HR, 26-06-2009, nr. 07/13226

Eiser tot cassatie, [eiser], was in en rond 1999 bestuurder van en direct of indirect enig aandeelhouder in tien vennootschappen (hierna: de Prestige-groep), die winkels in dameskleding exploiteerden. In dat jaar bleven ambtshalve aan de vennootschappen opgelegde aanslagen onbetaald, mede omdat de Prestige-groep als geheel grote administratieve en organisatorische problemen kende als gevolg van ziekte en overlijden van de financiële manager, respectievelijk de externe accountant.

In september 1999 heeft een bedrijfsbezoek van de belastingdienst aan een van de winkels plaatsgevonden.

Op 2 februari 2000 heeft tijdens een vakantie van [eiser] opnieuw een bedrijfsbezoek plaatsgevonden, waarbij namens de Prestige-groep het woord is gevoerd door [betrokkene 1] (extern accountant sinds september 1999) en [betrokkene 2] (manager administratie). Van dit bezoek is op 10 februari 2003 een rapport opgemaakt dat aan de Prestige-groep is toegezonden.

Op 21 februari 2000 heeft verweerder in cassatie, de Ontvanger, ten laste van drie vennootschappen van de Prestige-groep (executoriaal) beslag doen leggen op diverse goederen van de Prestige-groep, waaronder kasgelden, bankrekeningen, winkelinventarissen en een onroerende zaak. Aanleiding voor de beslagen was dat de Ontvanger toen was gebleken dat de bedrijfsactiviteiten van Prestige Design B.V. bij een andere — tot de Prestige-groep behorende — vennootschap (Seen in Vogue B.V.) waren ondergebracht dan waar de Ontvanger tot dan toe vanuit was gegaan.

Overleg dat tussen partijen heeft plaatsgevonden heeft geresulteerd in een op 21 april 2000 tussen (onder meer) de Prestige-groep, de Ontvanger, [eiser] in privé en diens echtgenote gesloten vaststellingsovereenkomst (hierna: de vaststellingsovereenkomst), waarbij ‘de Belastingschuld’ is vastgesteld op één miljoen gulden (artikel 1), te betalen in vier maandelijkse termijnen, waarvan de laatste termijn uiterlijk op 1 december 2000 diende te zijn voldaan (artikel 2). Dienaangaande wordt in de considerans overwogen dat:

In artikel 4 van de vaststellingsovereenkomst is, voor zover van belang, het volgende bepaald:

Artikel 11 van de vaststellingsovereenkomst luidt als volgt:

Ter uitvoering van het bepaalde in artikel 4 van de de vaststellingsovereenkomst heeft [eiser] zich borg gesteld voor de genoemde belastingschuld bij borgstellingsovereenkomst van 11 mei 2000. Deze overeenkomst is mede ondertekend door de echtgenote van [eiser].

De Prestige-groep heeft de belastingschuld niet voldaan.

Op 20 februari 2001 heeft de Ontvanger uit hoofde van de borgstellingsovereenkomst ten laste van [eiser] conservatoire beslagen gelegd.

Bij inleidende dagvaarding van 7 maart 2001 heeft de Ontvanger [eiser] gedagvaard voor de arrondissementsrechtbank te Rotterdam en daarbij gevorderd bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, [eiser] te veroordelen tot betaling aan de Ontvanger van eerder genoemd bedrag van ƒ 1.000.000,- (€ 453.780,22) te vermeerderen met invorderingsrente.

Aan deze vordering heeft de Ontvanger ten grondslag gelegd dat [eiser] bij gebreke van betaling van de belastingschuld door de Prestige-groep, uit hoofde van zijn borgstelling wordt aangesproken.

[Eiser] heeft de vordering gemotiveerd bestreden en in reconventie — verkort weergegeven — de nietigverklaring, subsidiair de vernietiging en meer subsidiair de ontbinding van de vaststellingsovereenkomst gevorderd, en voorts de opheffing van de op 20 februari 2001 gelegde beslagen alsmede de veroordeling van de Ontvanger tot betaling van schadevergoeding op te maken bij staat, met rente en kosten.

Na verdere conclusiewisseling in conventie en in reconventie heeft de rechtbank bij vonnis van 10 december 2003 — zakelijk weergegeven — in conventie de vordering van de Ontvanger toegewezen en in reconventie de vorderingen van [eiser] afgewezen.

[Eiser] is van dit vonnis, onder aanvoering van twaalf grieven, in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof te 's‑Gravenhage en heeft daarbij gevorderd dat het hof het vonnis zal vernietigen en alsnog in conventie de Ontvanger niet-ontvankelijk zal verklaren in zijn vorderingen, althans hem deze zal ontzeggen en in reconventie de vordering van [eiser] zal toewijzen.

De Ontvanger heeft de grieven gemotiveerd bestreden en geconcludeerd tot bekrachtiging van de vordering, zonodig met verbetering van gronden.

Na pleidooi op 5 maart 2007 heeft het hof bij arrest van 14 juni 2007 het vonnis van de rechtbank bekrachtigd.

[Eiser] heeft tegen het arrest van het hof tijdig3. beroep in cassatie ingesteld.

De Ontvanger heeft geconcludeerd tot verwerping van het cassatieberoep.

Vervolgens hebben partijen hun standpunt schriftelijk toegelicht, waarna [eiser] nog heeft gerepliceerd4..

Het cassatieberoep bevat veertien middelen en is gericht tegen de rechtsoverwegingen 7, 10, 12–15, 17, 20 en 22.

Ik behandel eerst middel IV, dat tegen rechtsoverweging 7 is gericht. Daarin heeft het hof als volgt geoordeeld:

Het middel klaagt dat het hof grief II en III afdoet zonder dat duidelijk is op welke gronden het hof zijn oordeel motiveert.

Het middel faalt.

In zijn — in cassatie niet bestreden — inleidende alinea van de beoordeling van het hoger beroep heeft het hof geoordeeld dat de grieven II en III zijn gericht tegen de achtereenvolgens door de rechtbank in rechtsoverweging 2.4 weergegeven goederen waarop door de Ontvanger beslag is gelegd en de in rechtsoverweging 2.5 opgenomen chronologische volgorde van dit beslag en het overleg tussen partijen. Vervolgens heeft het hof onder 1 tot en met 6 overwogen waarover het in dit geding gaat, waarbij het hof de inhoud van de grieven II en III heeft verdisconteerd, te weten in rechtsoverweging 1 dat beslag is gelegd op diverse goederen van de Prestige-groep, waaronder kasgelden, bankrekeningen, winkelinventarissen en een onroerende zaak5. en in rechtsoverweging 2 dat overleg tussen partijen heeft plaatsgevonden6.. Daarmee waren de grieven II en III behandeld en behoefden zij, zoals het hof terecht en begrijpelijkerwijs oordeelt, geen zelfstandige bespreking meer.

Met het oog op de bespreking van de middelen I–III behandel ik eerst de middelen V, VI en VII. Deze zijn gericht tegen de hierna geciteerde gedeelten van rechtsoverweging 12, waarin het hof het standpunt van [eiser] dat de Ontvanger met de op 21 februari 2000 gelegde beslagen heeft gehandeld in strijd met het vertrouwens- en het zorgvuldigheidsbeginsel als volgt heeft beoordeeld:

Middel V klaagt dat het oordeel van het hof dat het voor de hand ligt dat de doorstart op 1 januari 2000 en de verhanging van Prestige Design B.V. waren aan te merken als recente relevante ontwikkelingen die tegen de achtergrond van de openstaande belastingschulden hadden moeten worden gemeld onbegrijpelijk is, althans niet naar behoren is gemotiveerd, nu (i) het hof teruggrijpt op een bewijs uit het ongerede en (ii) verhanging uit belastingtechnisch oogpunt geen enkel fiscaal gevolg heeft.

Het middel faalt.

