325 Een voorgeschreven stelplicht- en bewijslastverdeling zonder (expliciete) wettelijke aanwijzing daarvoor

De toedeling van het bewijsrisico aan de betwister wordt toegepast in een beperkt aantal rechtsgebieden. Voor een dergelijke toedeling moet een rechtvaardiging bestaan. De ratio van deze toedeling is dat bij een andere verdeling de wettelijke bepaling niet aan haar doel zou beantwoorden; de onevenredigheid in het risico van het te leveren bewijs speelt daarbij een rol. De materiële norm van de wetsbepaling kan zo worden gewaarborgd; de keuze betreft voornamelijk een belangenbeveiliging. Op grond van de te beschermen norm wordt gekozen voor een andere verdeling van stelplicht en bewijslast dan men op grond van de bewijsregels zou verwachten.

Hierna volgen de tot nu toe bekende voorbeelden van uitspraken waarbij een dergelijke stelplicht- en bewijslastverdeling is voorgeschreven, zonder dat de wet daarvoor een (duidelijke) aanwijzing bevat. Soms bepaalt de wetssystematiek de stelplicht- en bewijslastverdeling. De Hoge Raad geeft aan welke partij het bewijsrisico draagt van het geschilpunt of een mededeling tijdig heeft plaatsgevonden.