HR (P-G), 03-03-2009, nr. S 08/02758 P

‘Op 29 december 2006 is door c.q. namens [betrokkene] hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank te 's‑Hertogenbosch d.d. 28 december 2006 met parketnummer 01/889004-06, alsmede tegen de uitspraak in de ontnemingszaak d.d. 28 december 2006.

De grieven richten zich tegen de bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten onder 1 en 3 waar het de bewezen verklaarde periode betreft welke de rechtbank heeft vastgesteld op 1 juni 2003 tot en met 8 juni 2006.

Naar het oordeel van [betrokkene] had de rechtbank tot een veel kortere periode moeten komen nu, zoals cliënt te allen tijde heeft volgehouden, hij slechts 1 jaar en 3 maanden heeft gedeald in drugs.

Met betrekking tot de ontnemingvordering gaat de rechtbank uit van een dealperiode van 3 jaren en komt daarmee op een toewijzing van het wederrechtelijk verkregen voordeel bedrag ter hoogte van € 42.300,00.

Naar het oordeel van [betrokkene] is dit bedrag te hoog.

Cliënt ontkent een dergelijk bedrag aan voordeel te hebben genoten.

Teneinde onderhavig dossier volledig te toetsen en (met name) de door de rechtbank gebruikte bewijsmiddelen, wordt door [betrokkene], overeenkomstig artikel 410 lid 3 Sv, opgave gedaan van de getuigen, die naar het oordeel van [betrokkene] in hoger beroep (opnieuw) gehoord dienen te worden.

Het betreft de navolgende personen:

De verklaringen van de personen 1 tot en met 4 zijn door de rechtbank gebruikt teneinde te bewijzen dat cliënt voor de periode van 3 jaren drugs heeft gedeald.

De verklaring van persoon 5 is door de rechtbank niet voor het bewijs gebezigd, echter nu alle bovengenoemde personen meerdere wisselende verklaringen hebben afgelegd over de dealperiode van cliënt, stelt [betrokkene] zich op het standpunt dat deze getuigen andermaal dienen te worden gehoord in het kader van het door hem gewenst hoger beroep, alsmede in het hoger beroep tegen de ontnemingzaak. Te meer daar ook van een periode van 3 jaren is uitgegaan.’

‘De voorzitter deelt mede dat de strafzaak tegen verdachte gelijktijdig, doch niet gevoegd, zal worden behandeld met de eveneens ter terechtzitting van heden aangebrachte (…) ontnemingszaak onder parketnummer 20-000002-07 tegen verdachte.

(…)

De voorzitter verklaart, zakelijk weergegeven:

Het hoger beroep is gericht tegen het vonnis van de rechtbank 's‑Hertogenbosch van 28 december 2006. Mr. B.G.M. Frenken, advocaat te 's‑Hertogenbosch, heeft een appelschriftuur ingediend waarin hij verzoekt [medeverdachte 2], [getuige 1], [getuige 2], [getuige 3] en [getuige 4], zoals in de appelschriftuur nader aangeduid, als getuigen te horen. Bij brief van 5 april 2007 aan de advocaat-generaal heeft de raadsman van verdachte dit verzoek herhaald, met dien verstande dat hij afziet van het horen van [getuige 4]. De raadsman heeft in die brief wel verzocht verbalisant [verbalisant 1] te horen.(…) De advocaat-generaal heeft bij brief van 25 mei 2007 aan de raadsman laten weten dat hij niet zal voldoen aan het verzoek de genoemde getuigen te horen, omdat al deze getuigen reeds door de rechter-commissaris zijn gehoord. Hij acht het horen van deze getuigen in hoger beroep redelijkerwijs niet noodzakelijk.(…)

De advocaat-generaal verklaart, zakelijk weergegeven:

Ik persisteer bij mijn weigering de vijf verzochte getuigen te horen.(…)

De raadsman verklaart, zakelijk weergegeven:

Met betrekking tot de getuigen ben ik van mening dat er wel een verdedigingsbelang bestaat bij een aantal getuigen. Ook acht ik het noodzakelijk dat zij gehoord worden. Ik wil mijn verzoek beperken tot de getuigen [medeverdachte 2], [getuige 1] en [getuige 3]. Ik zie af van de getuigen [verbalisant 1] en [getuige 2].

De advocaat-generaal geeft te kennen dat hij persisteert bij zijn weigering de getuigen te horen en geeft het hof in overweging het verzoek af te wijzen.

Op de vraag van de jongste raadsheer welke vragen de raadsman aan de getuigen wil stellen verklaart de raadsman, zakelijk weergegeven:

Het gaat mij met name om de verklaringen over de duur en intensiteit van het dealen. [Medeverdachte 2] heeft wisselende verklaringen afgelegd. Ik persisteer bij mijn verzoek [medeverdachte 2], [getuige 1] en [getuige 3] als getuigen te horen.

(…)

De raadsman verklaart, zakelijk weergegeven:

U, voorzitter, vraagt mij of ik de getuigen primair ter terechtzitting wens te horen en subsidiair bij de rechter-commissaris of raadsheer-commissaris. Dit is het geval. Indien de getuigen bij de rechter-commissaris of raadsheer-commissaris zouden worden gehoord, verzoek ik alsnog [verbalisant 1] als getuige te horen.

De advocaat-generaal geeft hierop te kennen dat hij persisteert bij zijn standpunt en dat het verzoek moet worden afgewezen.

(…)

Het hof wijst het verzoek van de raadsman om [medeverdachte 2], [getuige 1] en [getuige 3] als getuigen te horen af. Het hof is van oordeel dat het horen van deze personen redelijkerwijs niet noodzakelijk is te achten. Daartoe overweegt het hof dat [medeverdachte 2] reeds ter terechtzitting van de rechtbank en bij de rechter-commissaris is gehoord in aanwezigheid van de toenmalige raadsman van verdachte. [Getuige 1] en [getuige 3] zijn reeds bij de rechter-commissaris gehoord, eveneens in aanwezigheid van de toenmalige raadsman van verdachte. Nu door of namens de verdachte geen nieuwe gezichtspunten zijn aangedragen, wijst het hof het verzoek af. Aangezien het hof niet overgaat tot het horen van getuigen door de rechter-commissaris of raadsheer-commissaris, is het verzoek met betrekking tot de getuige [verbalisant 1] niet aan de orde.(…)’

‘De voorzitter deelt mede, zakelijk weergegeven:

De strafzaak tegen verdachte zal gelijktijdig, doch niet gevoegd, worden behandeld met de eveneens ter terechtzitting van heden aangebrachte ontnemingszaak onder parketnummer 20-000002-07 tegen verdachte (…).

(…)

Hierop verklaart de verdachte, zakelijk weergegeven:

(…) U, voorzitter, deelt mij mede dat mijn raadsman op de vorige terechtzitting een verzoek heeft gedaan een aantal getuigen te horen en dat het hof dat verzoek toen gemotiveerd heeft afgewezen. Daarop deel ik u mede dat mijn verdediging hierdoor wordt bemoeilijkt. De getuige [medeverdachte 2] heeft meineed gepleegd. Ik wens aan de getuigen andere vragen te stellen dan mijn raadsman. Ik verzoek het hof om [medeverdachte 2], [getuige 1], [getuige 3] en [verbalisant 1] als getuigen te horen. Mijn raadsman in eerste aanleg, mr. Frencken, was niet aanwezig bij het verhoor van de getuige [verbalisant 1].

De advocaat-generaal verklaart, zakelijk weergegeven:

Het hof heeft op de vorige terechtzitting het verzoek van de raadsman om de getuigen te horen afgewezen. Die beslissing moet mijns inziens in stand blijven. Door de verdachte zijn geen nieuwe feiten of omstandigheden aangevoerd die aanleiding geven thans anders te oordelen.

(…)

Het hof wijst het verzoek van verdachte om [medeverdachte 2], [getuige 1], [getuige 3] en [verbalisant 1] als getuigen te horen af. Met betrekking tot eerstgenoemde drie personen is het hof met de advocaat-generaal van oordeel dat door de verdachte geen nieuwe feiten of omstandigheden zijn aangevoerd die aanleiding geven thans anders te oordelen dan het hof heeft gedaan op de terechtzitting van 15 juni 2007. Het hof is van oordeel dat de noodzakelijkheid van het horen van deze drie personen niet is gebleken. Daartoe overweegt het hof nogmaals dat [medeverdachte 2] reeds is gehoord ter terechtzitting van de rechtbank — in aanwezigheid van verdachte en diens toenmalige raadsman — en bij de rechter-commissaris in aanwezigheid van de toenmalige raadsman van verdachte. [Getuige 1] en [getuige 3] zijn reeds bij de rechter-commissaris gehoord, eveneens in aanwezigheid van de toenmalige raadsman van verdachte. Met betrekking tot de getuige [verbalisant 1] overweegt het hof dat deze getuige in eerste aanleg bij de rechter-commissaris is gehoord. Dit verhoor vond weliswaar plaats buiten aanwezigheid van de toenmalige raadsman van verdachte, maar het hof stelt vast dat de toenmalige raadsman in de gelegenheid is geweest het verhoor bij te wonen en de getuige vragen te (doen) stellen, van welke gelegenheid geen gebruik is gemaakt. Nu door verdachte geen nieuwe gezichtspunten zijn aangedragen waarom het hof [verbalisant 1] als getuige zou moeten horen, is het hof van oordeel dat de noodzakelijkheid van het horen van [verbalisant 1] evenmin is gebleken.’

‘Aan de verdediging kan worden toegegeven dat op grond van het onderzoek ter terechtzitting niet met de vereiste mate van nauwkeurigheid kan worden vastgesteld dat de verdachte op of omstreeks 1 juni 2002 is begonnen met de handel in cocaïne en deel is gaan uitmaken van het in de tenlastelegging onder 3 bedoelde gestructureerde samenwerkingsverband. Voor de vaststelling van het aanvangstijdstip van de periode, waarin de verdachte, zoals hij ook zelf heeft toegegeven, zijn criminele activiteiten heeft ontplooid, acht het hof, anders dan de verdediging, de hiervoor bedoelde eigen verklaring van de verdachte echter niet bepalend. In het dossier liggen immers de verklaringen van de medeverdachte [medeverdachte 2] en van de getuigen [getuige 1], [getuige 3] en [getuige 2], waaruit volgt dat de verdachte zich aanzienlijk langere tijd dan de verdachte heeft verklaard met de handel in cocaïne heeft bezig gehouden.

De verklaring van de getuige [getuige 1], die hij ten overstaan de politie heeft afgelegd (doorgenummerde dossierpagina 1002), houdt onder meer in, dat [medeverdachte 1] en [verdachte] (bedoeld worden respectievelijk de medeverdachte [medeverdachte 1] en de verdachte, toevoeging hof) samenwerkten in de cocaïnehandel en dat zo'n drie tot vier jaar geleden ook [medeverdachte 2] (bedoeld wordt de medeverdachte [medeverdachte 2], toevoeging hof) erbij kwam en cocaïne dealde. Met de rechter in eerste aanleg en de advocaat-generaal acht het hof deze verklaring betrouwbaar. Het hof neemt hierbij in aanmerking de verklaringen die de verbalisanten [verbalisant 2] en [verbalisant 1] bij de rechter-commissaris hebben afgelegd omtrent de wijze waarop bedoelde verklaring van [getuige 1] tot stand is gekomen.

Het hof neemt hierbij voorts in aanmerking dat de verklaring van [getuige 1] in grote lijnen overeenstemt met de verklaringen van de medeverdachte [medeverdachte 2]. Ten overstaan van de rechter-commissaris heeft [medeverdachte 2] immers op 10 november 2006 onder meer verklaard, dat hij de verdachte zo'n 4 jaar kent en dat de verdachte toen is gaan samenwerken met de medeverdachte [medeverdachte 1] (als reden van wetenschap geeft [medeverdachte 2] hiervoor op dat hij al 10 jaar cocaïne kocht bij [medeverdachte 1]). Tegenover de politie heeft [medeverdachte 2] onder meer verklaard (doorgenummerde dossierpagina 1079) dat hij ongeveer drie jaar geleden cocaïne is gaan bewaren voor de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] en dat hij, [medeverdachte 2], uiteindelijk, samen met hen, ook zelf cocaïne is gaan verkopen.

De verklaringen van de medeverdachte [medeverdachte 2] acht het hof eveneens voldoende betrouwbaar om tot het bewijs te kunnen dienen. Het hof neemt hierbij in aanmerking dat [medeverdachte 2] uiterst gedetailleerd heeft verklaard en in zijn verklaringen niet alleen de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] heeft belast, maar ook nadrukkelijk zichzelf en voorts dat de verklaringen van [medeverdachte 2] op relevante onderdelen steun vinden in andere, objectieve bewijsmiddelen. Weliswaar geldt voor de verklaringen van [medeverdachte 2] dat hij niet eenduidig heeft verklaard over de duur van de periode gedurende welke hij de handelsvoorraad cocaïne voor de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] heeft bewaard en evenmin over het tijdstip waarop hij, [medeverdachte 2], samen met hen ook zelf is gaan dealen, maar in redelijkheid kan worden aangenomen dat aan de op dit marginale punt wisselende verklaringen het tijdsverloop ten grondslag ligt. Bovendien is in zijn algemeenheid niet te verwachten dat iemand, die zich met criminele activiteiten inlaat, enkele jaren later nog de exacte ingangsdatum daarvan weet te reproduceren.

Uit de verklaring die de getuige [getuige 3] op 6 december 2006 ten overstaan van de rechter-commissaris heeft afgelegd, volgt onder meer dat [getuige 3] gedurende twee à drie jaar cocaïne had betrokken van de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] en dat dat voor het laatst ongeveer anderhalf jaar geleden was geweest. Terugrekenend stelt het hof vast dat [getuige 3] derhalve medio 2005 voor het laatst cocaïne heeft gekocht van de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1], zodat de periode van 2 à 3 jaar waarin [getuige 3] afnemer van hen was ongeveer liep van 2002 of 2003 tot medio 2005.

Gelet op de hiervoor bedoelde verklaringen van [medeverdachte 2], [getuige 1] en [getuige 3] kan naar het oordeel van het hof wettig en overtuigend worden bewezen dat het onder 1 en 3 ten laste gelegde in ieder geval is begaan vanaf 1 juni 2003. Hieraan doet niet af dat door enkele afnemers, die op 7 juni 2006 door de politie zijn aangehouden, aanzienlijke kortere perioden zijn genoemd, omdat aangenomen kan worden dat de verklaringen van deze afnemers slechts betrekking hebben op de perioden vanaf het moment dat zij zelf klant werden van de verdachte en zijn mededaders en derhalve niet op de activiteiten van de verdachte en zijn mededaders in de daarvoor gelegen periode. De verklaringen van die aangehouden afnemers sluiten derhalve niet uit dat de verdachte en zijn mededaders al cocaïne leverden aan anderen voordat zij zelf hun cocaïne gingen betrekken van de verdachte en zijn mededaders.

Anders dan de advocaat-generaal en de verdediging, maar met de rechter in eerste aanleg acht het hof voorts bewezen dat het onder 1 en 3 ten laste gelegde is begaan ‘op tijdstippen in de periode van 1 juni 2003 tot en met 8 juni 2006’. Door de bewezenverklaring van de feiten onder 1 en 3 aldus te formuleren beoogt het hof slechts te zeggen dat de verdachte zich in die periode heeft schuldig gemaakt aan criminele activiteiten. Het gegeven dat de verdachte op 8 juni 2003 kort na middernacht is aangehouden staat aan een aldus met die bedoeling geformuleerde bewezenverklaring niet in de weg. Bovendien kan niet worden gezegd dat het samenwerkingsverband van de verdachte en zijn medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] reeds voor de aanhouding van de verdachte had opgehouden te bestaan.’