HR, 31-01-2014, nr. 12/02201

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende woonde tot 2001 in Nederland en woont sindsdien in Duitsland, alwaar hij een eigen woning heeft. Hij heeft gewerkt bij [A].

Belanghebbende genoot in het onderhavige jaar (2007) onder meer een uitkering van het UWV (hierna: de UWV-uitkering). Daarnaast is in 2007 het pensioen dat hij tijdens zijn dienstbetrekking bij [A] heeft opgebouwd tot uitkering gekomen.

Belanghebbende heeft voor het onderhavige jaar gekozen voor toepassing van de regels van de Wet IB 2001 voor binnenlandse belastingplichtigen op grond van artikel 2.5 van die wet.

Uitgaande van die keuze is de onderhavige aanslag opgelegd als ware belanghebbende een binnenlandse belastingplichtige. De pensioenuitkeringen zijn daarbij in aanmerking genomen onder toepassing van een vermindering op de voet van artikel 3 van het Uitvoeringsbesluit inkomstenbelasting 2001.

Voor het Hof was in geschil of de aan belanghebbende opgelegde aanslag tot gevolg heeft dat de pensioenuitkeringen in de heffing worden betrokken in strijd met het bepaalde in de Overeenkomst Nederland-Bondsrepubliek Duitsland van 16 juni 1959 (hierna: het Belastingverdrag).

Het Hof heeft geoordeeld dat het Nederland ingevolge artikel 20, lid 1, van het Belastingverdrag en het arrest van de Hoge Raad van 12 maart 1980, nr. 19180, BNB 1980/170, niet is toegestaan de pensioenuitkeringen in enige heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting te betrekken. Dit heeft naar het oordeel van het Hof ook te gelden in geval van toepassing van artikel 2.5 Wet IB 2001, ook al berust die toepassing op een keuze van de belastingplichtige. Het enkele uitbrengen van de keuze voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige in het aangiftebiljet kan niet worden aangemerkt als het (mede) doen van afstand van een beroep door de kiezende belastingplichtige op belastingverdragen, aldus het Hof.

Tegen het hiervoor in 3.3 weergegeven oordeel richt zich het middel.

Belanghebbende genoot in 2007 als inwoner van Duitsland belastbaar inkomen in Nederland. Uit dien hoofde kan hij aanspraak maken op toepassing van de regels ter voorkoming van dubbele belasting uit het Belastingverdrag. Die regels houden voor het onderhavige geval in dat Nederland alleen heffingsbevoegd is ter zake van de door belanghebbende genoten UWV-uitkering. De heffing ter zake van de pensioenuitkeringen is ingevolge artikel 12 van het Belastingverdrag aan Duitsland toegewezen.

Op grond van artikel 2.5, lid 1, Wet IB 2001 heeft belanghebbende ervoor gekozen om in de heffing van inkomstenbelasting te worden betrokken met toepassing van de regels die gelden voor binnenlandse belastingplichtigen. Voor (onder meer) dat deel van het belastbare inkomen waarover het heffingsrecht op grond van het Belastingverdrag niet aan Nederland is toegewezen, zijn in het Uitvoeringsbesluit inkomstenbelasting 2001 regels opgenomen voor het berekenen van een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting. Om te bereiken dat buitenlandse belastingplichtigen zodanig in de heffing worden betrokken dat hen gelijke voordelen toekomen als binnenlandse belastingplichtigen die overigens in gelijke omstandigheden verkeren, wordt de vermindering ter voorkoming van dubbele belasting bepaald volgens de vrijstellingsmethodiek met progressievoorbehoud. Deze methodiek bewerkstelligt dat het Nederlandse inkomen wordt belast naar het gemiddelde tarief dat zou gelden in geval van heffing over het wereldinkomen.

De enkele omstandigheid dat bij de toepassing van artikel 2.5 Wet IB 2001 het wereldinkomen als uitgangspunt wordt genomen voor het berekenen van het gemiddelde tarief waartegen het Nederlandse inkomen in de heffing wordt betrokken, betekent niet dat Nederland daarmee belasting heft over bestanddelen van het inkomen ter zake waarvan de heffingsbevoegdheid in een belastingverdrag aan een andere staat is toegewezen, zoals in dit geval de pensioenuitkeringen.

Het Hof heeft daarom ten onrechte geoordeeld dat Nederland de pensioenuitkeringen bij toepassing van artikel 2.5 Wet IB 2001 in strijd met het Belastingverdrag in de heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting betrekt.

Dit brengt mee dat het middel slaagt. De overige onderdelen van het middel behoeven geen behandeling meer. De uitspraak van het Hof kan niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen. Voor het geval geen sprake is van een inbreuk op het Belastingverdrag is tussen partijen niet in geschil dat de aanslag op het juiste bedrag is vastgesteld.