Het door de belastingdienst uitgevoerde (tweede) bedrijfsbezoek op 2 februari 2000 had tot doel het verzamelen van actuele informatie over recente relevante ontwikkelingen binnen de groep. Op grond van de tijdens het bedrijfsbezoek gemaakte (schriftelijke) afspraken diende [eiser] wijzigingen binnen het concern zo spoedig mogelijk door te geven aan de belastingdienst7.. Het oordeel van het hof dat de doorstart op 1 januari 2000 en de ‘verhanging’ van Prestige Design B.V. die in dat kader had plaatsgevonden, zijn aan te merken als recente relevante ontwikkelingen is mitsdien niet onbegrijpelijk of ontoereikend gemotiveerd. Doorstart en ‘verhanging’ kunnen bovendien van invloed zijn op de verhaalsmogelijkheden van de Ontvanger. Het hof heeft voorts in cassatie niet bestreden in rechtsoverweging 12 geoordeeld dat het op de weg van [eiser] had gelegen om reeds ten tijde van de doorstart op 1 januari 2000 rechtstreeks aan de belastingdienst melding te maken van de ‘verhanging’ nu de belastingdienst in september 1999 al een bedrijfsbezoek had afgelegd in verband met diverse openstaande belastingaanslagen van de Prestige-groep.

Het betoog dat ‘verhanging’ uit belastingtechnisch oogpunt geen enkel fiscaal gevolg heeft betreft daarnaast een novum.

Voor het overige bevat middel V m.i. geen klachten (die aan art. de eisen van art. 407 lid 2 Rv. voldoen).

Middel VI verwijt het hof dat het bij zijn hiervoor als tweede geciteerde alinea van rechtsoverweging 12 gegeven oordeel over (het uitblijven van winst bij) Prestige Fashion B.V. en Seen in Vogue B.V. ten onrechte niet mede in overweging neemt dat Prestige Fashion B.V. en Seen in Vogue B.V, de centrale houdstervennootschappen waren in de concernstructuur van de Prestige-groep. Volgens het middel laat het hof ook ten onrechte buiten beschouwing dat het uitblijven van winst bij een der dochtervennootschappen van een van de genoemde vennootschappen ingevolge boekhoudkundige commerciële en/of fiscale (boekhoudkundige) consolidatie wel degelijk tot uiting komt in de winst van Prestige Fashion B.V. en/of Seen in Vogue B.V., alsmede dat het hof ten onrechte de fiscaalrechtelijke mogelijkheid om fiscaalrechtelijke verliezen te compenseren met fiscaalrechtelijke winsten met andere jaren buiten beschouwing heeft gelaten. Tenslotte rust er volgens het middel op [eiser] niet een actieve renseigneringsplicht. Dit alles maakt volgens het middel dat het oordeel van het hof onvoldoende is gemotiveerd.

Voor zover het middel voldoet aan de eisen van art. 407 lid 2 Rv., nu het slechts stellingen bevat maar geen uitwerking daarvan geeft, faalt het omdat het het oordeel van het hof dat oudere aanslagen van Prestige Fashion B.V. en Seen in Vogue B.V. onherroepelijk zijn geworden en ook overigens ten aanzien van de andere vennootschappen van de Prestige-groep sprake is van (ook recentelijk) onherroepelijk geworden en onbetaald gebleven aanslagen, niet bestrijdt.

Middel VII bouwt voort op de (falende) middelen V en VI en faalt derhalve op dezelfde gronden.

De middelen I–III zijn gericht tegen rechtsoverweging 10, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld:

Middel I is gericht tegen de eerste twee volzinnen van deze rechtsoverweging en betoogt dat de daarin opgenomen opvattingen van het hof strijdig zijn met het systeem zoals neergelegd in de Algemene wet inzake rijksbelastingen 1969 in verbinding met de Invorderingswet 1990 inhoudende dat de Ontvanger pas bevoegd wordt met ingang van het onherroepelijk worden van de door hem in te vorderen belastingaanslagen.

Volgens de eerste alinea van middel II kan het hof zijn oordeel in de slotzin van rechtsoverweging 10 niet gronden op de vaststellingsovereenkomst en/of de borgstellingsovereenkomst, nu deze niet zijn te kwalificeren als onherroepelijk geworden belastingaanslag. In de tweede alinea wordt betoogd dat ook het overwogene in rechtsoverweging 12 niet als dragend kan worden beschouwd nu uit het oordeel dat sprake is van diverse onherroepelijk geworden belastingaanslagen moet volgen dat de overige belastingaanslagen niet onherroepelijk zijn geworden.

Middel III, dat eveneens tegen de slotzin van rechtsoverweging 10 is gericht, stelt dat het hof zijn oordeel niet naar behoren heeft gemotiveerd nu nergens uit het in feitelijke aanleg verhandelde blijkt van hoofdelijke aansprakelijkheid van de diverse tot de Prestige-groep behorende vennootschappen voor elkaars belastingschulden en het hof niet heeft gecontroleerd of sprake was van een fiscale eenheid, althans van hoofdelijke aansprakelijkheid van de betrokken groepsvennootschappen.

In cassatie is niet bestreden dat in deze zaak de Invorderingswet 1990, Iw 1990, van toepassing is. In deze wet is, in afwijking van het voordien geldende systeem van de Invorderingswet 1845, gekozen voor een open systeem, inhoudende dat de Ontvanger voor de invordering van rijksbelastingen zowel de bevoegdheden van een civiele crediteur ten dienste staan als de bijzondere bevoegdheden van de Invorderingswet8..

Het hof, dat dit open systeem in rechtsoverweging 9 heeft vooropgesteld, heeft vervolgens in cassatie onbestreden geoordeeld dat de Ontvanger keuzevrijheid toekomt zowel terzake van de wijze waarop hij tot invordering overgaat als de mogelijkheden tot verzekering ervan en dat het aangaan van de borgstellingsovereenkomst binnen die vrijheid valt.

In rechtsoverweging 10 heeft het hof daarop de stelling van [eiser] beoordeeld dat het daarbij om door aanslagen geformaliseerde belastingschulden moet gaan. Het hof heeft deze stelling op twee zelfstandig dragende gronden verworpen.

Het hof heeft — zoals uit de bespreking van middel VI blijkt — in rechtsoverweging 12 terecht vastgesteld dat aan de Prestige-groep diverse onherroepelijke belastingaanslagen zijn opgelegd. Hierdoor zijn de belastingschulden van de groep met toepassing van de belastingwetgeving vastgesteld9. en kan de Ontvanger ter uitoefening van de hem in art. 3 leden 1 en 3 Iw 1990 opgedragen taak verhaal halen langs civielrechtelijke weg10..

Het hof heeft voorts in cassatie niet bestreden in de rechtsoverwegingen 2 en 3 vastgesteld dat partijen in de vaststellingsovereenkomst hebben afgesproken dat de totale belastingschuld van de Prestige-groep wordt gefixeerd op één miljoen gulden en dat [eiser] zich als borg heeft verbonden de belastingschuld als eigen schuld te betalen, zodra de in de vaststellingsovereenkomst overeengekomen regeling niet wordt nagekomen11.. In de onderhavige procedure is de borgstelling ingeroepen bij gebreke van betaling van de belastingschuld door de Prestige-groep. De stelling of sprake is van een fiscale eenheid of van hoofdelijke aansprakelijkheid van de betrokken vennootschappen behoefde het hof derhalve niet te behandelen.

Op het voorgaande stuiten de middelen I, II en III in hun geheel af.

Middel VIII keert zich tegen rechtsoverweging 13, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld en beslist:

Het middel klaagt dat [eiser] in feite buiten de diverse heffingswetten om wordt gedwongen belastingschulden te betalen die hem in principe niet aangaan, omdat hij geen belastingsubject is voor de desbetreffende belasting. Volgens het middel is in zoverre materieelrechtelijk sprake van de heffing van belastingmiddelen van een niet aan die middelen onderworpen persoon. Deze betalingsafspraak is afgedwongen door het leggen van beslagen, zodat in zoverre overtreding van het legaliteitsbeginsel sprake is. Voorts is er volgens het middel sprake van détournement de pouvoir aan de zijde van de Ontvanger.

