HvJ EU, 22-09-2020, nr. C-594/18 P

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in de punten 79 en volgende van het bestreden arrest haar argumenten heeft afgewezen die ertoe strekten de beoordeling van de Commissie in overweging 374 van het litigieuze besluit te weerleggen, volgens welke de bevordering van kernenergie een doelstelling van gemeenschappelijk belang vormt. Om tot die uitspraak te komen is het Gerecht ten onrechte uitgegaan van het beginsel dat bij de beoordeling of de bevordering van kernenergie een doelstelling vormt die de lidstaten met staatssteun kunnen nastreven, de vraag niet is of deze doelstelling in het belang is van alle of de meeste lidstaten, maar of het gaat om een algemeen belang en niet alleen om een particulier belang van de begunstigde van de steun.

Daarmee is het Gerecht afgeweken van de praktijk van de Commissie en de heersende rechtspraak inzake de toepassing van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU, volgens welke elke steun in beginsel een doel van gemeenschappelijk belang, of zelfs een doel van gemeenschappelijk belang van de Unie moet nastreven, namelijk een belang dat overeenkomt met het gemeenschappelijk belang van alle lidstaten.

De Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Republiek Polen, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk zijn van mening dat dit onderdeel van het eerste middel ongegrond is.

Volgens de bewoordingen van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU kunnen steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, als verenigbaar met de interne markt worden beschouwd, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad.

Een steunmaatregel moet dus aan twee voorwaarden voldoen om overeenkomstig deze bepaling als verenigbaar met de interne markt te kunnen worden beschouwd: volgens de eerste voorwaarde moet hij bestemd zijn om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, en volgens de negatief geformuleerde tweede voorwaarde mogen de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad.

Anders dan artikel 107, lid 3, onder b), VWEU, waarin is bepaald dat steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen, verenigbaar met de interne markt kunnen worden verklaard, stelt artikel 107, lid 3, onder c), VWEU de verenigbaarheid van een steunmaatregel dus niet afhankelijk van de voorwaarde dat daarmee een doelstelling van gemeenschappelijk belang wordt nagestreefd, onverminderd het feit dat de besluiten die door de Commissie in verband daarmee worden vastgesteld, ervoor moeten zorgen dat het Unierecht wordt nageleefd.

Anders dan de Republiek Oostenrijk stelt, heeft het Hof zich in de door haar aangehaalde arresten niet gebaseerd op het bestaan van een voorwaarde dat de steun een doel van gemeenschappelijk belang nastreeft. In zijn arresten van 17 september 1980, Philip Morris Holland/Commissie (730/79, EU:C:1980:209, punten 24–26), 24 februari 1987, Deufil/Commissie (310/85, EU:C:1987:96, punt 18), en 19 september 2002, Spanje/Commissie (C-113/00, EU:C:2002:507, punt 67), waarbij het Hof in wezen heeft opgemerkt dat de Commissie beschikt over een beoordelingsbevoegdheid waarvan de uitoefening complexe afwegingen van economische en sociale gegevens impliceert (zie arrest van 8 maart 2016, Griekenland/Commissie, C-431/14 P, EU:C:2016:145, punt 68) die in het kader van de Unie moeten plaatsvinden, heeft het Hof, zoals de advocaat-generaal in de punten 65 tot en met 71 van zijn conclusie heeft opgemerkt, niet geoordeeld dat de Commissie moest nagaan of de voorgenomen steun een doel van gemeenschappelijk belang nastreeft.

Wat de praktijk van de Commissie betreft, zij opgemerkt dat de kaderregeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie (PB 2014, C 198, blz. 1), de richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie 2014–2020 (PB 2014, C 200, blz. 1), de richtsnoeren [van de Europese Unie] voor de toepassing van de staatssteunregels in het kader van de snelle uitrol van breedbandnetwerken (PB 2013, C 25, blz. 1), en de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2014–2020 (PB 2013, C 209, blz. 1), waarop de Republiek Oostenrijk zich beroept, niet van toepassing zijn op de betrokken maatregelen, aangezien geen van deze instrumenten betrekking heeft op steunmaatregelen ter ondersteuning van de activiteit van een kerncentrale.

Voorts verwijst de Republiek Oostenrijk naar een document van de Commissie met als opschrift ‘Gemeenschappelijke beginselen voor een economische beoordeling van de verenigbaarheid van staatssteun krachtens artikel 87, lid 3’, dat voorziet in een analysemethode waarbij in een eerste fase wordt nagegaan of de betrokken steun een duidelijk omschreven doelstelling van gemeenschappelijk belang nastreeft.

Ook al zou een dergelijk document kunnen worden opgevat als een kaderregeling of mededeling, waarvan de Commissie in beginsel niet kan afwijken zonder dat hieraan in voorkomend geval een sanctie wordt verbonden wegens schending van algemene rechtsbeginselen zoals het gelijkheids- of het vertrouwensbeginsel (zie in die zin arrest van 8 maart 2016, Griekenland/Commissie, C-431/14 P, EU:C:2016:145, punt 69 en aldaar aangehaalde rechtspraak), moet worden geoordeeld dat zij met deze instrumenten hoe dan ook geen afbreuk kan doen aan de draagwijdte van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU door deze bepaling toe te passen op een wijze die onverenigbaar is met hetgeen is uiteengezet in punt 20 van het onderhavige arrest (zie in die zin arrest van 11 september 2008, Duitsland e.a./Kronofrance, C-75/05 P en C-80/05 P, EU:C:2008:482, punt 65).

Voor zover de Republiek Oostenrijk het Gerecht verwijt dat het is afgeweken van de beschikkingspraktijk van de Commissie, zij er bovendien aan herinnerd dat op basis van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU moet worden beoordeeld of een steunmaatregel al dan niet voldoet aan de in deze bepaling gestelde toepassingsvoorwaarden, en niet op basis van een eerdere praktijk van de Commissie (arrest van 21 juli 2011, Freistaat Sachsen en Land Sachsen-Anhalt/Commissie, C-459/10 P, niet gepubliceerd, EU:C:2011:515, punt 38).

Aangezien artikel 107, lid 3, onder c), VWEU niet verlangt dat de voorgenomen steun een doel van gemeenschappelijk belang nastreeft om verenigbaar met de interne markt te worden verklaard, is het eerste onderdeel van het eerste middel ongegrond.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in punt 97 van het bestreden arrest heeft vastgesteld dat ‘[g]elet op artikel 1, tweede alinea, en artikel 2, onder c), van het Euratom-Verdrag, […] de Commissie geen blijk [heeft] gegeven van een onjuiste opvatting door te oordelen dat het Verenigd Koninkrijk de bevordering van kernenergie en meer in het bijzonder de aanmoediging om nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie te scheppen mocht aanmerken als een doelstelling van algemeen belang in de zin van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU’.

Zij stelt in dit verband dat het doel van de bevordering van kernenergie door middel van steun ten behoeve van de bouw van kerncentrales niet uit het Euratom-Verdrag voortvloeit en niet door alle lidstaten wordt gedeeld. Noch artikel 2, onder c), van het Euratom-Verdrag, noch enige andere bepaling van dit Verdrag maakt melding van staatssteun voor investeringen in kernenergie en voor de bouw van kerncentrales. Het Gerecht heeft een selectieve uitlegging gegeven van artikel 2, onder c), van het Euratom-Verdrag door uit het oog te verliezen dat deze bepaling geen betrekking heeft op het scheppen van nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie, maar op de verwezenlijking van ‘fundamentele installaties’ en de ‘ontwikkeling van kernenergie’. De bevordering van kernenergie in de zin van steun voor het scheppen van nieuwe productiecapaciteit vormt dus noch een gemeenschappelijk belang, noch een algemeen belang van de Unie.

De Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Republiek Polen, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk stellen dat dit onderdeel van het eerste middel ongegrond is.

Zoals blijkt uit het onderzoek van het eerste onderdeel van het eerste middel, stelt artikel 107, lid 3, onder c), VWEU de verenigbaarheid van een steunmaatregel op grond van deze bepaling niet afhankelijk van de voorwaarde dat de voorgenomen steun een doel van gemeenschappelijk belang nastreeft. Om deze reden is ook het tweede onderdeel van het eerste middel ongegrond.

Voorts kan dit onderdeel ook niet slagen voor zover daarmee wordt betoogd dat volgens het Euratom-Verdrag de toekenning van staatssteun ten behoeve van de bouw van kerncentrales of het scheppen van nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie niet kan worden toegestaan krachtens artikel 107, lid 3, onder c), VWEU.

In de eerste plaats moet namelijk worden opgemerkt dat het Euratom-Verdrag en het VWEU dezelfde juridische waarde hebben, zoals blijkt uit artikel 106 bis, lid 3, van het Euratom-Verdrag, volgens hetwelk de bepalingen van het VEU en het VWEU niet afwijken van de bepalingen van het Euratom-Verdrag. Zoals de advocaat-generaal in de punten 37 en 38 van zijn conclusie heeft opgemerkt, volgt uit de vaststelling dat het Euratom-Verdrag een sectoraal verdrag is dat gericht is op de ontwikkeling van de kernenergie, terwijl het VWEU veel ruimere doelstellingen heeft en aan de Unie ruime bevoegdheden toekent op een groot aantal gebieden en sectoren, dat de regels van het VWEU van toepassing zijn op de kernenergiesector wanneer het Euratom-Verdrag geen specifiekere regels bevat. Aangezien het Euratom-Verdrag geen voorschriften inzake staatssteun bevat, kan artikel 107 VWEU op deze sector worden toegepast, zoals het Gerecht terecht heeft vastgesteld in punt 73 van het bestreden arrest.

In de tweede plaats vermeldt het Euratom-Verdrag in zijn preambule dat het beoogt de voorwaarden te scheppen tot ontwikkeling van een krachtige industrie op het gebied van kernenergie en bepaalt artikel 1, tweede alinea, ervan dat ‘[d]e Gemeenschap […] tot taak [heeft], door het scheppen van de voorwaarden noodzakelijk voor de snelle totstandkoming en groei van de industrie op het gebied van de kernenergie, bij te dragen tot de verhoging van de levensstandaard in de lidstaten en de ontwikkeling van de betrekkingen met andere landen’. Artikel 2, onder c), van dit Verdrag bepaalt dat de Gemeenschap voor de vervulling van haar taak ‘de investeringen [moet] vergemakkelijken en, met name door aanmoediging van het initiatief van de ondernemingen, [moet] zorgen voor de verwezenlijking van de fundamentele installaties die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van de kernenergie in de Gemeenschap’. Voorts blijkt uit de artikelen 40 en 41, betreffende investeringen op het gebied van de kernenergie, gelezen in samenhang met punt 11 van bijlage II bij dat Verdrag, dat het Euratom-Verdrag voorziet in investeringen in nieuwe installaties of de vervanging van kernreactoren van elk type en voor elk doel. Hieruit volgt dat de doelstellingen van het Euratom-Verdrag de bouw van kerncentrales of het scheppen van nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie omvatten, zodat de toekenning van staatssteun ten behoeve daarvan niet strijdig is met deze doelstellingen.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in punt 517 van het bestreden arrest haar argument dat het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel zich ertegen verzetten dat staatssteun ten behoeve van de bouw of de exploitatie van een kerncentrale wordt toegekend, heeft afgewezen omdat een dergelijke uitlegging niet zou stroken met artikel 106 bis, lid 3, van het Euratom-Verdrag.

Door aldus te oordelen heeft het Gerecht zijn eigen overwegingen in punt 72 van het bestreden arrest, volgens welke de bepalingen van het Euratom-Verdrag een lex specialis ten opzichte van de bepalingen van het VWEU vormen, tegengesproken door niet te erkennen dat rekening dient te worden gehouden met doelstellingen van het VWEU, zonder uit te leggen aan welke bepaling van het Euratom-Verdrag zij zouden derogeren.

Aangezien is geoordeeld dat artikel 107 VWEU van toepassing is op staatssteun zoals de betrokken maatregelen, zouden ook andere bepalingen van het VWEU die doelstellingen vaststellen, zoals het in de artikelen 11 en 194 VWEU bedoelde beginsel van bescherming van het milieu, van toepassing moeten zijn en zou de Commissie rekening moeten houden met de vereisten van die bepalingen. Voor zover het Euratom-Verdrag geen specifiek instrument biedt om de doelstellingen van bescherming van het milieu en bescherming van de gezondheid na te streven, had het Gerecht deze doelstellingen en, in verband daarmee, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel in aanmerking moeten nemen bij de beoordeling of de betrokken maatregelen een doel van gemeenschappelijk belang nastreefden, met inachtneming van artikel 37 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: ‘Handvest’) en de rechtspraak van het Hof dat de bescherming van de gezondheid en het milieu belangrijke doelstellingen zijn.

In haar memorie van repliek voegt de Republiek Oostenrijk daaraan toe dat de in artikel 2 van het Euratom-Verdrag genoemde doelstelling van de ontwikkeling van de kernenergie moet worden toegepast in overeenstemming met de bepalingen van het Unierecht, met name die van het VWEU. Dit artikel, zoals uitgelegd door het Gerecht, strookt niet met de doelstellingen van het VWEU inzake het stimuleren van energie-efficiëntie en de ontwikkeling van nieuwe en hernieuwbare energiebronnen, de bescherming van het milieu en de gezondheid, het beginsel dat de vervuiler betaalt, het voorzorgsbeginsel en het duurzaamheidsbeginsel.

De Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Republiek Polen, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk zijn van mening dat dit onderdeel van het eerste middel ongegrond is.

Aangezien artikel 107, lid 3, onder c), VWEU de verenigbaarheid van een steunmaatregel op grond van deze bepaling niet afhankelijk stelt van de voorwaarde dat de voorgenomen steun een doel van gemeenschappelijk belang nastreeft, zoals blijkt uit het onderzoek van het eerste onderdeel van het eerste middel, is het derde onderdeel van dit middel ook ongegrond, voor zover de Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, daarmee het Gerecht verwijt deze bepaling te hebben geschonden door het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel niet in aanmerking te nemen bij de beoordeling of de betrokken maatregelen een doel van gemeenschappelijk belang nastreefden.

Voor zover de Republiek Oostenrijk met dit onderdeel van het eerste middel in wezen betoogt dat het Gerecht blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door op basis van artikel 106 bis, lid 3, van het Euratom-Verdrag haar argument af te wijzen dat het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel eraan in de weg staan dat staatssteun ten behoeve van de bouw of de exploitatie van een kerncentrale wordt toegekend, moet er overigens op worden gewezen dat die beginselen niet zijn vermeld in dit Verdrag. Met betrekking tot de bescherming van het milieu bevat dat Verdrag in hoofdstuk III, ‘Bescherming van de gezondheid’, enkel bepalingen betreffende onder andere basisnormen voor de bescherming van de gezondheid van de bevolking en de werknemers tegen de aan ioniserende straling verbonden gevaren, de controle op de radioactiviteit van de lucht, het water en de bodem en de controle op de inachtneming van de basisnormen. Zo bepaalt artikel 37, eerste alinea, van het Euratom-Verdrag met name dat ‘[i]edere lidstaat […] gehouden [is], aan de Commissie de algemene gegevens te verstrekken van elk plan voor de lozing van radioactieve afvalstoffen, in welke vorm ook, om vast te kunnen stellen of de uitvoering van dat plan een radioactieve besmetting van het water, de bodem of het luchtruim van een andere lidstaat ten gevolge zou kunnen hebben’.

Vastgesteld moet evenwel worden dat deze bepalingen milieukwesties met betrekking tot de kernenergiesector niet uitputtend behandelen. Bijgevolg verzet het Euratom-Verdrag zich er niet tegen dat de Unierechtelijke milieuvoorschriften op deze sector worden toegepast.

Zoals de Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, in wezen stelt, kan artikel 106 bis, lid 3, van het Euratom-Verdrag niet in de weg staan aan de toepassing van met name artikel 37 van het Handvest, volgens hetwelk ‘[e]en hoog niveau van milieubescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu moeten worden geïntegreerd in het beleid van de Unie en worden gewaarborgd overeenkomstig het beginsel van duurzame ontwikkeling’, artikel 11 VWEU, volgens hetwelk de eisen inzake milieubescherming moeten worden geïntegreerd in de omschrijving en uitvoering van het beleid en het optreden van de Unie, in het bijzonder met het oog op het bevorderen van duurzame ontwikkeling, en artikel 194, lid 1, VWEU, volgens hetwelk het beleid van de Unie op energiegebied rekening moet houden met de noodzaak om het milieu in stand te houden en te verbeteren. Dit vereiste, dat zowel in het Handvest als in het VWEU is geformuleerd, alsmede de daaruit voortvloeiende beginselen waarop de Republiek Oostenrijk zich beroept, zijn dus van toepassing op de kernenergiesector (zie naar analogie arrest van 27 oktober 2009, ČEZ, C-115/08, EU:C:2009:660, punten 87–91).

Dat geldt ook voor de bepalingen van afgeleid Unierecht op milieugebied. Zo zijn de bepalingen van richtlijn 2011/92/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten (PB 2012, L 26, blz. 1), op grond waarvan bepaalde projecten aan een milieueffectbeoordeling moeten worden onderworpen, van toepassing op kerncentrales en andere kernreactoren (zie in die zin arrest van 29 juli 2019, Inter-Environnement Wallonie en Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen, C-411/17, EU:C:2019:622, punt 76).

Voorts heeft het Hof reeds geoordeeld dat staatssteun die bepalingen of algemene beginselen van het Unierecht schendt, niet verenigbaar met de interne markt kan worden verklaard (zie in die zin arrest van 15 april 2008, Nuova Agricast, C-390/06, EU:C:2008:224, punten 50 en 51).

Hieruit volgt dat, aangezien artikel 107, lid 3, onder c), VWEU van toepassing is op staatssteun in de kernenergiesector die onder het Euratom-Verdrag valt, staatssteun ten behoeve van een economische bedrijvigheid in deze sector, waarvan na onderzoek blijkt dat zij in strijd is met de Unierechtelijke voorschriften op milieugebied, niet verenigbaar met de interne markt kan worden verklaard krachtens deze bepaling.

Het Gerecht heeft in punt 517 van het bestreden arrest het argument van de Republiek Oostenrijk dat het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel zich ertegen verzetten dat staatssteun ten behoeve van de bouw of de exploitatie van een kerncentrale wordt toegekend, dus ten onrechte afgewezen op grond dat een dergelijke uitlegging in strijd zou zijn met artikel 106 bis, lid 3, van het Euratom-Verdrag.

Evenwel zij eraan herinnerd dat de hogere voorziening moet worden afgewezen wanneer de motivering van een arrest van het Gerecht weliswaar blijk geeft van een schending van het Unierecht, maar het dictum ervan op andere rechtsgronden gerechtvaardigd voorkomt (zie in die zin arresten van 9 juni 1992, Lestelle/Commissie, C-30/91 P, EU:C:1992:252, punt 28; 26 maart 2009, SELEX Sistemi Integrati/Commissie, C-113/07 P, EU:C:2009:191, punt 81, en 18 juli 2013, Commissie e.a./Kadi, C-584/10 P, C-593/10 P en C-595/10 P, EU:C:2013:518, punt 150).

Opgemerkt zij dat artikel 194, lid 1, onder a) en b), VWEU bepaalt dat in het kader van de totstandbrenging en de werking van de interne markt, het beleid van de Unie op het gebied van energie erop gericht is de werking van de energiemarkt en de continuïteit van de energievoorziening in de Unie te waarborgen. Dienaangaande heeft het Hof er reeds op gewezen dat artikel 194, lid 1, onder b), VWEU de continuïteit van de energievoorziening in de Unie vermeldt als een van de fundamentele doelstellingen van het beleid van de Unie op het gebied van energie (zie arrest van 29 juli 2019, Inter-Environnement Wallonie en Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen, C-411/17, EU:C:2019:622, punt 156). Voorts bepaalt artikel 194, lid 2, tweede alinea, VWEU dat de door het Europees Parlement en de Raad vastgestelde maatregelen niet van invloed zijn op het recht van een lidstaat om de voorwaarden voor de exploitatie van zijn energiebronnen te bepalen, op zijn keuze tussen verschillende energiebronnen of op de algemene structuur van zijn energievoorziening, zonder uit te sluiten dat deze keuze betrekking kan hebben op kernenergie.

