Hof Amsterdam, 05-04-2012, nr. 11/00596

De inspecteur heeft met dagtekening 4 mei 2006 een uitnodiging tot betaling (hierna: UTB) uitgereikt met nummer […5] voor een bedrag van € 36.638,24 aan douanerechten. De UTB heeft betrekking op drie aangiften ten invoer welke belanghebbende in mei 2003 heeft ingediend op eigen naam en voor eigen rekening.

De inspecteur heeft met dagtekening 3 november 2006 een UTB uitgereikt met nummer [..7] voor een bedrag van € 101.191,03 aan douanerechten. De UTB heeft betrekking op achttien aangiften ten invoer welke belanghebbende in 2004 en 2005 heeft ingediend op eigen naam en voor eigen rekening.

Belanghebbende heeft op 3 april 2007 op grond van artikel 239 van het Communautair Douanewetboek (hierna: CDW) twee verzoeken om terugbetaling ingediend voor de onder 1.1.1. en 1.1.2. genoemde douanerechten. De inspecteur heeft de verzoeken bij gecombineerde beschikking van 21 september 2009 afgewezen. Het tegen deze beschikking gerichte bezwaarschrift is ongegrond verklaard bij uitspraak van 21 december 2009.

Belanghebbende heeft op 7 oktober 2008 op grond van artikel 236 CDW twee verzoeken om terugbetaling ingediend voor de onder 1.1.1. en 1.1.2. genoemde douanerechten. De inspecteur heeft deze verzoeken bij beschikkingen van 6 november 2008 afgewezen. De tegen deze beschikkingen gerichte bezwaarschriften zijn bij gecombineerde uitspraak van 6 augustus 2009 ongegrond verklaard.

Belanghebbende heeft tegen de onder 1.2 en 1.3. genoemde uitspraken van de inspecteur beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank). De beroepen zijn door de rechtbank geregistreerd onder respectievelijk nr. AWB 10/554 en AWB 09/4489. Bij gecombineerde uitspraak van 28 juni 2011 heeft de rechtbank het beroep van belanghebbende in zaak 09/4489 (art. 236 CDW) gegrond verklaard en het beroep in zaak 10/554 (art. 239 CDW) ongegrond verklaard.

De inspecteur heeft op 22 juli 2011 hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank in zaak 09/4489.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 1 maart 2012. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

De rechtbank heeft in haar uitspraak de navolgende feiten vastgesteld. Belanghebbende wordt daarin aangeduid als ‘eiseres’, de inspecteur als ‘verweerder’.

“2.1. Eiseres heeft in de in geding zijnde periode 21 aangiften voor brengen in het vrije verkeer (hierna: de aangiften) gedaan in opdracht van [A] B.V. te [Q], onderdeel van de fiscale eenheid [B] Beheer B.V. Deze aangiften betreffen onder meer de invoer van zogenoemde “self inflatable matrassen” (hierna: de matrassen). De matrassen bestaan uit twee lagen gesloten doek met daartussen een laag open cell polyurethaan en een inlaatventiel voor lucht. Anders dan een traditioneel luchtbed lopen de matrassen, door het gebruikte materiaal, vanzelf vol met lucht. [A] B.V. importeert de matrassen sinds 1998. Eiseres heeft de matrassen in de (21) aangiften vrijwel steeds ingedeeld onder code 9404.2190 van de Gecombineerde Nomenclatuur (hierna: GN). Het verschuldigde tarief volgens deze code bedraagt 3,7%. Op de certificaten van oorsprong behorende bij de matrassen is in kolom 8 GN-post 6306 vermeld.

In mei 2006 heeft verweerder een controle na invoer ingesteld bij [A] B.V. over de periode 1 januari 2003 tot en met 31 december 2005. Daarvan is door verweerder verslag gedaan bij rapport met dagtekening 26 oktober 2006. In het rapport wordt gesteld dat de matrassen door eiseres onjuist zijn ingedeeld in de GN; dat deze ingedeeld hadden moeten worden onder GN-code 6306 4900 omdat ze moeten worden aangemerkt als kampeerartikelen. Het op grond daarvan verschuldigde tarief bedraagt in 2003 12,2% en in 2004 en 2005 12%. Naar aanleiding daarvan zijn de onderhavige UTB’s opgelegd.

Op 12 februari 2002 heeft eiseres aangifte ten invoer voor de matrassen gedaan met toepassing van de GN-code 6306 4900. Naar aanleiding hiervan heeft zij bij brief van 1 mei 2002 een verzoek om teruggaaf ingediend, waarbij zij heeft verzocht om de matrassen in te delen in GN-code 9404 2190. Dit verzoek is door verweerder gehonoreerd bij ongedateerde beschikking. In deze beschikking is, voorzover hier van belang, vermeld:

“Na beoordeling van de bij het verzoek gevoegde stukken, monster, en na raadpleging van het bij de douane gebruikte geautomatiseerde systeem Sagitta en de boekwerken HBI deel 2

en 3 ben ik van mening dat de goederen tw matrassen opgevuld met polyurethaan, ingedeeld kunnen worden onder goederencode 9404.2190.00. belast met 3,7% aan douanerechten,

Beslissing op het verzoek om terugbetaling

Bovenstaande geeft mij aanleiding uw verzoek om terugbetaling op grond van artikel 236 van Verordening (EEG) nr. 2913/92 toe te wijzen.”

Verweerder heeft over de periode 1 januari 2001 tot en met 30 april 2003, welke periode thans niet in geding is, een controle uitgevoerd bij [A] B.V. Het rapport dat daarvan is opgemaakt is gedagtekend 20 oktober 2003. Ook in die periode zijn de matrassen door eiseres ingedeeld in GN-code 9404 2190. Naar aanleiding van dit onderzoek zijn geen correcties aangebracht op de door eiseres ter zake van de matrassen gehanteerde GN-code. Tot de stukken van het geding behoort een e-mail van 12 september 2003 van [C] (van [B] Beheer B.V.) aan [D] (van [A] B.V.) waarin, voor zover hier van belang, is vermeld:

“[D],

De controle door de medewerker van de douane zal vandaag op ons adres klaar zijn. Ik heb nog geen definitieve antwoorden, maar er zijn een drietal problemen:

In de in geding zijnde periode zijn bindende tariefinlichtingen (hierna: BTI’s) aan derden afgegeven door de Duitse en Zweedse douaneautoriteit waarin, zo zijn partijen eenparig van oordeel, vergelijkbare matrassen zijn ingedeeld in GN-code 9404 2190. Ook de Nederlandse douane heeft vergelijkbare matrassen van derden ingedeeld in GN-post 9404 (BTI’s met kenmerk NL-RTD-2001-001271 en NL-RTD-2002-000225). Vanaf mei 2004 heeft verweerder voor de matrassen steeds BTI’s afgegeven onder GN-code 6306 4900. De daarvan afwijkende BTI’s zijn door verweerder op 12 april 2005 ingetrokken.

Op 8 juni 2007 heeft de Europese Commissie in de Verordening met EG nummer 652/2007, de onderhavige matrassen ingedeeld in GN-code 6306 4000.”

De rechtbank heeft belanghebbendes beroep gegrond verklaard, waarbij zij, voor zover hier van belang, heeft overwogen:

“Ten aanzien van het verzoek ex artikel 236 van het CDW

Evenals bij de rechtbank is in geschil of belanghebbende op grond van artikel 236 CDW recht heeft op terugbetaling of kwijtschelding van de onder 1.1.1 en 1.1.2 vermelde douanerechten, omdat deze zijn geboekt in strijd met artikel 220, lid 2, aanhef en onder b, van het CDW, hetgeen belanghebbende stelt doch de inspecteur bestrijdt.

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van de zitting.

Tussen partijen is niet in geschil dat de ingevoerde matrassen moeten worden ingedeeld onder GN-code 6306 4900 en niet onder de door belanghebbende in zijn aangiften vermelde GN-code 9404 2190. Het Hof zal partijen hierin volgen.

Gelet op het in de zesde overweging van de considerans van het CDW uitgedrukte doel om de douaneformaliteiten en -controles zoveel mogelijk te beperken, legt het CDW de inspecteur niet de verplichting op om aangiften stelselmatig te verifiëren (Hof van Justitie 11 september 2011, C-138/10, DP grup, r.o. 37). In overeenstemming hiermee bepaalt artikel 71, tweede lid, van het CDW dat indien geen verificatie van de douaneaangifte wordt uitgevoerd, de toepassing van het bepaalde in de douaneregeling waaronder de goederen worden geplaatst, plaatsvindt aan de hand van de vermeldingen in die aangifte. De 21 aangiften welke onderwerp vormen van de litigieuze navorderingen zijn alle zonder verificatie afgehandeld, zodat de heffing van douanerechten heeft plaatsgevonden aan de hand van de vermeldingen in de aangiften. Gesteld noch gebleken is dat bij de aanvaarding of verdere verwerking van deze aangiften door de inspecteur een vergissing is begaan welke er toe heeft geleid dat een lager bedrag is geboekt dan wettelijk verschuldigd was.

