HR, 26-03-2019, nr. 17/04265

“De verdachte genaamd:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] [geboortedatum] 1972,

wonende te [plaats], [a-straat] ,

is, hoewel in persoon gedagvaard, niet ter terechtzitting aanwezig.

Als raadsman van verdachte is ter terechtzitting aanwezig mr. B.H.M. Nijsten, advocaat te Cadier en Keer, die mededeelt dat zijn cliënt op de hoogte is van het gewijzigde tijdstip van de terechtzitting. De raadsman deelt voorts mede dat hij niet gemachtigd is om de verdediging te voeren.

(…)

Op vordering van de advocaat-generaal verleent het hof verstek tegen de niet verschenen verdachte en beveelt, dat met de behandeling van de zaak zal worden voortgegaan.”

6. Aan het middel ligt de opvatting ten grondslag dat de dagvaarding in hoger beroep nietig is omdat deze een te vroeg aanvangstijdstip vermeldt, terwijl de ‘wijziging aanvangstijdstip dagvaarding van verdachte in hoger beroep’ niet aan de verdachte is uitgereikt en de nietigheid van de dagvaarding niet wordt gedekt door de mededeling van de raadsman van de verdachte ter terechtzitting van het hof dat de verdachte op de hoogte is van het gewijzigde tijdstip van de terechtzitting.

7. De veronderstelling dat een wijziging van het aanvangstijdstip naar een later moment op dezelfde terechtzitting de dagvaarding nietig maakt, vindt geen steun in het recht. Dat is niet verwonderlijk. Indien de verdachte op het (vroegere) tijdstip van de dagvaarding verschijnt, blijkt vanzelf dat zijn zaak eerst op een later tijdstip op die dag wordt behandeld. Uit jurisprudentie van de Hoge Raad valt op te maken dat ook het (per abuis) geheel ontbreken van een aanvangstijdstip niet tot nietigheid van de dagvaarding leidt. Zo overwoog de Hoge Raad in HR 20 mei 1940, NJ 1940/666:

“dat immers geen enkele wetsbepaling zegt, dat de dagvaarding, waarbij een strafzaak ter terechtzitting aanhangig wordt gemaakt, het uur van verschijning moet bevatten, en er ook overigens — al is het in het belang van een goeden gang van zaken zeker wenschelijk, dat aan de in praktijk gevolgde gewoonte om in elke dagvaarding van een verdachte het verschijningsuur te vermelden de hand wordt gehouden — geen reden bestaat om op grond van het feit, dat hetzij alleen in het aan den verdachte gelaten afschrift der dagvaarding, hetzij ook in het origineel, dat uur onvermeld is gebleven, de nietigverklaring uit te spreken, indien, zooals hier het geval blijkt te zijn geweest, de verdachte is gedagvaard om ter terechtzitting te verschijnen op een dag, waarop, zooals uit de bij art. 27 van het K. B. van 14 September 1838 S. 36 vastgesteld Reglement I voorgeschreven publicatie van het bijzonder reglement van het betrokken gerecht blijkt, een gewone terechtzitting voor strafzaken van dat gerecht werd gehouden, omdat het dan den verdachte duidelijk moest zijn, dat hij was opgeroepen om te verschijnen op die gewone terechtzitting, en hij het aanvangsuur daarvan, tevens het uur waarop hij tegenwoordig moest zijn, eveneens uit die publicatie kon kennen.”1.

8. In de toelichting doet de steller van het middel tevergeefs een beroep op HR 29 maart 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO4064. In die zaak was de dagvaarding in eerste aanleg nietig omdat deze niet aan de griffier was betekend, zoals had gemoeten nu de verdachte zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland was. De Hoge Raad oordeelde dat de nietigheid van de dagvaarding wegens een betekeningsgebrek niet wordt gedekt doordat ter terechtzitting een op de voet van art. 279 Sv tot de verdediging gemachtigde raadsman is verschenen.2.In de onderhavige zaak is de dagvaarding voor de zitting van het hof op 14 april 2017 echter tijdig en in persoon uitgereikt.

9. In de zaak die nu voorligt, blijkt uit de aan de Hoge Raad toegezonden stukken dat de aanvangstijd nota bene op verzoek van de verdediging is gewijzigd omdat de raadsman op het aanvankelijk geplande tijdstip bleek te zijn verhinderd en de verdachte persé wenste door hem te worden bijgestaan. In het aanhoudingsverzoek van 12 april 2017, gericht aan het hof, heeft de raadsman de optie aangedragen om de zaak op 14 april 2017 tussen 13:30 uur en 15:00 uur te behandelen. Daarop is de behandeling door het hof verzet naar 13:30 uur, hetgeen door de strafgriffie aan de raadsman is doorgegeven.3.Uit het proces-verbaal van de terechtzitting van 14 april 2017 blijkt dat de raadsman vervolgens zijn cliënt, de verdachte, daarover heeft geïnformeerd. De aan de raadsman toegezonden ‘wijziging aanvangstijd dagvaarding van verdachte in hoger beroep!’ moet dan ook slechts worden beschouwd als een schriftelijke bevestiging van het (latere) tijdstip van aanvang van de behandeling van de zaak.

10. Het middel faalt en kan worden afgedaan met een aan artikel 81 RO ontleende motivering.

11. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

12. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

plv. AG