HR (A-G), 10-01-2012, nr. 10/04391

Het Gerechtshof te Amsterdam heeft bij arrest van 24 februari 2010 verdachte wegens kort gezegd belastingfraude en valsheid in geschrift veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 5 maanden met een proeftijd van 2 jaar, een werkstraf voor de duur van 100 uur alsmede tot een geldboete van € 7.500 subsidiair 72 dagen hechtenis.

Tegen deze uitspraak is namens verdachte cassatieberoep ingesteld. De zaak hangt samen met de zaak 10/04389 ([medeverdachte]) in welke zaak ik eveneens vandaag concludeer.

Namens verdachte heeft mr. M.J.N. Vermeij, advocaat te 's‑Gravenhage, twee middelen van cassatie voorgesteld.

Het gaat in deze zaak om het volgende. Verdachtes echtgenoot en medeverdachte [medeverdachte] is eigenaar geweest van de [B] BV. Verdachte verzorgde bij het bedrijf sinds 1972 de boekhouding. Na overname is aan het licht gekomen dat de boekhouding niet klopte. Kort samengevat kan uit de bewijsmiddelen worden afgeleid dat het bedrijf naast de schriftelijk vastgelegde handel met het Duitse bedrijf [F] GmbH ook een buiten de boeken gehouden handel dreef met dat bedrijf. Voorts is aan het licht gekomen dat in de administratie facturen zijn opgenomen van het niet bestaande bedrijf [C] BV. [Medeverdachte] heeft ten aanzien van de leveringen aan [F] erkend dat er ook een contante handelsstroom liep die niet in de boeken werd verantwoord. Verdachte is door het hof vanwege haar rol in het bedrijf veroordeeld wegens het medeplegen van valsheid in geschrift en belastingontduiking.

Het eerste middel klaagt over de motivering van de bewezenverklaring van feit 2.

Het bewezen verklaarde feit 2 ziet op het valselijk opmaken van facturen aan [F] en houdt in dat verdachte:

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de verdediging gesteld dat van valselijk opgemaakte facturen geen sprake kan zijn nu de op de factuur vermelde goederen daadwerkelijk zijn geleverd en dat voor die goederen ook daadwerkelijk per bank is betaald. Voorts hadden de op de facturen genoemde vis en de bijbehorende bedragen wel degelijk een relatie met de werkelijk geleverde vis en werd er niets verhuld. Verdachte was niet op grond van enige rechtsregel verplicht een factuur op te stellen voor de contante levering, aldus de verdediging. Dat verweer is door het hof als volgt samengevat en verworpen:

Tot het bewijs is gebezigd de verklaring van medeverdachte [medeverdachte] inhoudende:

In cassatie wordt de door de verdediging aangevoerde stelling herhaald. Het feit dat de facturen niet de gehele levering vermelden, maakt ze nog niet vals, zo vat ik de klacht samen.

De steller van het middel lijkt te miskennen dat het nalaten bepaalde gegevens of feiten te vermelden wel zeer degelijk een vals geschrift kan opleveren, men denke maar eens aan de talrijke voorbeelden van het niet invullen van formulieren van de gemeentelijke sociale diensten in de al wat oudere jurisprudentie (zie bijvoorbeeld HR 9 oktober 1979, NJ 1980, 47 en HR 10 juni 1975, NJ 1975, 461). Niet vermelding van gegevens kan worden verstaan als een ontkenning van die gegevens. Van meer recenter datum is de zaak HR 22 januari 2008, LJN: BB6354 waarin mijn ambtgenoot Knigge in zijn conclusie voor deze zaak een zeer treffende samenvatting gaf van de jurisprudentie omtrent het niet vermelden van gegevens:

's Hofs oordeel dat in dit geval de facturen niet als vals kunnen worden aangemerkt omdat ze niet de volledige levering omvatten, getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting noch is dat oordeel onbegrijpelijk. De steller van het middel heeft allereerst in zijn schriftuur al de rechtsplicht van het bedrijf aangeduid op grond waarvan ook verdachte gehouden was de totale levering te factureren en bovendien heeft [medeverdachte] zoals ook door het hof is overwogen duidelijk verklaard dat het niet vermelden van de totale levering was bedoeld om een bepaald gedeelte van de vishandel buiten de boeken te houden. Verdachte was hiervan blijkens haar verklaring op de hoogte en werkte hieraan mee door een en ander in de boeken te verwerken. Uit het bewijs volgt zonder meer dat er in dit geval geen sprake was van meerdere facturen of dat de rest van de levering op een later moment werd gefactureerd. Door het achterhouden van de gegevens moest de werkelijkheid geweld worden aangedaan. Het middel kan dus niet slagen.

Het tweede middel komt op tegen de motivering van de bewezenverklaring van —naar ik begrijp— de in feit 3 genoemde tijdsvakken.

Onder 3 is kort gezegd bewezenverklaard dat verdachte tezamen en in vereniging onjuist aangifte omzetbelasting heeft gedaan over de periode oktober 1999 tot en met december 1999 en de jaren 2000 en 2001 en de periode van 1 januari 2002 tot en met mei 2002.

De steller van het middel komt hier tegen op met twee klachten. Allereerst dat de omschrijving van de periodes genoemd in de bewezenverklaring niet kunnen kloppen gelet op het feit dat de aangifte omzetbelasting maandelijks dient te geschieden.

Ik wil hier kort over zijn. De tijdsaanduiding in een tenlastelegging en bewezenverklaring mag ruim worden omschreven mits er maar voldoende duidelijkheid bestaat over het tenlastegelegde feit. In deze zaak is in feitelijke aanleg door de verdediging nimmer verweer gevoerd dat door de wijze van tijdsaanduiding het niet duidelijk was welk feit verdachte werd verweten. De in de bewezenverklaring genoemde tijdsaanduidingen behoeven dus niet direct overeen te stemmen met de tijdvakken waarop ingevolge de belastingwetgeving aangifte dient te worden gedaan. Uit het bewijs dient te volgen dat er in de bewezenverklaarde periode onjuiste aangiften zijn gedaan.

Daarop ziet de tweede klacht. Uit het bewijs zou niet kunnen volgen dat de verdachte in de tijdvakken oktober 1999, oktober 2000, oktober 2001 en april 2002 een valse aangifte omzetbelasting heeft gedaan.

Tot het bewijs is, voor zover voor het middel van belang en kort samen gevat — gebezigd dat:

De klacht van het middel is terecht voorgesteld. Uit het bewijs kan inderdaad niet volgen dat de opgenomen facturen van het niet bestaande bedrijf [C] BV een rol hebben gespeeld bij de in de bewezenverklaring genoemde aangiften omzetbelasting danwel dat die aangiften anderszins onjuist zijn.

Het middel is in zoverre terecht voorgesteld.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen. Het eerste middel faalt en leent zich voor afdoening met de in art. 81 RO bedoelde verkorte motivering. Het tweede middel slaagt ten dele.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden uitspraak doch uitsluitend voor wat betreft de beslissingen ten aanzien van feit 3 en voor wat betreft de strafoplegging en tot verwerping van het beroep voor het overige en tot verwijzing van de zaak naar het gerechtshof te 's‑Gravenhage teneinde en in zoverre opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,

AG