HR, 16-02-2010, nr. 09/00573

Het Gerechtshof Arnhem heeft de verdachte op 23 oktober 2008 voor

voor feit 7 van alle rechtsvervolging ontslagen en voor het overige veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 18 jaar.

Mr. W.Hendrickx, advocaat te Utrecht, heeft cassatie ingesteld. Mr. H.J. Veen, eveneens advocaat te Utrecht, heeft een schriftuur ingezonden, houdende drie middelen van cassatie.

Het eerste middel klaagt over de veroordeling voor feit 1, het tweede over de veroordeling voor feit 4 en het derde over de veroordeling voor feit 6. Alle middelen komen erop neer dat het hof ten onrechte het bewijs van de onderscheiden feiten slechts heeft aangenomen op basis van de verklaringen van de getuige [getuige 1] zonder dat deze verklaringen door ander bewijsmateriaal worden ondersteund. Aldus zou art. 342 lid 262 zijn geschonden.

In zijn verkort arrest heeft het hof uitgebreide overwegingen gewijd aan het bewijs, meer bepaald aan de betrouwbaarheid van de verklaringen van [getuige 1]. In de aanvulling op het verkort arrest heeft het hof de bewijsmiddelen opgenomen zonder deze te specificeren per bewezenverklaard feit. Dit in ogenschouw genomen en gelet op de verwantschap van de klachten in de drie middelen meen ik dat de middelen gezamenlijk kunnen worden besproken.

Het hof heeft, voorzover hier in cassatie van belang, bewezenverklaard dat:

Vooropgesteld moet worden dat de in artikel 342 lid 2 Sv neergelegde regel ‘unus testis nullus testis’ slechts geldt ten aanzien van het bewijs van de gehele tenlastelegging, niet ten aanzien van een onderdeel daarvan.2.

De betrokkenheid van verdachte bij de feiten heeft blijkens de bewezenverklaring de vorm aangenomen van medeplegen. Medeplegen veronderstelt bewuste, nauwe en volledige samenwerking en/of gezamenlijke uitvoering. Voor medeplegen is lijfelijke aanwezigheid bij de feitelijke uitvoering van het misdrijf niet vereist mits de samenwerking van de verdachte met zijn mededaders volledig en nauw is geweest.3. Elementen voor een nauwe en volledige samenwerking kunnen zijn de intensiteit van de samenwerking, een taakverdeling, de rol in voorbereiding, uitvoering of afhandeling en het belang van die rol, het zich niet terugtrekken op daartoe geëigende tijdstippen en aanwezigheid op belangrijke momenten.4. Als dus het bewust, nauw en volledig samenwerken uit de gebezigde bewijsmiddelen kan volgen doordat er naast de verklaringen van [getuige 1] voldoende steunbewijs is voor deze samenwerking, is voldaan aan de in het tweede lid van artikel 342 Sv tot uitdrukking gebrachte bewijsminimum.

