HR, 22-04-2014, nr. 13/02654

Nr. 13/02654 B

Mr. Harteveld

Zitting 17 december 2013

Conclusie inzake:

[verdachte]

1. De Rechtbank te Noord-Holland heeft bij beschikking van 2 mei 2013 het namens de klaagster ingediende beklag ex art. 552a Sv gegrond verklaard en de teruggave aan de klaagster gelast van 265 kilogram 2-phenulacetoacetonitrile (hierna: APAAN).

2. Tegen deze beschikking is door de officier van justitie, mr. G. Visser, cassatieberoep ingesteld.

3. De plaatsvervangend officier van justitie bij het arrondissementsparket Noord-Holland, mr. M.E. de Meijer, heeft twee middelen van cassatie voorgesteld.

4.1. Het eerste middel bevat twee onderdelen. Primair wordt geklaagd dat de Rechtbank bij haar beslissing niet de toepasselijke maatstaf heeft aangelegd (eerste onderdeel), subsidiair wordt geklaagd dat de Rechtbank een te beperkte maatstaf heeft toegepast door ten aanzien van de onttrekking aan het verkeer enkel te toetsen aan de vraag of het ongecontroleerde bezit van de stof APAAN in strijd is met de wet, maar niet met het algemeen belang (tweede onderdeel).

4.2. De bestreden beschikking houdt, voor zover van belang, het volgende in:

“2. Beoordeling

Vast is komen te staan, dat bedoeld beslag op 6 december 2012 op rechtmatige wijze onder klaagster in beslag is genomen en dat het beslag nog voortduurt.

De raadsman voert het woord ter verdediging overeenkomstig de inhoud van een als bijlage I aan dit proces-verbaal gehechte pleitnotitie, waarvan de inhoud als hier ingelast dient te worden beschouwd. In aanvulling op het in bijlage I geschrevene pleit de raadsman - zakelijk weergegeven - als volgt:

Apaan is geen geregistreerde stof in de zin van de Wet voorkoming misbruik chemicaliën (hierna te noemen: de wet) en derhalve is het bezit van apaan niet strafbaar onder die wet. Het enkele bezit van apaan is niet strafbaar volgens artikel 10 lid 1 onder 3 van de Opiumwet. Niet gebleken is dat de onder klaagster in beslag genomen stof bestemd is voor het bereiden of vervaardigen van middelen als bedoeld in de Opiumwet. Ik verwijs in dit verband naar een vonnis van de rechtbank Den Bosch van 9 december 2012 (LJN nummer BY6600). Het beslag dient derhalve geen enkel strafvorderlijk doel. Ik verzoek u dan ook het klaagschrift gegrond te verklaren en het beslag op te heffen.

De officier van justitie stelt zich op het standpunt dat het voorhanden hebben van de in beslag genomen hoeveelheid apaan in strijd is met het bepaalde in voornoemde wet en dat het voorhanden hebben van deze stof op grond van het bepaalde in de Opiumwet verboden is. De stof apaan kan namelijk op eenvoudige, snelle en economisch rendabele wijze omgezet worden in benzylmethylketon (hierna te noemen: BMK), zijnde een grondstof voor amfetamine, een stof die wel voorkomt op lijst I van de wet. Om deze reden beschouwt het openbaar ministerie apaan als een geregistreerde stof. Van belang is de achterliggende gedachte achter de wet. Ik verwijs in dit verband naar een vonnis van de rechtbank Haarlem van 28 juli 2011 (parketnummer 15/975000-10). Apaan komt tegenwoordig in grote hoeveelheden Nederland binnen. Volgens het rapport van het Douane Laboratorium d.d. 5 november 2012 bestaat er slechts een minimale legale toepassing voor apaan. Ik verzoek u dan ook het klaagschrift ongegrond te verklaren.

De rechtbank is op grond van het vorenstaande van oordeel dat apaan geen geregistreerde stof is in de zin van de wet of op grond van artikel 2 onder a van de Verordening (EG) nummer 273/2004 van 11 februari 2004 inzake drugsprecursoren. Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat het bij de beslissing of apaan wel of niet onder de definitie van een geregistreerde stof valt, niet van doorslaggevende betekenis of BMK op eenvoudige of op economisch rendabele wijze uit apaan kan worden verkregen. Niet gebleken is dat de onder klaagster in beslag genomen stof bestemd is voor het bereiden of vervaardigen van middelen als bedoeld in de Opiumwet. Op grond van het vorenstaande dient derhalve met inachtneming van de betrekkelijke wetsartikelen te worden beslist als volgt.

3. Beslissing

De rechtbank:

verklaart het klaagschrift gegrond, heft op het daarop gelegde beslag en gelast de teruggave aan klaagster van 265 kilogram 2-phenulacetoacetonitrile (apaan).”

4.3. De Rechtbank heeft verzuimd vast te stellen op welke grond het onderhavige beslag is gelegd. De stukken van het geding houden in dat op 6 december 2012 door de FIOD (CargoHarc-team) te Schiphol op de voet van art. 94 Sv onder de klaagster beslag is gelegd op een hoeveelheid van 265 kilogram APAAN.1.In cassatie kan ervan worden uitgegaan dat het hier aldus om een ex art. 94 Sv gelegd beslag gaat.

4.4. In geval van een beklag van de beslagene tegen een op de voet van art. 94 Sv gelegd beslag dient de rechter a. te beoordelen of het belang van strafvordering het voortduren van het beslag vordert, en zo neen, b. de teruggave van het inbeslaggenomen voorwerp te gelasten aan de beslagene, tenzij een ander redelijkerwijs als rechthebbende ten aanzien van dat voorwerp moet worden beschouwd. Het belang van strafvordering verzet zich tegen teruggave indien het veiligstellen van de belangen waarvoor art. 94 Sv de inbeslagneming toelaat, het voortduren van het beslag nodig maakt. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer het inbeslaggenomene kan dienen om de waarheid aan de dag te brengen of om wederrechtelijk verkregen voordeel aan te tonen. Voorts verzet het door art. 94 Sv beschermde belang van strafvordering zich tegen teruggave indien niet hoogst onwaarschijnlijk is dat de strafrechter, later oordelend, de verbeurdverklaring of onttrekking aan het verkeer zal bevelen, al dan niet naar aanleiding van een afzonderlijke vordering daartoe als bedoeld in art. 36b, eerste lid onder 4°, Sr in verbinding met art 552f Sv.2.

4.5. Door te oordelen als hiervoor onder 4.2 is geciteerd, is de Rechtbank voorbij gegaan aan het summiere en voorlopige karakter van de beklagprocedure. De Rechtbank is met haar beslissing in de beklagprocedure vooruitgelopen op een mogelijke uitkomst van een nog te voeren strafzaak tegen de klaagster.3.In haar beslissing ligt immers besloten dat APAAN als ‘niet geregistreerde stof’ in de zin van de wet of op grond van de Verordening (EG) nummer 273/2004 van 11 februari 2004 inzake drugsprecursoren, niet voor onttrekking aan het verkeer of verbeurdverklaring in aanmerking komt. Het onderzoek in raadkamer had echter de vraag moeten betreffen of het belang van strafvordering zich tegen teruggave van de inbeslaggenomen partij APAAN verzet omdat niet hoogst onwaarschijnlijk is dat de strafrechter, later oordelend, de verbeurdverklaring of onttrekking aan het verkeer daarvan zal bevelen. Dit heeft de Rechtbank miskend.4.

4.6. Voor zover het middel daarover klaagt is het terecht voorgesteld.

5. Nu het eerste middel slaagt, behoeft het tweede middel, dat klaagt dat de Rechtbank aan haar oordeel een onbegrijpelijke dan wel ontoereikende motivering ten grondslag heeft gelegd, geen bespreking meer.

6. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden beschikking en tot zodanige beslissing met betrekking tot verwijzen of terugwijzen als de Hoge Raad gepast zal voorkomen.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG