HR, 21-12-2010, nr. 09/01568

Verdachte is door de eerste rechter veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de tijd van 30 maanden, met aftrek van voorarrest, waarvan 6 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaren en met als bijzondere voorwaarde reclasseringstoezicht, ook indien zulks inhoudt dat verdachte zich laat behandelen door de Stichting MEE.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof verdachte zal veroordelen tot een gevangenisstraf van 24 maanden, met aftrek van voorarrest, waarvan een gedeelte van 8 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaren, met als bijzondere voorwaarde reclasseringstoezicht, ook als dat mocht inhouden dat verdachte zich laat behandelen door de Stichting MEE.

De verdediging heeft, zoals eerder in dit arrest aangegeven, aangevoerd dat de door de advocaat-generaal geëiste straf niet passend is. De verdediging heeft verzocht om, indien de feiten worden bewezen, aan verdachte op te leggen een onvoorwaardelijk gevangenisstraf waarvan de duur gelijk is aan de tijd die door verdachte in voorarrest is doorgebracht, alsmede een forse voorwaardelijke gevangenisstraf, met daaraan gekoppeld de bijzondere voorwaarde reclasseringstoezicht, ook indien dit inhoudt dat verdachte zich laat behandelen door de Stichting MEE. De raadsman van verdachte acht voortzetting van de behandeling van verdachte noodzakelijk en zulks dient te prevaleren boven oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van langere duur. Eventueel zou voorts oplegging van een onvoorwaardelijke werkstraf mogelijk zijn.

Wat betreft de feiten en omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan, heeft het hof in het bijzonder acht geslagen op het volgende.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik van zijn minderjarige kleindochter [slachtoffer], waarbij zij het seksueel misbruik gedurende een periode van ongeveer 3 jaar meermalen heeft moeten ondergaan. Verdachte heeft gedurende lange tijd de lichamelijke integriteit van het destijds zeer jeugdige slachtoffer op zeer ernstige wijze geschonden.

Het is algemeen bekend dat jeugdige slachtoffers van dergelijke delicten daarvan later ernstige nadelige psychische gevolgen kunnen ondervinden.

Door zijn handelwijze heeft verdachte bovendien misbruik gemaakt van het vertrouwen dat in hem als grootvader mocht worden gesteld. Verdachte heeft aldus volledig miskend dat kinderen bescherming behoeven tegen seksuele toenaderingen door volwassenen en moeten kunnen rekenen op die bescherming, juist door hun familieleden. Dit geldt des te meer nu [slachtoffer] aan de zorg en waakzaamheid van verdachte als haar opa was toevertrouwd. Verdachte heeft zich daarvan geen enkele rekenschap gegeven en heeft zich kennelijk slechts laten leiden door zijn eigen (lust)gevoelens. Dat een mogelijke ontremming als gevolg van overmatig alcoholgebruik een negatieve rol kan hebben gespeeld, ontheft verdachte — naar het oordeel van het hof — niet van zijn verantwoordelijkheden als grootouder, dit temeer nu verdachte niet steeds onder invloed van alcohol zal zijn geweest en gelegenheid heeft gehad om zich van het laakbare van zijn handelwijze bewust te zijn en daar consequenties aan te verbinden.

Dergelijke feiten leiden bovendien tot grote verontwaardiging en onrust in de maatschappij.

Het hof heeft bij de bepaling van de op te leggen straf in deze zaak gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Voorts heeft het hof rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde in de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komt in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

Het hof heeft — in strafverzwarende zin — acht geslagen op de zeer jeugdige leeftijd van het slachtoffer ten tijde van het bewezen verklaarde, alsmede op de mate waarin het bewezen verklaarde persoonlijk leed bij het slachtoffer teweeg heeft gebracht.

Tegen de hiervoor geschetste achtergrond neemt het hof in de onderhavige zaak in beginsel als uitgangspunt voor de straftoemeting een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de tijd van drie jaren. Naar het oordeel van het hof past een dergelijke strafoplegging binnen de kaders van doorgaans gebruikelijke strafoplegging, indien sprake is van het gedurende een langere periode seksueel binnendringen van het lichaam van een minderjarige en het plegen van ontucht met een aan zijn zorg en waakzaamheid toevertrouwde minderjarige.

Hiervan uitgaande heeft het hof voorts acht geslagen op de omstandigheid dat verdachte, blijkens het hem betreffende uittreksel uit het justitiële documentatieregister d.d. 20 januari 2009, niet eerder ter zake van soortgelijke zedendelicten is veroordeeld. Voorts heeft het hof acht geslagen op de leeftijd van verdachte én de persoon van verdachte, zoals daarvan tijdens het verhandelde ter terechtzitting in hoger beroep is gebleken. In de rapportage van psychiater H.L.C. Morre d.d. 31 december 2007 worden over de toerekening van de feiten aan verdachte de navolgende conclusies getrokken:

Het hof volgt deze conclusies en het advies en legt deze ten grondslag aan zijn beslissing.

Op grond van het hiervoor overwogene ziet het hof aanleiding om in de onderhavige zaak een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur aan verdachte op te leggen. Gelet op de persoon van de verdachte is dit onvoorwaardelijk gedeelte van de vrijheidsstraf van kortere duur dan de straf die het hof normaliter in een zaak als de onderhavige zou opleggen. Van deze onvoorwaardelijke vrijheidsstraf zal het hof een gedeelte voorwaardelijk opleggen, met daaraan gekoppeld de bijzondere voorwaarde van reclasseringstoezicht.

Met oplegging van een voorwaardelijke straf wordt enerzijds de ernst van het bewezen verklaarde tot uitdrukking gebracht en wordt anderzijds de strafoplegging dienstbaar gemaakt aan het voorkomen van nieuwe strafbare feiten. Het hof ziet, mede gelet op het tamelijk laag risico op recidive, anders dan is geadviseerd door de deskundige thans geen aanleiding om aan de bijzondere voorwaarde van reclasseringstoezicht nadere voorwaarden te stellen.

Het hof acht de hierna op te leggen straf zowel wat strafsoort als strafmaat betreft het meest passend bij de persoon van verdachte en de ernst van en omstandigheden waaronder de bewezen verklaarde feiten zijn gepleegd. Op grond van de voormelde overwegingen is oplegging van een taakstraf, zoals door de verdediging is gesuggereerd, niet als passend en geboden te beschouwen. Het hof merkt daarbij op dat het hof een zeker belang van behandeling van verdachte voor zowel de maatschappij als verdachte zelf onderkent, maar het hof ziet, vooral gelet op de ernst van het bewezen verklaarde, geen reden om de strafkeuze ondergeschikt te maken aan dat belang.’