HR, 22-06-2010, nr. S 08/02655

Het Gerechtshof te 's‑Gravenhage heeft verdachte op 2 juni 2008 ter zake van ‘medeplichtigheid aan opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 3 onder B van de Opiumwet gegeven verbod’ veroordeeld tot een taakstraf in de vorm van een werkstraf voor de duur van 40 (veertig) uren, te vervangen door 20 (twintig) dagen hechtenis.

Namens verdachte heeft mr. R.J. Baumgardt, advocaat te Spijkenisse, cassatie ingesteld en een schriftuur ingezonden houdende één middel van cassatie.

Het middel klaagt over de motivering van de bewezenverklaring.

Ten laste van verdachte is bewezenverklaard dat:

Daartoe heeft het Hof de volgende bewijsmiddelen gebezigd:

Voorts heeft het Hof in het kader van de strafmotivering — voor zover voor de beoordeling van het middel van belang — het volgende overwogen:

Het middel valt uiteen in vier klachten, die achtereenvolgens zullen worden besproken.

Ten eerste bevat het middel de klacht dat uit de bewijsmiddelen niet kan volgen dat de verdachte de door de politie aangetroffen 1384 hennepplanten heeft geknipt. In de toelichting onder 1.10 wordt gesteld dat de door de politie op het moment van het binnentreden van het pand op 2 februari 2006 aangetroffen 1384 hennepplanten nog niet waren geknipt. Derhalve is de bewezenverklaring dat verdachte in de periode van 30 juni 2005 tot en met 2 februari 2006 die hennepplanten heeft geknipt onvoldoende met redenen omkleed.

Bewezen is verklaard dat verdachte die hennepplanten heeft geknipt. De klacht gaat er vanuit dat met die hennepplanten de volgens de bewezenverklaring geteelde en kennelijk nog niet geknipte 1384 hennepplanten worden bedoeld. Taalkundig is daar ook veel voor te zeggen. Het Hof heeft de tenlastelegging echter ook nog wel zo kunnen lezen dat verdachtes knipactiviteiten in ieder geval (mede) betrekking hadden op de aangetroffen 7319 gram hennep. De aangetroffen hennep moet immers ook al eerder geknipt zijn. In het licht van de gebezigde bewijsmiddelen ligt dit ook voor de hand. De verdachte heeft verklaard twee keer een paar uurtjes te hebben geholpen met knippen. Die hulp kan niet slaan op de aangetroffen niet geknipte 1384 hennepplanten, maar die hulp moet wel slaan op bij een eerdere oogst of eerdere oogsten geknipte planten. De klacht richt zich niet tegen het kennelijke oordeel van het Hof dat verdachte door te knippen betrokken was bij de aangetroffen 7319 gram en daarom zie ik geen aanleiding daar nader op in te gaan. In zoverre faalt het middel.

Ten tweede behelst het middel de klacht dat uit de bewijsmiddelen niet kan volgen dat verdachte in de periode van 30 juni 2005 tot en met 2 februari 2006 hennepplanten heeft geknipt. In de toelichting onder 1.11 wordt gesteld dat uit de verklaring van verdachte (bewijsmiddel 1) bezwaarlijk anders kan worden afgeleid dan dat hij ongeveer een jaar voor de ontdekking van de hennepkwekerij door de politie (in februari 2005) — en dus niet in de bewezenverklaarde periode van 30 juni 2005 tot en met 2 februari 2006 — geholpen heeft met het knippen van hennepplanten.

Uit de in het middel bedoelde verklaring van verdachte, dat hij twee keer een paar uurtjes in de hennepkwekerij heeft geholpen met knippen en dat hij ongeveer een jaar voor de ontdekking door de politie achter het bestaan van de hennepkwekerij kwam, heeft het Hof kunnen opmaken dat verdachte vanaf (onderstreping PV) februari 2005 op de hoogte was van het bestaan van de hennepkwekerij. Het middel miskent dat die verklaring niet uitsluit dat verdachte enige tijd nadat hij het bestaan van de hennepkwekerij ontdekte (zo'n vier maanden later, in de periode vanaf 30 juni 2005) heeft geholpen met het knippen van hennepplanten. Ook in zoverre faalt het middel.

In de toelichting op het middel onder 1.12 wordt als derde klacht naar voren gebracht dat het Hof niet als redengevend voor medeplichtigheid had mogen beschouwen de wetenschap dat [betrokkene 1] een hennepkwekerij had, zoals blijkt uit de tot het bewijs gebezigde verklaring van verdachte en hetgeen het Hof in het arrest ook nog heeft overwogen. Daarmee zou het Hof er aan voorbij gaan dat de wetenschap dat een ander een strafbaar feit pleegt geen medeplichtigheid met zich brengt, maar dat dit slechts in zeer bijzondere omstandigheden zo is, refererend aan HR 12 december 2000, NJ 2002, 516 en HR 27 november 2001, NJ 2001, 517,m.nt. Knigge, alsmede HR 13 maart 2007, NJ 2007, 287. Evenmin had het Hof redengevend mogen achten de omstandigheid dat verdachte de huurovereenkomst voor het bedrijfspand heeft getekend als dekmantel voor [betrokkene 1], en dat verdachte van tevoren met deze persoon heeft afgesproken dat hij de schuld op zich zou nemen. Daartoe wordt aangevoerd dat deze omstandigheden niet ten laste waren gelegd, en zich ook niet binnen de bewezenverklaarde periode, te weten na juni 2005, hebben voorgedaan.

De derde klacht bouwt voort op de gegrondheid van de eerste en tweede klacht. Indien echter wordt aangenomen dat bewezen is dat de kern van verdachtes medeplichtigheid bestaat in het tweemaal knippen van hennepplanten doen de in de toelichting van het middel genoemde omstandigheden niet meer dan de medeplichtigheid nader kleuren. Verdachte was niet zomaar een min of meer toevallige medeplichtige. Hij wist al ruim voorafgaande aan zijn knipactiviteiten dat er een hennepkwekerij in werking was, hij was zelfs bereid een huurovereenkomst af te sluiten (als dekmantel) en de schuld op zich nemen. Hij was daarmee dus veel meer dan de toevallige passant die twee keer helpt met knippen. Ik zie niet in waarom dergelijke omstandigheden, zoals de klacht eist, zouden moeten worden tenlastegelegd en evenmin waarom ze alleen relevant kunnen zijn als ze zich voordoen in de bewezenverklaarde periode. Nu het hier gaat om kleurende omstandigheden en niet om omstandigheden die alles bepalend zijn voor de medeplichtigheid laat ik de op zichzelf wel begrijpelijke vraag of medeplichtigheid enkel uit die omstandigheden kan bestaan, terwijl die omstandigheden niet zijn tenlastegelegd, buiten bespreking. Ook in zoverre faalt het middel.

Het middel bevat ten vierde de klacht, zoals nader verwoord in de toelichting onder 1.13, dat het Hof ten onrechte tot het bewijs heeft gebezigd bewijsmiddel 4 — inhoudende de verklaring van de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep, waarin hij heeft aangegeven dat hij bij de politie en bij de politierechter onder druk werd gezet door [betrokkene 1] en beide keren van deze [betrokkene 1] moest zeggen dat de hennepkwekerij van hem is geweest —, omdat deze niet redengevend is voor het bewijs van het bewezenverklaarde.

Uit het gebruik van bewijsmiddel 4 maak ik op dat het Hof kennelijk van oordeel is dat geen geloof behoeft te worden gehecht aan de verklaringen van verdachte afgelegd bij de politie en in eerste aanleg, maar wel aan de verklaringen afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep. Dit blijkt eveneens uit 's Hofs nadere motivering van de vrijspraak, inhoudende: ‘op grond van de behandeling in hoger beroep heeft het hof de overtuiging bekomen dat de verdachte thans de waarheid spreekt en zijn aandeel in de hennepkwekerij niet verder reikt dan — naast de wetenschap van het bestaan van de kwekerij — het verrichten van hand-en spandiensten ten behoeve van de kwekerij, zoals het knippen van henneptoppen’. Het middel faalt mitsdien ook in zoverre.

De in het middel vervatte klachten falen.

Het voorgestelde middel faalt en kan worden afgedaan met de aan artikel 81 RO ontleende formulering. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging van het bestreden arrest behoort te leiden.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG