Rb. Arnhem, 19-01-2011, nr. 202934

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

Partijen hebben een koopovereenkomst gesloten ten aanzien van de woning aan de [adres] te [woonplaats], waarbij [eisers] optrad als verkoper en [gedaagden] als koper. De koopovereenkomst is door [gedaagden] ondertekend op 13 februari 2010. De koopovereenkomst is opgesteld conform het NVM-model en bevat onder meer de volgende bepalingen:

Artikel 10 Ingebrekestelling, ontbinding

(...)

om welk aangevraagd hypotheekbedrag het gaat en wat de reden van de afwijzing is.

Tevens is/zijn koper(s) desgevraagd verplicht kopieën af te geven van alle betreffende informatie en loonbescheiden welke in het kader van de hypotheekaanvraag aan de banken/erkende geldinstellingen zijn verstrekt of mogelijk relevant zijn. Voldoen de betreffende afwijzingen niet aan de genoemde voorwaarden, worden deze niet als relevant gezien en zien wij dit niet als een geldige ontbinding.

De vordering

[eisers] vordert, samengevat, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

[eisers] legt aan zijn vordering ten grondslag dat [gedaagden] toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de koopovereenkomst door de bankgarantie niet tijdig te stellen, dat hij om die reden de koopovereenkomst rechtsgeldig heeft ontbonden en dus aanspraak heeft op de contractuele boete. Hij vordert deze boete.

[gedaagden] voert verweer.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

[gedaagden] beroept zich allereerst op de werking van de ontbindende voorwaarde in de koopovereenkomst. Hij meent dat hij deze tijdig en op de juiste wijze heeft ingeroepen, door op 29 maart 2010 telefonisch aan de makelaar mede te delen dat de financiering niet rond kwam.

Op de comparitie van partijen is gebleken dat [gedaagden] de aanvraag voor een hypotheek pas na 29 maart 2010 heeft ingediend bij ING Bank en de Hypotheekadviseur Ulft. [eisers] stelt dat [gedaagden] geen beroep op de ontbindende voorwaarde toekomt omdat hij zich onvoldoende heeft ingespannen om tijdig een financiering te verkrijgen. [gedaagden] voert aan dat hem dat niet kan worden verweten omdat zijn accountant de jaarstukken van het bedrijf van [gedaagden] niet tijdig heeft opgesteld en de financiering om die reden niet eerder kon worden aangevraagd.

Volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad komt een partij die zich beroept op het intreden van een ontbindende voorwaarde geen beroep daarop toe als deze partij zich niet voldoende heeft ingespannen om te voorkomen dat de voorwaarde zou intreden (HR 21 juni 1996, NJ 1996, 698). In dit geval is daarvan sprake, nu vast staat dat de aanvraag voor de financiering pas is gedaan, nadat de termijn waarin een beroep kon worden gedaan op de ontbindende voorwaarde was verstreken. Dat dat is veroorzaakt doordat, zoals [gedaagden] stelt, de accountant de jaarstukken niet tijdig had opgesteld is een omstandigheid die voor rekening van [gedaagden] komt en niet aan [eisers] kan worden tegengeworpen. Dat ING Bank en de Hypotheekadviseur Ulft de aanvraag voor financiering later hebben afgewezen doet hier niet aan af. Partijen zijn immers overeengekomen dat [gedaagden] tot uiterlijk 29 maart 2010 de tijd had om de financiering te verkrijgen. Na die tijd is hij onvoorwaardelijk gebonden aan de koopovereenkomst. Het is niet zo dat de ontbindende voorwaarde een recht aan de kopende partij verleent om, wanneer hem dat uitkomt, daarop een beroep te doen en alsdan steeds bevrijd te zijn van de verplichtingen uit de overeenkomst. In beginsel is het immers zo dat als een partij met een wederpartij overeenkomt een huis te kopen van deze wederpartij, de kopende partij instaat voor de nakoming van de verplichting dat huis ook daadwerkelijk te kopen. Slechts gedurende beperkte tijd kan deze kopende partij een beroep doen op een ontbindende voorwaarde, voor het geval het hem niet lukt de financiering te verkrijgen. Dat legt op de kopende partij een verplichting zich binnen deze periode in te spannen de financiering te verkrijgen. Dat mogelijk na afloop van die periode blijkt dat de financiering niet verkregen had kunnen worden, kan dan ook niet afdoen aan de plicht die de koper heeft zich tijdens die periode voor de verkrijging van financiering in te spannen. Zou dat niet zo zijn, dan zou de overeengekomen beperkte duur van de periode waarbinnen op een ontbindende voorwaarde een beroep kan worden gedaan uitgehold worden.

Uit het voorgaande volgt dat het beroep op de ontbindende voorwaarde wordt verworpen. [gedaagden] is aan de koopovereenkomst gebonden. De vraag of tijdig en op de juiste wijze een beroep is gedaan op de voorwaarde kan daarom in het midden blijven. Ook kan in het midden blijven of de verlenging van de ontbindende voorwaarde schriftelijk had moeten worden vastgelegd, zoals door [gedaagden] is aangevoerd.

[gedaagden] heeft niet bestreden dat zij is tekortgeschoten in de nakoming van de koopovereenkomst door niet tijdig een bankgarantie te stellen. Evenmin is bestreden dat hij in verzuim verkeerde op het moment dat [eisers] de koopovereenkomst buitengerechtelijk heeft ontbonden. [gedaagden] voert nog aan dat hij met de brief van 20 april 2010 van de raadsman van [eisers] alsnog in de gelegenheid is gesteld om op uiterlijk 28 april 2010 de afwijzingen van de banken te overleggen aan [eisers] en dat hij aan dat verzoek tijdig heeft voldaan. Voor zover [gedaagden] daarmee betoogt dat hij dus niet tekort is geschoten in de nakoming van de koopovereenkomst, slaagt dit verweer niet. De brief van 20 april 2010 had niet de strekking [gedaagden] in de gelegenheid te stellen zijn beroep op de ontbindende voorwaarde nader te onderbouwen, maar vormde een sommatie tot nakoming van de overeenkomst, waarin een termijn werd gesteld voor het stellen de bankgarantie. De door [gedaagden] daarin gelezen strekking volgt niet uit die brief. De rechtbank stelt dan ook vast dat de koopovereenkomst door [eisers] rechtsgeldig is ontbonden. De gevorderde verklaringen voor recht kunnen dan ook worden toegewezen.

[gedaagden] voert aan dat hij niet gehouden is de contractuele boete van art. 10.2 van de koopovereenkomst aan [eisers] te voldoen omdat [eisers] geen schade heeft geleden. Op zichzelf vormt het enkele ontbreken van schade aan de zijde van [eisers] geen reden om de boete niet te hoeven te betalen. Deze boete is overeengekomen, er is sprake van een tekortkoming en [gedaagden] is aangemaand om de boete te voldoen. De boete is derhalve in beginsel verschuldigd. Voor zover [gedaagden] met dit standpunt bedoelt dat de boete gematigd dient te worden op de voet van art. 6:94 BW gaat dat beroep niet op. De in art. 6:94 BW opgenomen maatstaf dat voor matiging slechts reden kan zijn indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist, brengt mee dat de rechter pas als de toepassing van een boetebeding in de gegeven omstandigheden tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leidt, van zijn bevoegdheid tot matiging gebruik mag maken. Daarbij zal de rechter niet alleen moeten letten op de verhouding tussen de werkelijke schade en de hoogte van de boete, maar ook op de aard van de overeenkomst, de inhoud en strekking van het beding en de omstandigheden waaronder het is ingeroepen (HR 27 april 2007, NJ 2007, 262).

In dit geval leidt voorgaande maatstaf niet tot matiging van de boete. [gedaagden] heeft zijn beroep op matiging, voor zover dat al in zijn stellingen gelezen kan worden, onvoldoende onderbouwd. Niet is gesteld waarom in deze situatie sprake zou zijn van een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat, nu hij slechts het ontbreken van schade aanvoert als grond. Dat is onvoldoende. [gedaagden] dient de overeengekomen boete dan ook te voldoen aan [eisers]. De daarover gevorderde wettelijke rente is ook toewijsbaar, nu daartegen op zichzelf geen verweer is gevoerd.

[eisers] heeft ten aanzien van de betaling van de boete en de proceskosten de hoofdelijke veroordeling van [gedaagden] gevorderd. Daartegen is geen verweer gevoerd. De rechtbank constateert dat [gedaagden] zich voor de verplichtingen uit de koopovereenkomst hoofdelijk heeft verbonden, zo volgt althans uit de tekst van de overeenkomst. De hoofdelijke veroordeling zal dan ook worden toegewezen.

De vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke kosten zal worden afgewezen. [eisers] heeft niet voldoende onderbouwd gesteld dat hij deze kosten daadwerkelijk heeft gemaakt en dat die kosten betrekking hebben op verrichtingen die meer omvatten dan een enkele aanmaning, het enkel doen van een schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier.

De door [eisers] gevorderde nakosten zijn, op de voet van het arrest van de Hoge Raad van 19 maart 2010, LJN: BL1116, voor toewijzing vatbaar als na te melden.

[eisers] vordert [gedaagden] te veroordelen tot betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet op het bepaalde in art. 706 Rv toewijsbaar. De beslagkosten worden begroot op € 263,98 voor verschotten en € 452,00 voor salaris advocaat (1 rekest x € 452,00).

[gedaagden] wordt in het ongelijk gesteld en dient de proceskosten te dragen. Deze kosten worden aan de zijde van [eisers] tot op heden begroot op: