Rb. Noord-Nederland, 13-09-2022, nr. 10008880

Bol.com heeft bij dagvaarding, op daarin geformuleerde gronden, gevorderd de gedaagde partij te veroordelen tot betaling van € 188,04 met rente en kosten.

(Pre)contractuele informatieplichten

De vordering van Bol.com betreft een op afstand gesloten koopovereenkomst tussen een handelaar en een consument. Bij het sluiten van dergelijke overeenkomsten moet ter bescherming van de consument aan wettelijke (pre)contractuele informatieplichten van de artikelen 6:230m lid 1 en 6:230v van het Burgerlijk Wetboek (BW) worden voldaan.

De Hoge Raad heeft in zijn beslissing van 12 november 2021 uitgesproken dat de kantonrechter er ambtshalve op moet toezien dat de informatieplichten die worden genoemd in artikel 6:230m lid 1 sub a, b, c, e, f, g, h, o en p van het BW (hierna: de essentiële informatieplichten) en andere informatieplichten waaraan de wet een specifieke sanctie verbindt door de handelaar worden nageleefd op een wijze zoals voorgeschreven door artikel 6:230v van het BW (ECLI:NL:HR:2021:1677). Dus ook als door de consument geen verweer wordt gevoerd. De eisende partij moet daarom gemotiveerd stellen en met stukken onderbouwen dat aan deze informatieplichten is voldaan.

Bol.com heeft in de dagvaarding gesteld dat en hoe zij de precontractuele informatieplichten is nagekomen. Ook heeft zij gesteld dat de contractuele informatieplichten zijn nagekomen (artikel 6:230v lid 7 BW). Ter onderbouwing daarvan heeft zij printscreens van de website overgelegd en een voorbeeld van de bestelbevestiging. Daarbij heeft zij gemotiveerd gesteld dat alle informatie toegankelijk is op het persoonlijke account van de consument, dat als een duurzame gegevensdrager kan worden beschouwd.

Op basis van de door Bol.com overgelegde stukken is de kantonrechter van oordeel dat Bol.com in voldoende mate aan alle contractuele en precontractuele informatieverplichtingen heeft voldaan.

Wat betreft de verplichting dat de consument in het bestelproces ex artikel 6:230v lid 3 BW voor het plaatsen van de bestelling op niet voor misverstand vatbare wijze op de bestelknop moet zijn gewezen op een betalingsverplichting overweegt de kantonrechter het volgende.

De bestelknop

Het Nederlandse artikel 6:230v lid 3 BW vindt zijn oorsprong in artikel 8 lid 2 Richtlijn 2011/83/EU. Volgens artikel 4 van deze Richtlijn is het niet mogelijk om (nationaal) van het consumentenbeschermingsniveau van deze Richtlijn af te wijken. De achterliggende gedachte hierbij is dat de consument in de gehele interne Europese markt een eenvormige rechtsbescherming geniet en dit zorgt bovendien voor rechtszekerheid voor zowel de consument als de handelaar.

Artikel 8 lid 2 van deze Richtlijn 2011/83/EU regelt voor zover van belang het volgende over de bewoordingen op de bestelknop: "(…) Indien het plaatsen van een bestelling inhoudt dat een knop of een soortgelijke functie moet worden aangeklikt, wordt de knop of soortgelijke functie op een goed leesbare wijze aangemerkt met alleen de woorden „bestelling met betalingsverplichting” of een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een verplichting inhoudt om de handelaar te betalen. Indien aan de bepalingen van deze alinea niet is voldaan is de consument niet door de overeenkomst of de bestelling gebonden.(…)".

De kantonrechter leidt hieruit af dat de Richtlijnwetgever niet heeft bedoeld dat de formulering 'bestelling' altijd moet worden gevolgd door de bewoordingen 'met betalingsverplichting'. De Richtlijnwetgever geeft namelijk vervolgens aan dat een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering waaruit de betalingsverplichting helder blijkt ook volstaat. Hieruit begrijpt de kantonrechter dat de bewoordingen op de bestelknop nationaal kunnen worden bestendigd en uitgewerkt, mits het een ondubbelzinnige formulering betreft. De in de Richtlijn 2011/83/EU gebruikte zinsnede (bestelling met betalingsverplichting) ziet de kantonrechter dan ook als een voorbeeld van een dergelijke ondubbelzinnige formulering van de betalingsverplichting. Voor deze zienswijze vindt de kantonrechter aanknopingspunten in het arrest van het Hof van Justitie van 7 april 2022 (ECLI:EU:C:2022:269, Fuhrmann-2). In dit arrest heeft het Hof van Justitie in essentie geoordeeld dat het aan de nationale rechter is om te beoordelen of de bewoordingen op de bestelknop of soortgelijke functie in de nationale taal, zowel in de omgangstaal als in de ogen van de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument, noodzakelijkerwijs en consistent in verband worden gebracht met het ontstaan van een betalingsverplichting.

Tegen deze achtergrond overweegt de kantonrechter als volgt.

In dit geval stond op de bestelknop de woorden "Bestelling plaatsen". Het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal schrijft het volgende over de betekenis van 'bestellen': "(…) 2. iets laten komen dat je wilt kopen of huren: een boek bestellen; een biertje bestellen (...)". Wikipedia vermeldt het volgende over het woord bestellen: "Bestellen is een opdracht om een goed of dienst te leveren. Een bestelling maakt vaak deel uit van het koopproces na het opstellen van koopovereenkomst.(…)" Voorts wordt op de website www.woorden.org (een online woordenboek voor de Nederlandse taal) de vraag "Wat betekent bestellen?" als volgt beantwoord: "vragen om iets te brengen waarvoor je betaalt".

Uit deze omschrijvingen blijkt dat de term 'bestellen' in de nationale (omgangs)taal in verband wordt gebracht met het ontstaan van een betalingsverplichting. De kantonrechter heeft geen aanwijzingen dat, en waarom, dit in de ogen van een normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende consument die een webwinkel bezoekt, anders zou zijn. Dit betekent dat de term bestellen, en daarmee ook de woorden “Bestelling plaatsen”, geldt als een ondubbelzinnige formulering waaruit de betalingsverplichting helder blijkt en aldus voldoet aan artikel 8 lid 2 Richtlijn 2011/83/EU en artikel 6:230v lid 3 BW.

Een andere uitleg zou ook moeilijk te rijmen zijn met de feitelijke gedragingen van de consument, die immers een product uitzoekt, waarbij de prijs genoemd is, dit product in een (virtuele) winkelmand legt, daarmee naar de (virtuele) kassa gaat door op de knop "Naar betalen" te klikken, daarna betaalgegevens invult en tenslotte op de knop “Bestelling plaatsen” klikt. In het licht van deze feitelijke handelingen kan de aan de bestelling verbonden betalingsverplichting bezwaarlijk als een verrassing worden beschouwd waarop de consument niet bedacht hoefde te zijn.

De kantonrechter overweegt daarnaast nog het volgende.

Zelfs indien geoordeeld zou moeten worden dat Bol.com niet aan haar verplichtingen heeft voldaan omdat de knop “Bestelling plaatsen” tóch dubbelzinnig zou zijn, volgt uit het hiervoor overwogene dat Bol.com noch gedaagde zich daarvan bewust had kunnen of moeten zijn. Evenmin was dit, ten tijde van het sluiten van de onderhavige overeenkomst, een vraagstuk in de Nederlandse rechtspraak. En bij het antwoord op de vraag aan welke verplichtingen contractspartijen jegens elkaar verbonden zijn, komt betekenis toe aan hetgeen redelijkerwijs over en weer verwacht mag worden. De kantonrechter acht ook om die reden in dit geval een sanctie wegens (een voldoende ernstige) schending van een informatieverplichting niet op zijn plaats.

Toewijzing vordering

Het gevorderde komt de kantonrechter daarom niet onrechtmatig of ongegrond voor zodat dit kan worden toegewezen als na te melden.

3. Beslissing

De kantonrechter:

veroordeelt de gedaagde partij aan Bol.com te betalen een bedrag van € 188,04, vermeerderd met de wettelijke rente over € 143,35 vanaf 6 juli 2022 tot de dag waarop deze vordering is voldaan;

veroordeelt de gedaagde partij in de kosten, tot op heden aan de zijde van de eisende partij begroot op:

€ 128,00 aan griffierecht;

€ 107,22 aan dagvaardingskosten;

€ 37,00 als salaris gemachtigde;

verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.

Aldus gewezen door mr. J.E. Biesma, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 13 september 2022, in tegenwoordigheid van de griffier.

c 779