Aangezien de keuze voor kernenergie volgens deze bepalingen van het VWEU bij de lidstaten ligt, lijken de in punt 33 van het onderhavige arrest genoemde doelstellingen en beginselen van het Unierecht op milieugebied en de doelstellingen van het Euratom-Verdrag dus niet met elkaar in tegenspraak te zijn, zodat het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel, anders dan de Republiek Oostenrijk stelt, niet kunnen worden geacht zich in alle omstandigheden ertegen te verzetten dat staatssteun ten behoeve van de bouw of de exploitatie van een kerncentrale wordt toegekend.

Hieruit volgt dat de in punt 46 van het onderhavige arrest vastgestelde onjuiste rechtsopvatting van het Gerecht geen invloed heeft op de gegrondheid van de afwijzing van het in punt 40 van dit arrest bedoelde argument van de Republiek Oostenrijk en dus ook niet op het dictum van het bestreden arrest, zodat het derde onderdeel van het eerste middel in dit verband niet ter zake dienend is.

Het eerste middel van de hogere voorziening moet derhalve worden afgewezen.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht het onderzoek naar de evenredigheid van de betrokken maatregelen te hebben beperkt door de met deze maatregelen nagestreefde doelstelling van algemeen belang te reduceren tot louter het scheppen van nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie, terwijl de Commissie had moeten onderzoeken of en in hoeverre er andere, meer evenredige middelen bestonden om de elektriciteitsbehoeften in het Verenigd Koninkrijk te dekken.

Door in de punten 405, 413 en 507 van het bestreden arrest op te merken dat de bouw van Hinkley Point C er enkel toe dient om de sterke daling van de bijdrage van kernenergie aan de dekking van de elektriciteitsbehoefte te beperken en een groter elektriciteitsaanbod te waarborgen, heeft het Gerecht dus aangenomen dat een groter elektriciteitsaanbod slechts kon worden gegarandeerd door een hoge basisproductie van kernenergie, terwijl de situatie van landen die hun elektriciteitsvoorziening waarborgen zonder gebruik te maken van kernenergie, bewijst dat een toereikende productie op een andere wijze kan worden bereikt.

Deze handelwijze geeft blijk van willekeur en schendt het door artikel 20 van het Handvest gewaarborgde beginsel van gelijke behandeling, aangezien de evenredigheid van de steun voor de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen door de Commissie niet is onderzocht in het kader van de markt voor hernieuwbare energie, maar in het kader van de algemene elektriciteitsmarkt.

De Commissie en de Slowaakse Republiek achten dit onderdeel van het derde middel niet-ontvankelijk voor zover het ertoe strekt feitelijke beoordelingen ter discussie te stellen.

Ten gronde stellen de Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk dat dit onderdeel ongegrond is.

Met betrekking tot de argumenten van de Republiek Oostenrijk betreffende de overwegingen in het bestreden arrest dat de bouw van Hinkley Point C, teneinde de elektriciteitsvoorzieningszekerheid te waarborgen, in wezen alleen ertoe dient om de sterke daling van de bijdrage van kernenergie aan de totale elektriciteitsbehoefte te beperken, welke daling niet kan worden gecompenseerd door de productie uit hernieuwbare energiebronnen, moet worden vastgesteld dat zij ertoe strekken de feitelijke beoordelingen van het Gerecht ter discussie te stellen en dientengevolge in hogere voorziening niet-ontvankelijk zijn overeenkomstig de in punt 68 van dit arrest genoemde rechtspraak.

Ten gronde zij vastgesteld dat het Gerecht, in punt 405 van het bestreden arrest, met betrekking tot de door de Commissie vastgestelde positieve gevolgen van de betrokken maatregelen heeft opgemerkt dat deze maatregelen deel uitmaken van een reeks maatregelen op het gebied van energiebeleid die het Verenigd Koninkrijk heeft genomen in het kader van de hervorming van de elektriciteitsmarkt, waarmee wordt beoogd om de voorzieningszekerheid te verzekeren en diversificatie van de elektriciteitsleveranciers en vermindering van de uitstoot van kooldioxide te realiseren; dat het Verenigd Koninkrijk behoefte heeft aan nieuwe productiecapaciteit voor energie die in staat is circa 60 gigawatt te leveren; dat, gelet op de verwachte sluiting van bestaande kern- en steenkoolcentrales, de bouw van Hinkley Point C ertoe dient om de sterke daling van de bijdrage van kernenergie aan de dekking van de totale elektriciteitsbehoefte te beperken, en dat volgens de Commissie het toekomstige tekort aan productiecapaciteit voor energie, als gevolg van enerzijds een stijgende vraag en anderzijds de sluiting van bestaande kern- en steenkoolcentrales, niet uitsluitend door hernieuwbare energie kan worden gecompenseerd.

In punt 413 van het bestreden arrest heeft het Gerecht er ook op gewezen dat de Commissie had vastgesteld dat tal van hernieuwbare technologieën wegens het intermitterende karakter ervan geen acceptabel alternatief kunnen vormen voor een technologie voor de productie van basislastelektriciteit, zoals kernenergie, dat het equivalent van de door Hinkley Point C te leveren capaciteit overeenkomt met 14 GW windenergie op land of 11 GW windenergie op zee, en dat het niet realistisch was om te verwachten dat een dergelijke productiecapaciteit voor windenergie binnen hetzelfde tijdsbestek als de bouw van Hinkley Point C zou kunnen worden gerealiseerd.

In punt 507 van het bestreden arrest heeft het Gerecht opgemerkt dat het project van de bouw van Hinkley Point C volgens de Commissie uitsluitend tot doel had te voorkomen dat de bijdrage van kernenergie in het kader van de totale elektriciteitsbehoefte drastisch afneemt en dat, gelet op het recht van het Verenigd Koninkrijk om zijn energiemix te bepalen en kernenergie als een van de energiebronnen van deze mix te handhaven, zoals dit recht voortvloeit uit artikel 194, lid 2, tweede alinea, VWEU, en artikel 1, tweede alinea, artikel 2, onder c), en artikel 192, eerste alinea, van het Euratom-Verdrag, het besluit om kernenergie in de aanbodstructuur te behouden niet als kennelijk onevenredig in verhouding tot de positieve gevolgen van de betrokken maatregelen kan worden beschouwd.

Uit deze vaststellingen en overwegingen volgt dat het Gerecht, anders dan de Republiek Oostenrijk stelt, de evenredigheid van de betrokken maatregelen niet heeft onderzocht in het licht van de enige doelstelling van het scheppen van nieuwe productiecapaciteit voor kernenergie, maar in het licht van de elektriciteitsbehoeften van het Verenigd Koninkrijk, waarbij het terecht eraan herinnerde dat het Verenigd Koninkrijk de samenstelling van zijn energiemix vrij kan bepalen.

Hieruit volgt dat het eerste onderdeel van het derde middel ten dele niet-ontvankelijk en ten dele ongegrond is.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in de punten 468 en volgende van het bestreden arrest de precedentwerking van het litigieuze besluit heeft miskend door, net zoals de Commissie, de gevolgen van de betrokken maatregelen afzonderlijk te beoordelen en het onderzoek van de evenredigheid te beperken tot de daadwerkelijk aantoonbare verstoringen van de mededinging en beïnvloeding van het handelsverkeer die door deze afzonderlijk beschouwde maatregelen zijn veroorzaakt.

De Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk stellen dat dit onderdeel ongegrond is.

Er zij aan herinnerd dat volgens artikel 108, lid 3, VWEU de procedure voor het onderzoek van een voornemen tot invoering of wijziging van steunmaatregelen, die door de Commissie krachtens deze bepaling is ingeleid, betrekking heeft op het bij haar aangemelde voornemen. Voor de toepassing van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU staat het aan deze instelling om te onderzoeken of aan de tweede voorwaarde voor de verenigbaarheid van een steunmaatregel op grond van deze bepaling is voldaan, door na te gaan of de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt door de voorgenomen steun niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad.

Hieruit volgt dat het door deze instelling te verrichten onderzoek slechts betrekking heeft op de gevolgen van de voorgenomen steun in het licht van de informatie waarover zij kon beschikken op het ogenblik waarop zij haar besluit heeft vastgesteld (zie in die zin arrest van 20 september 2017, Commissie/Frucona Košice, C-300/16 P, EU:C:2017:706, punt 70), en niet kan berusten op speculaties over de precedentwerking van het door haar te nemen besluit of op andere overwegingen betreffende de cumulatieve effecten van deze steun en andere steunprojecten die in de toekomst kunnen plaatsvinden.

Het Gerecht heeft dus geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door het onderzoek van de evenredigheid van de betrokken maatregelen te beperken tot de verstoringen van de mededinging en de beïnvloeding van het handelsverkeer die door deze maatregelen zijn veroorzaakt.

Hieruit volgt dat het tweede onderdeel van het derde middel ongegrond is.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in de punten 470 en 499 van het bestreden arrest haar grief dat de betrokken maatregelen tot een onevenredige discriminatie van andere technologieën leiden, heeft afgewezen door erop te wijzen dat de Commissie in overweging 403 van het litigieuze besluit had verklaard dat het Contract for Difference andere technologieën niet al te zwaar benadeelt, aangezien deze technologieën op bevredigende wijze kunnen worden ondersteund door middel van hetzelfde type instrument, met uitzondering van de aanpassingen die noodzakelijk zijn om rekening te houden met de verschillen tussen de technologieën. Door deze grief te bevestigen stelt zij dat de ongelijke behandeling, vanuit het oogpunt van de regels inzake staatssteun, van producenten van eenzelfde product die concurrenten zijn op dezelfde markt, tot structurele en buitensporige verstoringen van de mededinging leidt.

De Slowaakse Republiek is van mening dat dit onderdeel van het derde middel niet-ontvankelijk is, omdat het een herhaling van een voor het Gerecht aangevoerd middel betreft, te algemeen en onnauwkeurig is, daarin niet is uiteengezet waarin de onjuiste rechtsopvatting bestaat waarvan het Gerecht blijk zou hebben gegeven, en het ertoe strekt dat de feiten opnieuw worden onderzocht.

Volgens de Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije en het Verenigd Koninkrijk is dit onderdeel ongegrond.

Volgens vaste rechtspraak volgt uit artikel 256 VWEU, artikel 58, eerste alinea, van het Statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie en artikel 169, lid 2, van het Reglement voor de procesvoering dat een hogere voorziening duidelijk moet aangeven tegen welke onderdelen van het arrest waarvan de vernietiging wordt gevorderd zij is gericht, en welke juridische argumenten die vordering specifiek staven. Een hogere voorziening die slechts de reeds voor het Gerecht aangevoerde middelen en argumenten herhaalt, en zelfs geen argumenten naar voren brengt waarmee specifiek wordt aangegeven op welk punt het bestreden arrest op een onjuiste rechtsopvatting zou berusten, voldoet niet aan dit vereiste. Een dergelijke hogere voorziening beoogt immers in werkelijkheid slechts een nieuw onderzoek van het bij het Gerecht ingediende verzoek, waartoe het Hof niet bevoegd is (arrest van 26 januari 2017, Villeroy & Boch/Commissie, C-625/13 P, EU:C:2017:52, punt 69 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Door haar voor het Gerecht aangevoerde grief te hernemen, zet de Republiek Oostenrijk niet uiteen waarom het Gerecht in de punten 470 en 499 van het bestreden arrest blijk zou hebben gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

Het derde onderdeel van het derde middel is derhalve niet-ontvankelijk.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in de punten 515 en volgende van het bestreden arrest heeft verzuimd de evenredigheid van de betrokken maatregelen te onderzoeken door de positieve en negatieve gevolgen van deze maatregelen tegen elkaar af te wegen, met name de negatieve gevolgen ervan voor het milieu, die de Commissie in aanmerking had moeten nemen. De ontoereikendheid van de afweging door het Gerecht is met name het gevolg van het feit dat het Gerecht geen rekening heeft gehouden met de kosten van behandeling en opslag van kernafval, die een noodzakelijk gevolg zijn van de inbedrijfstelling van de kerncentrale en die, ingeval de exploitant daarvan zou worden bevrijd, deel zouden uitmaken van de betrokken steun. De redenen waarom in punt 355 van het bestreden arrest is aangenomen dat het litigieuze besluit niet ziet op de afvalbeheerkosten en de overweging in punt 359 van dat arrest dat de Republiek Oostenrijk geen beroep heeft ingesteld tegen een besluit van de Commissie betreffende de overbrenging van kernafval, zijn dan ook onbegrijpelijk.

De Commissie, de Tsjechische Republiek, de Franse Republiek, Hongarije, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk stellen dat dit onderdeel ongegrond is.

Het Gerecht heeft in de punten 505 tot en met 530 van het bestreden arrest alle door de Republiek Oostenrijk aangedragen argumenten ter betwisting van de door de Commissie in het litigieuze besluit gemaakte afweging van de positieve en negatieve gevolgen van de betrokken maatregelen onderzocht en afgewezen. Het argument van de Republiek Oostenrijk dat het Gerecht heeft verzuimd de evenredigheid van die maatregelen te onderzoeken door de positieve en negatieve gevolgen ervan niet tegen elkaar af te wegen, is dus ongegrond.

Met betrekking tot het voor het Gerecht aangevoerde argument dat de Commissie onvoldoende rekening heeft gehouden met het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel, heeft het Gerecht er in de punten 515 tot en met 517 van het bestreden arrest op gewezen dat de Commissie, gelet op het feit dat de betrokken maatregelen niet specifiek tot doel hadden deze beginselen te verwezenlijken, daar geen rekening mee hoefde te houden bij de vaststelling van de uit deze maatregelen voortvloeiende voordelen.

Het Gerecht heeft eraan herinnerd dat de Commissie in het kader van de toepassing van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU de voordelen van de betrokken maatregelen moet afwegen tegen hun negatieve impact op de interne markt. Het Gerecht heeft echter geoordeeld dat, hoewel de milieubescherming moet worden geïntegreerd in de omschrijving en uitvoering van het beleid van de Unie, waaronder het beleid dat bestemd is om de interne markt tot stand te brengen, zij strikt genomen geen bestanddeel is van die interne markt, omschreven als een ruimte zonder binnengrenzen waarin het vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd.

Het Gerecht heeft derhalve geoordeeld dat de Commissie bij het bepalen van de negatieve gevolgen van de betrokken maatregelen geen rekening hoefde te houden met de mate waarin de betrokken maatregelen nadelig zijn voor de verwezenlijking van dit beginsel, hetgeen eveneens geldt ten aanzien van de door de Republiek Oostenrijk ingeroepen beginselen, te weten het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel.

Dienaangaande zij eraan herinnerd dat, zoals uit het onderzoek van het derde onderdeel van het eerste middel blijkt, de noodzaak om het milieu in stand te houden en te verbeteren, waaraan met name uitdrukking is gegeven in artikel 37 van het Handvest en in de artikelen 11 en 194, lid 1, VWEU, en de Unierechtelijke voorschriften op milieugebied van toepassing zijn op de kernenergiesector. Hieruit volgt dat de Commissie bij de beoordeling of staatssteun ten behoeve van een economische bedrijvigheid in deze sector voldoet aan de in punt 19 van het onderhavige arrest genoemde eerste voorwaarde van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU, moet verifiëren of die bedrijvigheid niet in strijd is met de Unierechtelijke voorschriften op milieugebied, zoals in de punten 44 en 45 van dit arrest is uiteengezet. Indien zij vaststelt dat deze voorschriften zijn geschonden, dient zij die steun zonder verder onderzoek onverenigbaar met de interne markt te verklaren.

De vraag of dergelijke staatssteun voldoet aan de ook in punt 19 van het onderhavige arrest genoemde tweede voorwaarde van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU, volgens welke de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt door deze steunmaatregel niet zodanig mogen worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad, houdt evenwel in, zoals het Gerecht terecht heeft geoordeeld, dat de positieve gevolgen van de voorgenomen steunmaatregel voor de ontwikkeling van de bedrijvigheden die deze maatregel beoogt te ondersteunen, moeten worden afgewogen tegen de negatieve gevolgen die deze steunmaatregel voor de interne markt kan hebben. Artikel 26, lid 2, VWEU bepaalt dat deze markt ‘een ruimte zonder binnengrenzen [omvat] waarin het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd volgens de bepalingen van de Verdragen’. Het onderzoek van de tweede voorwaarde van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU impliceert dus dat de Commissie rekening moet houden met de negatieve gevolgen van staatssteun voor de mededinging en het handelsverkeer tussen de lidstaten, maar vereist niet dat rekening wordt gehouden met eventuele andere negatieve gevolgen.

Bijgevolg heeft het Gerecht geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat de Commissie bij het bepalen van de negatieve gevolgen van de betrokken maatregelen geen rekening hoefde te houden met de mate waarin zij nadelig zijn voor de verwezenlijking van de door de Republiek Oostenrijk ingeroepen beginselen, te weten het beginsel van bescherming van het milieu, het voorzorgsbeginsel, het beginsel dat de vervuiler betaalt en het duurzaamheidsbeginsel.

Voorts heeft het Gerecht geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door in punt 520 van het bestreden arrest het argument dat de Commissie had verzuimd om de kosten van opslag van kernafval in aanmerking te nemen, af te wijzen door te verwijzen naar de vaststelling in punt 355 van dat arrest dat de in het litigieuze besluit verenigbaar verklaarde steunmaatregelen enkel betrekking hebben op de bouw en de exploitatie van een kerncentrale en niet op eventuele staatssteun ter dekking van de kosten voor het beheer en de opslag van kernafval. Aangezien het Verenigd Koninkrijk, zoals het Gerecht in punt 359 van dat arrest heeft opgemerkt, die staatssteun pas na de vaststelling van het litigieuze besluit heeft toegekend, is in dat punt terecht vastgesteld dat de toekenning van deze steun niet in aanmerking mocht worden genomen bij het onderzoek van de wettigheid van het litigieuze besluit.

Hieruit volgt dat het vierde onderdeel van het derde middel ongegrond is. Dientengevolge moet het derde middel van de hogere voorziening worden afgewezen.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht de steunelementen onvoldoende te hebben omschreven. Onder verwijzing naar de punten 251 en volgende van het bestreden arrest voert zij aan dat zij, anders dan het Gerecht stelt, niet heeft betoogd dat de betrokken maatregelen niet exact kwantificeerbaar waren, maar dat de steunelementen in strijd met een reeks richtsnoeren en verordeningen op het gebied van staatssteun ontoereikend zijn bepaald, zoals zij in haar verzoekschrift bij het Gerecht heeft uiteengezet.

Het valt niet te begrijpen waarom deze verordeningen en richtsnoeren, gelet op de beginselen van gelijke behandeling en non-discriminatie, in casu niet van toepassing zouden zijn. Door deze onduidelijkheid kan de evenredigheid van de steun niet worden beoordeeld en kan, aangezien de oorspronkelijk voorziene middelen niet kunnen worden bepaald, in geval van een verhoging van deze middelen ook niet worden voldaan aan de verplichting om een nieuwe aanmelding te doen overeenkomstig artikel 1, onder c), van verordening (EU) 2015/1589 van de Raad van 13 juli 2015 tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB 2015, L 248, blz. 9), gelezen in samenhang met artikel 4, lid 1, van verordening (EG) nr. 794/2004 van de Commissie van 21 april 2004 tot uitvoering van verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 93 van het EG-Verdrag (PB 2004, L 140, blz.), volgens welke een verhoging van de door de Commissie goedgekeurde voorziene middelen met 20 procent tot een wijziging van de steun leidt. De conclusie van het Gerecht in punt 361 van het bestreden arrest dat de eventuele toekenning van aanvullende staatssteun niet het voorwerp was van het litigieuze besluit, is dus onjuist.

Voorts betoogt de Republiek Oostenrijk dat de omstandigheid dat de kosten van behandeling en opslag van kernafval niet kunnen worden bepaald en de steunmaatregel in geval van vervroegde sluiting van de kerncentrale Hinkley Point aantonen dat de steunelementen niet waren bepaald. Wat de steunmaatregel in geval van vervroegde sluiting betreft, bevestigt punt 279 van het bestreden arrest dat de Commissie ten tijde van de vaststelling van het litigieuze besluit niet op de hoogte was van de gedetailleerde inhoud van het compensatiemechanisme en deze instelling dus niet over informatie beschikte die zou hebben bevestigd dat er geen sprake kon zijn van enige overcompensatie, die nooit kan worden uitgesloten. Deze reden had op zich al tot afwijzing van de betrokken maatregelen moeten leiden.

