8.7 Conclusie

Samenwerking komt in vele gradaties voor. Ik heb verschillende niveaus van samenwerking onderscheiden. Bij ieder niveau van samenwerking past een bepaalde grondvorm. Modelmatig zijn drie archetypen van samenwerkingsverbanden en de daarbij bijbehorende transacties te onderscheiden. Het samenwerkingsverband kan bestaan uit twee enkelvoudige subjecten, uit één enkelvoudig subject, of uit één meervoudig subject. De intensiteit van de samenwerking, althans de mate waarin partijen hun gedrag op elkaar afstemmen (coördinatie), vertoont een zeker verband met de samenwerkingsvorm die partijen kiezen. Hoe meer coördinatie van gedrag plaatsvindt, hoe meer partijen van elkaar afhankelijk worden, des te meer controle zij op elkaar uit willen oefenen. Bij een minder intensieve samenwerking zal zich daardoor eerder de basisvorm van twee enkelvoudige subjecten voordoen. Bij een intensievere samenwerking, is het waarschijnlijker dat zich de tweede basisvorm (één enkelvoudig subject) voordoet. In fiscale zin is het mogelijk dat zich een derde basisvorm voordoet (één meervoudig subject).

Welke samenwerkingsvorm partijen kiezen, bepaalt welke handelingen tussen de betrokken partijen er in beginsel plaats kunnen vinden. Wanneer het samenwerkingsverband als een zelfstandig subject (entiteit) is aan te merken, kunnen zich zelfs transacties voordoen in de relatie tussen de participanten en het samenwerkingsverband.