7.2.2 De toepassing van het verbod van terugwerkende kracht

Bij de toepassing van het verbod van terugwerkende kracht moet een aantal vragen worden beantwoord, die door Peristeridou helder zijn beschreven.1 De eerste is op welk moment het feit gepleegd wordt. Dat is met name bij voortdurende delicten van belang: het iemand wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd houden (art. 282 lid 1 Sr) kan bijvoorbeeld jaren duren, en in dat geval is de vraag of de wet zoals die gold bij aanvang van de vrijheidsberoving, of de wet zoals die gold bij het beëindigen daarvan moet worden toegepast. Enkele van de geharmoniseerde delicten, zoals witwassen en mensenhandel, kunnen voortdurende delicten zijn. De tweede vraag is vanaf wanneer een wet in werking is getreden. Hiervoor zijn relevant de normen omtrent publicatie van wetgeving. De derde vraag is op welke normen het verbod van terugwerkende kracht van toepassing is. Hierbij kan net als ten aanzien van het mildheidsgebod een formele en een materiële leer worden onderscheiden. In een formele leer is het retroactiviteitsverbod alleen van toepassing op strafbepalingen, terwijl in een materiële leer alle normen die de reikwijdte van strafrechtelijke aansprakelijkheid beïnvloeden onder het verbod vallen. In de volgende paragraaf zal worden onderzocht hoe deze vragen worden beantwoord in het Europees recht.