Rb. Den Haag, 13-02-2015, nr. 09/857223-13

Inleiding1.

Op 26 maart 2013 heeft in de woning van verdachte en in een daarbij behorende schuur, gelegen aan de [adres] in Wassenaar, een doorzoeking plaatsgevonden.2.Deze doorzoeking werd uitgevoerd in het kader van een onderzoek dat was ingesteld in reactie op een melding en na die melding afgelegde getuigenverklaringen welke, kort gezegd, inhielden dat het clubhuis van motorclub [motorclub 1] in Leiden in januari 2013 ‘vijandig’ was overgenomen door (leden van) motorclub [motorclub 2].

In genoemde schuur werd het volgende aangetroffen en in beslag genomen:- drie professionele henneptop-scharen (‘cannacutters’) welke waren voorzien van groene aanslag en in de trommels waarvan groene verse hennep aanwezig was3.;- een koolcilinder met een, grijs geworden, filterdoek, flexibele slang en buisventilator; deze cilinder was bevestigd aan een, demontabele, wand van de schuur en op de plaats van bevestiging was een lichtere kleur zichtbaar dan de kleur van de wand4.;- diverse kuipen en teilen;- een airconditioner;- een zogenaamde ‘hakselaar’ en- een 7,5 gram wegende top van een hennepplant.Buiten de schuur, in de nabijheid van de deur, werd een plastic ton met afsluitbaar deksel aangetroffen en in beslag genomen5..

Tijdens het onderzoek in de schuur werd een sterke henneplucht waargenomen.6.

In een naar aanleiding van voornoemde bevindingen door een expert verdovende middelen van de politie opgesteld proces-verbaal wordt vermeld dat van de in de schuur aangetroffen scharen, de koolcilinder, kuipen, teilen, airconditioner en ‘hakselaar’ bekend is dat zij gebruikt worden voor, onder meer, het bewerken van (reeds geoogste) hennep7..

In de woning van verdachte werd een bedrag van in totaal € 78.755,-- in contanten gevonden en in beslag genomen; 1 coupure van € 500,--, 604 coupures van € 50,--, 2304 coupures van € 20,--, 204 coupures van € 10,-- en 1 coupure van € 5,--. Het geld lag op vier verschillende plaatsen in de woning; in een tasje in de kledingkast op de slaapkamer van verdachte, in een doosje in de kledingkast in de slaapkamer van verdachte, in een tas in een keukenkast en in een tas in een krat met speelgoed dat onder het bed in de slaapkamer van de dochter van verdachte stond8..

Verder werden een sleutel en papieren behorend bij een Audi met kenteken [kenteken 1] aangetroffen en in beslag genomen. De betreffende Audi bleek in de nabijheid van de woning te staan, waarna ook de inbeslagname daarvan volgde9..

Uit informatie verkregen van de Rijksdienst voor het Wegverkeer komt naar voren dat voornoemde Audi sinds 5 januari 2012 op naam stond van de vriendin van verdachte, [betrokkene].10.De Audi is op genoemde datum door verdachte gekocht voor een bedrag van € 12.750,--11.. Eveneens van de Rijksdienst voor het Wegverkeer werd informatie ontvangen betreffende motorvoertuigen die in de periode van 2009 tot en met 2013 op naam van verdachte en/of zijn vriendin stonden. Het betreft, voor zover thans van belang:- in de periode van 27 april 2009 tot 4 mei 2012: een Audi A4 met kenteken [kenteken 2] en- in de periode van 12 november 2009 tot 29 februari 2012: een Harley Davidson met kenteken [kenteken 3].12.

Verdachte heeft de hiervoor genoemde Audi A4 met kenteken [kenteken 2] voor een bedrag gelegen tussen € 7.000,-- en € 8.000,-- aan zijn zwager verkocht. De verkoopopbrengst heeft verdachte in contanten van zijn zwager ontvangen13.. Genoemde Harley Davidson heeft hij aan zijn broer verkocht voor een bedrag van € 12.000,--. De broer van verdachte heeft verdachte in contanten voor de Harley Davidson betaald14.. Dit contante geldbedrag was onderdeel van het geldbedrag dat in de woning van verdachte is aangetroffen15..

Uit gegevens verkregen van de Belastingdienst en uit door verdachte verstrekte jaaropgaves komt, voor wat betreft het in de jaren 2001 t/m 2013 genoten netto-loon en inkomen van verdachte, het volgende naar voren:- 2001: € 14.920,--- 2002: € 18.009,--- 2003: € 20.029,--- 2004: € 25.044,--- 2005: € 24.884,--- 2006: € 30.602,--- 2007: € 31.698,--- 2008: € 18.033,--- 2009: € 25.582,--- 2010: € 15.787,--- 2011: € 14.005,--- 2012: € 17.514,--- 2013: € 15.656,--16..

Het vermogen van verdachte en zijn vriendin lag in 2012 onder het fiscale vrijstellingsbedrag van € 42.278,--17.. Uit gegevens verkregen van de Belastingdienst komt voorts naar voren dat van de vriendin van verdachte geen loon- en inkomensgegevens bekend zijn over de periode van 2006 tot en met 201318..

Verdachte heeft samen met zijn vriendin twee kinderen, die op het moment van de doorzoeking van de woning van verdachte acht en vier jaar oud waren19..

Over het bovengenoemde, waarvan onderdelen in de tenlastelegging zijn terug te vinden, bestaat geen discussie. De rechtbank is van oordeel dat de tenlastelegging in zoverre wettig en overtuigend kan worden bewezen en grondt dat oordeel op de redengevende inhoud van de bewijsmiddelen waarnaar in de voetnoten wordt verwezen.

De vragen die de rechtbank moet beantwoorden zijn of bewezen kan worden verklaard:

- dat verdachte zich in de periode van 1 januari 2013 tot en met 26 maart 2013 in Wassenaar schuldig heeft gemaakt aan hennepteelt en/of aan hennepteelt gerelateerde activiteiten dan wel dat hij in die periode opzettelijk hennep aanwezig heeft gehad (feit 2) en/of

- dat verdachte zich in de periode van 5 januari 2012 tot en met 26 maart 2013, eveneens in Wassenaar, schuldig heeft gemaakt aan het witwassen van een geldbedrag van € 78.755,-- en een Audi met kenteken [kenteken 1] (feit 1).

Het standpunt van de officieren van justitie

De officieren van justitie hebben zich voor wat betreft feit 2 op het standpunt gesteld dat, gelet op hetgeen in de schuur behorend bij de woning van verdachte is aangetroffen en hetgeen over die goederen is geverbaliseerd, bewezen kan worden verklaard dat verdachte in de tenlastegelegde periode hennep heeft geteeld en verwerkt (feit 2 primair). De verklaring die verdachte over hetgeen in die schuur is gevonden, heeft afgelegd, moet volgens de officieren van justitie als ongeloofwaardig worden betiteld. Ten aanzien van feit 1 hebben de officieren van justitie er op gewezen dat voor het voorhanden hebben van een groot geldbedrag als aangetroffen alsmede voor het voorhanden hebben van de aangetroffen Audi geen verklaring kan worden gevonden in het inkomen en vermogen van verdachte en zijn vriendin. Voorts hebben zij er op gewezen dat verdachte in zijn verklaringen omtrent de herkomst van het geld en de auto ‘draait’, dat het geld in de woning verstopt lag op vreemde plaatsen en dat het geld niet is opgegeven aan de Belastingdienst. Dit duidt er op, aldus de officieren van justitie, dat het geld en de Audi een criminele herkomst hebben. Het dossier bevat volgens de officieren van justitie voorts aanwijzingen dat verdachte actief is in de hennepwereld en zij menen dan ook dat, gelet op dit alles, bewezenverklaring van het witwassen van het geld en de Audi kan volgen, zij het niet in de ‘in vereniging-variant’.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft betoogd dat verdachte van de gehele tenlastelegging moet worden vrijgesproken. Ten aanzien van het onder feit 2 primair tenlastegelegde heeft hij aangevoerd dat het dossier geen bewijs bevat op grond waarvan kan worden geconcludeerd dat zich in de schuur behorend bij de woning van verdachte een hennepkwekerij of een verwerkingseenheid voor hennep heeft bevonden of bevond. Het gewicht van de aangetroffen hennep is volgens de raadsman voorts dermate gering dat ook voor het onder feit 2 subsidiair tenlastegelegde vrijspraak dan wel ontslag van rechtsvervolging moet volgen. Ten aanzien van feit 1 heeft de raadsman primair betoogd dat niet bewezen kan worden dat het aangetroffen geld en de Audi uit misdrijf afkomstig zijn omdat de verklaring van verdachte over de wijze waarop hij dit geld en de auto heeft verkregen geloofwaardig zijn te noemen. Mocht de rechtbank wel bewezen achten dat het geld en de auto uit misdrijf afkomstig zijn dan kan volgens het subsidiaire betoog van de raadsman ook geen bewezenverklaring voor witwassen volgen, daar uit het dossier volgt dat het dan om een ‘eigen misdrijf’ van verdachte gaat. In een dergelijk geval moet uit het dossier blijken dat er sprake is geweest van enige ‘verhullingshandeling’, hetgeen volgens de raadsman niet het geval is.

De beoordeling van de tenlastelegging

Feit 2 (hennep)Naar het oordeel van de rechtbank kan wettig en overtuigend worden bewezen dat verdachte met de, in de schuur bij zijn woning aangetroffen goederen, die – onder meer – gebruikt kunnen worden voor de bewerking van hennep, ook daadwerkelijk bewerkingsactiviteiten heeft uitgevoerd (feit 2 primair). Het bewijs vindt de rechtbank allereerst in de aanwezigheid van de henneptop in de schuur. Over deze henneptop is door een expert verdovende middelen van de politie geverbaliseerd dat deze – gezien de kleur van de topblaadjes (groen) – afkomstig is van een hennepplant die recent, onder zeer goede omstandigheden, binnen, is gekweekt20.. De conclusie van deze expert vindt bevestiging in de aanwezigheid van een aantal goederen in de schuur die sporen bevatten die duiden op het gebruik daarvan. De rechtbank wijst in dit verband op de staat waarin de scharen en het filter van de koolcilinder zich bevonden. Voor genoemde conclusie kan voorts ook steun worden gevonden in de omstandigheid dat in de betreffende schuur een sterke henneplucht hing. Van belang is voorts dat de koolcilinder in de schuur aan een wand was bevestigd op een zodanige wijze, zo begrijpt de rechtbank, dat deze voor gebruik ter plaatse bestemd was. Gelet op deze bevindingen, in onderlinge samenhang bezien, acht de rechtbank de verklaring van verdachte dat de henneptop afkomstig was van een buitenplant en de overige aanwezige goederen tweedehands goederen betroffen die hij op de internetsite Marktplaats had gekocht om deze weer te verkopen, niet aannemelijk geworden.

Ten aanzien van de tenlastegelegde periode van bewerken overweegt de rechtbank dat in de schuur een henneptop is aangetroffen die – volgens de expert – afkomstig was van een recent geoogste hennepplant en dat in de trommels van de scharen groene verse hennep aanwezig was. Deze omstandigheden duiden er op dat het bewezenverklaarde bewerken van hennep recent had plaatsgevonden, in ieder geval ná 1 januari 2013. Het dossier bevat geen aanwijzingen voor een aaneengesloten periode van bewerken van drie maanden, maar dát er hennep is bewerkt in de tenlastegelegde periode, acht de rechtbank wel bewezen.

Feit 1 (witwassen)De rechtbank ziet zich wat feit 1 betreft allereerst gesteld voor de vraag of het geldbedrag van € 78.755,-- en de Audi afkomstig zijn van enig misdrijf.

Ten aanzien van het aangetroffen grote geldbedrag overweegt de rechtbank dat het een feit van algemene bekendheid is dat diverse vormen van criminaliteit gepaard gaan met het voorhanden hebben van grote bedragen in contant geld, vaak bestaand uit 500 euro biljetten en/of zeer grote hoeveelheden kleine coupures van 50 euro en/of 20 euro. Het zonder bescherming voorhanden hebben van grote hoeveelheden contant geld is ongebruikelijk, onder meer vanwege de veiligheidsrisico’s. Crimineel verkregen geld maakt het kennelijk de moeite waard om dat risico te lopen. Opvallend in deze zaak is verder dat het geld op plaatsen werd aangetroffen die normaliter niet worden gebruikt om contant geld op te bergen.

Bij het voorgaande komt dat uit de door verdachte en de Belastingdienst verstrekte gegevens kan worden afgeleid dat verdachte in de jaren voorafgaand aan het moment waarop het geld in zijn woning werd aangetroffen een inkomen genoot dat na betaling van de vaste lasten en het onderhouden van een gezin weinig ruimte bood om méér te doen dan dat (de vriendin had geen inkomen). Dat verdachte over vermogen beschikte die voornoemde ruimte wel bood is ook niet gebleken.

Tegenover de eigendom van de Audi staat voorts het gegeven dat verdachte in de jaren voorafgaand aan de aankoop daarvan een inkomen heeft genoten dat vrijwel gelijk was aan het aankoopbedrag van de Audi, nog daargelaten dat verdachte ook in die jaren voornoemde vaste lasten en het onderhoud van zijn gezin heeft moeten bekostigen.

Gelet op de hiervoor genoemde omstandigheden mag van verdachte worden verlangd dat hij een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft voor de herkomst van het geld en de Audi (vgl. onder meer Hoge Raad 13 juli 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM0787). De rechtbank constateert dat verdachte over de herkomst van het aangetroffen geld telkens wisselende verklaringen heeft afgelegd.

Tijdens een verhoor dat werd afgenomen op 26 maart 2013 heeft verdachte verklaard dat hij, naast zijn inkomen uit arbeid, ook spaargeld heeft en dat het gaat om een bedrag van € 20.000,--. Tijdens datzelfde verhoor heeft hij op de vraag of hij wel eens een groot bedrag heeft geërfd, verklaard dat dit niet het geval is geweest. Voorts heeft hij toen verklaard dat zijn gehele maandsalaris wordt aangewend voor de betaling van vaste lasten, boodschappen en dergelijke.

Tijdens een verhoor dat plaatsvond op 27 maart 2013 heeft verdachte, anders dan tijdens het verhoor van 26 maart 2013, verklaard dat er ‘een paar duizend euro’ aan spaargeld in zijn woning ligt en later dat hij tussen de € 60.000,-- en € 65.000,-- in contanten thuis heeft liggen. Verdachte heeft tijdens dat verhoor voorts verklaard dat hij (in 2012, zo volgt uit een verhoor dat op 21 januari 2014 plaatsvond) van zijn later overleden oma een erfenis heeft ontvangen van € 25.000,--. Ook heeft hij, in weerwil van zijn eerdere verklaring over de verhouding tussen zijn inkomsten en uitgaven, verklaard dat hij ‘alleen maar spaart’.

De rechtbank acht het ook opmerkelijk dat verdachte verrast reageerde toen hij hoorde hoeveel contant geld er daadwerkelijk was aangetroffen en hij niet exact kon aangeven waar de contanten zich in zijn woning bevonden.

Gelet op het voorgaande heeft de verdachte naar het oordeel van de rechtbank het vermoeden van de criminele herkomst van het in zijn woning aangetroffen geld onvoldoende ontzenuwd. De rechtbank acht de verklaringen van verdachte over het geld ongeloofwaardig.

Ten aanzien van de Audi heeft verdachte verklaard dat hij deze contant heeft betaald. De rechtbank gaat ervan uit dat de betaling heeft plaatsgevonden uit de contanten die verdachte in zijn woning had liggen, nu hij ook heeft verklaard dat hij niet meer spaarde vanaf 2011/2012. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen omtrent het aangetroffen geld kan ook deze verklaring niet worden aangemerkt als een verklaring waarmee verdachte het vermoeden van witwassen van die Audi afdoende heeft weerlegd.

De rechtbank heeft reeds bewezenverklaard dat verdachte hennep heeft bewerkt in de periode gelegen tussen 1 januari 2013 en 26 maart 2013. In het dossier bevindt zich ook recente aan het Team Criminele Inlichtingen over verdachte verstrekte, als betrouwbaar aangemerkte, informatie inhoudende dat verdachte al lange tijd ‘groot’ is in de wiethandel en dat hij hier heel veel geld mee heeft verdiend21..

De rechtbank is op grond van hetgeen hiervoor is overwogen van oordeel dat het niet anders kan zijn dan dat het aangetroffen geld en de Audi – onmiddellijk en/of middellijk – uit enig misdrijf afkomstig zijn en dat verdachte dit wist. In zoverre kan bewezenverklaring van het tenlastegelegde volgen.

Met de officieren van justitie is de rechtbank van oordeel dat in het dossier geen basis kan worden gevonden voor de conclusie dat verdachte het geld en de Audi samen met een ander of anderen voorhanden heeft gehad. In zoverre dient verdachte van het tenlastegelegde te worden vrijgesproken.

Tot slot verwerpt de rechtbank het verweer van de raadsman dat het voorhanden hebben van geld uit misdrijf tot vrijspraak zou kunnen leiden door het leerstuk ‘eigen misdrijf’. Dit betoog kan immers gelet op de tekst van de tenlastelegging niet tot vrijspraak leiden, maar enkel tot ontslag van alle rechtsvervolging vanwege het niet kunnen kwalificeren van het bewezenverklaarde als witwassen.

De bewezenverklaring

De rechtbank verklaart ten aanzien van verdachte bewezen dat:

1.

hij in de periode van 05 januari 2012 tot en met 26 maart 2013 te Wassenaar een auto (Audi) en 78.755,- euro voorhanden heeft gehad, terwijl hij wist dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf;

2.

hij in de periode van 1 januari 2013 tot en met 26 maart 2013 te Wassenaar opzettelijk heeft bewerkt (in een pand aan de [adres]) hennep en/of (een) hennepplant(en) en/of delen van (een) hennepplant(en), zijnde hennep een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst II.

Voor zover in de tenlastelegging type- en taalfouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet in de verdediging geschaad.