Het middel faalt op diverse gronden.

Allereerst verliest het uit het oog dat het in de onderhavige zaak gaat om het aanspreken van [eiser] uit hoofde van zijn borgstelling tot het daarin opgenomen maximumbedrag van één miljoen gulden, nu de in de vaststellingsovereenkomst opgenomen (betalings)regeling — waarbij [eiser] partij was — niet is nagekomen. Voorts miskent het middel dat de vaststellingsovereenkomst niet alleen is gesloten ten behoeve van de belastingverplichtingen van de Prestige-groep, maar ook ten behoeve van belastingschulden van [eiser] in privé12..

Ten slotte voldoet het niet aan de eisen art. 407 lid 2 Rv. aangezien niet wordt vermeld waar de in het middel genoemde verweren in feitelijke aanleg zijn gevoerd.

De middelen IX–XI richten zich tegen rechtsoverweging 14, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld:

Middel IX bevat twee klachten. De eerste is dat de redenering van het hof dat ten aanzien van de Prestige-groep sprake was van een op onherroepelijke aanslagen gebaseerde openstaande belastingschuld van ruim twaalf miljoen gulden en dat vaststaat dat de Prestige-groep als gevolg van organisatorische en financiële problemen onmachtig was deze belastingschuld te voldoen, niet dragend is voor het oordeel dat er ten aanzien [eiser] geen sprake was van misbruik van omstandigheden.

De klacht faalt. Zoals hiervoor bij de bespreking van middel VIII al aan de orde is gekomen is de vaststellingsovereenkomst niet alleen gesloten ten behoeve van de belastingverplichtingen van de Prestige-groep, maar ook ten behoeve van belastingschulden van [eiser] in privé. Voorts is van belang dat [eiser] bestuurder en (direct of indirect) enig aandeelhouder was van de met financiële problemen kampende Prestige-groep, zodat hij in verband met de mogelijke bestuurdersaansprakelijkheid op grond van art. 36 Iw13. ook zelf belang had bij een (lagere) vaststelling van de belastingschuld. Als gevolg van de onderhandelingen die hebben geleid tot de vaststellingsovereenkomst zijn de onherroepelijke belastingschulden van totaal twaalf miljoen gulden gefixeerd op één miljoen gulden. Voor dit bedrag heeft [eiser] zich tot borg gesteld, hetgeen overigens niet ongebruikelijk is14..

De tweede klacht luidt dat de omstandigheid dat [eiser] werd bijgestaan door een jurist en/of zich had kunnen voorzien van (fiscaal-) juridische bijstand in zoverre irrelevant is dat ook de inschakeling van deze deskundigen niet heeft kunnen voorkomen dat de Ontvanger dermate schadetoebrengende beslagen heeft gelegd bij de vennootschappen behorende tot de Prestige-groep en zodoende de groep en in het verlengde daarvan [eiser] zodanig onder druk heeft gezet om de gelegde beslagen opgeheven te krijgen, dat hij zich gedwongen zag om de vaststellingsovereenkomst te sluiten.

Deze klacht stuit reeds af op het gegeven dat uit een brief van de raadsman van [eiser] van 21 maart 2000 aan de belastingdienst blijkt dat [eiser] zelf de noodzaak zag om op de ‘kortst mogelijke termijn de totaalregeling rond te maken en vast te leggen’15..

Voor het overige geeft het middel Uw Raad het een en ander in overweging, hetgeen ik niet als een klacht bestempel.

Het middel faalt mitsdien.

Middel X klaagt dat het hof het beroep van [eiser] op de Leidraad Invordering, § 1, inleidende opmerkingen, onder 9, inhoudende dat de Ontvanger toestemming van het ministerie van Financiën dient te krijgen wanneer invorderingmaatregelen worden overwogen die een onderneming met meer dan 50 werknemers in haar voortbestaan bedreigen, niet heeft gehonoreerd.

Voor zover het middel al voldoet aan de ingevolge art. 407 lid 2 Rv. daaraan te stellen eisen faalt het omdat de toestemming van het ministerie van Financiën onderdeel uitmaakt van de stukken van het geding in feitelijke aanleg, te weten productie 2 bij de conclusie van dupliek in reconventie (§ 13), en de toestemming van 10 februari 2000 is verleend alvorens invorderingsmaatregelen zijn getroffen.

Middel XI klaagt dat het hof ten onrechte heeft overwogen dat [eiser] als bestuurder van de tot de Prestige-groep behorende vennootschappen hoofdelijk aansprakelijk is voor onder meer de door deze vennootschappen verschuldigde loon- en omzetbelasting, terwijl de beslagen ook zien op de vennootschapsbelasting, de inkomstenbelasting, de dividendbelasting en de wegenbelasting. Voor de laatstgenoemde vormen van belasting rust geen hoofdelijke aansprakelijkheid op de bestuurder van de betrokken vennootschap. Volgens het middel is in zoverre sprake van het afdwingen van aansprakelijkheid.

Het middel mist feitelijke grondslag. Het hof heeft geoordeeld dat de aansprakelijkheid van [eiser] als bestuurder berust op art. 36 Iw en voorts — in cassatie niet bestreden — dat in de considerans van de vaststellingsovereenkomst onder iv uitdrukkelijk rekening is gehouden met de bestuurdersaansprakelijkheid van [eiser] als een van de onderdelen van de ‘totaalregeling’. Er is mitsdien niets ‘afgedwongen’.

Middel XII richt zich tegen rechtsoverweging 15, waarin het hof als volgt heeft overwogen:

Middel XII klaagt dat het hof ten onrechte voorbijgaat aan het beroep van [eiser] op de nietigheid van de in de vaststellingsovereenkomst neergelegde ‘lumpsumregeling’. Zonder nadere motivering door het hof valt volgens het middel niet in te zien waarom er sprake zou zijn van onvoldoende juridische en feitelijke onderbouwing. Het middel zoekt hierbij aansluiting bij het arrest van uw Raad van 3 juni 1981, BNB 1981, 230 m.nt. H.J. Hofstra en het artikel van P.J. Wattel, De fiscale reikwijdte van de fiscale vaststellingsovereenkomst, in WPNR 1996, 621716..

Het middel vermeldt dat het aangehaalde arrest onder meer is te vinden op pagina 20 van de memorie van grieven. Op deze pagina staat echter een citaat van het vonnis van de rechtbank (rov. 7.5) waarin de rechtbank het arrest aanhaalt en het beroep van [eiser] daarop verwerpt. In het cassatiemiddel ontbreekt het aan (nadere) vindplaatsen in de memorie van grieven of de pleitnotitie waarin dit oordeel is bestreden of waarin daarop wordt teruggekomen, op grond waarvan het middel reeds dient te falen. Voorts ontbreekt een motivering waarom de in het middel aangehaalde uitspraak (en artikel) nopen tot een ander oordeel. In de memorie van grieven wordt (zonder nadere motivering) uitsluitend gesteld dat een lumpsumregeling in strijd is met de wet en derhalve nietig17..

De zaak die leidde tot het arrest van de Hoge Raad van 3 juni 1981, BNB 1981, 230 m.nt. H.J. Hofstra betrof een met een heffingplichtige (op grond van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren en het Uitvoeringsbesluit verontreiniging oppervlaktewateren) gesloten overeenkomst waarin aan deze besloten vennootschap een aanslag werd opgelegd waarin mede was begrepen het bedrag van de heffing van een aan haar gelieerde vennootschap. De Raad oordeelde dat het Hoofd van het bureau verontreinigingsheffing rijkswateren niet op nakoming van deze overeenkomst mocht rekenen nu de overeenkomst duidelijk in strijd is met de ingevolge genoemde wet geldende regeling dat de verschuldigde heffing bij de heffingsplichtige zelf wordt geheven.

Niet valt in te zien welke betekenis dit arrest voor het onderhavige geval heeft waarin het niet gaat om de vaststelling van een aanslag en niet door de vaststellingsovereenkomst de belastingheffing van een belastingplichtige met die van een andere belastingplichtige wordt verhoogd of geschat, maar waarin onder meer [eiser] en de Ontvanger ter beslechting van hun geschillen in onderling overleg een regeling zijn overeengekomen inhoudende dat de belastingschuld van in totaal twaalf miljoen gulden18. wordt gefixeerd op één miljoen gulden19. en die mede een borgstelling inhoudt op basis waarvan [eiser] thans wordt aangesproken20..

Het middel faalt derhalve.

Middel XIII is gericht tegen rechtsoverweging 17, waarin het hof als volgt heeft overwogen en beslist:

Het middel klaagt dat het hof vergeet dat de interpretatie van de overeenkomsten slechts aan de orde komt voor zover er onduidelijkheid bestaat over de inhoud ervan. Volgens het middel is er geen onduidelijkheid over de inhoud van de ontbindende voorwaarde, zodat de overeenkomst conform de standaard interpretatiemethoden allereerst moet worden gelezen naar de letter en subsidiair naar de letter moet worden geïnterpreteerd en [eiser] naar de letter het recht toekomt de overeenkomst te ontbinden op de door hem aangegeven grond. Dit klemt volgens het middel temeer nu de vaststellingsovereenkomst onder nadrukkelijk onredelijke voorwaarden en van de kant van de Ontvanger met gebruikmaking van misbruik van omstandigheden is gesloten, terwijl in het belastingrecht en/of het invorderingsrecht geen, althans summierlijk plaats is voor de begrippen redelijkheid en billijkheid.

Het middel faalt bij gebrek aan feitelijke grondslag.

Het hof is in het geheel niet aan een uitleg van de tussen partijen geldende vaststellingsovereenkomst toegekomen maar heeft — evenals de rechtbank (rov. 7.10) —geoordeeld dat in het onderhavige geval, gelet op een aantal in cassatie onbestreden omstandigheden, de redelijkheid en billijkheid in de weg staan aan het inroepen van de voorwaarde van art. 11 van de vaststellingsovereenkomst door [eiser]. Dit oordeel geeft niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting nu ook de werking van een ‘fiscale’ vaststellingsovereenkomst kan worden ingeperkt door de redelijkheid en billijkheid21..

Middel XIV ten slotte richt zich tegen de rechtsoverwegingen 20–22, waarin het hof omtrent de reconventionele vordering het volgende heeft geoordeeld:

Het middel klaagt in de eerste plaats dat het oordeel van het hof

Het middel voegt daaraan toe dat een onderdeel van het gestelde misbruik van omstandigheden word gevormd door het gedrag van de deurwaarders ter plaatse. [Eiser] heeft, zo wordt gesteld, het hof concrete namen van getuigen verstrekt zodat het oordeel van het hof zowel op onderdeel a als op onderdeel b rechtens onjuist en/of niet dragend is gemotiveerd.

De eerste klacht is zo'n algemene stelling dat deze niet voldoet aan de eisen van art. 407 lid 2 Rv. en faalt bovendien omdat deze voortbouwt op de tevergeefs voorgestelde middelen I tot en met XIII.

Het tweede deel van het middel bevat een stelling en geen klacht.

Daaraan doet de toevoeging niet af nu het hof feitelijk en niet onbegrijpelijk heeft geoordeeld dat het bewijsaanbod als niet ter zake doende wordt gepasseerd en het middel geen begin van een motivering bevat waarom dit oordeel onjuist en/of onbegrijpelijk is.

Ook het laatste middel kan derhalve niet tot cassatie leiden.

De conclusie strekt tot verwerping.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

A-G