CRvB, 02-03-2010, nr. 08/7064 WWB, nr. 08/7166 WWB, nr. 08/7167 WWB, nr. 08/7168 WWB, nr. 08/7169 WWB, nr. 08/7170 WWB

Appellant heeft hoger beroep ingesteld.

Het College heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 27 oktober 2009. Appellant is verschenen. Het College heeft zich niet laten vertegenwoordigen.

Voor een overzicht van de in dit geding van belang zijnde feiten en omstandigheden verwijst de Raad naar de aangevallen uitspraak. Hij volstaat hier met het volgende.

Appellant heeft blijkens de aangevallen uitspraak bij het College diverse aanvragen ingediend ter voorziening in de kosten van:

Appellant heeft beroepschriften ingediend bij de rechtbank tegen het uitblijven van beslissingen op deze aanvragen. De rechtbank heeft deze beroepschriften doorgezonden aan het College ter behandeling als bezwaarschrift.

Bij brieven van 2 januari 2008 en 16 april 2008 heeft appellant beroep bij de rechtbank ingesteld tegen het uitblijven van beslissingen op zijn bezwaren.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank de beroepen niet-ontvankelijk verklaard wegens het ontbreken van procesbelang.

Appellant heeft zich in hoger beroep gemotiveerd tegen deze uitspraak gekeerd.

De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Ingevolge artikel 1:3, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) wordt onder besluit verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. Ingevolge artikel 6:2, aanhef en onder b, van de Awb wordt voor de toepassing van wettelijke voorschriften over bezwaar en beroep met een besluit gelijkgesteld het niet tijdig nemen van een besluit.

Vaststaat dat het College op de aanvragen en bezwaarschriften van appellant niet (schriftelijk) heeft beslist. Dit houdt verband met een door het College sinds medio 2004 gevolgde gedragslijn om aanvragen en bezwaarschriften van appellant met betrekking tot bijzondere bijstand niet meer in behandeling te nemen. Deze gedragslijn is aan appellant kenbaar gemaakt bij brief van 16 september 2004, waarin onder meer het volgende is meegedeeld:

De rechtbank stelt in de aangevallen uitspraak vast dat de in de brief genoemde aantallen aanvragen (250) en werkprocessen (450) door appellant niet zijn betwist en dat appellant in de periode vanaf medio 2000 tot december 2004 bij de rechtbank 216 procedures aanhangig heeft gemaakt tegen het gemeentebestuur van Winterswijk (beroepen en verzoeken om voorlopige voorzieningen). Het gaat daarbij volgens de rechtbank voornamelijk om afgewezen aanvragen om bijzondere bijstand waarbij geen enkele van de afgehandelde procedures tot een voor appellant gunstig resultaat heeft geleid. Verder overweegt de rechtbank dat die procedures veelal een herhaling van zetten betroffen, in die zin dat appellant bijstand had aangevraagd voor kosten die volledig vergelijkbaar zijn met kosten waarvoor hij eerder vergeefs bijstand had aangevraagd en waaromtrent hij al vergeefs had doorgeprocedeerd. Voorbeelden hiervan zijn advocatenkosten, reiskosten in verband met het voeren van procedures, telefoonkosten en kosten van schulden welke veelal verband houden met het voeren van procedures.

De rechtbank heeft het standpunt ingenomen dat, mede gelet op het extreme aantal zaken, er sprake is van misbruik van procesrecht in die gevallen waarin het gaat om bijstand voor kosten die vergelijkbaar zijn met kosten waarover al eerder een onherroepelijk rechterlijk oordeel is gegeven, en waarin appellant dus behoort te begrijpen dat indienen van een aanvraag en doorprocederen evident kansloos is. Volgens de rechtbank is in de onderhavige zaken sprake van een zodanig misbruik van procesrecht, aangezien het hier gaat om kosten waarvan appellant behoort te begrijpen dat hij onmiskenbaar niet in aanmerking komt voor bijstandsverlening. In deze zaken ontbreekt, aldus de rechtbank, dan ook — gelet op het misbruik in combinatie met het buitensporige karakter daarvan — een procesbelang, op grond waarvan de beroepen niet-ontvankelijk zijn verklaard.

Met betrekking tot de door het College gevolgde gedragslijn om niet te beslissen op aanvragen van appellant met betrekking tot bijzondere bijstand en op bezwaarschriften tegen het niet tijdig beslissen op die aanvragen overweegt de Raad het volgende.

