Rb. Rotterdam, 10-04-2020, nr. 7815049 CV EXPL 19-24790 en 7815378 CV EXPL 19-24847
ECLI:NL:RBROT:2020:3406
- Instantie
Rechtbank Rotterdam
- Datum
10-04-2020
- Zaaknummer
7815049 CV EXPL 19-24790 en 7815378 CV EXPL 19-24847
- Vakgebied(en)
Civiel recht algemeen (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:RBROT:2020:3406, Uitspraak, Rechtbank Rotterdam, 10‑04‑2020; (Eerste aanleg - enkelvoudig)
Uitspraak 10‑04‑2020
Inhoudsindicatie
Auteursrecht. Strandstoel XXL van Studio IDM is niet ontleend aan eerder op de markt gebrachte ‘Giant Deckchairs’. De strandstoel als vervaardigd voor en gebruikt op het Reggae Rotterdam Festival is een ongeoorloofde verveelvoudiging van Strandstoel XXL. Schade begroot op 110% van gewoonlijk gevraagde licentievergoeding.
Partij(en)
RECHTBANK ROTTERDAM
zaaknummers: 7815049 CV EXPL 19-24790 en 7815378 CV EXPL 19-24847
uitspraak: 10 april 2020
vonnis in gevoegde zaken van de kantonrechter, zitting houdende te Rotterdam,
in de zaak met nummer 7815049 CV EXPL 19-24790 van
de vennootschap onder firma
STUDIO IN DE MAAK V.O.F.,
gevestigd te Nijmegen,
eiseres,
gedaagde in verzet,
gemachtigde: mr. B.H.M. Schipper te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
JE ZUSJE B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde,
eiseres in verzet,
gemachtigde: mr. W.H.J.W. de Brouwer te Rotterdam,
en in de zaak met nummer 7815378 CV EXPL 19-24847 van
de vennootschap onder firma
STUDIO IN DE MAAK V.O.F.,
gevestigd te Nijmegen,
eiseres,
gedaagde in verzet,
gemachtigde: mr. B.H.M. Schipper te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VENOUR B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde,
eiseres in verzet,
gemachtigde: mr. W.H.J.W. de Brouwer te Rotterdam.
Partijen worden hierna aangeduid als Studio IDM, Je Zusje en Venour.
1. Het verloop van de procedure
1.1.
Het verloop van de procedure in beide zaken blijkt uit:
- -
de dagvaarding van 15 maart 2019, met producties 1 t/m 28,
- -
het verstekvonnis van de kantonrechter van 17 april 2019, gewezen onder zaaknummer 7654801 \ CV EXPL 19-14716,
- -
de verzetdagvaarding van 23 mei 2019 van Je Zusje, met producties 1 t/m 5,
- -
de verzetdagvaarding van 23 mei 2019 van Venour, met producties 1 t/m 6,
- -
het tussenvonnis van de kantonrechter van 17 juni 2019 in de zaak met nummer 7815378 \ CV EXPL 19-24847, waarin een comparitie van partijen is bepaald;
- -
het faxbericht van 27 juni 2019 van mr. De Brouwer, met het verzoek de zaken te voegen,
- -
de brief van de kantonrechter van 23 juli 2019, waarin in beide zaken een datum voor een comparitie is bepaald,
- -
de akte overlegging producties van Studio IDM, met producties 29 t/m 31,
- -
de akte aanvullende producties van Je Zusje en Venour, met productie 6,
- -
het proces-verbaal van comparitie, gehouden op 20 november 2019, met inbegrip van de comparitieaantekeningen van de gemachtigden van partijen.
1.2.
De kantonrechter heeft de uitspraak van dit vonnis (nader) bepaald op heden.
2. De vaststaande feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend, dan wel niet of onvoldoende gemotiveerd weersproken, staat tussen partijen, voor zover van belang, het volgende vast.
2.1.
Studio IDM, tevens h.o.d.n. ‘StrandstoelXXL’, is een onderneming die is opgericht in 2017. Studio IDM houdt zich als creatieve studio en ondernemerscollectief onder meer bezig met activiteiten op het gebied van industrieel en productontwerp, architectuur en interieur- en ruimtelijk ontwerp.
2.2.
Onderdeel van de ontwerpcollectie van Studio IDM is het ontwerp van de zogeheten StrandstoelXXL (hierna afgebeeld en ook wel kortweg aangeduid als ‘het Ontwerp’), ontwikkeld in diverse varianten om voor bezoekers van evenementen en festivals een grote plek om te loungen of chillen te creëren.
StrandstoelXXL van Studio IDM, afmeting 5,5 bij 3,5 bij 3,5 meter
2.3.
Studio IDM, tevens handelend onder de naam StrandstoelXXL verhuurt exemplaren van het Ontwerp van de StrandstoelXXL op basis van een licentie aan derden, zoals bijvoorbeeld organisatoren van evenementen en festivals.
2.4.
Je Zusje is een in 2017 opgerichte Rotterdamse onderneming die zich onder meer bezig houdt met het organiseren van evenementen, waaronder het Reggea Rotterdam Festival.