Uit de bewijsmiddelen 1 tot en met 3 kan worden afgeleid dat verdachte en [getuige 1] het slachtoffer [slachtoffer 1] op zondag 25 juni 2006 in de middag te Huissen in [A] hebben ontmoet en vandaar met hem zijn vertrokken. Op 10 augustus 2006 heeft een wandelaar in een bosperceel bij de afslag Hoenderlo/Beekbergen van de Rijksweg A50 een stoffelijk overschot aangetroffen, afgedekt onder takkenbossen. Nader onderzoek leidde tot de slotsom dat het ging om [slachtoffer 1] (bewijsmiddelen 6 tot en met 9). Uit de opnames van een veiligheidscamera is gebleken dat [getuige 1] op 25 juni 2006 tussen 18:00 uur en 18:20 uur heeft getracht met creditkaarten van [slachtoffer 1] te Doesburg geld op te nemen (bewijsmiddelen 10 en 11). [Getuige 1] wordt op 10 augustus 2006 door de politie over [slachtoffer 1] gehoord en belegt daarna meteen een ontmoeting met [betrokkene 1] en verdachte (bewijsmiddelen 12 en 13). De bewijsmiddelen 14 tot en met 21 houden verklaringen in van [getuige 1], waarin deze verdachte ernstig belast. [Betrokkene 2] heeft verklaard dat zij door [getuige 1] en [betrokkene 1] is meegenomen naar de boerderij waar het slachtoffer werd vastgehouden (bewijsmiddel 27). Daar heeft zij gezien dat verdachte papieren aan het verbranden was waaronder een identiteitsbewijs. Verdachte heeft toen gezegd dat hij de nationaliteit van [slachtoffer 1] uit het bevolkingsregister wilde halen. Tevens heeft de verdachte toen een boom aangewezen en het over begraven gehad. Verdachte heeft verklaard dat [slachtoffer 1] is meegenomen naar een boerderij te [plaats] en daar is vastgehouden. Zijn portemonnee is daar afgepakt en daarin zaten bankpasjes (bewijsmiddel 28). Verdachte en [getuige 1] hadden volgens [betrokkene 3] nog geld tegoed van [slachtoffer 1] en zij wilden hem onder druk zetten. Daartoe hadden zij [betrokkene 1] ingeschakeld. Op maandag 26 juni 2006 hebben [betrokkene 1] en de verdachte aan [betrokkene 3] beloofd dat zij 's avonds weg zouden gaan en dat ook [slachtoffer 1] dan zou worden weggehaald. (bewijsmiddel 23). Deze [betrokkene 3] had zijn boerderij in [plaats] ter beschikking gesteld op verzoek van [betrokkene 1] en verdachte. Zij wilden daar met een ander een zakelijk gesprek hebben. Op maandag 26 juni 2006 deelde [betrokkene 1] mee dat het niet was gelukt om geld los te krijgen van [slachtoffer 1] en dat verdachte nou verder maar moest beslissen wat er moest gebeuren. Verdachte zei daarop dat [slachtoffer 1] niet meer in vrijheid kon worden gesteld, waarop [betrokkene 1] opmerkte dat niemand er achter zou komen als [slachtoffer 1] bij de boerderij zou worden begraven. [Betrokkene 3] heeft ook gezien dat verdachte papieren heeft verbrand (bewijsmiddel 24).

Uit deze bewijsmiddelen heeft het hof kunnen afleiden dat verdachte van het begin tot het einde betrokken is geweest bij het lot van [slachtoffer 1]. Verdachte had samen met [getuige 1] geld tegoed van [slachtoffer 1], heeft de papieren van [slachtoffer 1] verbrand en heeft zich laten ontvallen dat het slachtoffer niet meer in vrijheid kon worden gesteld. Klaarblijkelijk had verdachte een belangrijke stem in het geheel en was hij nauw bij de planning en organisatie betrokken. Het hof heeft in deze andere bewijsmiddelen voldoende steun kunnen vinden voor de rol die verdachte in de verklaringen van [getuige 1] is toebedeeld.

Voor het bewijs van feit 1 en 4 worden de verklaringen van [getuige 1] bevestigd door het aantreffen van het stoffelijk overschot van het slachtoffer en de verklaringen die als bewijsmiddel 24 en 27 zijn gebezigd. Ik wijs er op dat het lichaam van het slachtoffer was overdekt met takken welke volgens [getuige 1] in bewijsmiddel 14 door verdachte daar zijn gelegd.

Over feit 4 heeft [getuige 1] verklaard, welke verklaring wordt bevestigd door de opnames van veiligheidscamera's en registraties van de pogingen om met behulp van de creditcards van het slachtoffer geld op te nemen. [Getuige 1] heeft twee keer in Doesburg een geldautomaat geprobeerd. Beide keren was verdachte daarbij aanwezig. In bewijsmiddel 17 merkt [getuige 1] op dat op de opname die de tweede keer is gemaakt de auto van verdachte te zien is.

De voorgestelde middelen falen. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging aanleiding behoort te geven.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden