordat zij zich in belangrijke mate onafhankelijk van haar concurrenten, leveranciers, afnemers of de eindgebruikers kan gedragen. Een machtspositie kan door één of meer ondernemingen worden ingenomen. Indien meer onafhankelijke entiteiten economisch gezien gezamenlijk optreden of handelen als collectieve eenheid op een specifieke markt, bestaat een collectieve machtspositie.1

Een machtspositie ontstaat door de combinatie van verschillende factoren, die elk afzonderlijk niet beslissend hoeven te zijn.2 Een belangrijke factor is het marktaandeel van een onderneming. Van een machtspositie zal vrijwel steeds sprake zijn indien een onderneming een marktaandeel heeft van 50 procent of meer.3 Indien één of meer ondernemingen een aanzienlijk marktaandeel hebben dat beneden de 50 procent blijft,4 hanteren de Commissie en het Hof bijkomende factoren zoals het marktaandeel van de eerstvolgende concurrenten5 en het al dan niet bestaan van toetredingsbarrières.6 Sommige schrijvers menen dat deze bijkomende factoren het risico met zich brengen dat efficiëntie een factor wordt voor het vaststellen van een machtspositie.7