Belanghebbende heeft gesteld dat een vergissing in de zin van artikel 220 CDW is gelegen in de onder 2.3 van de uitspraak van de rechtbank aangehaalde terugbetalingsbeschikking alsmede in de uitvoering van een eerdere controle na de invoer de bij importeur, van aangiften gedaan in een eerder tijdvak, waarbij de onjuiste indeling niet is opgemerkt. Het Hof overweegt ter zake als volgt.

Uit de rechtspraak van het Hof van Justitie volgt dat van een vergissing in de zin van artikel 220 CDW in beginsel slechts sprake kan zijn indien deze vergissing is begaan bij de aanvaarding en behandeling van de aangifte en niet nadien of daaraan voorafgaand. Het Hof van Justitie is van deze hoofdregel slechts eenmaal afgeweken. In zijn arrest HvJ 19 oktober 2000, nr. C-15/99 (Hans Sommer GmbH & Co. KG) heeft het Hof van Justitie aanvaard dat een vergissing in de zin van artikel 220 CDW ook kan zijn gelegen in het niet onderkennen van onjuistheden bij een eerdere nacontrole in de administratie van de belastingplichtige, van aangiften welke zijn gedaan in een eerder tijdvak. De vergissing welke is gelegen in het stilzwijgen bij de eerste controle werkt dan door naar de nadien door de belastingplichtige ingediende aangiften. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 25 september 2009, nr. 07/10290 (LJN: BD4373) de werking van voormeld arrest in zoverre verruimd dat van een vergissing ook sprake is indien een belanghebbende jarenlang een repeterende stroom aangiften van soortgelijke goederen heeft gedaan en de douane regelmatig tot daadwerkelijke opname van de goederen is overgegaan, zonder dat dit tot correcties heeft geleid.

Gelet op het vorenoverwogene vormt de door belanghebbende aangehaalde terugbetalingsbeschikking, welke kennelijk dateert uit 2002, geen vergissing die in de weg staat aan navordering op aangiften welke nadien in de jaren 2003, 2004 en 2005 zijn ingediend.

De in 2003 verrichte controle na de invoer van aangiften gedaan in de periode 1-1-2001 tot en met 30-4-2003 heeft plaatsgevonden bij de importeur, het eindgesprek is gevoerd met de importeur en het controlerapport is enkel toegezonden aan de importeur. Naar het oordeel van het Hof heeft de inspecteur daarmee jegens belanghebbende, die aangifte heeft gedaan op eigen naam en voor eigen rekening, geen handeling verricht welke als vergissing in de zin van artikel 220, lid 2, onder b, van het CDW kan worden aangemerkt.

Belanghebbende heeft gesteld dat soortgelijke matrassen reeds worden ingevoerd sinds 1989 en dat zij deze, behoudens twee zendingen, altijd heeft aangegeven onder post 9404. Belanghebbende heeft niet gesteld dat de douane in het verleden regelmatig tot daadwerkelijke opname van de goederen is overgegaan. Van in het verleden uitgevoerde daadwerkelijke opnames is het Hof uit de stukken van het geding ook niets gebleken. Van een situatie als bedoeld in voormeld arrest Hoge Raad 25 september 2009, nr. 07/10290 is derhalve geen sprake.

Nu geen sprake is van een vergissing in de zin van artikel 220, lid 2, onder b, van het CDW bestaat geen grond om af te zien van navordering, zodat de inspecteur de gevraagde terugbetaling op de voet van artikel 236 CDW terecht heeft geweigerd.

Belanghebbende heeft afgezien van het instellen van principaal of (voorwaardelijk) incidenteel hoger beroep tegen het oordeel van de rechtbank in zaak AWB 10/554. De uitspraak op bezwaar van de inspecteur inzake de beschikking ex artikel 239 CDW staat onherroepelijk vast. Het Hof kan zich daarom, anders dan belanghebbende ter zitting heeft bepleit, niet uitspreken over de toepassing van artikel 239 CDW.

Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden vernietigd.

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Het Hof: