Tekst

Overeenkomsten die uitsluitend ten doel hebben:

Overeenkomsten die slechts ten doel hebben gemeenschappelijk inlichtingen te verzamelen die de afzonderlijke ondernemingen nodig hebben om hun toekomstig marktgedrag zelfstandig en onafhankelijk van elkaar te bepalen, of een gemeenschappelijk adviesorgaan individueel te raadplegen, hebben geen beperking van de concurrentie ten doel of tengevolge. Indien echter de handelingsvrijheid van de ondernemingen wordt beperkt, of het marktgedrag uitdrukkelijk of via onderling afgestemde feitelijke gedragingen wordt gecoördineerd, kan er van mededingingsbeperking sprake zijn. Dat is met name het geval wanneer er aanbevelingen van concrete aard worden gedaan, dan wel conclusies zodanig worden uitgewerkt dat daardoor althans een deel van de betrokken ondernemingen zich op de markt op uniforme wijze gaat gedragen.

De uitwisseling van inlichtingen kan tussen de ondernemingen zelf of via een derde instantie geschieden. Het is echter uiterst moeilijk de inlichtingen van bureaus die zich bezighouden met het uitwisselen van gegevens betreffende orders, omzet, investeringen en prijzen te onderscheiden in een categorie, die geen negatieve invloed heeft op de concurrentie, en een die dit wel heeft. Men kan er dus gewoonlijk niet zonder meer van uitgaan, dat de uitwisseling niet onder artikel 85, lid 1 EEGV of artikel 65, lid 1 EGKSV valt. Met name kan er bij uitwisseling van informatie op een oligopolistische markt voor homogene goederen concurrentiebeperking optreden.

Gemeenschappelijk marktonderzoek zowel als bedrijfs- en bedrijfstakvergelijkingen dienen het verzamelen van materiaal en het vaststellen van feiten en marktomstandigheden en raken, op zichzelf beschouwd, en zonder verdergaande samenwerking van de betrokken ondernemingen, de mededinging niet. Dit is bij andere maatregelen van deze aard zoals b.v. het gemeenschappelijk opstellen van conjunctuur- en structuuranalyses zo duidelijk dat zij niet speciaal worden vermeld.

Calculatieschema's die bepaalde calculatiepercentages bevatten, moeten als aanbevelingen worden beschouwd die tot een concurrentiebeperking kunnen leiden.

Overeenkomsten die uitsluitend ten doel hebben:

Het gaat in deze gevallen om samenwerking op gebieden die niet van invloed zijn op het aanbod van goederen en diensten en op de economische beslissingen van de betrokken ondernemingen, zodat er geen beperking van de concurrentie ontstaat.

De samenwerking bij de boekhouding heeft geen invloed op de concurrentie, omdat zij slechts de technische zijde van de afrekening ondersteunt. Ook de oprichting van organen die zekerheid verschaffen voor kredieten door het verlenen van garanties valt niet onder de mededingingsregels omdat zij de verhouding van vraag en aanbod niet wijzigt.

Gemeenschappelijke incassokantoren die zich niet beperken tot het innen der vorderingen overeenkomstig de wil en de voorwaarden van de opdrachtgevers, of die de prijzen bepalen of op andere wijze invloed uitoefenen op de prijsvorming, kunnen de concurrentie beperken. In de toepassing van uniforme voorwaarden ten behoeve van alle opdrachtgevers kan een onderling afgestemde gedraging gelegen zijn; ook het verrichten van gemeenschappelijke prijsvergelijkingen kan daartoe leiden. In dit verband kunnen echter tegen het gebruik van uniforme formulieren geen bezwaren worden aangevoerd; zulks mag evenwel niet gepaard gaan met het overeenkomen of het stilzwijgend toepassen van uniforme prijzen, kortingen of leverings- en betalingsvoorwaarden.

Overeenkomsten die uitsluitend ten doel hebben:

Het zuivere uitwisselen van ervaringen en resultaten dient ook op het gebied van de research uitsluitend de informatie en beperkt de concurrentie niet. Het behoeft derhalve niet speciaal te worden genoemd.

Afspraken om op een bepaald gebied gemeenschappelijk research te verrichten of de resultaten daarvan tot de aanvang van de produktie gemeenschappelijk te ontwikkelen, raken de concurrentiepositie van de partijen niet. Dit geldt ook bij de verdeling van de researchgebieden en van het ontwikkelingswerk, indien de resultaten voor alle deelnemers toegankelijk zijn. Indien de ondernemingen echter bindingen aangaan die hun eigen research- en ontwikkelingsarbeid of de exploitatie van de resultaten van de gemeenschappelijke werkzaamheden beperken, zodat zij buiten de gemeenschappelijke projecten in de eigen research en ontwikkeling niet vrij blijven, kan een inbreuk op de mededingingsregels van de Verdragen aanwezig zijn. Een contractuele verplichting of een op elkaar afgestemd gedrag, er op gericht zelf geheel en al of op bepaalde terreinen van research af te zien, kan concurrentiebeperkend werken, voor zover geen gemeenschappelijk onderzoek wordt verricht. In de verdeling der onderzoekingsgebieden zonder de afspraak de resultaten wederkerig voor elkaar toegankelijk te maken, moet een specialisatie worden gezien die de concurrentie kan beperken.

Van beperking van de mededinging kan ook sprake zijn wanneer er afspraken over de praktische exploitatie van de resultaten van het gemeenschappelijke research- en ontwikkelingswerk worden gemaakt of dienovereenkomstig feitelijke gedragingen worden afgestemd, met name wanneer de deelnemers zich verplichten of overeenkomen alleen de gemeenschappelijk ontwikkelde produkten of typen te vervaardigen of de toekomstige produktie onderling te verdelen.

Het ligt in de aard van gemeenschappelijke research dat de resultaten door alle deelnemers naar verhouding van hun deelneming mogen worden geëxploiteerd. Indien de deelneming van sommige ondernemingen zich beperkt tot een bepaald gebied van de gemeenschappelijke research of tot het verlenen van een beperkte financiële bijdrage, dan is er, voor zover al van gemeenschappelijke research kan worden gesproken, geen sprake van een concurrentiebeperking indien aan deze deelnemers de resultaten van de research slechts naar evenredigheid van hun deelneming toegankelijk worden gemaakt. Indien daarentegen bepaalde deelnemers geheel en al, of in een omvang die met hun deelneming niet overeenstemt, van de exploitatie worden uitgesloten, kan de concurrentie beperkt zijn.

Indien de mogelijkheid van licentieverlening aan derden uitdrukkelijk of stilzwijgend is uitgesloten, kan er sprake zijn van een concurrentiebeperking; de gemeenschappelijkheid van de research rechtvaardigt echter de verplichting om alleen gemeenschappelijk of bij meerderheidsbesluit licenties aan derden te verlenen.

In welke rechtsvorm de gemeenschappelijke research en ontwikkeling worden gegoten, is voor de vraag van de verenigbaarheid van de overeenkomst met het mededingingsrecht niet van betekenis.

Overeenkomsten die alleen het gemeenschappelijk gebruik van produktieinstallaties en van opslag -en transportinstallaties tot voorwerp hebben.

Deze vormen van samenwerking beperken de mededinging niet omdat zij niet verder gaan dan de organisatorische en technische regeling van het gebruik der installaties. Indien het gebruik van de installaties en de inrichtingen niet voor eigen rekening van de deelnemende ondernemingen geschiedt of afspraken over gemeenschappelijke produktie of verdeling der produkten en de oprichting of het functioneren van een gemeenschappelijke onderneming worden gemaakt of dienovereenkomstige gedragingen onderling afgestemd, kan er daarentegen van een mededingingsbeperking sprake zijn.

Overeenkomsten die uitsluitend de oprichting van werkgemeenschappen voor het gezamenlijk uitvoeren van opdrachten ten doel hebben indien de deelnemende ondernemingen ten aanzien van de te volbrengen taken niet met elkaar in concurrentie staan of individueel niet in staat zijn de opdrachten uit te voeren.

Indien ondernemingen niet in onderlinge concurrentie staan, kunnen zij ook door de vorming van werkgemeenschappen de onderlinge concurrentie niet beperken. Dit geldt met name voor ondernemingen die behoren tot verschillende bedrijfstakken, maar ook voor ondernemingen van dezelfde branche, voor zover zij aan de werkgemeenschap alleen deelnemen met produkten of prestaties die door de andere deelnemers niet kunnen worden ingebracht. Het gaat er niet om of de ondernemingen op andere gebieden in concurrentie staan maar of er, rekening gehouden met de concrete omstandigheden van de afzonderlijke situatie, binnen afzienbare tijd concurrentie ten aanzien van de onderhavige produkten of prestaties mogelijk is. Indien het ontbreken van de concurrentie tussen de ondernemingen en de handhaving van deze toestand berust op afspraken of onderling afgestemde feitelijke gedragingen, dan kan daarin een concurrentiebeperking gelegen zijn.

Ook arbeidsgemeenschappen van ondernemingen die op zichzelf met elkaar in concurrentie staan, beperken de mededinging niet, indien de deelnemende ondernemingen individueel niet in staat zijn een bepaalde opdracht uit te voeren. Dat is met name het geval wanneer zij bij gebrek aan voldoende ervaring, speciale kennis, capaciteit of kapitaal individueel niet met kans op succes kunnen werken of de werkzaamheden niet binnen de vereiste tijd kunnen uitvoeren dan wel het financiële risico niet alleen kunnen dragen. Van een concurrentiebeperking is evenmin sprake wanneer de ondernemingen pas door vorming van de werkgemeenschap in staat worden gesteld een aanbod te doen dat kans op succes heeft.

Wel kan er natuurlijk van een concurrentiebeperking sprake zijn wanneer ondernemingen zich zouden verbinden om alleen in het kader van een werkgemeenschap op te treden.

Overeenkomsten die uitsluitend tot onderwerp hebben:

indien de deelnemende ondernemingen ten aanzien van de produkten of prestaties waarop de overeenkomst betrekking heeft niet in onderlinge concurrentie staan.

Indien ondernemingen niet onderling in concurrentie staan kan de samenwerking tussen bedrijven de concurrentie niet beperken, zoals in concreto reeds onder punt 5 werd uiteengezet.

De gemeenschappelijke verkoop door kleine of middelgrote ondernemingen, zelfs wanneer zij onderling in concurrentie staan, veroorzaakt zeer vaak geen merkbare beperking van de concurrentie. In het kader van deze bekendmaking kunnen echter geen algemene criteria worden opgesteld en kan evenmin worden aangegeven welke kleine of middelgrote ondernemingen tot deze kring behoren.

Een gemeenschappelijke klanten- en reparatieservice is niet aanwezig indien verschillende fabrikanten aan eenzelfde, van hen onafhankelijke, onderneming de klanten- of reparatieservice voor hun produkten opdragen zonder daarover onderling overleg te plegen. In zulk een geval is ook niet van een concurrentiebeperking sprake wanneer de fabrikanten met elkaar in concurrentie staan.

Overeenkomsten die uitsluitend het voeren van gemeenschappelijke reclame ten doel hebben.

De gemeenschappelijke reclame wil de aandacht van de kopers op bepaalde produkten in een branche of op een gemeenschappelijk merk richten; zij beperkt als zodanig de concurrentie tussen de deelnemende ondernemingen niet. Wanneer de deelnemende ondernemingen bij overeenkomst of onderling afgestemde feitelijke gedragingen geheel of gedeeltelijk worden belemmerd om zelf reclame te voeren, of wanneer hun andere beperkingen worden opgelegd, kan er sprake zijn van een concurrentiebeperking.

Overeenkomsten die uitsluitend strekken tot het gebruik van een gemeenschappelijk kwaliteitsmerk ter onderscheiding van produkten van bepaalde hoedanigheid en waaraan iedere concurrent onder dezelfde voorwaarden kan deelnemen.

Dergelijke samenwerkingsvormen betreffende kwaliteitsmerken beperken de mededinging niet wanneer andere concurrenten wier produkten objectief aan de kwaliteitseisen voldoen, het merk onder dezelfde voorwaarden als de leden kunnen gebruiken. Ook in de verplichting om zich aan een kwaliteitscontrole van de van het merk voorziene produkten te onderwerpen of uniforme behandelingsvoorschriften op te geven dan wel de produkten die aan de kwaliteitseisen voldoen van het merk te voorzien, is geen concurrentiebeperking gelegen. Er kan echter sprake zijn van een concurrentiebeperking indien het recht op gebruik van het kwaliteitsmerk verbonden is met verplichtingen ten aanzien van de produktie, de afzet, de prijsvorming of andere, zoals wanneer de deelnemende ondernemingen worden verplicht alleen produkten van gegarandeerde kwaliteit te fabriceren of in de handel te brengen.