HR, 12-05-2017, nr. 16/03296

Het principale cassatieberoep van de vrouw is gericht tegen het oordeel van het hof dat de man erin is geslaagd om te bewijzen dat zijn eerdere twijfels over zijn biologisch vaderschap waren weggenomen en dat hij alvorens op 18 januari 2013 [de minderjarige] te erkennen ervan overtuigd was geraakt dat hij de biologische vader van [de minderjarige] was. Het middel bestaat uit drie onderdelen (A tot en met C).

Bij de beoordeling van de onderdelen moet worden vooropgesteld dat in cassatie niet wordt opgekomen tegen rov. 2.10 van de tussenbeschikking van 4 juni 2015. In cassatie strekt derhalve tot uitgangspunt dat:

De onderdelen A en C richten zich tegen rov. 2.12-2.16 van de tussenbeschikking van 4 juni 2015. Daarin bespreekt het hof, kort gezegd, de door de man ingebrachte bewijsmiddelen ter onderbouwing van zijn standpunt dat er ten tijde van de erkenning sprake was van dwaling (rov. 2.13 en 2.14) en hetgeen door de vrouw (en de bijzonder curator) daartegen is aangevoerd (rov. 2.15). Het hof komt tot het oordeel dat het beroep van de man op dwaling bij de erkenning van [de minderjarige] slaagt indien tevens komt vast te staan dat de man niet de biologische vader van [de minderjarige] is (rov. 2.14 en 2.16).

De onderdelen A en C bevatten elk twee (ongenummerde) klachten, die ik hierna zal aanduiden als de subonderdelen A.1 (verzoekschrift, p. 2) en A.2 (verzoekschrift, p. 4, vanaf “Bovendien”), respectievelijk C.1 (verzoekschrift, p. 5) en C.2 (verzoekschrift, p. 5, vanaf “Bovendien”).

De subonderdelen A.1 en C.1 klagen dat de bestreden overwegingen onjuist en/of onbegrijpelijk en/of onvoldoende gemotiveerd zijn.

Subonderdeel A.1 voert daartoe aan dat, anders dan het hof overweegt (rov. 2.15), de vrouw tegen het bewijs van de man (zoals weergegeven in rov. 2.13 en 2.14) niet enkel heeft ingebracht foto’s van een telefoonbericht van de man aan de vrouw waaruit zou moeten blijken dat de twijfels bij de man er altijd zijn geweest. De vrouw heeft zowel in eerste aanleg als in hoger beroep essentiële stellingen ingenomen en bewijs aangedragen waaruit volgt dat de twijfel over het biologische vaderschap er bij de man altijd is geweest. Het middel verwijst naar de volgende stellingen van de vrouw:

1. uit overgelegde sms-berichten van 2 en 3 november 2012 (en uit berichten tussen 9 november 2012 en 5 januari 2013) volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was;4.

2. uit het overgelegde e-mailbericht van 17 oktober 2012 volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was;5.

3. uit de overgelegde berichten uit 2013 volgt dat er constant twijfel bij de man heeft bestaan of hij de biologische vader was;6.

4. de twijfel van de man is versterkt doordat later tijdens de zwangerschap uit onderzoek (een echo) bleek dat het kind mogelijk eerder was verwekt7.en nadien hebben zich geen omstandigheden voorgedaan die die laatste termijn deden wijzigen;8.

5. de vrouw heeft de man na het onderzoek (echo) telefonisch bericht dat de kans aanwezig was dat de man niet de (biologische) vader was en de moeder van de vrouw was bij dit telefoongesprek aanwezig en heeft hierover schriftelijk verklaard;9.

6. partijen hebben er op een gegeven moment voor gekozen om er samen voor te gaan onafhankelijk van de vraag of de man de biologische vader was, en in dat licht dienen ook de diverse berichten van de man en de vrouw gelezen te worden;10.

7. de getuigenverklaringen van [getuige 1], [getuige 2] en [getuige 3] bevatten feitelijke onjuistheden en tegenstrijdigheden en zijn strijdig met eigen sms-berichten en whatsapp berichten van de man en roepen de nodige twijfels op;11.

8. de vrouw kan zich met de brieven/rapportages van de bijzondere curator en zijn standpunt dat geen sprake was van dwaling verenigen;12.

9. de bron van het mailbericht van [betrokkene] is onbekend en kan zelfs de man zijn;13.

10. het verhaal van de man over de twijfel omtrent zijn biologisch vaderschap was niet consistent, en de man heeft tegenover de bijzondere curator de mail van 17 oktober 2012 in eerste instantie ontkend.14.

Subonderdeel C.1 klaagt dat het hof in het geheel niet is ingegaan op het essentiële verweer van de bijzondere curator die (net als de vrouw) heeft gesteld15.dat van dwaling geen sprake was omdat er van de zijde van de man sprake was van twijfel over de vraag of hij de biologische vader was. Het middel verwijst naar de volgende (door mij doorgenummerde) stellingen van de bijzondere curator:

11. uit het bericht van 17 oktober 2012 volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was;

11. uit de almaar spelende vraag omtrent de datum van uitgerekend zijn en de datum van conceptie16.volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was;

13. uit het bericht van 3 november 2012 (van 9:21 uur) van de man aan de vrouw moet worden afgeleid dat de twijfel die er in de beginfase bestond niet was verdwenen;

13. de man heeft zich niet op enig specifiek bericht beroepen waaruit een omslag zou blijken;

13. de teneur van de berichten waarin de gedachte gelezen kan worden dat de man de biologische vader is “kan zeer wel uiting zijn van de wens om, na de afspraak dat de man vader voor het kind zal zijn, ieders brein te (re)formeren in de richting van deze afspraak.”17.

Voornoemde stellingen van de vrouw respectievelijk de bijzondere curator zijn volgens het middel essentieel omdat die het bewijs van de man (kunnen) ontzenuwen. Het hof had hier niet (zonder nadere motivering) aan voorbij mogen gaan.

Het hof, oordelend dat indien komt vast te staan dat de man niet de biologische vader van [de minderjarige] is het beroep van de man op dwaling bij de erkenning van [de minderjarige] slaagt, heeft – zo volgt uit rov. 2.10 tot en met 2.16 – toepassing gegeven aan art. 1:205 lid 1, aanhef en sub b, BW. Het oordeel geeft niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. De waardering van bewijs is voorbehouden aan de feitenrechter en deze heeft daarbij een grote mate van vrijheid.18.Het oordeel van het hof dat de man erin is geslaagd om te bewijzen dat hij alvorens op 18 januari 2013 [de minderjarige] te erkennen ervan overtuigd is geraakt dat hij de biologische vader van [de minderjarige] was en dat hij deze overtuiging heeft gekregen door berichten en mededelingen van de vrouw en van [betrokkene] c.q. degene die de mail van [betrokkene] aan de man heeft gestuurd, en dat de door de man overgelegde getuigenverklaringen dit oordeel bevestigen, kan in cassatie niet op juistheid worden getoetst. Naar hieronder zal blijken is het oordeel niet onbegrijpelijk of anderszins onvoldoende gemotiveerd.

De stellingen van de vrouw en de bijzondere curator overlappen elkaar gedeeltelijk en zullen hieronder gezamenlijk worden besproken.

Stelling 1, stelling 2, stelling 4, stelling 5, stelling 11, stelling 12 en stelling 13 verwijzen naar volgens de vrouw en/of de bijzondere curator bestaande twijfel bij de man voorafgaande aan de erkenning.

Stelling 12 refereert aan onzekerheid omtrent de datum van conceptie waaruit volgens de bijzondere curator volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was. Met stelling 4 betoogt de vrouw dat de twijfel van de man is versterkt doordat uit een echo bleek dat het kind mogelijk eerder was verwekt en dat zich nadien geen omstandigheden hebben voorgedaan “die die laatste termijn deden wijzigen.”. Stelling 5 houdt in dat de vrouw de man na de echo telefonisch heeft bericht “dat de kans aanwezig was” dat de man niet de (biologische) vader was en dat de moeder van de vrouw hierover schriftelijk heeft verklaard.

Uit de schriftelijke verklaring van de moeder van de vrouw19.(waarop stelling 5 betrekking heeft) volgt dat zowel de echo (waarop stelling 4 en stelling 5 betrekking hebben) als het telefoongesprek (waarop stelling 5 betrekking heeft) heeft plaatsgevonden op 11 oktober 2012.

Stelling 1, stelling 2, stelling 11 en stelling 13 betogen dat uit diverse berichten van de man – meer in het bijzonder de e-mail van de man van 17 oktober 2012 en de sms-berichten van de man van 2 en 3 november 2012 – volgt dat de man eraan twijfelde of hij de biologische vader was van [de minderjarige].

Stelling 1 verwijst voorts naar de volgende berichten: “berichten tussen 9 november 2012 en 5 januari 2013”. Het middel geeft echter niet aan uit welk(e) bericht(en) uit het door de vrouw genoemde tijdvak volgt dat ’s hofs waardering van het bewijs onbegrijpelijk is en waarom. In dat opzicht faalt het middel omdat het niet voldoet aan de daaraan op de voet van artikel 426a lid 2 Rv te stellen eisen. In het navolgende laat ik daarom deze niet nader gespecificeerde berichten onbesproken.

De omstandigheid dat de man voorafgaand aan de erkenning heeft getwijfeld aan zijn vaderschap, hetgeen de man erkent, heeft het hof onder ogen gezien (rov. 2.10). Juist met het oog op deze (eerdere) twijfels heeft het hof geoordeeld dat op de man óók de bewijslast rust dat deze twijfels waren weggenomen ten tijde van de erkenning (rov. 2.11 slot).

Het hof geeft in zijn beschikking van 4 juni 2015 niet met zoveel woorden aan in welke periode de man precies twijfels had, maar in het oordeel van het hof ligt besloten dat het in ieder geval gaat om twijfels bij de man op of rond 17 oktober 2012. Het hof verwijst met betrekking tot de eerdere twijfels bij de man immers expliciet naar de erkenning hiervan door de man (“hetgeen de man erkent”, rov. 2.10). In eerste aanleg20.en in hoger beroep21.heeft de man erkend dat hij bij e-mail van 17 oktober 2012 zijn twijfels omtrent zijn vaderschap heeft geuit. Volgens de man zijn deze twijfels nadien langzaam weggeëbd door toedoen van de vrouw.22.

De omstandigheid dat de man voorafgaand aan de erkenning heeft getwijfeld aan zijn vaderschap is – zoals het hof onbestreden heeft overwogen (in rov. 2.10, zie hiervoor onder 3.2) – niet doorslaggevend voor het antwoord op de vraag of er tijdens de erkenning op 18 januari 2013 twijfel was bij de man.

Onder verwijzing naar brieven, sms-berichten, whatsapp-berichten, e-mailberichten, een uitdraai van een telefoonprovider en schriftelijke getuigenverklaringen (zoals genoemd in rov. 2.12-2.14) oordeelt het hof, kort gezegd, dat de man heeft bewezen dat er ten tijde van de erkenning sprake was van dwaling (rov. 2.14 en 2.16) en zijn eerdere twijfels – en dus ook eventuele twijfels als gevolg van de gestelde onzekerheid over de datum van verwekking, de echo, het telefoongesprek etc. – waren weggenomen (vgl. rov. 2.11 slot).

In de overwegingen van het hof (rov. 2.12-2.16) ligt besloten dat de berichten van 2 en 3 november 2012, voor zover daaruit de gestelde twijfel al volgt, niet dan wel in onvoldoende mate afdoen aan het oordeel van het hof dat de man is geslaagd in het door hem te leveren bewijs, waaronder zijn stelling dat zijn eerdere twijfels waren weggenomen bij de erkenning op 18 januari 2013. Het oordeel is niet onbegrijpelijk en behoefde ook geen nadere motivering. In dat kader wijs ik nog op het volgende:

Uit het vorenstaande volgt dat het hof de stellingen 1, 2, 4, 5, 11, 12 en 13, voor zover van belang, weldegelijk in zijn oordeel heeft betrokken, maar deze stellingen althans de daaraan door de vrouw en/of de bijzondere curator verbonden conclusies heeft verworpen. Van het voorbijgaan aan essentiële stellingen is geen sprake.

Hetgeen hiervoor is opgemerkt, geldt mutatis mutandis ook voor stelling 10. In het oordeel van het hof ligt besloten dat, voor zover er al sprake is van de door de vrouw gestelde inconsistentie c.q. eerdere ontkenning van de e-mail van 17 oktober 2012 door de man in de richting van de bijzondere curator, dit niet dan wel in onvoldoende mate afdoet aan het oordeel van het hof dat de man is geslaagd in het door hem te leveren bewijs.

Ook de klacht ten aanzien van stelling 14 faalt. Anders dan het middel lijkt te betogen, is niet vereist dat de man zich op een specifiek bericht beroept waaruit “een omslag zou blijken”. Het hof heeft zijn oordeel gebaseerd op brieven, sms-berichten, whatsapp-berichten, e-mailberichten, een uitdraai van een telefoonprovider en schriftelijke getuigenverklaringen (zoals genoemd in rov. 2.12-2.14). Dit oordeel getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting.

Stelling 3 houdt in dat “uit de overgelegde berichten uit 2013” volgt dat er constant twijfel bij de man heeft bestaan of hij de biologische vader was.

Kennelijk heeft deze stelling van de vrouw betrekking op de whatsapp-berichten die als productie 2 bij de brief van de vrouw van 21 januari 2014 zijn overgelegd.23.Het betreft een 23 pagina’s tellend overzicht van whatsapp-berichten in de periode 27 februari 2013 tot en met 14 september 2013. Het middel geeft niet voldoende specifiek aan uit welk(e) bericht(en) uit 2013 volgt dat ’s hofs waardering van het bewijs onbegrijpelijk is en waarom. Op dit punt faalt het middel omdat het niet voldoet aan de daaraan op de voet van artikel 426a lid 2 Rv te stellen eisen. Voor zover Uw Raad anders mocht oordelen, zal ik stelling 3 hieronder kort bespreken.

Het hof heeft stelling 3 genoegzaam besproken in rov. 2.15 slot, waar het hof overweegt dat deze berichten dateren van de periode na de erkenning waarin er opnieuw twijfels zijn ontstaan bij de man of hij de biologische vader was. Het middel mist derhalve feitelijke grondslag waar het betoogt dat het hof deze stelling niet onder ogen heeft gezien.

In de overwegingen van het hof (rov. 2.12-2.16) ligt besloten dat de whatsapp-berichten uit 2013 niet of onvoldoende ter zake dienend zijn. Dit oordeel is niet onbegrijpelijk en behoefde ook geen nadere motivering. In dat verband wijs ik nog op het volgende:

Stelling 6 luidt dat de man en de vrouw op een gegeven moment hebben afgesproken om er samen voor te gaan onafhankelijk van de vraag of de man de biologische vader was, en dat ook in dat licht de diverse berichten van de man en de vrouw gelezen dienen te worden.

Op de in het middel aangeven vindplaatsen lees ik niet dat de vrouw in feitelijke instantie heeft gesteld dat de diverse berichten van de man en de vrouw gelezen dienen te worden in het licht van de door de vrouw gestelde afspraak. Alleen al daarom faalt de klacht ten aanzien van stelling 6.

Verder volgt uit de stellingname van de man (zoals weergegeven in rov. 2.13) reeds dat de man de door de vrouw gestelde afspraak betwist. Het hof, oordelend dat indien komt vast te staan dat de man niet de biologische vader van [de minderjarige] is het beroep van de man op dwaling bij de erkenning van [de minderjarige] slaagt, heeft hiermee (impliciet) ook geoordeeld dat de stelling van de vrouw inzake de door haar gestelde afspraak niet opgaat.

Stelling 15 ziet op het volgende betoog van de bijzondere curator24.:

“(…) De teneur van geïntimeerdes [de vrouw, A-G] berichten aan appellant [de man, A-G] waarin de gedachte kan worden afgeleid dat geïntimeerde [bedoeld zal zijn: de man, A-G] de biologische vader van het kind is, is niet noodzakelijkerwijs een aanwijzing voor geïntimeerdes bedoeling appellant van diens vaderschap te overtuigen, doch kan zeer wel uiting zijn van de wens om, na de afspraak dat appellant [de man] vader voor het kind zal zijn, ieders brein te (re) formeren in de richting van deze afspraak.”

De bijzondere curator bevestigt met dit betoog dat uit berichten van de vrouw aan de man kan worden afgeleid dat de man de biologische vader van het kind is. De bijzondere curator betoogt echter dat de teneur van deze berichten “niet noodzakelijk” een aanwijzing is voor de bedoeling van de vrouw om de man van diens vaderschap te overtuigen. De berichten kunnen volgens de bijzondere curator “zeer wel” uiting zijn van “de wens” om “ieders brein te (re) formeren in de richting” van kennelijk de (door de vrouw gestelde) afspraak om er samen voor te gaan, onafhankelijk van de vraag of de man de biologische vader is (zie stelling 6).

De vrouw heeft in cassatie als zodanig niet bestreden het oordeel van het hof dat de man, alvorens op 18 januari 2013 [de minderjarige] te erkennen, de overtuiging dat hij de biologische vader van [de minderjarige] was, heeft gekregen door berichten en mededelingen van (onder meer) de vrouw (rov. 2.14). Uit het in dat opzicht onbestreden oordeel van het hof volgt, mede gezien de stellingname van de man (zoals samengevat in rov. 2.13), dat het hof van oordeel is dat de berichten van de vrouw aan de man weldegelijk tot doel hadden de man van diens vaderschap te overtuigen (en dus niet gelezen moeten worden in het licht van de door de vrouw gestelde afspraak, op een wijze zoals door de bijzondere curator is betoogd). De klacht ten aanzien van stelling 15 faalt derhalve bij gebrek aan belang.

Tot slot merk ik nog op dat de bijzondere curator er kennelijk van uitgaat dat de door de vrouw gestelde afspraak (om er samen voor te gaan, onafhankelijk van de vraag of de man de biologische vader was) daadwerkelijk is gemaakt. Zoals toegelicht bij stelling 6 heeft het hof echter impliciet geoordeeld dat deze afspraak niet is gemaakt. Van het passeren van een essentiële stelling is derhalve geen sprake.

Ook de klacht ten aanzien van stelling 7 faalt. Uit de overweging van het hof dat de getuigenverklaringen van [getuige 1], [getuige 2] en [getuige 3] het oordeel van het hof bevestigen (rov. 2.14, slot) volgt dat het hof de bezwaren van de vrouw, voor zover al juist, niet doorslaggevend heeft geacht. Dat oordeel is niet onbegrijpelijk. Zoals eerder werd aangegeven is de waardering van bewijs voorbehouden aan de feitenrechter en heeft deze daarbij een grote mate van vrijheid. Anders dan het middel lijkt te betogen, was het hof ook niet gehouden te motiveren waarom het al dan niet geloof hecht aan de verklaringen van deze getuigen.25.Verder volgt uit de eerste volzin van rov. 2.14 dat de door de man ingebrachte berichten het oordeel van het hof zelfstandig kunnen dragen. In zoverre heeft de vrouw ook geen belang bij deze klacht.

Zelfs al zou het hof stelling 8 hebben miskend (hetgeen niet het geval lijkt te zijn, nu het hof immers onder ogen heeft gezien dat zowel de vrouw als de bijzondere curator zich op het standpunt stelt dat van dwaling bij de man bij de erkenning geen sprake was, vgl. rov. 2.8 en 2.9), dan nog is van het voorbijgaan aan een essentiële stelling geen sprake. Het enkele feit dat de bijzondere curator, anders dan het hof, meent dat er geen sprake is geweest van dwaling bij de man ten tijde van de erkenning en de vrouw zich met het standpunt van de bijzondere curator kon verenigen, maakt het oordeel van het hof niet onbegrijpelijk. Zie ook de subonderdelen A.2 en C.2.

Ten aanzien van stelling 9 moet het middel worden nagegeven dat het hof in zijn oordeel niet kenbaar heeft betrokken de stelling van de vrouw dat het mailbericht van [betrokkene] mogelijk afkomstig is van de man zelf. Het hof heeft weliswaar onder ogen gezien dat de desbetreffende e-mail mogelijk niet afkomstig is van [betrokkene] (“[betrokkene] c.q. degene die de email van [betrokkene] aan de man heeft verstuurd”, rov. 2.14) maar uit de passage “(de vrouw ontkent deze [betrokkene] te kennen maar betwist de mail niet)” (in rov. 2.13) volgt niet (kenbaar) dat het hof in zijn oordeel (ook) heeft betrokken de stelling van de vrouw dat deze e-mail van de man zelf afkomstig kan zijn.

De klacht faalt echter bij gebrek aan belang. Zoals toegelicht onder 3.14.2 heeft de vrouw in cassatie als zodanig niet bestreden het oordeel van het hof dat de man, alvorens op 18 januari 2013 [de minderjarige] te erkennen, de (in cassatie wel bestreden) overtuiging dat hij de biologische vader was van [de minderjarige] heeft gekregen door – afgezien van voornoemde e-mail van [betrokkene] c.q. degene die de email van [betrokkene] heeft verstuurd – berichten en mededelingen van de vrouw (rov. 2.14). Uit het in dat opzicht onbestreden oordeel van het hof volgt, mede gezien de stellingname van de man (zoals samengevat in rov. 2.13), dat het hof van oordeel is dat de berichten en mededelingen van vrouw aan de man tot doel hadden de man van diens vaderschap te overtuigen. Dit oordeel kan de beslissing van het hof zelfstandig dragen.

De slotsom is dat de subonderdelen A.1 en C.1 falen.

De subonderdelen A.2 en C.2 strekken tot betoog dat juist in de situatie dat een bijzondere curator – die geacht wordt het belang van het kind te beschermen – zich verzet tegen een beroep op dwaling,26.van het hof verwacht mag worden dat, wanneer het hof dit oordeel van de bijzondere curator (en de vrouw) niet volgt, het hof dan in ieder geval uitgebreid motiveert waarom het tot een ander oordeel komt. Het hof heeft dit echter ten onrechte niet gedaan. Dit maakt de bestreden overwegingen onjuist en/of onbegrijpelijk en/of onvoldoende gemotiveerd, aldus de onderdelen.

De klachten hebben betrekking op het betoog van de bijzondere curator dat van dwaling geen sprake was omdat de man twijfelde over zijn biologisch vaderschap en meer in het bijzonder op de daarmee verband houdende stellingen van de bijzondere curator (de stellingen 11 t/m 15 zoals opgesomd hiervoor onder 3.6.2).

Zoals bij de bespreking van de subonderdelen A.1 en C.1 is toegelicht, heeft het hof in zijn tussenbeschikking van 4 juni 2015 niet onbegrijpelijk en voldoende gemotiveerd geoordeeld dat, indien komt vast te staan dat de man niet de biologische vader van [de minderjarige] is, het beroep van de man op dwaling bij de erkenning van [de minderjarige] slaagt. Het hof heeft, zoals reeds toegelicht, voornoemde stelling(en) van de bijzondere curator, voor zover van belang, in zijn oordeel betrokken maar vervolgens verworpen. In zoverre missen de klachten feitelijke grondslag.

Voor zover de subonderdelen uitgaan van een verzwaarde motiveringsplicht, treffen zij geen doel. De subonderdelen lichten dit uitgangspunt niet toe, terwijl uit de rechtspraak, en ook overigens, een verzwaarde motiveringsplicht niet kan worden afgeleid. De enkele omstandigheid dat de bijzondere curator, anders dan het hof, meent dat er geen sprake was van dwaling bij de man ten tijde van de erkenning, maakt niet dat het hof gehouden was tot een uitgebreider motivering dan de thans door hem gebezigde, ook niet nu de bijzondere curator het minderjarige kind vertegenwoordigt en geacht wordt het belang van het kind te behartigen.

Gezien het vorenstaande falen de subonderdelen A.2 en C.2.

De slotsom is dat de onderdelen A en C van het middel falen.

Onderdeel B van het principale cassatiemiddel (verzoekschrift, p. 4) richt zich tegen de overweging dat de vrouw gewezen heeft op berichten van de man waarin hij haar verwijt seksuele contacten met anderen te hebben gehad en dat deze berichten dateren van de periode na de erkenning waarin er opnieuw twijfels zijn ontstaan bij de man of hij de biologische vader is (rov. 2.15 (slot) van de tussenbeschikking van 4 juni 2015). Het onderdeel omvat twee ongenummerde klachten (hierna: subonderdelen B.1 en B.2)

Subonderdeel B.1 klaagt dat de bestreden overweging van het hof feitelijk onjuist en mede daardoor onbegrijpelijk en/of onvoldoende gemotiveerd is. Daartoe wordt aangevoerd dat de vrouw – anders dan het hof overweegt – tevens heeft gewezen op berichten van voor de erkenning.

Op zichzelf is juist dat de vrouw ook gewezen heeft op berichten van voor de erkenning, maar dit kan de vrouw niet baten. Op de in het middel aangegeven vindplaatsen27.wordt vooral gewezen op de e-mail van 17 oktober 2012 en de sms-berichten van 2 en 3 november 2012. Bij de bespreking van subonderdeel A.1, voor zover betrekking hebbend op de stellingen 1 en 2, is reeds aan de orde gekomen dat het hof onder ogen heeft gezien dat de man voorafgaande aan de erkenning, meer in het bijzonder op of rond 17 oktober 2012, heeft getwijfeld aan zijn vaderschap. Deze omstandigheid is echter, zoals het hof onbestreden heeft overwogen (in rov. 2.10), niet doorslaggevend. Zoals eerder besproken (onder 3.9.7), ligt in de overwegingen van het hof besloten dat de berichten waarop de in subonderdeel A.1 genoemde stellingen 1 en 2 verder zien, voor zover de gestelde twijfel daaruit al volgt, niet dan wel in onvoldoende mate afdoen aan het oordeel van het hof dat de man is geslaagd in het door hem te leveren bewijs.

Voor zover in subonderdeel B.1 de klacht moet worden gelezen dat het hof – naast de berichten van 17 oktober 2012 en 2 en 3 november 2012 – ook andere berichten van voor de erkenning niet voldoende kenbaar in zijn oordeel heeft betrokken, faalt deze klacht bij gebrek aan belang. Bij de bespreking van de in subonderdeel A.1 genoemde stellingen 1 en 2 is toegelicht dat het middel ten aanzien van andere berichten van voor de erkenning reeds faalt omdat het niet voldoet aan de daaraan op de voet van artikel 426a lid 2 Rv te stellen eisen. Het middel geeft niet voldoende specifiek aan uit welk(e) ander(e) bericht(en) volgt dat ’s hofs waardering van het bewijs onbegrijpelijk is en waarom. Zie hiervoor onder 3.9.3.

Subonderdeel B.2 klaagt dat de overweging van het hof onjuist en/of onbegrijpelijk en/of onvoldoende gemotiveerd is, nu het hof de berichten van na de erkenning kennelijk niet van belang achtte omdat deze van na de erkenning dateren. Weliswaar dient bij de beoordeling van de vraag of er sprake is van dwaling gekeken te worden naar het moment waarop zou zijn gedwaald, maar bij deze beoordeling kunnen weldegelijk ook berichten daterend van na de erkenning van belang zijn. Uit deze berichten kan immers ook volgen dat er ten tijde van de gestelde dwaling geen sprake was van dwaling (zoals in dit geval wegens twijfel aan de zijde van de man). Uit de motivering van het hof volgt ook niet dat het hof een en ander heeft onderkend, aldus subonderdeel B.2.

Het middel neemt terecht tot uitgangspunt dat het moment van erkenning geldt als beoordelingsmoment voor beantwoording van de vraag of er sprake was van dwaling als bedoeld in art. 1:205 lid 1, aanhef en sub b, BW. Verder voert het middel terecht aan dat ook berichten van na de erkenning van belang kunnen zijn voor beantwoording van deze vraag, nu uit deze berichten kan volgen dat er ten tijde van de erkenning geen sprake was van dwaling. Anders dan het middel veronderstelt, heeft het hof dit laatste echter niet miskend. Het hof heeft weldegelijk onderkend dat ook berichten van na de erkenning relevant kunnen zijn voor beantwoording van de vraag of er sprake was van dwaling ten tijde van de erkenning. Het hof heeft immers zijn oordeel (in rov. 2.14) mede gebaseerd op vier berichten van 19 februari 2013, derhalve van na de erkenning. Verder volgt ook uit rov. 2.15, eerste twee volzinnen (“De vrouw heeft … de uitdraai staat’’) dat het hof onderkent dat ook berichten van na de erkenning relevant kunnen zijn. Dat het hof heeft overwogen dat de (overige) berichten waarop de vrouw een beroep heeft gedaan ter onderbouwing van haar stelling in kwestie dateren uit een periode van na de erkenning waarin er opnieuw twijfels zijn ontstaan bij de man (en deze berichten daarom niet of onvoldoende ter zake dienend zijn, zie onder 3.12.3) maakt het vorenstaande niet anders.

Gezien het bovenstaande faalt onderdeel B van het middel.

De op de verworpen onderdelen A tot en met C voortbouwende klacht op p. 6 van het verzoekschrift faalt eveneens.