De Commissie voert aan dat het argument van de Republiek Oostenrijk over de toepasselijkheid van de verschillende verordeningen en richtsnoeren niet-ontvankelijk is, daar de Republiek Oostenrijk geen enkele aanwijzing geeft over de onjuiste rechtsopvatting waarvan blijk zou zijn gegeven. De andere aangevoerde argumenten zijn volgens haar eveneens niet-ontvankelijk, daar zij niet waren aangevoerd voor het Gerecht. De Slowaakse Republiek is ook van mening dat deze argumenten niet-ontvankelijk zijn, omdat daarbij voor het Gerecht aangevoerde argumenten worden herhaald, hetzij omdat zij te algemeen en onnauwkeurig zijn.

De Commissie, de Franse Republiek, Hongarije en het Verenigd Koninkrijk stellen dat dit onderdeel van het vijfde middel in elk geval ongegrond is.

Om te beginnen moet worden opgemerkt dat de Republiek Oostenrijk in punt 113 van haar verzoekschrift voor het Gerecht heeft aangevoerd dat ‘vanwege de ontoereikende bepaling van het steunelement uiteindelijk niet alleen het bedrag van de verschillende steunmaatregelen onzeker blijft, maar ook het bedrag van het bruto subsidie-equivalent van alle steunmaatregelen’, zodat het voor de Commissie a priori onmogelijk was om na te gaan of de betrokken maatregelen verenigbaar waren met de interne markt. Het Gerecht heeft haar argument dus niet onjuist opgevat door in punt 247 van het bestreden arrest op te merken dat de Republiek Oostenrijk in wezen stelde dat de Commissie zich pas over de verenigbaarheid van de betrokken maatregelen met de interne markt krachtens artikel 107, lid 3, onder c), VWEU had kunnen uitspreken nadat zij het exacte bedrag van het subsidie-equivalent daarvan had gekwantificeerd.

Vervolgens moet het reeds in haar verzoekschrift voor het Gerecht uiteengezette argument van de Republiek Oostenrijk dat de ontoereikende bepaling van de steun schending oplevert van ‘een reeks richtsnoeren en verordeningen’, om de in punt 91 van het onderhavige arrest genoemde redenen niet-ontvankelijk worden verklaard. De hogere voorziening verwijst immers naar de argumenten die in dit verband voor het Gerecht zijn uiteengezet en duidt niet nauwkeurig aan van welke onjuiste rechtsopvattingen het Gerecht blijk zou hebben gegeven. Hetzelfde geldt voor het argument dat de evenredigheid van een steunmaatregel onmogelijk correct kan worden beoordeeld indien de elementen ervan onvoldoende zijn bepaald, voor zover niet nauwkeurig is aangegeven tegen welke onderdelen van het bestreden arrest de hogere voorziening is gericht.

Ook het argument van de Republiek Oostenrijk betreffende de wijziging van bestaande steun, dat is ontleend aan schending van artikel 1, onder c), van verordening 2015/1589, gelezen in samenhang met artikel 4, lid 1, van verordening nr. 794/2004, is niet-ontvankelijk, aangezien dit argument niet voor het Gerecht is aangevoerd (zie in die zin arresten van 19 juli 2012, Alliance One International en Standard Commercial Tobacco/Commissie, C-628/10 P en C-14/11 P, EU:C:2012:479, punt 111, en 28 juli 2016, Tomana e.a./Raad en Commissie, C-330/15 P, niet gepubliceerd, EU:C:2016:601, punt 33).

Voorts is de Republiek Oostenrijk in haar hogere voorziening niet opgekomen tegen punt 266 van het bestreden arrest, waarin het Gerecht eraan heeft herinnerd dat de goedkeuring van de Commissie uitsluitend betrekking had op het project zoals dit bij haar is aangemeld en dat elke latere wijziging die van invloed is op de beoordeling van de verenigbaarheid van de betrokken maatregelen met de interne markt, opnieuw bij de Commissie moet worden aangemeld.

De Republiek Oostenrijk doelt in dit verband op punt 361 van het bestreden arrest, waarin het Gerecht heeft gemotiveerd waarom het haar argument heeft afgewezen dat in de toekomst wellicht aanvullende steun aan Hinkley Point C zou kunnen worden verstrekt in de vorm van een overheidsgarantie. Om een reden die te vergelijken valt met die welke in punt 103 van het onderhavige arrest is uiteengezet, heeft het Gerecht echter geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door erop te wijzen dat dit argument niet kon afdoen aan de wettigheid van het litigieuze besluit en dus niet in aanmerking kon worden genomen in het kader van het aanhangig gemaakte beroep, dat uitsluitend betrekking had op het verzoek om nietigverklaring van dit besluit betreffende de betrokken maatregelen.

Zoals in dat punt 103 is vastgesteld, heeft het Gerecht net zo min blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door het argument dat de kosten van behandeling en opslag van kernafval niet kunnen worden bepaald, af te wijzen door in punt 355 van het bestreden arrest erop te wijzen dat de door de Commissie verenigbaar verklaarde steunmaatregelen enkel betrekking hebben op het Contract for Difference, de overeenkomst met de minister en de kredietgarantie, en dat het litigieuze besluit zich niet uitstrekt tot de eventuele staatssteun die het Verenigd Koninkrijk zou hebben verstrekt ter dekking van de kosten in verband met het beheer en de opslag van kernafval.

Wat ten slotte het argument inzake de steunmaatregel in geval van vervroegde sluiting van de kerncentrale Hinkley Point en eventuele overcompensatie betreft, toont de Republiek Oostenrijk niet aan dat het Gerecht blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door in punt 279 van het bestreden arrest, na te hebben erkend dat de Commissie ten tijde van de vaststelling van het litigieuze besluit niet op de hoogte was van de gedetailleerde inhoud van het compensatiemechanisme, te oordelen dat dit besluit van de Commissie enkel goedkeuring behelsde van het door het Verenigd Koninkrijk aangemelde voornemen en dat, mocht het Verenigd Koninkrijk na het litigieuze besluit besluiten om een hogere schadevergoeding toe te kennen dan nodig is ter compensatie van een onteigening, dit zou neerkomen op een voordeel dat niet door het litigieuze besluit wordt gedekt en dat dus bij de Commissie moet worden aangemeld.

Hieruit volgt dat het eerste onderdeel van het vijfde middel ten dele niet-ontvankelijk en ten dele ongegrond is.

De Republiek Oostenrijk, ondersteund door het Groothertogdom Luxemburg, verwijt het Gerecht dat het in punt 309 van het bestreden arrest de vraag of de Commissie de garantiemededeling moest toepassen, heeft opengelaten door enkel te suggereren dat de criteria van deze mededeling hoe dan ook in acht zouden zijn genomen.

Volgens punt 4.2 van de garantiemededeling moet het steunelement in de verstrekte garantie, namelijk het aldus aan de begunstigde verschafte voordeel, in ieder geval worden gekwantificeerd. De beoordeling door het Gerecht in punt 300 van het bestreden arrest, volgens welke de kredietgarantie aan gebruikelijke marktvoorwaarden was onderworpen, is dan ook onbegrijpelijk. Het Gerecht is afgeweken van de rechtspraak inzake het verschafte voordeel in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU.

De Republiek Oostenrijk verwijst ook naar de punten 3.2 en 4.1 van de garantiemededeling, volgens welke de Commissie ten aanzien van individuele garanties moet nagaan of de kredietnemer niet in financiële moeilijkheden verkeert in de zin van de communautaire richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden (PB 2004, C 244, blz. 2; hierna: ‘richtsnoeren inzake ondernemingen in moeilijkheden’). Aangezien in casu niet is voldaan aan de voorwaarden om in overeenstemming te zijn met die richtsnoeren, had de Commissie de kredietgarantie niet verenigbaar met de interne markt kunnen verklaren. In plaats van op deze fout te wijzen, heeft het Gerecht in punt 338 van het bestreden arrest de bewijslast omgekeerd door erop te wijzen dat de Republiek Oostenrijk en het Groothertogdom Luxemburg niet hadden uiteengezet in welke mate EDF in financiële moeilijkheden verkeerde.

Naast de bepaling van het steunelement, schrijft punt 4.1.b van de garantiemededeling voor dat de overheidsgarantie betrekking moet hebben op een bepaald maximumbedrag en in de tijd beperkt moet zijn. Ook in dit opzicht geeft het bestreden arrest blijk van een onjuiste rechtsopvatting.

Volgens de Commissie is dit onderdeel niet-ontvankelijk, aangezien daaruit niet kan worden opgemaakt in welk opzicht het Gerecht blijk zou hebben gegeven van onjuiste rechtsopvattingen die tot de vernietiging van het bestreden arrest kunnen leiden.

De Commissie, de Franse Republiek, Hongarije, de Slowaakse Republiek en het Verenigd Koninkrijk achten dit onderdeel in elk geval ongegrond.

Opgemerkt zij dat het Gerecht in punt 309 van het bestreden arrest heeft opgemerkt dat ‘los van de vraag of de Commissie in casu verplicht was de criteria van de garantiemededeling in acht te nemen, […] de argumenten van het Groothertogdom Luxemburg en de Republiek Oostenrijk om de volgende redenen ongegrond [zijn]’. Deze redenen zijn uiteengezet in de punten 310 tot en met 349 van het bestreden arrest, waarin het Gerecht punt voor punt heeft geantwoord op alle argumenten die waren aangevoerd om aan te tonen dat de Commissie deze mededeling niet in acht had genomen.

De hogere voorziening heeft echter enkel betrekking op punt 338 van dat arrest, waarin het Gerecht heeft vastgesteld dat de door de Republiek Oostenrijk en het Groothertogdom Luxemburg overgelegde bewijsstukken niet aantoonden dat EDF in financiële moeilijkheden verkeerde in de zin van punt 9 van de richtsnoeren inzake ondernemingen in moeilijkheden en dat derhalve het argument van deze lidstaten dat de Commissie, omdat EDF een onderneming in moeilijkheden was, had moeten oordelen dat het steunelement in de kredietgarantie net zo hoog was als het daadwerkelijk door deze garantie gedekte bedrag, moest worden afgewezen.

Het eerste argument van de Republiek Oostenrijk, dat het Gerecht de vraag heeft opengelaten of de Commissie de garantiemededeling moest toepassen, is dus ongegrond, aangezien het Gerecht toch alle argumenten op basis van de niet-inachtneming van deze mededeling heeft onderzocht en zijn antwoorden op deze argumenten, met uitzondering van die in punt 338 van het bestreden arrest, niet worden bekritiseerd.

In punt 300 van het bestreden arrest, waarop het tweede argument van de Republiek Oostenrijk betrekking heeft, heeft het Gerecht het argument van deze lidstaat verworpen dat de Commissie blijk had gegeven van een onjuiste opvatting door bij de beoordeling van de kans op mislukken van het project met het oog op de vaststelling van een passend garantiepercentage rekening te houden met de gevolgen van het Contract for Difference en de overeenkomst met de minister. Het Gerecht heeft in wezen opgemerkt dat niets belette om met deze gevolgen rekening te houden, daar de betrokken maatregelen een eenheid vormden en de gevolgen ervan, met name de door het Contract for Difference gewaarborgde inkomstenstroom, relevante elementen waren voor de analyse van de waarschijnlijkheid van de kans op mislukken van het project.

Vastgesteld moet worden dat dit argument berust op een onjuiste lezing van het bestreden arrest, aangezien punt 300 ervan niet vermeldt dat de kredietgarantie, ondanks de inaanmerkingneming van het Contract for Difference en de overeenkomst met de minister, onderworpen was aan de gebruikelijke marktvoorwaarden.

Met betrekking tot het derde argument van de Republiek Oostenrijk dat het Gerecht heeft verzuimd om vast te stellen dat de Commissie blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting ten aanzien van de garantiemededeling volgens welke moet worden nagegaan of de kredietnemer niet in financiële moeilijkheden verkeert in de zin van de richtsnoeren inzake ondernemingen in moeilijkheden, en dienaangaande in punt 338 van het bestreden arrest de bewijslast heeft omgekeerd, zij opgemerkt dat de delen van deze mededeling waarop deze lidstaat zich baseert, niet zien op de beoordeling van de verenigbaarheid van steun met de interne markt, maar op het bestaan van staatssteun.

Voorts vormt punt 338 van dat arrest, dat het enige punt is dat de Republiek Oostenrijk ter ondersteuning van dit argument aanhaalt, slechts het sluitstuk van het in de punten 323 tot en met 337 van dat arrest verrichte onderzoek van de stellingen van de Republiek Oostenrijk en het Groothertogdom Luxemburg volgens welke de bewijzen die zij voor het eerst tijdens de procedure voor het Gerecht hebben overgelegd, aantoonden dat EDF in financiële moeilijkheden verkeerde. Door, na onderzoek van deze bewijzen, tot de slotsom te komen dat daaruit niet bleek dat EDF in financiële moeilijkheden verkeerde in de zin van punt 9 van de richtsnoeren inzake ondernemingen in moeilijkheden, heeft het Gerecht de bewijslast niet omgekeerd, zoals de Republiek Oostenrijk stelt. Dit argument is dus ongegrond.

Met betrekking tot het laatste argument van de Republiek Oostenrijk, volgens hetwelk een overheidsgarantie betrekking moet hebben op een bepaald maximumbedrag en in de tijd beperkt moet zijn, zij opgemerkt dat het volgens de in punt 91 van dit arrest genoemde rechtspraak niet-ontvankelijk is, aangezien daarin niet precies wordt aangegeven welke elementen van het arrest waarvan de nietigverklaring wordt gevorderd, worden bekritiseerd.

Hieruit volgt dat het tweede onderdeel van het vijfde middel ten dele niet-ontvankelijk en ten dele ongegrond is. Bijgevolg moet het vijfde middel van de hogere voorziening worden afgewezen.

Gelet op alle voorgaande overwegingen moet de hogere voorziening worden afgewezen.