2.5.
Venour is eveneens een Rotterdamse onderneming, opgericht in 2014. Venour houdt zich blijkens de inschrijving in het register van de Kamer van Koophandel onder meer bezig met de beoefening van de podiumkunsten en detailhandel via internet in kleding en modeartikelen. Venour staat ingeschreven op hetzelfde adres als Je Zusje.
2.6.
In de aanloop naar het Reggae Rotterdam Festival editie 2017 heeft [naam] , production manager bij Je Zusje (hierna: [naam] ) een offerte bij Studio IDM aangevraagd voor de huur, inzet en gebruik van één exemplaar van het hierboven afgebeelde Ontwerp van de StrandstoelXXL. Studio IDM heeft daarop een licentievergoeding van € 1.000, - (exclusief btw) per festivaldag geoffreerd. Je Zusje is met deze prijs bij gebreke van voldoende budget niet akkoord gegaan.
2.7.
Op foto’s van het Reggae Rotterdam Festival gehouden op 30 juli 2017 in het Euromastpark is de navolgende strandstoel te zien.
Strandstoel Reggea Rotterdam 2017
2.8.
Bij e-mail van 16 augustus 2017 heeft Studio IDM de organisatie van het Reggae Rotterdam Festival en Je Zusje aangeschreven en – samengevat – gesteld op foto’s van het festival een strandstoel te hebben aangetroffen die een één-op-één kopie is van het Ontwerp van de StrandstoelXXL, waarvoor geen toestemming is verleend, zodat sprake is van een inbreuk op de auteursrechten van Studio IDM en mogelijk van een verboden slaafse nabootsing. Voorts is daarbij verzocht uiterlijk 23 augustus 2017 per e-mail te bevestigen dat zij geen inbreuk meer zullen maken op de auteursrechten ter zake.
2.9.
Bij e-mail van 17 augustus 2017 is namens Je Zusje als volgt gereageerd:
“(…)
We vinden het heel spijtig om te horen dat jullie er zo tegenaan kijken. Het was nooit onze intentie om jullie Ontwerp op welke manier dan ook te kopiëren en zijn er niet op de hoogte van dat jullie patent hebben op de “Strandstoel XXL.”
Het klopt inderdaad dat wij in juni contact met jullie hebben opgenomen en een offerte hebben aangevraagd. Aangezien het huren van de strandstoel niet binnen ons budget paste en wij van andere organisaties te horen kregen dat zij “de strandstoel” zelf hebben gemaakt, hebben wij er inderdaad voor gekozen om ook zelf een variant op de “strandstoel” te maken. Wij zijn namelijk ook een groot creatief collectief, dat in machten is om zelf creatieve oplossingen te bedenken en uit te voeren. Dat gezegd hebbende, wij hebben geen inzage in jullie Ontwerp dus deze “strandstoel” is qua constructie en formaat afwijkend van het originele. Daarnaast hebben wij de stoel ook nooit de titel of naam “Strandstoel XXL” gegeven en niet voor commerciële doeleinden gebruikt.
(…)”.
2.10.
Studio IDM respectievelijk haar gemachtigde heeft in de maanden augustus en september 2017 diverse malen haar verzoek herhaald en zich daarbij zowel tot Je Zusje als Venour gewend onder het stellen vannieuwe termijnen. Een ‘positieve’ reactie van Je Zusje en/of Venour is uitgebleven. Wel is, kennelijk bij confraternele, correspondentie gezegd dat de bewuste strandstoel gedemonteerd zou worden en dus verder onbruikbaar zou zijn.
2.11.
In juli 2018 heeft Studio IDM ontdekt dat ook op het Reggae Rotterdam Festival editie 2018 de hiervoor onder 2.7. afgebeelde strandstoel is ingezet, waarop de gemachtigde van Studio IDM bij schrijven van 1 augustus 2018 een sommatie heeft doen uitgaan (geadresseerd aan “Venour Creative Collective / Je Zusje B.V. tevens h.o.d.n. Reggae Rotterdam”) het verdere gebruik van kopie-strandstoelen of anderszins te staken en gestaakt te doen houden en ter zake binnen acht dagen een schadevergoeding ten bedrage van € 2.850,- te betalen, onder voorbehoud van alle rechten.
2.12.
Bij onder zaaknummer 7654801\ CV EXPL 19-14716 gewezen verstekvonnis van 17 april 2019 zijn Je Zusje en Venour overeenkomstig de eis van Studio IDM bevolen de inbreuk te staken en hoofdelijk veroordeeld tot betaling aan Studio IDM van een bedrag van € 2.200,00 aan materiële - en een bedrag van € 110,00 aan immateriële schadevergoeding alsmede tot betaling van de op de voet van artikel 1019h Rv gevorderde volledige proceskosten.
3. De vorderingen
3.1.
Studio IDM heeft bij oorspronkelijke dagvaarding gevorderd om bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
A. voor recht te verklaren dat Je Zusje en Venour op toerekenbare wijze inbreuk hebben gemaakt op de auteursrechten van Studio IDM op het Ontwerp van de StrandstoelXXL en/of anderszins onrechtmatig hebben gehandeld jegens Studio IDM en/of gehouden zijn de daaruit voortvloeiende schade te vergoeden; en
Je Zusje en Venour hoofdelijk te veroordelen om:
met onmiddellijke ingang te (doen) staken en gestaakt te (doen) houden iedere inbreuk op de auteursrechten van Studio IDM op het Ontwerp van de StrandstoelXXL en/of het onrechtmatig handelen (anderszins) jegens Studio IDM, en Je Zusje en Venour in het bijzonder te verbieden objecten te (doen) openbaar maken, verveelvoudigen, distribueren en/of anderszins in het verkeer te (doen) brengen, op welke wijze, via welk medium en op welke titel dan ook, identiek aan of in overwegende mate gelijkend op het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM,
binnen veertien dagen na betekening van het vonnis alle ongeoorloofde nabootsingen van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM terug te (doen) halen bij de professionele afnemers c.q. derden, en deze binnen dezelfde termijn aan Studio IDM af te staan, zulks ter vernietiging op kosten van Je Zusje en Venour, zonder dat Studio IDM daarvoor een vergoeding verschuldigd is,
binnen veertien dagen na betekening van het vonnis afgifte te doen van de in Nederland aanwezige voorraad van ongeoorloofde nabootsingen van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM en/of (ander) promotiemateriaal, van welke aard ook, met daarop afgebeeld een of meerdere van bedoelde nabootsingen en daarvan afgifte te doen ter vernietiging op kosten van gedaagden, zonder dat eiseres daarvoor een vergoeding verschuldigd is,
het gevorderde onder B., C., en D. op straffe van verbeurte van een direct opeisbare dwangsom van € 10.000,00, althans een in goede justitie te bepalen dwangsom, voor elke overtreding en voor iedere dag dat deze voortduurt,
binnen eenentwintig dagen na betekening van het vonnis aan Studio IDM te voldoen een bedrag aan materiële schadevergoeding, begroot op de normale gederfde licentievergoeding van Studio IDM van € 1.100,00 (excl. btw) voor huur, inzet en/of gebruik van een exemplaar van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM, vermenigvuldigd met het aantal exemplaren van een ongeoorloofde nabootsing daarvan en het aantal dagen dat dergelijke exemplaren van ongeoorloofde nabootsingen feitelijk door of vanwege gedaagde(n) zijn gehuurd, ingezet en/of gebruikt, meer in het bijzonder een totale gederfde licentievergoeding van in totaal € 2.200,00 (excl. btw) dan wel een in goede justitie te bepalen gederfde licentievergoeding voor huur, inzet en/of gebruik van een exemplaar van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM, vermenigvuldigd met het aantal exemplaren van een ongeoorloofde nabootsing daarvan en het aantal dagen dat dergelijke exemplaren van ongeoorloofde nabootsingen feitelijk door of vanwege gedaagde(n) zijn gehuurd, ingezet en/of gebruikt,
binnen eenentwintig dagen na betekening van het vonnis aan Studio IDM te voldoen een bedrag aan immateriële schadevergoeding van € 110,00 (excl. btw) per exemplaar van een door of vanwege Je Zusje en/of Venour gehuurde, ingezette en/of gebruikte ongeoorloofde nabootsing van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM, althans een bedrag aan immateriële schadevergoeding ter grootte van een percentage van 10% van het onder G (kennelijk bedoeld E, ktr) gevorderde totaalbedrag dan wel een in goede justitie te bepalen bedrag aan immateriële schadevergoeding per exemplaar van een dergelijke nabootsing, vermenigvuldigd met het aantal dagen dat een dergelijke nabootsing door of vanwege Je Zusje en/of Venour feitelijk is gehuurd, ingezet en/of gebruikt,
en
Je Zusje en Venour hoofdelijk te veroordelen in de kosten van deze procedure, meer in het bijzonder de volledige feitelijk door Studio IDM gemaakte kosten, alsmede te veroordelen in de na de uitspraak ontstane (na)kosten.
3.2.
Je Zusje en Venour hebben verweer gevoerd en bij verzetdagvaarding gevorderd dat het verstekvonnis wordt vernietigd en de vorderingen van Studio IDM alsnog worden afgewezen, met veroordeling van Studio IDM in de proceskosten, zowel in de verstekprocedure als in de verzetprocedure, op de voet van artikel 1019h Rv dan wel subsidiair in de kosten van het geding waaronder salaris gemachtigde en de buitengerechtelijke incassokosten op de voet van artikel 6:96 lid 2 BW, te vermeerderen met de nakosten ten bedrage van € 131,00 dan wel – indien betekening van het vonnis plaats vindt – ten bedrage van € 199,00, te vermeerderen met de rente met ingang van veertien dagen na datum vonnis.
3.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, ingegaan.
4. De beoordeling
in de zaak met nummer 7815378 CV EXPL 19-24847 (Studio IDM /Venour)
4.1.
De kantonrechter zal allereerst ingaan op het primaire verweer van Venour dat zij ten onrechte bij oorspronkelijke dagvaarding in de procedure is betrokken aangezien zij nimmer enige bemoeienis heeft gehad met het organiseren van het Reggae Rotterdam Festival dan wel het ontwerpen/bouwen van een uitvergrote strandstoel. Venour betwist ten stelligste dat zij zich – zoals gesteld – zou profileren als het creatieve bureau van Je Zusje. Door haar desondanks te dagvaarden heeft Studio IDM misbruik van recht gemaakt en is zij gehouden de daadwerkelijke kosten die Venour heeft moeten maken om zich in deze procedure te verweren, te vergoeden.
4.2.
Dit verweer treft deels doel. De kantonrechter overweegt daartoe als volgt.
Studio IDM heeft naar aanleiding van dit verweer verwezen naar de correspondentie ter zake de gestelde inbreuk in 2017 en 2018 en gesteld dat daaruit blijkt dat wel degelijk namens en vanuit Venour met Studio IDM is gecommuniceerd en daarbij het f Reggae Rotterdam Festival is gepromoot. Dit laatste is op zich correct, maar dat duidt er hooguit op dat met het festival als zodanig wel enige bemoeienis is geweest. De reden voor haar om te mailen was – zo heeft Venour nog ter zitting toegelicht – enkel gelegen in het feit dat zij door Studio IDM in een e-mail die in cc naar haar is gestuurd, werd aangesproken. De kantonrechter is met Venour van oordeel dat een en ander tezamen met eenzelfde adres nog niet de conclusie wettigt dat Venour zich daarmee als creatief collectief van Je Zusje heeft gepresenteerd en als zodanig verantwoordelijk is voor de vervaardiging van de gestelde nabootsingen van de StrandstoelXXL. Mede gelet op de verschillende bezigheden van beide ondernemingen als omschreven in het register van de Kamer van Koophandel, had het op de weg van Studio IDM gelegen haar stellingen op dit punt nader feitelijk, zo mogelijk onder overlegging van stukken, te onderbouwen. Dat heeft zij nagelaten. De ter zitting nog opgeworpen stelling dat Venour bij verzetdagvaarding zelf heeft erkend dat zij de stoel heeft vervaardigd, kan daartoe niet dienen. Venour heeft dat nogmaals betwist. Bovendien is duidelijk dat de in de dagvaarding voorkomende bewoordingen “van de door haar gemaakte tuinstoel” abusievelijk zijn gehandhaafd in het inhoudelijke, voor Venour subsidiaire, verweer dat voor beide gedaagden door dezelfde gemachtigde is opgesteld en is ‘in gekopieerd’. De kantonrechter volgt Studio IDM daarom niet in haar stelling dat Venour een en ander heeft erkend. Anderzijds acht de kantonrechter Venour wel mede verantwoordelijk voor de bij Studio IDM door de wijze van reageren ontstane verwarring. De kantonrechter verwerpt daarom het verweer van Venour dat Studio IDM misbruik van recht zou hebben gemaakt door tevens Venour te dagvaarden.
4.3.
Studio IDM zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het geding voor zover deze geacht worden betrekking te hebben op (uitsluitend) het geding tussen de Studio IDM en Venour. Nu geen sprake is van misbruik van recht en dit deel van het verweer niet ziet op het inhoudelijke geschil betreffende de intellectuele eigendom, is voor een veroordeling in de volledige proceskosten op de voet van het gemene recht dan wel artikel 1019h Rv geen plaats. Voor zover het verweer wel betrekking heeft op het inhoudelijke geschil, overweegt de kantonrechter nog dat daarvoor geen aparte kosten door de gemachtigde zijn gemaakt. Deze kosten worden daarom overeenkomstig het normale liquidatietarief begroot op € 99,01 aan verschotten en € 144,00 (2 pt x € 72,00), in totaal derhalve € 243,01.
4.4.
De daarnaast gevorderde nakosten worden toegewezen als hierna bepaald.
in de zaak met nummer 7815049 CV EXPL 19-24790 (Studio IDM / Je Zusje)
4.5.
Studio IDM voert als primaire grondslag voor de hiervoor onder 3.1. weergegeven vorderingen aan dat de door het collectief van Studio IDM ontworpen StrandstoelXXL een werk is in de zin van de Auteurswet (hierna: Aw), waarvan de strandstoel van Je Zusje een identieke kopie is, zodat sprake is van inbreuk op haar auteursrecht dan wel - subsidiair – een slaafse nabootsing van het Ontwerp.
4.6.
Je Zusje heeft bij verzetdagvaarding daartegen - verkort weergegeven - de navolgende weren opgeworpen:
- 1.
Studio IDM heeft niet nader gemotiveerd waarom zij als rechthebbende van het Ontwerp van de StrandstoelXXL heeft te gelden, dus kan reeds hierom geen sprake zijn van een inbreuk;
- 2.
het Ontwerp van de StrandstoelXXL is geen auteursrechtelijk beschermd werk, nu dit is ontleend aan reeds eerder op de markt gebrachte ontwerpen die een uitvergrote vorm betreffen van de traditionele strandstoel;
- 3.
de door Je Zusje voor het festival vervaardigde en aldaar gebruikte strandstoel is geen kopie van de StrandstoelXXL, maar wijkt daarvan af en is een ander werk, zodat geen sprake kan zijn van een inbreuk en/of slaafse nabootsing;
- 4.
de strandstoel van Je Zusje is een parodie op het Ontwerp van de StrandstoelXXL.
4.7.
De kantonrechter zal hierna eerst ingaan op de auteursrechtelijke grondslag en de daartegen gevoerde weren in de volgorde als hiervoor weergegeven.
auteursrechthebbende en eerste openbaarmaking
4.8.
Studio IDM heeft ter zitting nader toegelicht dat de StrandstoelXXL door het ontwerperscollectief, destijds reeds handelend onder de gezamenlijke (handels)naam ‘Studio in de maak’, is ontworpen. Ten bewijze daarvan heeft zij verwezen naar de bij oorspronkelijke dagvaarding overgelegde folder van de Dutch Design Week gehouden in Eindhoven van 19-27 oktober 2013, in welke folder een foto van de StrandstoelXXL is opgenomen, met vermelding dat de Strandstoel XXL een sociaal project is van het ontwerperscollectief ‘Studio in de maak’ en dat op deze strandstoel met buitenproportionele afmetingen twaalf mensen tegelijk breeduit kunnen zitten. Je Zusje heeft dit niet (meer) betwist, zodat Studio IDM krachtens het bepaalde in artikel 4 Aw als auteursrechthebbende heeft te gelden. Voorts is hiermee vast komen te staan dat het Ontwerp in 2013 openbaar is gemaakt.
auteursrechtelijk beschermd werk/ontlening
4.9.
Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is vereist dat het desbetreffende werk een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Dit betekent dat het ontwerp niet ontleend mag zijn aan een ander werk, respectievelijk dat de vorm het resultaat moet zijn van scheppende menselijke arbeid en creatieve keuzes. Daarbuiten valt in ieder geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard dan ook valt aan te wijzen alsmede datgene wat noodzakelijk is voor het verkrijgen van een technisch effect. Het Hof van Justitie EU heeft de maatstaf aldus geformuleerd dat het moet gaan om "een eigen intellectuele schepping van de auteur van het werk" (HvJEU 16 juli 2009 (Infopaq I), nr. C-5/08, ECLI:EU:C:2009:BJ3749). In dit arrest overwoog het Hof van Justitie voorts dat het zo kan zijn dat elementen die afzonderlijk beschouwd geen auteursrechtelijk te beschermen schepping van de auteur vormen, door de keuze, schikking en combinatie daarvan gezamenlijk wel als ‘werk’ kwalificeren.
4.10.
Ter onderbouwing van haar verweer dat de StrandstoelXXL geen werk is, omdat het is ontleend aan andere op de mark gebrachte vergrote strandstoelen heeft Je Zusje een aantal afbeeldingen, kennelijk afkomstig van facebook, in het geding gebracht, waaronder - voor zover relevant - afbeeldingen van de blijkens datering eerder, namelijk reeds medio 2012, in Engeland op de markt gebrachte ‘Giant Deckchair’ en de ‘Pimms Bournemouth’ (hierna afgebeeld onder 4.11.). Kenmerkende verschillen tussen deze vergelijkbare eveneens uitvergrote strandstoelen en de StrandstoelXXL zijn er volgens haar niet, zodat het bij de StrandstoelXXL ontbreekt aan een eigen intellectuele schepping dan wel een persoonlijke noot. Bovendien is de verdere uitwerking ingegeven voor het verkrijgen van een technisch effect, aldus Je Zusje.
Studio IDM heeft betwist dat haar StrandstoelXXL is ontleend aan deze stoelen. Zij voert daartoe aan dat die eerdere ontwerpen slechts normale uitvergrotingen betreffen van het archetype strand-of tuinstoel hetgeen de StrandstoelXXL volgens haar nu juist niet is.
4.11.
Ter vergelijking zijn hierna afbeeldingen van de hiervoor bedoelde op de Engelse markt gebrachte uitvergrote strandstoelen opgenomen en daaronder een afbeelding van de StrandstoelXXL.
Glant Deckchalrs 21st August 2012
Vind deze pagina leuk · 11 }ull 2012· The Pimms deckchair, which is 8.5 metres (27ft) tall, was commissioned to mark the (146x176x192cm) start of British Summer Time
StrandstoelXXL van Studio IDM, (5,5x3,5x3,5 meter)
4.12.
De kantonrechter volgt Je Zusje in zoverre dat zeker enige gelijkenis tussen deze stoelen is waar te nemen, in die zin dat ze alle geïnspireerd lijken te zijn op het archetype strandstoel en daarvan een uitvergroting zijn, de ene wat extremer dan de andere. Dat vormt op zich echter onvoldoende aanwijzing voor ontlening. Het grote verschil tussen de beide Deckchairs enerzijds en de StrandstoelXXL anderzijds, waarop ook Studio IDM heeft gewezen, is dat bij de Deckchairs de oorspronkelijke verhoudingen in maatvoering zijn gehandhaafd, terwijl dit bij de StrandstoelXXL juist is losgelaten. Het meest kenmerkende element van de StrandstoelXXL is daarmee de enorm uitgetrokken breedte waardoor een ander totaalbeeld, een geheel ander voorwerp in vormgeving is ontstaan dan die van de (Giant) Deckchairs. Reeds hierom kan naar het oordeel van de kantonrechter van ontlening geen sprake zijn.
4.13.
De StrandstoelXXL kenmerkt zich behalve door de uitvergroting met de extreem uitgetrokken breedte nog door de toevoeging van een karakteristiek trappetje, waarmee het zijn van een ontmoetingsplek voor meerdere personen wordt benadrukt. De uitvoering van de StrandstoelXXL kenmerkt zich voorts nog door de afgeknotte uiteinden van de balken en de gefreesde radius van de hoofdbalken. Dat deze eigenschappen uitsluitend zijn ingegeven voor het verkrijgen van een technisch effect, zoals door Je Zusje is aangevoerd, heeft Studio IDM gemotiveerd weersproken. Wie ten aanzien van deze details het gelijk aan zijn zijde heeft, kan in het midden blijven, nu dit naar het oordeel van de kantonrechter niet afdoet aan het feit dat het Ontwerp van de StrandstoelXXL als geheel dat zich kenmerkt door het extreem brede karakter en het uit de context halen van een gewoon meubel in combinatie met de daarnaast nog aangebrachte overige vormgevingselementen getuigt van creatieve keuzes en daarmee kwalificeert als ‘werk’ in auteursrechtelijke zin.
inbreuk
4.14.
Vervolgens ligt voor de vraag of met de strandstoel van Je Zusje als vervaardigd voor en gebruikt op het fReggae Rotterdam Festival 2017 en 2018 inbreuk is gemaakt op de auteursrechten van Studio IDM ten aanzien van het Ontwerp van de StrandstoelXXL.
4.15.
Van een ongeoorloofde verveelvoudiging in de zin van artikel 13 Aw is sprake indien een voldoende mate van overeenstemming bestaat tussen het auteursrechtelijk beschermde werk en het beweerdelijk inbreukmakende werk. Daartoe moet worden beoordeeld of het beweerdelijk inbreukmakende werk in zodanige mate de auteursrechtelijk beschermde elementen van het eerdere werk vertoont dat de totaalindrukken die de beide werken maken te weinig verschillen voor het oordeel dat het eerstbedoelde werk als een zelfstandig werk kan worden aangemerkt. Bij de vergelijking van deze totaalindrukken dienen - gelet op het hierboven reeds vermelde Infopaq-arrest - ook de onbeschermde elementen in aanmerking te worden genomen, althans voor zover de combinatie van deze elementen aan de werktoets beantwoordt (zie o.a.: de Stokke-arresten van de Hoge Raad van 22 februari en 12 april 2013, NJ 2013, 501, 502 en 503).
4.16.
Ter vergelijking zijn de litigieuze strandstoelen hierna nogmaals afgebeeld.
StrandstoelXXL van Studio IDM, Strandstoel festival Reggea Rotterdam 2017-2018
4.17.
Je Zusje heeft ter onderbouwing van haar verweer dat geen sprake is van een inbreuk gewezen op de verschillen tussen beide ontwerpen, daaruit bestaande dat voor een zeer drukke bloemenprint is gekozen, waarmee bewust is afgeweken van een print die gebruikelijk is voor strandstoelen, en de compleet andere constructie blijkend uit het soort hout dat is gebruikt, de verwerking van het hout en de grotere bouten in en de afmetingen van de constructie. Deze verschillen maken dat nauwelijks sprake is van overeenkomsten en dat Je Zusje andere, eigen creatieve keuzes heeft gemaakt, waaronder ook nog het weghalen van een trap of ander hulpmiddel. Er is daarom geen sprake van een kopie maar van een eigen oorspronkelijk werk in de zin van de Auteurswet, aldus Je Zusje.
4.18.
Dit verweer faalt. Daartoe is het volgende redengevend. Beide strandstoelen beziend, is het uitvergroten en de daarbij gehanteerde onderlinge maatvoering de meest in het oog springende overeenkomst, in het bijzonder de absurd brede uittrekking van het zitgedeelte van het ontwerp, waardoor de strandstoelen het bijzondere karakter verkrijgen. Hiermee is het meest kenmerkende element van het Ontwerp van de StrandstoelXXL overgenomen. De door Je Zusje geduide compleet andere constructie, blijkend uit het gebruik van een andere houtsoort en bouten, valt daarbij nauwelijks op en maakt niet dat de strandstoel een totaal ander uiterlijk in vormgeving krijgt. Er is hooguit een verschil waarneembaar in de hoek die bij de constructie is gebruikt. Er is wel een duidelijk in het oog springend verschil in het gebruikte doek met afwijkende bloemenprint. Naar het oordeel van de kantonrechter is het gebruik van het soort print echter geen bepalend element ter verkrijging van de bijzondere vormgeving. Dit verschil doet de duidelijke overeenkomst dan ook niet teniet. Een en ander brengt de kantonrechter tot het oordeel dat de strandstoel van Je Zusje door de herkenbare overname van de auteursrechtelijk beschermde elementen - in het bijzonder de extreem uitgetrokken breedte van het Ontwerp en de verhouding in maatvoering - niet als een zelfstandig nieuw en oorspronkelijk werk kan worden aangemerkt omdat het totaalbeeld van de beide ontwerpen te weinig verschilt
4.19.
Het door Je Zusje nog opgeworpen verweer dat geen sprake is van inbreuk omdat haar versie van de strandstoel voor het Reggae Rotterdam Festival een duidelijke parodie is waarmee de spot wordt gedreven met strandstoelen en meer specifiek de StrandstoelXXL, faalt evenzeer. Zoals uit het voorgaande blijkt, zijn de vormtechnische verschillen tussen beide strandstoelen verwaarloosbaar, terwijl niet valt in te zien dat de keuze voor het gebruik van een bloemenprint en/of het weglaten van een trappetje humoristisch is bedoeld en men daarmee de spot zou willen drijven met de StrandstoelXXL. Deze bedoeling blijkt ook geenszins uit de correspondentie tussen partijen. Daaruit kan slechts worden opgemaakt dat de keuze voor het maken van een ‘eigen’ strandstoel is ingegeven door budgettaire overwegingen.
4.20.
Het voorafgaande brengt met zich dat Je Zusje met de hiervoor afgebeelde strandstoel inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Studio IDM met betrekking tot de StrandstoelXXL. De kantonrechter zal het gevorderde gebod (hiervoor weergegeven onder 3.1. sub B) alsmede de vordering tot afgifte van de nog aanwezige inbreukmakende exemplaren (hiervoor weergegeven onder 3.1. sub D), voor zover gericht tegen Je Zusje, daarom toewijzen. De daarbij gevorderde dwangsom zal worden gematigd en gemaximeerd als hierna bepaald.De onder sub A gevorderde verklaring voor recht zal worden afgewezen, nu daarbij naast toewijzing van het onder B gevorderde verbod geen zelfstandig belang bestaat. Voor toewijzing van de onder sub C gevorderde recall is evenmin plaats, nu gesteld noch gebleken is dat Je Zusje exemplaren van haar strandstoel heeft geleverd aan derden.
schade
4.21.
Het voorafgaande brengt voorts mee dat Je Zusje op grond van artikel 6:162 BW gehouden is de door haar handelen ontstane schade aan Studio IDM te vergoeden. Aan het daarvoor geldende vereiste dat de inbreuk aan haar kan worden toegerekend, is voldaan. Je Zusje is een professionele partij die op de hoogte had kunnen, althans behoren te, zijn van het bestaan van auteursrechten op vormgeving en van wie mag worden verwacht dat zij zich vooraf had vergewist of de vervaardiging van een gelijkende strandstoel was toegestaan.
4.22.
Studio IDM heeft ter vergoeding van haar materiële schade een vergoeding gevorderd van de door haar gederfde inkomsten ten bedrage van € 2.200, -. Dit bedrag is gelijk aan tweemaal de licentievergoeding (inclusief kosten van op- en afbouw en exclusief btw) die zij gewoonlijk pleegt te rekenen per festivaldag. Nu vaststaat dat Je Zusje de inbreukmakende strandstoel heeft gebruikt op tenminste twee edities van het Reggae Rotterdam Festival, te weten in 2017 en 2018, acht de kantonrechter de gevraagde vergoeding redelijk. Dit geldt evenzeer voor de daarnaast nog gevorderde vergoeding van immateriële schade - bestaande uit waardevermindering van de auteursrechten op de StrandstoelXXL doordat afbreuk is gedaan aan de exclusiviteit en aan de goede naam door gebruik van inferieure materialen - ten bedrage van € 220, - gelijk aan 10% van de normale licentievergoeding. Nu de hoogte van de gevorderde bedragen ook niet door Je Zusje is betwist, liggen de vorderingen ter zake (hiervoor weergegeven onder 3.1. sub E en F) voor toewijzing gereed.
slaafse nabootsing
4.23.
Door toewijzing van voormelde vorderingen voor zover gegrond op het auteursrecht heeft Je Zusje geen belang meer bij toewijzing van de vorderingen voor zover gebaseerd op slaafse nabootsing, zodat bespreking daarvan achterwege kan blijven.
proceskosten
4.24.
Je Zusje dient als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten te worden veroordeeld.
4.25.
Studio IDM heeft ter zake een vergoeding van haar daadwerkelijk gemaakte kosten gevorderd op de voet van artikel 1019h Rv. De kosten gemachtigde heeft zij, onder overlegging van specificaties, daarbij gesteld op een totaalbedrag van € 5.420, - (€ 3.240,- + € 1.780, -) excl. btw. Deze kosten zijn door Je Zusje niet betwist. De kantonrechter overweegt ambtshalve dat deze kosten redelijk en evenredig worden geacht. Het betreft een relatief eenvoudige bodemzaak ter zake waarvan in de door de rechtbanken opgestelde ‘Indicatietarieven in IE-zaken’ van 1 april 2017 een maximumvergoeding is bepaald van € 8.000, -. Het gevorderde bedrag blijft daar ruim onder.
Studio IDM heeft daarnaast vergoeding gevorderd van de door haar gemaakte kosten van een externe deskundige voor het opstellen van een deskundigenverklaring met betrekking tot het Ontwerp ten bedrage van € 812,50 (excl. btw). Deze kosten zijn niet betwist en op de voet van artikel 6:96 lid 2 BW toewijsbaar.
4.26.
Daarbij gevoegd de nog gemaakte kosten aan verschotten worden de kosten van het geding aan de zijde van Studio IDM in totaal vastgesteld op:
- -
verschotten € 576,97
- -
salaris gemachtigde € 5.420, -
- -
kosten deskundige € 812,50
Totaal € 6.809,47
4.27.
De gevorderde nakosten zijn toewijsbaar als hierna bepaald.
in beide procedures voorts
4.28.
Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen zal de kantonrechter het op 17 april 2019 tussen Studio IDM als eiseres en Je Zusje en Venour als gedaagde gewezen verstekvonnis van de kantonrechter met zaaknummer 7654801 \ CV EXPL 19-14716, waarbij alle vorderingen jegens beide gedaagden zijn toegewezen en zij (met uitzondering van de vordering sub A) hoofdelijk zijn veroordeeld in zijn geheel vernietigen en in beide verzetprocedures hierna afzonderlijk beslissen.
5. De beslissing
De kantonrechter:
5.1.
vernietigt het op 17 april 2019 tussen Studio IDM als eiseres en Je Zusje en Venour als gedaagden gewezen verstekvonnis van de kantonrechter met zaaknummer 7654801 \ CV EXPL 19-14716,
en opnieuw rechtdoende:
in de zaak met nummer 7815378 CV EXPL 19-24847 (Studio IDM /Venour)
5.2.
wijst af de vordering jegens Venour,
5.3.
veroordeelt Studio IDM in de proceskosten tot op heden aan de zijde van Venour begroot op € 243,01 , te vermeerderen met de nakosten ten bedrage van € 131,00 dan wel – indien betekening van het vonnis plaats vindt – ten bedrage van € 199,00, te vermeerderen met de rente met ingang van veertien dagen na de datum van het vonnis,
5.4.
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad betreft de proceskostenveroordeling.
in de zaak met nummer 7815049 CV EXPL 19-24790 (Studio IDM / Je Zusje)
5.5.
gebiedt Je Zusje met onmiddellijke ingang na betekening van dit vonnis te (doen) staken en gestaakt te (doen) houden iedere inbreuk op de auteursrechten van Studio IDM op het Ontwerp van de StrandstoelXXL en verbiedt Je Zusje in het bijzonder objecten te (doen) openbaar maken, verveelvoudigen, distribueren en/of anderszins in het verkeer te (doen) brengen, op welke wijze, via welk medium en op welke titel dan ook, identiek aan of in overwegende mate gelijkend op het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM,
5.6.
gebiedt Je Zusje binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis afgifte te doen van de in Nederland aanwezige voorraad van ongeoorloofde verveelvoudigingen van het Ontwerp van de StrandstoelXXL van Studio IDM en(ander) promotiemateriaal, van welke aard ook, met daarop afgebeeld een of meerdere van bedoelde verveelvoudigingen en daarvan afgifte te doen ter vernietiging op kosten van Je Zusje, zonder dat Studio IDM daarvoor een vergoeding verschuldigd is,
5.7.
veroordeelt Je Zusje om aan Studio IDM een dwangsom te betalen van € 1.000,00, voor elke overtreding en voor iedere dag dat zij niet aan de hiervoor onder 5.5 en 5.6.4.5 opgenomen geboden voldoet, tot een maximum van € 10.000,00 is bereikt,
5.8.
veroordeelt Je Zusje om binnen eenentwintig dagen na betekening van dit vonnis aan Studio IDM te voldoen een bedrag aan materiële schadevergoeding van in totaal € 2.200,00, alsmede een bedrag aan immateriële schadevergoeding van € 220,00,
5.9.
veroordeelt Je Zusje in de proceskosten tot op heden aan de zijde van Studio IDM begroot op € 6.809,47 te vermeerderen met de nakosten ten bedrage van € 131,00 dan wel – indien betekening van het vonnis plaats vindt – ten bedrage van € 199,00,
5.10.
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad en wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. G.J. Heevel en ondertekend door de rolrechter mr. R. Kruisdijk en uitgesproken ter openbare terechtzitting op 10 april 2020.
464/ 2066