Rb. Amsterdam, 17-04-2008, nr. 13/993034-05

Telastelegging

Aan verdachte is na wijziging van de telastlegging ter zitting telastegelegd dat

1

hij, in of omstreeks de periode van 1 november 2000 tot 1 oktober 2004 te Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met Caribbean Comfort Nederland B.V. en/of Rentemaxx Inc. en/of Rentemaxx S.A (Rentemaxx) en/of Depositomaxx Nederland B.V. (Depositomaxx) (telkens) -al dan niet opzettelijk- bedrijfsmatig al dan niet op termijn opvorderbare gelden van het publiek, te weten van [belegger 1] en/of [belegger 2] (Bijl. 166) en/of [belegger 3] (bijl. 6) en/of [belegger 4] (bijl. 9) en/of [belegger 5] (bijl. 9) en/of [belegger 6] (bijl. 9) en/of [belegger 7] (bijl. 191) en/of [belegger 8] (bijl. 189, 191) en/of [belegger 9] (bijl 129), en/of één of meer anderen [bijl. 110, alsmede bijlage 192/194 in verband met AH/27, alsmede bijlage 189, 190 en 191] heeft aangetrokken en/of ter beschikking heeft gehad en/of verkregen en/of (telkens) -al dan niet opzettelijk- in enigerlei vorm heeft/hebben bemiddeld ter zake van het bedrijfsmatig van het publiek aantrekken en/of ter beschikking verkrijgen van de hierboven genoemde al dan niet op termijn opvorderbare gelden;

Subsidiair:

Caribbean Comfort Nederland B.V. en/of Rentemaxx Inc. en/of Rentemaxx S.A (Rentemaxx) en/of Depositomaxx Nederland B.V. (Depositomaxx), in of omstreeks de periode van 1 november 2000 tot 1 oktober 2004 te Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met één of meer anderen, althans alleen, (telkens) -al dan niet opzettelijk- bedrijfsmatig al dan niet op termijn opvorderbare gelden van het publiek, te weten van [belegger 1] en/of [belegger 2] (Bijl. 166) en/of [belegger 3] (bijl. 6) en/of [belegger 4] (bijl. 9) en/of [belegger 5] (bijl. 9) en/of [belegger 6] (bijl. 9) en/of [belegger 7] (bijl. 191) en/of [belegger 8] (bijl. 189, 191) en/of [belegger 9] (bijl 129), en/of één of meer anderen [bijl. 110, alsmede bijlage 192/194 in verband met AH/27, alsmede bijlage 189, 190 en 191] heeft aangetrokken en/of ter beschikking heeft gehad en/of verkregen en/of (telkens) -al dan niet opzettelijk- in enigerlei vorm heeft/hebben bemiddeld ter zake van het bedrijfsmatig van het publiek aantrekken en/of ter beschikking verkrijgen van de hierboven genoemde al dan niet op termijn opvorderbare gelden; aan/tot welke bovenomschreven strafbare gedraging hij, verdachte, toen en daar feitelijk leiding danwel opdracht gaf;

2

hij in of omstreeks de periode van 1 juli 2001 tot 1 oktober 2004 te Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met Rentemaxx Ltd. en/of Rentemaxx S.A. (Rentemaxx) en/of Depositomaxx en/of Prestamaxx en/of één of meer anderen, althans alleen, (telkens) -al dan niet opzettelijk- buiten een besloten kring bij uitgifte effecten, te weten het (obligatie)produkt Rentemaxx/Depositomaxx/Prestamaxx heeft aangeboden aan, danwel zodanige aanbieding door middel van advertenties of documenten in het vooruitzicht heeft gesteld aan (onder meer) [belegger 3] (bijl. 6) en/of [belegger 4] (bijl. 9) en/of [belegger 5] (bijl. 9) en/of [belegger 6] (bijl. 9) en/of [belegger 1] en/of [belegger 2] (Bijl. 166) en/of [belegger 9] (bijl. 129) en/of [belegger 7] (Bijl. 191) en/of [belegger 8] (bijl. 189, 191);

Voorvragen

De rechtbank heeft ambtshalve bezien of het recht tot strafvervolging van de officier van justitie ten aanzien van het onder 1, onder 2 en onder 3 telastegelegde door verjaring is komen te vervallen. Aan verdachte is onder 1 telastegelegd dat hij in de periode van 1 november 2000 tot en met 1 oktober 2004 (opzettelijk) een voorschrift gesteld bij artikel 82 van de Wet toezicht kredietwezen 1992 heeft overtreden. Onder 2 en 3 is telastegelegd dat hij in de periode van 1 juli 2001 tot 1 oktober 2004 (opzettelijk) een voorschrift gesteld bij artikel 3 respectievelijk artikel 7 van de Wet toezicht effectenverkeer heeft overtreden.

Het opzettelijk overtreden van deze voorschriften is telkens een misdrijf dat ex artikel 1 en 2 juncto 6 van de Wet op de economische delicten wordt bedreigd met onder meer een gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren. Op grond van artikel 70 van het Wetboek van Strafrecht verjaart een misdrijf met een dergelijke strafbedreiging na zes jaren. Het opzettelijk overtreden van genoemde voorschriften is, voor zover gepleegd vóór 13 juli 2001, verjaard nu de verjaring door het uitbrengen van de dagvaarding op 13 juli 2006 is gestuit. De officier van justitie kan daarom niet worden ontvangen in de vervolging van verdachte voor zover het onder 1 en onder 2 telastegelegde betrekking heeft op [belegger 1] en [belegger 2] en voor zover het onder 3 telastegelegde betrekking heeft op [belegger 3] en [belegger 2].

Waardering van het bewijs

De rechtbank overweegt met betrekking tot het onder 4 telastegelegde dat weliswaar gelden van onder meer de in de telastelegging vermelde beleggers zijn gestort op een bankrekening waaraan verdachte geldbedragen onttrok, maar dat daaronder ook waren begrepen inschrijfgelden die verdachte niet verplicht was te investeren. Ten aanzien van deze inschrijfgelden kan derhalve niet bewezen worden dat verdachte zich die wederrechtelijk heeft toegeëigend, nu niet valt uit te sluiten dat de in de telastelegging onder 4 vermelde geldbedragen tevens uit die inschrijfgelden zijn opgebouwd. De rechtbank acht niet bewezen hetgeen onder 4 is telastegelegd, zodat verdachte daarvan dient te worden vrijgesproken.

Een geschrift, zijnde een uittreksel uit het handelsregister van de Kamers van Koophandel van 12 juni 2007.

Een proces-verbaal met dossiernummer 28711, codenummer V3, van 19 oktober 2004, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [opsporingsambtenaar 1] en [opsporingsambtenaar 2], inhoudende onder meer de verklaring van [getuige 1] (pagina 142 tot en met 146).

Een proces-verbaal met dossiernummer 28711, codenummer V4, van 12 oktober 2004, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [opsporingsambtenaar 1] en [opsporingsambtenaar 2], inhoudende onder meer de verklaring van [getuige 2] (pagina 150 tot en met 155).

Een proces-verbaal met dossiernummer 28711, codenummer V6, van 10 november 2004, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [opsporingsambtenaar 1] en [opsporingsambtenaar 2], inhoudende onder meer de verklaring van [verdachte] (pagina 162 tot en met 166).

Bedrijfsmatig

De term bedrijfsmatig duidt op handelen in het kader van de bedrijfsuitvoering.

Uit de bewijsmiddelen blijkt dat verdachte bij de bewezenverklaarde activiteiten gebruik maakte van de vennootschap Caribbean Comfort B.V. Hoewel hij niet als bestuurder van deze vennootschap is ingeschreven bij het handelsregister van de Kamers van Koophandel, had verdachte er “de touwtjes in handen”.

Bedrijfsmatig is in ieder geval ‘geregeld en stelselmatig’ aldus de Hoge Raad in zijn arrest van 27 maart 2001, JOR 2001, 98. Uit de bewijsmiddelen blijkt dat Caribbean Comfort B.V. het exclusieve recht had verkregen om producten van CPC waaronder het All Investment Plan (AIP) te verkopen. Uit de vele aangiftes en inschrijfformulieren die zich in het dossier bevinden, blijkt dat verdachte door middel van Caribbean Comfort B.V geregeld en stelselmatig heeft bemiddeld inzake het aantrekken van opvorderbare gelden en derhalve bedrijfsmatig heeft gehandeld.

Al dan niet op termijn opvorderbare gelden

De verdediging heeft aangevoerd dat met betrekking tot de voor het AIP betaalde gelden geen sprake is van op termijn opvorderbare gelden in de zin van artikel 82 lid 1 Wtk.

De rechtbank kan de verdediging in dit standpunt niet volgen. Het AIP houdt samengevat in: de verkoop van appartementsrechten door middel waarvan wordt geparticipeerd in een luxueus resort in de Dominicaanse Republiek. De gedachte daarachter is om via een inschrijving op het AIP te beleggen in een appartement of villa. De personen die willen investeren in het project dienen, € 2.500,00 inschrijfgeld te betalen en vervolgens € 6.500,00 als aanbetaling te storten in een depot, zodat in totaal € 9.000,00 wordt betaald. Met deze investering wordt een recht op de aankoop van een appartementsrecht of villa verkregen. De investering is verder bedoeld als een zekerheidsstelling voor de verdere deelname aan het project. Bij de depotstorting die wordt gedaan na de inschrijving op het AIP kan een keuze worden gemaakt tussen een renteloos depot bij het trustkantoor TMF of RenteMaxx A of RenteMaxx B (later genaamd DepositoMaxx) waar wel een rentevergoeding plaatsvindt.

Onder opvorderbare gelden wordt (in de Wet op het financieel toezicht) verstaan: gelden die op enig moment terugbetaald moeten worden, uit welke hoofde dan ook, en waarvan op voorhand duidelijk is welk nominaal bedrag moet worden terugbetaald. De rechtbank wijst in dit verband ook op het arrest van de Hoge raad van 29 juni 1999, JOR 1999, 150. De rechtbank is van oordeel dat ook in het geval dat thans ter beoordeling voorligt, sprake is van op termijn opvorderbare gelden. Dat blijkt onder meer uit de overeenkomst AIP die - na tussenkomst van Caribbean Comfort B.V - tussen CPC en de deelnemers aan het AIP werd gesloten (zie bijvoorbeeld bijlage 177). In die overeenkomst is opgenomen dat bij het niet doorgaan van het onderhavige project restitutie plaatsvindt van het gestorte kapitaal onder aftrek van het inschrijfgeld. Het blijkt ook uit de verklaring van de statutair directeur van Caribbean Comfort B.V. , die verklaart dat de investeerders op termijn altijd hun geld (na aftrek van het inleggeld) terugkrijgen, namelijk eind 2007 als het project niet door zou gaan. Volgens hem begint de opstartfase zodra er 2500 appartementen zijn aanbetaald (proces-verbaal blz. 152, 153). Bovendien verklaart ook verdachte uitdrukkelijk dat per 31 december 2007 depotstortingen altijd opvorderbaar zijn indien het project geen doorgang vindt (proces-verbaal blz. 164). Nu de in de onderhavige zaak betaalde gelden aanbetalingen zijn op te realiseren appartementen waarvan ongewis is of en wanneer die zullen worden gebouwd en deze gelden op een vastgestelde datum moeten worden terugbetaald als het project om wat voor reden dan ook niet doorgaat, is sprake van opvorderbare gelden in de zin van de Wtk 1992.

Publiek

De rechtbank heeft ambtshalve onderzocht of de houders van een inschrijfnummer AIP die hebben geïnvesteerd in Rentamaxx, DepositoMaxx en PrestaMaxx dienen te moeten worden aangemerkt als een besloten kring zodat niet kan worden gesproken van publiek als bedoeld in artikel 82 Wtk.

Een besloten kring is in de Wet op het financieel toezicht (Wtf) die onder meer de Wet toezicht kredietwezen 1992 vervangt, gedefinieerd als: een kring, bestaande uit personen of vennootschappen waarvan een persoon of vennootschap opvorderbare gelden ter beschikking verkrijgt, a. die nauwkeurig is omschreven; b. waarvan de toetredingscriteria vooraf zijn bepaald, toetsbaar zijn en niet resulteren in het op eenvoudige wijze toetreden van niet tot de kring behorende personen of vennootschappen; en c. waarbinnen degenen die er deel van uitmaken in een op het tijdstip van het verkrijgen van de opvorderbare gelden reeds bestaande rechtsbetrekking staan tot de persoon of vennootschap die de gelden ter beschikking verkrijgt, op grond waarvan zij redelijkerwijs op de hoogte kunnen zijn van diens financiële toestand. Volgens de parlementaire geschiedenis van de Wtf wordt hiermee bestaand beleid gecodificeerd (Kamerstukken 2004-2005, 29708, nr. 10, p. 172). Verdachte heeft verklaard dat het AIP voor het brede publiek bestemd was (proces-verbaal blz. 164). Daarnaast heeft de de voormalige bestuurder van Caribbean Comfort, Van Halteren, verklaard dat het AIP niet bestemd was voor één bepaalde doelgroep (proces-verbaal blz. 152). Ten slotte heeft de voormalig algemeen directeur van Caribbean Comfort, Augustin, geantwoord op de vraag van de Fiod of een ieder kon deelnemen in het AIP of dat het voor een geselecteerde groep mensen was, dat iedereen kon deelnemen (proces-verbaal blz. 145). Uit de bewijsmiddelen blijkt dat de personen die zich hebben ingeschreven op het AIP niet-professionele beleggers zijn. De enige voorwaarde waaraan zij moesten voldoen om te kunnen deelnemen aan het AIP, was het kopen van een inschrijfnummer. Omdat het voor iedereen mogelijk was op eenvoudige wijze houder te worden van een inschrijfnummer AIP en zodoende toe te treden tot de kring van personen die konden investeren in Rentamaxx, DepositoMaxx en PrestaMaxx, is geen sprake van een besloten kring. De enkele omstandigheid dat na betaling een inschrijfnummer wordt verkregen, creëert nog niet het bestaan van een besloten kring als bedoeld in de wet.

Bemiddelen

De verdediging heeft aangevoerd dat verdachte niet heeft bemiddeld bij het aantrekken van al dan niet op termijn opvorderbare gelden. Hij heeft zich nimmer rechtstreeks tot buitenstaanders gewend met mailingen, advertenties of iets dergelijks. Verdachte is niet naar buiten getreden met de producten Rentamaxx, DepositoMaxx of PrestaMaxx. Alle in de tenlastelegging genoemde personen hebben op eigen initiatief of op advies van een tussenpersoon of andere deelnemers aan het AIP deelgenomen, aanbetalingen gedaan en deze gelden geïnvesteerd in Rentamaxx, DepositoMaxx en PrestaMaxx.

De rechtbank verwerpt het verweer dat verdachte zich niet heeft schuldig gemaakt aan bemiddelen in de zin van de Wtk. In zijn arrest van 28 september 1993, NJ 1993, 768, heeft de Hoge Raad duidelijk gemaakt wat onder ‘enige bemiddeling’ dient te worden verstaan. Bemiddelen is het verrichten van activiteiten tot het tot stand brengen van overeenkomsten van geldleen op naam van een derde of van derden. Uit bijlage 8 (pagina 337 tot en met 339) blijkt dat CPC Inc. een exclusieve licentie aan Caribbean Comfort B.V. heeft verleend voor de verkoop van haar producten aan consumenten en/of andere eindgebruikers in Nederland. Verdachte, die naar het oordeel van de rechtbank als eindveranbtwoordelijk moet worden beschouwd en gelijkgesteld kan worden aan Caribbean Comfort B.V., heeft zich hierbij verplicht het standaardinschrijvingsformulier te gebruiken totdat het eerste break-evenpoint is bereikt en een standaardkoopovereenkomst nadat het eerste break-evenpoint is bereikt. Genoemde partijen zijn overeengekomen dat verdachte in de rechtspersoon van Caribbean Comfort al hetgeen zal doen dat binnen haar mogelijkheden ligt ter bevordering van het product. CPC Inc. heeft Caribbean Comfort B.V. toestemming gegeven over te gaan tot de aanstelling van één of meer handelsagenten, subdealers of andere (rechts)personen van dien aard. Verdachte heeft verklaard dat het AIP via tussenpersonen aan de man werd gebracht (proces-verbaal blz. 164). Uit het dossier blijkt dat onder meer [tussenpersoon 1] van de onderneming Best Advice, Finplan, [tussenpersoon 2] van kantoor Holland Noord en [tussenpersonen 3 en 4] als tussenpersonen het AIP en de overige producten hebben aangeboden. Mede gelet op het feit dat Caribbean Comfort B.V. beschikte over het alleenrecht voor de verkoop van CPC Inc, waarover zowel verdachte als [getuige 2] verklaarden, acht de rechtbank het aannemelijk dat de tussenpersonen hebben bemiddeld onder regie en ter gunste van Caribbean Comfort als verkoopkanaal. Zoals hiervoor is overwogen onder A had de verdachte bij Caribbean Comfort “de touwtjes in handen”. Hij gebruikte Caribbean Comfort voor het bemiddelen. Dat hij formeel geen bestuursfunctie bij Caribbean Comfort vervulde doet daaraan niet af.

Ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde

Het is de rechtbank uit het dossier noch uit het onderzoek ter terechtzitting gebleken dat verdachte een vergunning of vrijstelling had om diensten als effectenbemiddelaar als bedoeld in artikel 7 Wte 1995 aan te bieden. Evenmin is de rechtbank gebleken dat (een van) de uitzonderingen van het tweede lid van de Wte 1995 van toepassing (was) waren.