De Awb kent wat de besluitvorming op een aanvraag betreft slechts de (gehele of gedeeltelijke) toewijzing of afwijzing van een aanvraag en het niet behandelen van een aanvraag met toepassing van artikel 4:5 van de Awb. Ingevolge deze bepaling kan het bestuursorgaan, indien de aanvrager niet heeft voldaan aan enig wettelijk voorschrift voor het in behandeling nemen van de aanvraag of indien de verstrekte gegevens en bescheiden onvoldoende zijn voor de beoordeling van de aanvraag of voor de voorbereiding van de beschikking, besluiten de aanvraag niet te behandelen, mits de aanvrager de gelegenheid heeft gehad binnen een door het bestuursorgaan gestelde termijn de aanvraag aan te vullen. Het wettelijke stelsel verzet zich naar het oordeel van de Raad tegen het niet behandelen van een aanvraag in andere dan de in die bepaling genoemde gevallen. Een grond voor het niet behandelen van de aanvragen met toepassing van artikel 4:5 van de Awb was in de voorliggende gevallen niet aanwezig. Gelet hierop heeft het College de aanvragen ten onrechte niet in behandeling genomen en had het hierop een inhoudelijke beslissing dienen te nemen.

Verder volgt uit het systeem van de Awb dat een bestuursorgaan — tijdig — op een ingediend bezwaarschrift dient te beslissen. Het met toepassing van artikel 6:2, aanhef en onder b, van de Awb maken van bezwaar tegen het uitblijven van een beslissing is primair te zien als een procedureel middel om een bestuursorgaan tot besluitvorming te bewegen. Nu het wettelijke stelsel niet voorziet in uitzonderingen op de verplichting om op een ingediend bezwaarschrift te beslissen, had het College op de bezwaarschriften van appellant moeten beslissen.

Voor de goede orde overweegt de Raad nog dat in het in 4.6 en 4.7 overwogene geen oordeel ligt besloten over de inhoud van een besluit op een dergelijke aanvraag, onderscheidenlijk een dergelijke beslissing op bezwaar. Wel volgt daaruit dat, anders dan de rechtbank heeft geoordeeld, niet kan worden gezegd dat appellant geen (proces)belang heeft bij een beroep, met toepassing van artikel 6:2, aanhef en onder b, van de Awb, tegen het niet tijdig nemen van een beslissing op bezwaar. De aangevallen uitspraak moet daarom worden vernietigd. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad de beroepen gegrond verklaren en het College opdragen met inachtneming van deze uitspraak alsnog op de bezwaren te beslissen.

Met het oog op de nadere besluitvorming in bezwaar overweegt de Raad het volgende. Indien een aanvraag om bijzondere bijstand is afgewezen omdat de betreffende kosten niet worden aangemerkt als kosten als bedoeld in artikel 35, eerste lid, van de WWB, en de belanghebbende dient een nieuwe aanvraag om bijzondere bijstand voor dezelfde soort kosten in, dan ligt het op de weg van de aanvrager om aan te geven waarom, anders dan in de vorige gevallen, nu wel sprake is van kosten als bedoeld in artikel 35, eerste lid, van de WWB. Doet de aanvrager dit niet of slaagt hij daarin naar de mening van het bestuursorgaan niet, dan kan het bestuursorgaan de aanvraag op die grond afwijzen (waarbij gelet op artikel 4:12, eerste lid, aanhef en onder a, van de Awb van horen kan worden afgezien). Ontbreekt een dergelijke onderbouwing van de aanvraag ook in bezwaar, dan kan het bestuursorgaan op die grond het bezwaar ongegrond verklaren (waarbij gelet op artikel 7:3, aanhef en onder b, van de Awb van het horen kan worden afgezien). Aldus kan het bestuursorgaan, binnen de grenzen van het bestaande wettelijke stelsel, aanvragen en bezwaarschriften als hier aan de orde op de voor hem minst belastende wijze afhandelen.

De Raad ziet aanleiding om het College te veroordelen in de proceskosten van appellant. Deze worden begroot op € 16,24 in beroep en op € 32,-- in hoger beroep wegens door appellant gemaakte reiskosten, derhalve in totaal € 48,24.

De Centrale Raad van Beroep;

Recht doende:

Vernietigt de aangevallen uitspraak;

Verklaart de beroepen gegrond;

Vernietigt de besluiten als bedoeld in artikel 6:2 aanhef, en onder b, van de Awb;

Bepaalt dat het College een besluit op bezwaar neemt met inachtneming van deze uitspraak;

Veroordeelt het College in de proceskosten van appellant tot een bedrag van € 48,24;

Bepaalt dat het College aan appellant het in beroep en in hoger beroep betaalde griffierecht van in totaal € 341,-- vergoedt.

Deze uitspraak is gedaan door J.C.F. Talman als voorzitter en A.B.J. van de Ham en J.J.A. Kooijman als leden, in tegenwoordigheid van C. de Blaeij als griffier. De beslissing is uitgesproken in het openbaar op 1 maart 2010.

(get.) J.C.F. Talman.

(get.) C. de Blaeij.