HR, 16-02-2021, nr. 20/00053

HR, 16-02-2021, nr. 20/00053

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Uitspraak 16‑02‑2021

Inhoudsindicatie

Financiering van terrorisme (meermalen gepleegd) en overtreding van art. 2 Sanctiewet (meermalen gepleegd) door geld over te maken naar zwager en vriend, die zijn aangesloten bij terroristische organisatie. Verbeurdverklaring, art. 33a Sr. 1. Verbeurdverklaring laptop. 2. Verbeurdverklaring telefoons en harde schijf. Ad 1. Gelet op ’s hofs uit b.m. blijkende vaststellingen is ’s hofs oordeel dat bewezenverklaarde feiten zijn begaan m.b.v. inbeslaggenomen laptop, niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. Ad 2. Gelet op bewezenverklaring en wat hof blijkens bewijsvoering daarover heeft vastgesteld is ’s hofs oordeel dat bewezenverklaarde m.b.v. inbeslaggenomen telefoons en harde schijf is begaan, zonder nadere motivering niet begrijpelijk, in aanmerking genomen dat hof geen vaststellingen heeft gedaan waaruit kan volgen dat één van de telefoons is gebruikt i.v.m. bewezenverklaarde feiten. HR zal om redenen van doelmatigheid de zaak m.b.t. deze voorwerpen zelf afdoen en gelast teruggave ervan aan verdachte.

Partij(en)

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

STRAFKAMER

Nummer 20/00053

Datum 16 februari 2021

ARREST

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het gerechtshof Den Haag van 24 december 2019, nummer 22-003476-19, in de strafzaak

tegen

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1981,

hierna: de verdachte.

1. Procesverloop in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft B. Kizilocak, advocaat te Rotterdam, bij schriftuur een cassatiemiddel voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De plaatsvervangend advocaat-generaal P.M. Frielink heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak, doch uitsluitend wat betreft de verbeurdverklaring van de onder de verdachte inbeslaggenomen Toshiba harde schijf en iPhone met oplader, tot teruggave van deze voorwerpen aan de verdachte en tot verwerping van het beroep voor het overige.

2. Beoordeling van het cassatiemiddel

2.1

Het cassatiemiddel klaagt over de verbeurdverklaring van de inbeslaggenomen voorwerpen genoemd in het dictum van de bestreden uitspraak.

2.2.1

Ten laste van de verdachte is onder 1. - kort samengevat - bewezenverklaard dat hij zich meermalen schuldig heeft gemaakt aan het financieren van terrorisme door geldbedragen, van € 500 en van € 950, via een girale overboeking en een money transfer over te maken naar een kennis ( [betrokkene 1] ) en een zwager ( [betrokkene 2] ), terwijl die geldbedragen telkens bestemd waren om geldelijke steun te verlenen aan de gewapende jihadstrijd en aan strijders van die gewapende jihadstrijd in Syrië.Daarnaast is ten laste van de verdachte onder 2. - kort samengevat - bewezenverklaard dat hij zich meermalen heeft schuldig gemaakt aan overtreding van de Sanctiewet 1977 door de bovengenoemde geldbedragen via een money transfer en een girale overboeking ter beschikking te stellen, onder meer ten behoeve van Islamic State of Iraq.

2.2.2

Deze bewezenverklaring steunt op onder meer de volgende bewijsmiddelen:

“5. Een proces-verbaal d.d. 8 september 2017 van de FIOD Belastingdienst met nr. 58170 en documentcode AMB-033A. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz 472 t/m 473).

1. Doorzoeking, inbeslagname

Op maandag 3 juli 2017 werd een doorzoeking verricht in de woning van verdachte [verdachte] , adres [a-straat 1] te [plaats] . Bij deze doorzoeking zijn door de rechter-commissaris onder meer gegevensdragers waaronder smartphone van het merk Samsung SM-NG005, Galaxy note, in beslag genomen. De gebruiker van deze telefoon is vermoedelijk [verdachte] .

3.1.

Applicatie Skype

Bij het aanvullend onderzoek werd gezien dat op de telefoon zich de applicatie Skype bevindt.

3.1.1.

Contacten (Skype)

[betrokkene 1]

Onder 'Contacts' werd ' [betrokkene 1] Source: SKPE: […] ' aangetroffen. Uit onderzoek naar op een Toshiba computer IBN-code [001] werden SKYPE conversaties tussen verdachte [verdachte] ( […] ) en [betrokkene 1] aangetroffen.

6. Een proces-verbaal d.d. 4 augustus 2017 van de FIOD Belastingdienst met nr. 58170 en documentcode AMB-036. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 492 t/m 524):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Op 3 juli werd een doorzoeking verricht in de woning van verdachten [verdachte] en [betrokkene 3] op het adres [a-straat 1] te [plaats] . Bij deze doorzoeking zijn onder meer gegevensdragers, waaronder computers, in beslag genomen.

Tijdens onderzoek naar de op de digitale bestanden voorkomende gegevens werd door mij gezien dat er kennelijk Skype berichten aanwezig waren op de harde schijf van de Toshiba computer. Hieronder wordt een aantal Skype conversaties weergegeven.

[betrokkene 1]

Skype berichten d.d. 26 december 2013

Hieronder worden Skype berichten weergegeven tussen [verdachte] en [betrokkene 1] d.d. 26 december 2013.

Author Recipient Message

[…] [betrokkene 1] ik ga insha Allah overmaken vandaag

[…] [betrokkene 1] ik stuur 450 euro

[…] [betrokkene 1] 225 voor jou en 225 voor [betrokkene 2]

(...)

Skype berichten d.d. 27 december 2013

Author Recipient Message

[…] [betrokkene 1] heb je al gekeken of het binnen is

[…] [betrokkene 1] 250 voor [betrokkene 2]

[…] [betrokkene 1] en 250 voor jezelf

(...)

[betrokkene 2]

Bij het onderzoek naar de aangetroffen Skype berichten zijn chats aangetroffen die gevoerd worden tussen [verdachte] en [betrokkene 2] .

Uit de aangetroffen Skype berichten kan worden opgemaakt dat met [betrokkene 2] vermoedelijk [betrokkene 2] bedoeld wordt.

Skype berichten d.d. 2 januari 2014

Author Recipient Message

[…] [betrokkene 2] heb je de geld al gekregen

[…] [betrokkene 2] ik had zelf niet veel dus heb je 250 gestuurd als ik weer wat geld heb dan stuur ik nog een keer

(...)

Nadere bewijsoverweging

In de hiervoor weergegeven Skype berichten wordt naar het oordeel van hof met ‘ [betrokkene 2] ’ [betrokkene 2] bedoeld. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat door [verdachte] en of [betrokkene 3] geld gezonden is c.q. is overgemaakt vanaf de bankrekening van [betrokkene 3] naar de rekening van [betrokkene 1] waarbij opgemerkt staat dat er € 250 voor hem ( [betrokkene 1] ) en € 250 voor [betrokkene 2] ( [betrokkene 2] ). In deze Skype conversaties is te lezen dat over het versturen en over het al dan niet ontvangen daarvan gesproken wordt. Daarnaast wordt de naam van " [betrokkene 2] " in deze Skype conversaties letterlijk genoemd.”

2.2.3

De bestreden uitspraak houdt onder meer in:

“Beslag

De na te melden inbeslaggenomen en nog niet teruggegeven voorwerpen zoals deze vermeld zijn onder 1 tot en met 4 op de in kopie aan dit arrest gehechte lijst van. inbeslaggenomen voorwerpen, te weten

1. witte Samsung telefoon,

2. witte iPhone telefoon + oplader,

3. Toshiba laptop,

4. Toshiba harde schijf,

volgens opgave van verdachte aan hem toebehorend, zijn vatbaar voor verbeurdverklaring, nu het voorwerpen zijn met behulp waarvan het onder 1 en 2 bewezen verklaarde is begaan. Het hof zal daarom deze voorwerpen verbeurdverklaren.

Het hof heeft hierbij rekening gehouden met de draagkracht van verdachte.”

2.3.1

Het cassatiemiddel klaagt onder meer over de verbeurdverklaring van de Toshiba laptop. Het hof heeft blijkens de onder 2.2.2 genoemde bewijsmiddelen vastgesteld dat op de harde schijf van een inbeslaggenomen Toshiba computer Skype conversaties in de bewezenverklaarde periode zijn aangetroffen tussen de verdachte en de in de bewezenverklaring genoemde personen, welke conversaties onder meer betrekking hadden op het sturen van een van de bewezenverklaarde geldbedragen aan die personen en de wijze waarop het geld verdeeld moest worden over die personen. Gelet hierop is het oordeel van het hof dat de bewezenverklaarde feiten zijn begaan met behulp van de inbeslaggenomen Toshiba laptop niet onbegrijpelijk. Dat oordeel is ook toereikend gemotiveerd. Het cassatiemiddel faalt in zoverre.

2.3.2

Het cassatiemiddel klaagt verder over de verbeurdverklaring van de inbeslaggenomen Samsung telefoon, iPhone telefoon met oplader en - een andere dan de hiervoor onder 2.3.1 aangeduide - Toshiba harde schijf. In aanmerking genomen wat ten laste van de verdachte is bewezenverklaard en mede gelet op wat het hof blijkens de bewijsvoering daarover heeft vastgesteld, is het oordeel van het hof dat het bewezenverklaarde met behulp van deze voorwerpen is begaan, zonder nadere motivering niet begrijpelijk. Met betrekking tot de Samsung telefoon neemt de Hoge Raad hierbij in aanmerking dat weliswaar uit de bewijsvoering naar voren komt dat zich op deze telefoon de applicatie Skype bevindt en dat op die telefoon bij de lijst met Skype-contacten de naam van [betrokkene 1] is vermeld, maar dat het hof geen vaststellingen heeft gedaan waaruit kan volgen dat deze telefoon is gebruikt in verband met de bewezenverklaarde feiten. Het cassatiemiddel is in zoverre terecht voorgesteld. De Hoge Raad zal om redenen van doelmatigheid de zaak met betrekking tot deze voorwerpen zelf afdoen.De Hoge Raad heeft ook de verder in het cassatiemiddel aangevoerde klachten over de uitspraak van het hof beoordeeld. De uitkomst hiervan is dat deze klachten niet kunnen leiden tot vernietiging van die uitspraak. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie artikel 81 lid 1 van de Wet op de rechterlijke organisatie).

3. Beslissing

De Hoge Raad:

- vernietigt de uitspraak van het hof, maar uitsluitend wat betreft de verbeurdverklaring van de inbeslaggenomen Samsung telefoon (beslagnummer A.04.01-71165), iPhone telefoon met oplader (beslagnummer A.04.02-71166) en Toshiba harde schijf (beslagnummer A.04.13-71198);

- gelast de teruggave van voormelde voorwerpen aan de verdachte;

- verwerpt het beroep voor het overige.

Dit arrest is gewezen door de vice-president V. van den Brink als voorzitter, en de raadsheren A.L.J. van Strien en A.E.M. Röttgering, in bijzijn van de waarnemend griffier H.J.S. Kea, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 16 februari 2021.

Conclusie 15‑12‑2020

Inhoudsindicatie

-

PROCUREUR-GENERAAL

BIJ DE

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

Nummer 20/00053

Zitting 15 december 2020

CONCLUSIE

P.M. Frielink

In de zaak

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1981,

hierna: de verdachte.

De verdachte is bij arrest van 24 december 2019 door het gerechtshof Den Haag wegens “de eendaadse samenloop van 1. financieren van terrorisme, meermalen gepleegd en 2. overtreding van een voorschrift, gesteld krachtens artikel 2 van de Sanctiewet 1977, opzettelijk begaan, meermalen gepleegd” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden, geheel voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren, met aftrek als bedoeld in art. 27(a) Sr. Voorts heeft het hof een taakstraf voor de duur van 240 uren, subsidiair 120 dagen hechtenis opgelegd. Tot slot heeft het hof inbeslaggenomen, nog niet teruggeven voorwerpen, verbeurd verklaard.

Het cassatieberoep is ingesteld namens de verdachte. Mr. B. Kizilocak, advocaat te Rotterdam, heeft één middel van cassatie voorgesteld.

Het middel houdt in dat het hof ten onrechte, althans onvoldoende met redenen omkleed, een witte Samsung telefoon, een witte iPhone en oplader, een Toshiba laptop en een Toshiba harde schijf heeft verbeurd verklaard.

Voor een juiste beoordeling van het cassatiemiddel is het niet nodig hier de bewezenverklaring letterlijk over te nemen. Ook een integrale weergave van de door het hof gebezigde bewijsmiddelen is niet noodzakelijk. De kern van het bewezenverklaarde is dat de verdachte door middel van een overboeking van € 500,00 op 27 december 2013 en door middel van een money transfer van € 950,00 op 5 augustus 2014 geld heeft overgemaakt naar een vriend en een zwager die op dat moment zijn te linken aan de gewapende jihadistische strijd in Syrië. De bewezenverklaring en de strafrechtelijke kwalificatie daarvan staan in cassatie niet ter discussie. Het gaat nu enkel nog om de verbeurdverklaring van de hiervoor onder 3 opgesomde voorwerpen.

Uit art. 33a lid 1 Sr blijkt dat voorwerpen voor verbeurdverklaring vatbaar zijn als er een relatie is tussen het voorwerp en hetgeen is bewezenverklaard. In deze zaak heeft het hof in verband met de verbeurdverklaring enkel overwogen dat rekening is gehouden met de draagkracht van verdachte, dat op de voorwerpen beslag rust, dat deze volgens de eigen verklaring van verdachte aan hem toebehoren en dat ze vatbaar zijn voor verbeurdverklaring “omdat het voorwerpen zijn met behulp waarvan de bewezenverklaarde feiten zijn begaan.” Het hof heeft deze beslissing niet nader gemotiveerd. Uit de door mij gecursiveerde zinsnede blijkt onmiskenbaar dat het hof is uitgegaan van de situatie van art. 33a lid 1 aanhef en onder c Sr, waar is bepaald dat “voorwerpen met behulp van welke het feit is begaan” (of voorbereid), kunnen worden verbeurdverklaard.

Met een korte motivering van een verbeurdverklaring kan onder meer worden volstaan als rechtstreeks uit de bewezenverklaring volgt dat een bepaald voorwerp een rol heeft gespeeld bij de uitvoering van het feit. Daarvan zou in het onderhavige geval sprake zijn geweest als bijvoorbeeld was tenlastegelegd en bewezenverklaard dat de verdachte “met zijn iPhone” geld heeft overgeboekt. Ook in andere situaties kan met een summiere motivering worden volstaan, mits uit de gebezigde bewijsmiddelen en/of uit het verhandelde ter terechtzitting maar voldoende aanknopingspunten zijn te destilleren dat het voorwerp ook daadwerkelijk een rol heeft gespeeld bij het begaan (of het voorbereiden) van het bewezenverklaarde.

In deze zaak gaat het blijkens de toelichting op het middel over het oordeel van het hof dat de bewezen verklaarde feiten zijn begaan met behulp van de verbeurd verklaarde voorwerpen. Dat oordeel is volgens de steller van het middel ‘niet begrijpelijk’ gemotiveerd. Betoogd wordt:

a. dat uit bewijsmiddel 5 [PF: bedoeld zal zijn het 5e bewijsmiddel van feit 1] blijkt dat op een Toshiba computer Skype gesprekken zijn aangetroffen tussen de verdachte en zijn (begunstigde) vriend, maar dat niet blijkt wanneer die gesprekken zijn gevoerd en wat de inhoud daarvan was. Daardoor kan geen relatie worden gelegd tussen ‘die gesprekken en de bewezen verklaarde feiten’;

b. dat uit bewijsmiddel 6 [PF: bedoeld zal zijn het 6e bewijsmiddel van feit 1] blijkt dat op een Toshiba harde schijf Skype gesprekken zijn aangetroffen over de verzending van geld, maar dat ‘strikt genomen (…) noch de harde schijf, noch de computer dienstig (zijn) geweest voor het overmaken en verzenden van de (geld)bedragen’;

c. dat het hof niet ‘de computer (…), maar een laptop’ zou hebben verbeurd verklaard en dat een vergelijking ‘van de IBN-nummers op de beslaglijst en de uitgewerkte bewijsmiddelen bij het arrest leert dat het niet om dezelfde goederen gaat.’

8. Het betoog onder a treft geen doel. Het berust op een onjuiste lezing van het arrest van het hof. In onderlinge samenhang bezien, vormt bewijsmiddel 5 van feit 1 de opmaat naar het daaropvolgende 6e bewijsmiddel. Bewijsmiddel 5 bevat inderdaad niet de data waarop Skype gesprekken zijn gevoerd en wat de inhoud van die gesprekken was. Dit bewijsmiddel gaat over de in de woning van de verdachte in beslaggenomen Samsung telefoon die is voorzien van een Skype applicatie en waarin de naam van de begunstigde vriend van de verdachte in de Skype-contacten staat. Verder maakt bewijsmiddel 5 er melding van dat op een Toshiba computer IBN-code [001] Skype conversaties tussen de verdachte en die vriend zijn aangetroffen. Uit bewijsmiddel 6 van feit 1 blijkt dat ook deze computer in de woning van de verdachte is inbeslaggenomen. In dit 6e bewijsmiddel staan de data en de inhoud van de - op de harde schijf van deze computer aangetroffen - Skype chatgesprekken wel vermeld. Het gaat om gesprekken (berichten) van de verdachte met zijn vriend op 26 en 27 december 2013 en op 11 maart 2014 en om gesprekken van de verdachte met zijn zwager op 24 december 2013, op 2 en 5 januari 2014 en op 28 juli 2014. Uit die gesprekken kan onder meer worden afgeleid dat verdachtes vriend en verdachtes zwager zich in Syrië bevinden, dat zij bij ‘jahbat nusra’ zijn aangesloten en dat de verdachte geld aan deze personen zal gaan verzenden en heeft verzonden. Uit deze omstandigheden heeft het hof niet onbegrijpelijk kunnen afleiden dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan met behulp van de inbeslaggenomen Toshiba computer (voorwerp 3) en de Samsung telefoon (voorwerp 1). Deze zienswijze behoeft geen nadere motivering. Daar kan voor wat betreft de Samsung telefoon nog aan worden toegevoegd dat de verdachte op de terechtzitting in hoger beroep heeft verklaard dat hij niet alleen met zijn vriend heeft gechat maar ook gebeld. De klacht faalt in zoverre.

9. Wat betreft het betoog onder b kan ik kort zijn. Zoals uit het voorgaande blijkt gaat het in bewijsmiddel 6 over Skype gesprekken die stonden op de harde schijf uit de Toshiba computer. Dat geheel is vatbaar voor verbeurdverklaring. Voor zover met de zinssnede dat ‘strikt genomen noch de computer, noch de harde schijf dienstig (is) geweest voor het overmaken en verzenden van de bedragen’ wordt bedoeld te klagen dat de laptop en harde schijf enkel verbeurd zouden kunnen worden verklaard als daarmee de daadwerkelijke handeling tot het overmaken of verzenden van het geld zou zijn verricht, berust het op een opvatting die het recht niet kent.

10. Onder c is betoogd dat het hof niet een computer maar een laptop zou hebben verbeurd verklaard. Mogelijk baseert de steller van het middel dit op hetgeen onder bewijsmiddel 6 inzake feit 1 is vermeld, te weten dat ‘er kennelijk Skype berichten aanwezig waren op de harde schijf van de Toshiba computer’. Uit de beslaglijst bij ’s hofs arrest blijkt dat voorwerp 3 een ‘Zwaar beschadigde Toshiba Laptop [002] ’ is en dat het deponeringsnummer van die laptop ‘ [003] ’ betreft. Uit de bewijsmiddelen, in het bijzonder het onder bewijsmiddel 5 inzake feit 2 bedoelde proces-verbaal, kan volgen dat de (zwaar beschadigde) Toshiba laptop het inbeslagname-nummer […] is toegekend en dat dit dezelfde ‘computer’ betreft als die waarvan de harde schijf met IBN [001] op Skype gesprekken is onderzocht. Uit de beslaglijst kan bovendien eenduidig volgen dat het nummer ‘ […] ’ een (onderdeel van) het deponeringsnummer betreft. Gelet daarop faalt dit deel van de klacht. De door het hof verbeurd verklaarde computer is de (zwaar beschadigde) Toshiba laptop.

11. In de toelichting op het cassatiemiddel wordt geen bijzondere aandacht besteed aan de Toshiba harde schijf (voorwerp 4) en de Iphone met oplader (voorwerp 2). Uit de beslaglijst blijkt dat voorwerp 4 een harde schijf met het nummer ‘ [004] ’ betreft met deponeringsnummer ‘ [005] ’. Uit het proces-verbaal waarnaar het hof onder bewijsmiddel 5 inzake feit 2 heeft verwezen blijkt dat een Toshiba harde schijf in beslag is genomen en dat dit voorwerp nummer IBN [006] heeft toegekend gekregen. Dat is een ander nummer dan het nummer dat is toegekend aan de harde schijf die behoorde bij de in beslag genomen Toshiba laptop, te weten nummer [001] . Op deze laatste schijf stonden de voor het bewijs gebezigde Skype gesprekken. Kortom, er is sprake van twee verschillende harde schijven. Noch uit de bewijsmiddelen, noch uit het verhandelde ter terechtzitting in beide feitelijke instanties blijkt welke rol de harde schijf met het nummer IBN [006] in relatie tot de bewezen verklaarde feiten heeft gespeeld. Daarmee is het oordeel van het hof dat het bewezenverklaarde is begaan met behulp van de harde schijf met nummer [006] , zonder nadere, doch ontbrekende, motivering niet begrijpelijk.1.Hetzelfde geldt voor voorwerp 2 op de beslaglijst, de iPhone met oplader. Enkel de verklaring van de verdachte dat hij ook heeft gebeld met de zich in Syrië bevindende personen is daarvoor onvoldoende. Ik neem daarbij in aanmerking dat niet blijkt dat het hof de inbeslaggenomen laptop, harde schijf en telefoons als een gezamenlijkheid van voorwerpen heeft beschouwd.2.Daarmee slaagt de klacht voor zover het de Toshiba harde schijf en de iPhone met oplader betreft.

12. Het lijkt niet noodzakelijk deze zaak terug te wijzen naar het hof. De Hoge Raad kan het bestreden arrest om doelmatigheidsredenen vernietigen voor zover het de verbeurdverklaring van de Toshiba harde schijf en de iPhone met oplader betreft en bevelen dat deze voorwerpen aan de verdachte worden teruggegeven.3.

13. Het middel slaagt ten aanzien van twee van de vier verbeurd verklaarde voorwerpen.

14. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

15. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, doch uitsluitend wat betreft de verbeurdverklaring van de onder de verdachte inbeslaggenomen Toshiba harde schijf en iPhone met oplader, tot teruggave van deze voorwerpen aan de verdachte en tot verwerping van het beroep voor het overige.

De procureur-generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

plv. AG

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.