Rb. Midden-Nederland, 02-11-2018, nr. NL17.11739

De rechtbank baseert haar internationale bevoegdheid om kennis te nemen van de vorderingen op artikel 4 Brussel I bis-Vo1., omdat Kiremko in Nederland is gevestigd.

De rechtbank acht zich ook relatief bevoegd. Kiremko heeft die bevoegdheid niet bestreden, maar de bevoegdheid dient ambtshalve te worden beoordeeld. In dat licht heeft de rechtbank zich afgevraagd of die relatieve bevoegdheid er wel is. Daarover overweegt zij als volgt.

Artikel 99 Rv vormt de hoofdregel voor relatieve bevoegdheid. ‘Woonplaats gedaagde’ schept relatieve bevoegdheid, tenzij de wet anders heeft bepaald. Artikel 80 Rijksoctrooiwet (ROW) vormt een dergelijke afwijkende bepaling en schept exclusieve bevoegdheid voor de rechtbank Den Haag. Artikel 80 lid 2 ROW bepaalt dat de Haagse rechter exclusief bevoegd is voor – kort samengevat – vorderingen om octrooi-inbreuk te verbieden, schadevergoeding en winstafdracht, de in artikel 71 en 72 ROW bedoelde redelijke vergoeding en een verklaring van niet-inbreuk. Daarnaast komt de Haagse rechter op grond van artikel 80 lid 1 ROW exclusieve bevoegdheid toe bij – kort samengevat – octrooirechtelijke nietigheids- en opeisingsvorderingen en op grond van artikel 81 ROW in bestuursrechtelijke octrooigeschillen. Artikel 83 lid 1 ROW bepaalt dat de rechter die daartoe volgens de algemene regeling der rechtspraak bevoegd is, kennis neemt van alle andere octrooigeschillen dan de voornoemde.

Naar de letter van de wet valt een zelfstandige exhibitie-vordering niet onder artikel 80 ROW, maar onder artikel 83 lid 1 ROW, ook als deze de opmaat is voor een octrooirechtelijke vordering die onder artikel 80 ROW valt. Deze lezing is ook gevolgd in eerdere jurisprudentie2.en wordt instemmend besproken door A-G Van Peursem in zijn conclusies bij het arrest AIB/Novisem en bij de cassatie in het belang der wet in de zaak Spin Master/High53..

Anderzijds valt er veel te zeggen voor exclusieve bevoegdheid van de rechtbank Den Haag voor exhibitievorderingen op grond van een vermeende octrooiinbreuk. De voor exhibitie in een octrooizaak aan te leggen maatstaf (zie 4.3) vereist een oordeel van de rechter over de vraag of er een redelijk vermoeden is van inbreuk. Veelal, zo ook in de onderhavige zaak, dient daartoe ook een voorlopig oordeel te worden geven over de vraag of het ingeroepen octrooi aan nietigheid blootstaat. Voor deze beoordeling is bij uitstek octrooirechtelijke deskundigheid nodig, net als in de inbreuk- en nietigheidszaken die om die reden, ook in kort geding, exclusief in Den Haag worden beoordeeld. Blijkens de Memorie van Toelichting bij artikel 80 ROW4.is het concentreren van deskundigheid de achtergrond geweest voor het bepaalde in dat artikel. Ook in exhibitiezaken hebben partijen recht op een goede en deskundige rechtsbedeling. In de onderhavige zaak heeft Tomra in haar procesinleiding zelfs gevraagd om toedeling van de zaak aan een rechter-plaatsvervanger uit Den Haag en deze rechtbank heeft dat verzoek ingewilligd. Verdedigbaar is dat het belang voor de gedaagde partij om bij zijn eigen (arrondissements-) rechter berecht te kunnen worden, ondergeschikt moet zijn aan het belang van beide partijen tot toegang tot een voldoende deskundige rechter. Daarbij is van belang dat in octrooizaken doorgaans grote zakelijke belangen spelen, ook als de partijen tot het MKB behoren.

Opmerking verdient dat een ruime interpretatie van artikel 80 ROW ook in de literatuur wordt verdedigd5..

De rechtspraak lost het probleem op door op dergelijke zaken Haagse rechter-plaatsvervangers in te zetten. Organisatorisch werkt dat complicerend en vertragend. In de onderhavige zaak geldt bijvoorbeeld ander procesrecht dan in het ‘thuis-arrondissement’ van de rechter-plaatsvervanger. Het is, nu exhibitie een steeds grotere belangstelling geniet, ook niet de bedoeling dat de Haagse octrooirechters een soort ‘vliegende brigade’ worden. Dergelijke plaatsvervangerschappen dienen uitzondering te blijven. Dat deze oplossing nadelen heeft, geldt temeer als – anders dan in deze zaak – niet alle partijen bereid zijn naar Den Haag te komen voor de zitting.

In een concept wetsvoorstel uit 2015 voor de Wijzigingswet Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht en Verordening (EU) 1257/2012 is artikel 80 ROW uitgebreid met exhibitievorderingen als de onderhavige. Onduidelijk is echter wanneer dat wetsvoorstel aangenomen en ingevoerd zal worden. Dat de wetgever hiervoor een wetsvoorstel nodig acht, duidt er echter wel op dat de huidige bepaling in de ogen van de wetgever geen zelfstandige exhibitie-vorderingen omvat.

Gelet op dit laatste en het feit dat artikel 83 ROW er op duidt dat artikel 80 ROW niet extensief geïnterpreteerd dient te worden, acht de rechtbank zich in deze zaak (ook) relatief bevoegd.

Maatstaf voor exhibitie

De rechtbank stelt voorop dat degene die inzage, afgifte of uittreksel van bewijsmateriaal verlangt zodanige feiten en omstandigheden dient te stellen en die met reeds voorhanden bewijsmateriaal dient te onderbouwen, dat voldoende aannemelijk is dat inbreuk op een recht van intellectuele eigendom is of dreigt te worden gemaakt. De vraag wat in het kader van een vordering uit hoofde van artikel 1019a Rv als een ‘voldoende’ mate van aannemelijkheid kan worden beschouwd, kan niet in algemene zin worden beantwoord. Daarbij komt het immers aan op een waardering van de stellingen en verweren van partijen en de overtuigingskracht van het eventueel reeds overgelegde bewijsmateriaal. Wel is uitgangspunt dat niet behoeft te zijn voldaan aan de mate van aannemelijkheid die is vereist voor toewijzing in kort geding van een op een (dreigende) inbreuk gebaseerde vordering. Uit de stellingen en (zo mogelijk met bewijsmateriaal gestaafde) feiten en omstandigheden moet een redelijk vermoeden van (dreigende) inbreuk kunnen worden afgeleid.6.In de onderhavige zaak dient de door Tomra gevorderde exhibitie tot verkrijging van bewijs van ‘technische inbreuk’, dat wil zeggen bewijs van het feit dat de Strata Invicta en Magma Valve onder de beschermingsomvang van de conclusies van EP 385 en EP 379 vallen. Voor dergelijk bewijs is de drempel voor aannemelijkheid van de inbreuk relatief laag.

Geldigheid EP 385

De rechtbank is van oordeel dat de kans dat EP 385 ongeldig wordt bevonden in een bodemprocedure vanwege een gebrek aan nieuwheid van conclusie 1 ten opzichte van GB 119, FR 442 en/of US 506 niet zo aanzienlijk is, dat dat meebrengt dat er geen redelijk vermoeden van inbreuk aanwezig is in deze procedure. Daarvoor is het volgende redengevend.

Partijen verdelen conclusie 1 in drie delen, waaraan de rechtbank eveneens zal refereren:

Een drukvat (1) voor een stoombehandeling van te schillen producten (3) in een stoomschilsysteem,

waarbij het drukvat (1) in wezen de vorm heeft van een bol met tegenover elkaar gelegen, afgeplatte zijvlakken (42,43),

met het kenmerk, dat het drukvat (1) ten minste een inwendige hefvoorziening (51a, 51b, 51c) heeft voor het meenemen en omhoog voeren van producten (3), ten opzichte van de draaiingsas (7) van het drukvat (1) gedurende de rotatie van het drukvat (1).

GB 119

Tussen partijen is niet in geschil dat GB 119 een drukvat als in kenmerk 1.1. openbaart. Zij verschillen wel van mening over de vraag of GB 119 de kenmerken 1.2 en 1.3 openbaart.

GB 119 openbaart in figuur 1 een vat met een pilvorm, bestaande uit twee halve bolvormen en een cilindrisch middendeel. Daarmee is naar voorlopig oordeel sprake van in wezen (substantially) een bolvorm met twee (daartussen) tegenover elkaar gelegen afgeplatte zijvlakken. Het cylindrische deel is immers in één dimensie, de lengterichting, afgeplat. Dit deel van de wand vormt zijvlakken van het vat.

Het betoog van Tomra dat met zijvlakken in conclusie 1 wordt gedoeld op de vlakken die haaks staan op de rotatie-as en dat dat duidelijk is voor de vakman als hij de figuren 12, 13 en 14 ziet (zie 2.7), baat haar niet. Zoals Tomra zelf in haar procesinleiding in herinnering brengt, dienen de figuren 12, 13 en 14 als uitvoeringsvoorbeeld en beperken zij de breedte van de conclusies niet. Anders dan Tomra betoogt, beperkt conclusie 1 de zijvlakken niet tot vlakken waar de rotatie-as aangrijpt. Conclusie 1 is veel ruimer dan de vorm van het vat in de figuren 12, 13 en 14, zodat dit deel van de conclusie (1.2) naar voorlopig oordeel door GB 119 wordt geanticipeerd.

Ten aanzien van kenmerk 1.3 geldt het volgende. GB 119 openbaart een inwendig openingsdeksel in het drukvat, dat verbonden is met een scharnierende arm en ten opzichte van de wand van het drukvat richting het centrum van het vat uitsteekt (nummers 17 tot en met 20 in figuur 1 van GB 119). Kiremko voert aan dat dit deksel bij rotatie van het drukvat van GB 119 onvermijdelijk tot gevolg zal hebben dat de zich daarin bevindende aardappelen (of andere gewassen) die zich voor het deksel bevinden daardoor in zekere mate mee omhoog gevoerd zullen worden als het vat roteert.

Als dat al juist is, is daarmee naar voorlopig oordeel echter nog niet gegeven dat dat technisch effect duidelijk en ondubbelzinnig is geopenbaard in GB 119. Het is de vraag of de vakman die GB 119 op de prioriteitsdatum leest, enkel uit figuur 1 en de beschrijving dat het vat roteert, duidelijk en ondubbelzinnig zal opmaken dat het blijkens figuur 1 naar binnen uitstekende deksel als technisch effect heeft dat bij rotatie de aardappelen in enige mate mee omhoog worden gevoerd. GB 119 beschrijft dat effect niet, zodat de vakman die functie uitsluitend uit figuur 1 zou moeten opmaken. Volgens vaste rechtspraak van de Boards of Appeal van het EOB moet de technische functie van een maatregel die alleen in een tekening is geopenbaard, daaruit voldoende duidelijk blijken7.. De vakman leest in de beschrijving van GB 119 dat de functie van het deksel is om te voorzien in een opening om aardappelen in en uit het vat te laden en het vat vervolgens af te sluiten. De vakman zal het deksel dus in de eerste plaats zien als een maatregel met die functie. Kiremko heeft in dit stadium van de procedure onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de vakman daarnaast en alleen op basis van figuur 1 van GB 119 de technische leer zou afleiden dat het deksel tevens een hefvoorziening vormt. Voorshands is kenmerk (1.3) van conclusie 1 dan ook niet duidelijk en ondubbelzinnig geopenbaard, zodat EP 385 nieuw is ten opzichte van GB 119.

US 506

Het voorgaande geldt ook voor US 506. Ook bij die openbaarmaking valt niet in te zien dat de vakman enkel uit de aanwezigheid van de holle cilinder 11, in combinatie met de informatie dat het vat roteert, duidelijk en ondubbelzinnig opmaakt dat die cilinder mede als een hefvoorziening fungeert. US 506 openbaart die functie niet in de beschrijving en conclusies, zodat de vakman dat ook bij US 506 zelf zou moeten afleiden uit de tekening en beschrijving. Waarom hij dat zou doen heeft Kiremko onvoldoende gemotiveerd. Daarmee is voorshands geen sprake van een nieuwheidsschadelijke openbaarmaking.

FR 442

Ook FR 442 is voorshands niet nieuwheidsschadelijk voor EP 385. FR 442 openbaart weliswaar een drukvat en hefvoorzieningen, maar het vat van FR 442 heeft een in hoofdzaak cilindrische vorm, met aan beide uiteinden van het vat twee gebogen vlakken. Anders dan bij GB 119 kan bij deze vorm niet meer gezegd worden dat sprake is van een in wezen (substantially) bolvormig vat. FR 442 openbaart derhalve naar voorlopig oordeel niet kenmerk 1.2 van de conclusie, zodat EP 385 niet wordt geanticipeerd door FR 442.

Inventiviteit EP 385

Kiremko’s eerste inventiviteitsaanval gaat uit van FR 442. Zij betoogt dat EP 385 een niet-inventieve variant is van FR 442, omdat de vakman het cilindrische deel van het vat van FR 442 sterk zou inkorten en daarmee tot EP 385 zou komen. Kiremko gaat daarbij uit van een partial problems benadering waarbij zij onderscheidt tussen het deelkenmerk ‘substantially the shape of a sphere’ en het deelkenmerk ‘with flattened side surfaces’. Die benadering acht de rechtbank op voorhand niet juist. Beide maatregelen zien op de vorm van het vat en hangen daarom functioneel samen. Kiremko heeft echter alleen een motivering uitgaande van een partial problems benadering gegeven voor het gebrek aan inventiviteit en geen motivering gegeven waarom deze vormgevingsmaatregelen ook in een geïntegreerde benadering voor de hand liggen, uitgaande van FR 442. Kiremko heeft met name geen uiteenzetting gegeven van de probleemstelling die aan de hand van de Problem Solution Approach (hierna: PSA) geformuleerd moet worden uitgaande van verschilkenmerk 1.2 van EP 385 als geheel ten opzichte van FR 442, terwijl zij blijkens haar conclusie zelf ook van mening lijkt te zijn dat de vorm van het vat in EP 385 voordelen biedt voor bijvoorbeeld sterkte, eenvoud van de bevestigingsconstructie en capaciteit van het vat. Het probleem kan dan ook niet worden geformuleerd als het vinden van een alternatief voor FR 442. Bij gebreke van een motivering hierover, is onduidelijk welk technisch effect de verschilkenmerken precies hebben, welke probleemstelling er geformuleerd moet worden en waarom de vakman bij het oplossen van dat probleem, uitgaande van FR 442 en zijn algemene vakkennis, volgens Kiremko tot de uitvinding zou komen. Uit het feit dat Kiremko heeft bepleit dat kenmerk 1.2 in partial problems opgedeeld dient te worden, lijkt bovendien te volgen dat een PSA waarin dat niet gebeurt, ook volgens haar tot de uitkomst leidt dat EP 385 inventief is ten opzichte van FR 442.

Daarnaast betoogt Kiremko dat EP 385 niet inventief is uitgaande van GB 119 (of US 506) in combinatie met FR 442. Zoals hiervoor bij de nieuwheid overwogen, ontbreekt in GB 119 (en US 506) het kenmerk van een hefvoorziening. Uit EP 385 blijkt dat dat verschilkenmerk het technisch effect heeft dat de te stomen aardappelen of groente door elkaar worden gemengd, waardoor zij gelijkmatiger en met minder verlies van vruchtvlees van hun schil worden ontdaan. Het voor de vakman op te lossen probleem kan derhalve worden geformuleerd als het verkrijgen van een inrichting waarmee de te stomen aardappelen/groenten gelijkmatiger en met minder verlies van vruchtvlees van hun schil worden ontdaan.

FR 442 bevindt zich ook op het terrein van stoomschilmachines voor aardappelen, zodat de vakman dit document zou betrekken bij zijn onderzoek naar de oplossing van het geformuleerde probleem. Daarbij is het zeer wel mogelijk dat de vakman de organes de relevage 50, 50’ en 50’’ uit FR 442 zou toevoegen aan het vat van GB 119 en daarmee tot de uitvinding zou komen. Tomra voert daar echter tegen aan dat de vakman beide documenten niet zou combineren omdat het vat van GB 119 en het vat van FR 442 op een geheel andere wijze roteren, nu GB 119 een zwenkende beweging maakt en FR 442 om haar lengte-as roteert en voorzien is van een inwendige kooi. Volgens Tomra zou de vakman niet inzien hoe hij de leer van beide documenten moet combineren, omdat de daarin geopenbaarde inrichtingen qua werking incompatibel zijn. De rechtbank vindt dit geen sterk argument, omdat de vakman uitgaande van het gedefinieerde probleem alleen maar middelen hoeft toe te voegen aan GB 119 die leiden tot een gelijkmatiger stoomproces. Daartoe volstaat dat de hefvoorziening bekend uit FR 442 wordt toegevoegd. Anderzijds openbaart FR 442 niet de technische leer dat met die hefvoorziening het effect wordt bereikt dat de te stomen aardappelen/groenten gelijkmatiger en met minder verlies van vruchtvlees van hun schil worden ontdaan. Om die reden is het de vraag of de vakman op de prioriteitsdatum op basis van zijn algemene vakkennis zou inzien dat het probleem wordt opgelost door de hefvoorzieningen van FR 442. De rechtbank heeft dan ook niet een zodanige zekerheid dat de combinatie van GB 119 en FR 442 schadelijk is voor de inventiviteit, dat zij kan oordelen dat EP 385 in een bodemprocedure hoogst waarschijnlijk vernietigd zal worden op deze grond. Voorts is nog relevant dat EP 385 in een bodemprocedure door hulpverzoeken in beperktere vorm overeind zou kunnen blijven.

De overige inventiviteitsaanvallen die Kiremko naar voren heeft gebracht zijn (gelet op de betwisting door Tomra) niet zodanig gemotiveerd dat zij voorshands de conclusie rechtvaardigen dat er een zeer grote kans is dat EP 385 in een bodemprocedure vernietigd zal worden.

Redelijk vermoeden van inbreuk door Strata Invicta?

Kiremko betwist ook dat de Strata Invicta onder de beschermingsomvang van EP 385 valt. Met name betwist zij dat het drukvat van de Strata Invicta voldoet aan het kenmerk dat het tegenoverliggende afgevlakte zijvlakken heeft. Als productie heeft zij echter een computersimulatie van het Strata Invicta vat overgelegd, waarbij wel tegenoverliggende licht afgevlakte zijvlakken te zien zijn, op de locaties waar de rotatie-as aangrijpt op het vat:

Op grond van artikel 69 van het Europees Octrooiverdrag (EOV), dient de beschermingsomvang van EP 385 te worden bepaald door de conclusies, waarbij de beschrijving en tekeningen tot uitleg dienen. EP 385 vermeldt in paragraaf [0050] van de beschrijving dat het vat volgens het octrooi ‘in no way equates to a wholly spherical pressure vessel as known in the prior art’ en daarvan dient te worden onderscheiden door zijn aspect ratio waarbij de doorsnede van de sphere ten opzichte van de lengte van de rotatie-as tussen de beide afgevlakte zijvlakken tenminste 1.2:1 bedraagt. De afvlakking als bedoeld in conclusie 1 lijkt dus wel sterker te moeten zijn dan de afvlakkingen die het hierboven weergegeven vat vertoont. Zo op het oog is de ratio tussen de doorsnede van de bolvorm van het vat en de afstand tussen de vlakken waar de rotatie-as aangrijpt bij de in 4.17 weergegeven figuur in ieder geval niet groter dan 1.2:1. Dit is echter een computersimulatie van een tussenstadium in de productie van het Strata Invicta vat, zodat onduidelijk blijft wat, met name aan de binnenkant van het vat, de exacte vorm van de Strata Invicta is zoals die op de markt wordt gebracht. Het is juist die informatie die Tomra nodig heeft om haar inbreukvordering te kunnen onderbouwen. Voorshands kan derhalve niet worden uitgesloten dat het Strata Invicta vat voldoet aan het kenmerk dat het afgevlakte zijvlakken in de zin van EP 385 heeft. Dat de Strata Invicta hefvoorzieningen bezit en verder aan alle andere kenmerken van conclusie 1 van EP 385 voldoet, is tussen partijen niet in geschil. Gelet op dit een en ander is sprake van een voldoende vermoeden van inbreuk op EP 385 om aan de in 4.3 weergegeven drempel van een redelijk vermoeden van inbreuk te voldoen.

Uit het voorgaande volgt dat de voor exhibitie vereiste rechtsbetrekking aanwezig is voor zover het gaat om de gestelde inbreuk op EP 385 door de Strata Invicta.

Geldigheid EP 379

Dat brengt de rechtbank bij de vraag of er een redelijk vermoeden van inbreuk op EP 379 is. Kiremko heeft tegen de gestelde inbreuk op EP 379 het verweer gevoerd dat EP 379 nietig is omdat het niet inventief is. Zij baseert deze nietigheidsaanval in haar verweerschrift op figuur 5 uit EP 379 (zie 2.16) in combinatie met de Quick-open plug uit de Valtek folder (zie 2.18). Tussen partijen is niet in geschil dat figuur 5 in het octrooi een aflaat inrichting toont die als de meest nabije stand van de techniek aangemerkt kan worden. Zoals blijkt uit figuur 6 in het octrooi is het verschil met de uitvinding van EP 379 dat de stroomrichting van de stoom omgekeerd is, wat tot gevolg heeft dat de druk van de stoom de afsluiter in de gesloten stand houdt gedurende het stoomproces.

Kiremko heeft bij deze inventiviteitsaanval geen analyse door middel van de PSA toegepast. Ook heeft zij niet anderszins gemotiveerd waarom de vakman op de prioriteitsdatum zonder inventieve arbeid, uitgaande van een aflaat inrichting volgens figuur 5, tot de geclaimde uitvinding zou komen. Waarom de vakman, gesteld voor de opdracht een oplossing te vinden voor de problemen waarvoor het octrooi een oplossing zegt te bieden (zie [0005] in 2.15), een inrichting volgens figuur 5 zou combineren met de Valtek Quick-open plug, heeft Kiremko ook niet duidelijk gemaakt. Ter zitting heeft Kiremko haar stellingen op dit punt, naar aanleiding van het schriftelijke verweer daartegen door Tomra niet nader aangevuld. Zij heeft daarmee onvoldoende gesteld om tot het oordeel te komen dat EP 379 naar alle waarschijnlijkheid vernietigd zal worden in een bodemprocedure vanwege een gebrek aan inventiviteit ten opzichte van de inrichting volgens figuur 5 in combinatie met de Valtek Quick-open plug.

Ter zitting heeft Kiremko nog wel een andere aanval op de inventiviteit uitgewerkt. Zij betoogt dat EP 379 niet inventief is ten opzichte van US 279, als de bij de inbreukvraag door Tomra voorgestane ruime uitleg van conclusie 1 wordt gevolgd. Nog los van het feit dat dit betoog pas ter zitting – dus te laat – is uitgewerkt tot een geldigheidsverweer, kan het haar niet baten omdat Kiremko het standpunt inneemt dat US 279 niet schadelijk is voor de inventiviteit in de door haarzelf voorgestane uitleg van EP 379. Deze aanval zal dus hoogstens leiden tot een beperking van de beschermingsomvang van het octrooi tot de door Kiremko voorgestane uitleg. Zoals hierna wordt overwogen is er ook in dat geval sprake van een redelijk vermoeden van inbreuk, zodat deze aanval op de geldigheid geen nadere bespreking behoeft.

Redelijk vermoeden van inbreuk door de Magma Valve?

Met betrekking tot de vraag of de Magma Valve inbreuk maakt op EP 379 spitst het geschil tussen partijen zich toe op de vraag of de Magma Valve voldoet aan het kenmerk van conclusie 1 dat het ‘in de gesloten stand ervan, in de genoemde gesloten stand ervan gehouden wordt alleen door blootstelling aan de druk van de stoom binnen in het drukvat’. Dat de Magma Valve aan alle andere kenmerken voldoet is niet in geschil. Partijen verschillen van mening over de vraag of ‘alleen’ begrepen moet worden als ‘uitsluitend’ (volgens Kiremko) of als ‘waarbij blootstelling aan de druk van stoom volstaat’ (volgens Tomra). Wat daarvan ook zij, als de rechtbank Kiremko volgt in haar lezing dat ‘alleen’ hier in de zin van ‘uitsluitend’ gelezen moet worden, is er ook een redelijk vermoeden van inbreuk. Daarvoor is het volgende redengevend.

Kiremko ontkent niet dat de afsluiter in de Magma Valve door stoomdruk in de gesloten toestand wordt gehouden, maar betwist dat dat de enige kracht is die op de afsluiter in de gesloten toestand wordt uitgeoefend. Zij wijst er op dat de Magma Valve een actuator omvat, die het sluitorgaan bedient en daarop ook druk uitoefent in de gesloten toestand. Dit blijkt volgens Kiremko uit het hieronder weergegeven pneumatiek schema dat zij als productie heeft overgelegd:

en uit de hieronder weergegeven afbeelding van de Magma Valve:

Het pneumatiek schema toont volgens Kiremko aan dat de actuator wordt bediend met een zogenaamd 5/2 ventiel dat maar twee standen heeft, die corresponderen met de open en de gesloten stand van de afsluiter. Daarbij is er ten alle tijde of in de ene of in de andere drukkamer een verhoogde druk aanwezig. Deze actuator oefent in de gesloten toestand dus aldoor een kracht uit op de afsluiter en draagt dus eveneens bij aan het in de gesloten toestand houden van de afsluiter, aldus Kiremko.

Tomra heeft betwist dat de afsluiter in de Magma Valve mede door de actuator in de gesloten toestand wordt gehouden en wijst er op dat het pneumatisch schema dat door Kiremko is overgelegd, onbegrijpelijk is. Dat er een pneumatisch ventiel wordt toegepast zegt niets, aldus Tomra, Een pneumatisch ventiel wordt in conclusie 2 van EP 379 onder bescherming gesteld en, zo begrijpt de rechtbank het betoog van Tomra, impliceert geenszins dat de afsluiter niet uitsluitend door de stoomdruk in gesloten toestand wordt gehouden.

Het door Kiremko overgelegde pneumatiek schema en de toelichting van Kiremko daarop maken – zonder nadere toelichting, die ontbreekt – voor de rechtbank volstrekt niet inzichtelijk dat de stelling van Tomra onjuist zou zijn. Tomra heeft ter zitting op dat schema gereageerd door op te merken dat het haar onduidelijk is hoe het pneumatiek schema het verweer van Kiremko onderbouwt. Kiremko heeft daarop geen nadere uitleg over het pneumatiek schema meer gegeven, zodat van een goed onderbouwd verweer geen sprake is. Daarbij is van belang dat dit kenmerk een negatieve voorwaarde vormt en dat Kiremko beschikt over de informatie waarmee de feitelijke juistheid van haar betoog gestaafd kan worden. Zoals al overwogen voldoet de Magma Valve aan alle overige kenmerken van conclusie 1 van EP 379. Onder deze omstandigheden is er sprake van een redelijk vermoeden dat de Magma Valve onder de beschermingsomvang van EP 379 valt.

Uit het voorgaande volgt dat de voor exhibitie vereiste rechtsbetrekking aanwezig is voor zover het gaat om de gestelde inbreuk op EP 379 door de Magma Valve.

Rechtmatig belang

Tomra heeft ook een rechtmatig belang bij exhibitie van informatie over de vorm van het Strata Invicta drukvat, alsmede over het technisch functioneren van de afsluiter in de Magma Valve en de krachten die daarop worden uitgeoefend bij blootstelling aan stoomdruk. Zoals uit 4.18 en 4.23 tot en met 4.27 volgt, heeft Tomra die informatie nodig om haar vordering te kunnen onderbouwen.

Bepaalde bescheiden

Ten aanzien van deze rechtsbetrekkingen heeft Tomra exhibitie gevorderd van de bij het bewijsbeslag en beschrijving in bewaring genomen bescheiden. Verlof is verleend voor beslag op en/of bewaring van:

Deze bescheiden zijn naar het oordeel van de rechtbank voldoende bepaald. Het betreft immers allemaal documenten die informatie bevatten over de technische specificaties en werking van de Strata Invicta en de Magma Valve.

Gelet op het bewijsbelang van Tomra, heeft zij echter alleen een rechtmatig belang bij exhibitie van de hiervoor in 4.31 onder a), b) en c) opgesomde bescheiden, voor zover deze informatie kunnen bevatten over de vorm van het drukvat van de Strata Invicta en de technische specificaties en werking van de Magma Valve. Gelet op de subsidiariteit heeft Tomra vooralsnog geen belang om inzage te verkrijgen in bedienings- en onderhoudshandleidingen en verkoop- en/of trainingsmaterialen. Voor zover zij daaruit bewijs zou kunnen verkrijgen, zal dat ook verkregen kunnen worden uit technische tekeningen en technische specificaties. Tomra heeft ook recht op exhibitie van 3D tekeningen, omdat die ook aan anderen dan de vakman inzicht geven over de constructie van de Strata Invicta en de Magma Valve. Dientengevolge kunnen deze tekeningen juist dienen ter onderbouwing van de stellingen van Tomra.

De vordering tot het verlenen van verlof om inzage te krijgen in de in 4.33 nader omschreven bescheiden zal derhalve worden toegewezen op de wijze als in het dictum nader bepaald. Het gevorderde gebod aan Kiremko om de exhibitie toe te laten is eveneens toewijsbaar. De daaraan te verbinden dwangsom zal worden bepaald op € 2.500,- per dag, met een maximum van € 250.000,-.

Vertrouwelijkheid

Kiremko heeft voorts betoogd dat de beslagen bescheiden bedrijfsvertrouwelijke informatie bevatten. Tomra voert daar in wezen alleen tegen aan dat er geen sprake is van bedrijfsgeheimen omdat de Strata Invicta stoomschilmachine en de Magma Valve publiek verhandelde inrichtingen/onderdelen zijn. Dat laatste is juist, maar dat neemt niet weg dat de technische tekeningen van (onderdelen van) de buiten- en/of binnenzijde van de stoomschilmachine en de afsluiter informatie zullen bevatten die vertrouwelijk is, omdat die niet of niet gemakkelijk verkregen kan worden uit het product zelf. Daar komt nog bij dat die informatie feitelijk slechts in de beperkte kring van de klanten van Kiremko bekend is/kan worden, omdat het om een kostbare inrichting gaat die niet gemakkelijk voor eenieder te verkrijgen en te onderzoeken is. Gelet op dit een en ander beschouwt de rechtbank deze informatie als vertrouwelijk. Op de voet van artikel 1019a Rv zal de rechtbank daarom voorwaarden bepalen om de vertrouwelijkheid van de in beslag genomen informatie en van de daaruit te verstrekken informatie te waarborgen.

Tomra heeft daartoe zelf een procedure voorgesteld in haar procesinleiding, die er in bestaat dat een selectie wordt gemaakt van documenten door de advocaten en octrooigemachtigden van Tomra, die zich daartoe aan een geheimhoudingsverplichting jegens Tomra zullen verbinden, waarna de selectie door Kiremko zal worden beoordeeld. Ter zitting heeft Kiremko bepleit dat bij toepassing van die procedure slechts één advocaat van Tomra en een onafhankelijke octrooigemachtigde betrokken zouden mogen worden. De rechtbank zal Tomra toestaan een selectie te laten maken door maximaal één van haar advocaten en haar Nederlandse octrooigemachtigde ir. C. Box , (facultatief) in het bijzijn van deurwaarder(s) G. Bakker en/of J. Voogt en/of de ict-deskundigen die de deurwaarder bij de beslaglegging assisteerden. Nadat zij een selectie hebben gemaakt, wordt deze verstrekt aan de advocaten van Kiremko. Kiremko heeft vervolgens 15 werkdagen om deze selectie te evalueren en om gemotiveerd bezwaar te maken tegen (delen van) deze selectie op grond van vertrouwelijkheidsbelangen.

De rechtbank zal aan alle in 4.36 genoemde personen die betrokken worden bij de selectie van bescheiden een verbod opleggen om mededelingen te doen aan derden, waaronder ook begrepen Tomra, van alle gegevens die zij inzien. Deze geheimhoudingsplicht vervalt jegens Tomra nadat tussen de advocaten van partijen overeenstemming is bereikt over de selectie van bescheiden waarvan aan Tomra afschrift wordt verstrekt, of de rechter heeft bepaald van welke bescheiden afschrift kan worden verstrekt, doch slechts uitsluitend ten aanzien van die selectie. Aan Tomra wordt een verbod opgelegd om mededeling te doen aan derden van gegevens uit de selectie waarvan zij inzage en afschrift verkrijgt, en om die gegevens te gebruiken voor enig ander doel dan als bewijs in een gerechtelijke procedure jegens Kiremko wegens octrooiinbreuk op EP 385 en/of EP 379. Aan deze geheimhoudingsverplichtingen zal een contractuele boete verbonden worden om de naleving ervan te verzekeren.

Tot slot

Het verzoek van Tomra om de (gedeeltelijke) toewijzing van de vordering uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, is eveneens toewijsbaar. Gelet op de doelstelling van de exhibitie, het vergaren van bewijs voor een procedure en de daaraan verbonden voorwaarden, ziet de rechtbank geen aanleiding om dit vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, zoals Kiremko heeft bepleit. De door Kiremko subsidiair nog verzochte zekerheidstelling bij uitvoerbaar bij voorraad-verklaring wordt niet toegewezen, bij gebreke van een concretisering van het daarbij passende bedrag en een motivering van de reden waarom zekerheidstelling in dit geval nodig is.

Kiremko zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. Tomra heeft een veroordeling in de volledige proceskosten op de voet van artikel 1019h Rv gevorderd. Tomra heeft bij haar proceskostenopgave geen verdeling gemaakt tussen haar kosten voor haar eigen vordering en de kosten voor de tegenvordering. In de processtukken heeft zij (evenals Kiremko) niet meer dan een korte alinea gewijd aan deze tegenvordering. Omdat de tegenvordering volledig samenhangt met de vordering van Tomra, vormt haar verweerschrift tegen de tegenvordering in wezen een nadere onderbouwing van haar eigen vordering. Gelet daarop schat de rechtbank de kosten besteed aan de onderhavige vordering op 99% en de kosten besteed aan de tegenvordering op 1% van de proceskosten. Tomra heeft opgegeven dat haar totale kosten € 214.853,50 bedragen. Kiremko heeft bezwaar aangetekend tegen de hoogte van het totale bedrag van de proceskosten van Tomra, waarbij zij betoogt dat die voor een exhibitieprocedure veel te hoog zijn. Haar eigen kosten bedragen ongeveer de helft, terwijl het aan haar was om nietigheidsargumenten aan te voeren en daartoe onderzoek te doen, zo stelt zij. Zij wijst er op dat er zeer veel kosten zijn besteed aan het beslag en het verweerschrift in de tegenvordering (dat in feite een reactie vormt op het verweer van Kiremko tegen haar eigen vordering). Tot slot wijst zij er op dat er kosten lijken te zijn gemaakt die samenhangen met een kantooroverstap van één van de advocaten en het onderhavige dossier, waardoor er door nieuwe advocaten ingelezen moest worden.

De rechtbank acht het door Tomra opgegeven bedrag zeer hoog voor een exhibitie vordering, zelfs al geldt dat in deze zaak twee octrooien ter beoordeling voorliggen. Ook dienen kosten die gemaakt zijn doordat nieuwe advocaten zich moesten inlezen, buiten de proceskostenveroordeling te blijven, nu Tomra zelf voor die wissel zal hebben gekozen. Alles afwegend acht de rechtbank een bedrag van € 150.000,- redelijk en evenredig. Gelet op dit één en ander begroot de rechtbank de kosten van Tomra voor de onderhavige vordering op 99% daarvan, derhalve op € 148.500,-. De gevorderde veroordeling tot vergoeding van wettelijke rente zal eveneens worden toegewezen op de wijze als in het vonnis bepaald.